Binnenland
Aanpak milieu-crimineel faalt
Bejaarde met jonge
partner levert fors in
Vragenuurtje Kamer wordt minder saai
Volvo-topman Deleye weg
'Afspraken over ligduur in
ziekenhuis drukken kosten'
Nederlander
viert kerst
over de grens
Dinsdag 3 december 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: RALPH KLEINHOUT
4
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Servke (IPS).
NIEUWSLIJN
Politie vindt tien ton hasj
De Utrechtse politie heeft gisteren in een loods in Vleuten-De
Meem tien ton hasj aangetroffen met een straatwaarde van on
geveer honderd miljoen gulden. Zeven mannen tussen de 20 en
35 jaar zijn aangehouden. De soft drugs, vermoedelijk afkomstig
uit Marokko, zaten verstopt in dubbele ruimtes van twee vracht
wagens en vijf bestelauto's die in de loods waren gestald. De po
litie deed de inval na een tip. foto anp
Actie tegen kindermishandeling succes
De respons op 'Over sommige geheimen moet je praten', de lan
delijke campagne tegen kindermishandeling is groot. Op de
twee speciale 06-nummers kwamen tot en met oktober 3900 te
lefoontjes binnen. De campagne begon eind september. Ook is
een duidelijke stijging te constateren in het aantal meldingen
van kindermishandeling bij de Buro's Vertrouwensartsen. Als re
kening wordt gehouden met de jaarlijkse stijging van het aantal
meldingen met tien procent, is het aantal aangemelde gevallen
als gevolg van de campagne met ongeveer een kwart
Vingerafdruk asielzoeker in computer
De EG-ministers voor immigratiebeleid zijn gisteren in Den
Haag overeengekomen een studie te laten uitvoeren naar de
haalbaarheid van uitwisseling van vingerafdrukken van asielzoe
kers per computer. Verder willen de ministers een informatie
centrum oprichten voor het bijeenbrengen van informatie op
het gebied van asielwetgeving in de lidstaten en de situatie in de
landen van herkomst. De ministers stemden ook in met een rap
port, waarin wordt gepleit voor een versnelde behandeling van
de asielverzoeken van personen uit 'veilige' landen, zoals bij
voorbeeld de voormalige Oostbloklanden.
Kantine-afval kan 80 procent minder
Het kantine-afval van de Rijksuniversiteit Utrecht goed voor
bijna 110.000 vuilniszakken per jaar kan met 80 procent wor
den verminderd. Alleen al de introductie van peper- en zoutstel-
letjes en mosterdvaatjes in plaats van mini-verpakkingen scheelt
jaarlijks 537 vuilniszalcken. Afval uit de kantine neemt een kwart
in van het totale universitaire vuilnis. Dat blijkt uit een rapport
van de Utrechtse Biologen Vereniging. Vooral de soep zorgt voor
verspilling. Poeder voor drie porties is verpakt in aluminium-ge-
coate zakjes. Die zitten weer per drie in een doosje en 23 van die
doosjes zitten vervolgens in een moederdoos. De soep wordt
ook nog geserveerd in milieu-onvriendelijke bekers.
Rapport laakt gebrekkige samenwerking politie met andere instanties
De politie schiet ernstig tekort bij de handhaving van milieuwetten.
Milieudelicten krijgen te weinig aandacht en de samenwerking met
andere opsporingsinstanties laat zeer te wensen over. Dit staat in
een rapport dat is opgesteld in opdracht van het Coördinerend Po
litieberaad.
milieucriminaliteit. De onderzoekers
vinden dat de politie meer geld moet
vrijmaken voor een betere handhaving
van de milieu-wetgeving. Agenten
moeten sneller worden opgeleid, er
moeten in alle surveillanceploegen
milieu-specialisten komen en de infor
matieverzameling over milieu-delicten
moet binnen de politie beter worden
ROTTERDAM PETER LOUWERSE
Het onderzoek met de titel 'Politie en
Milieu, onderzoek naar politïele hand
having handhaving van milieuwetge
ving' is uitgevoerd door het bureau An-
dersson, Elffers en Felix. Twee jaar ge
leden kwam het Wetenschappelijk On-
derzoeks- en Documentatie Centrum
(WODC) van het ministerie van justitie
ook al tot de conclusie dat het de poli
tie nog niet voldoende optreedt tegen
Ook de samenwerking met andere
opsporingsinstanties zoals provincies,
gemeenten, Rijkswaterstaat en de Alge
mene Inspectiedienst kan veel beter.
Door een betere taakverdeling en uit
wisseling van informatie zou de politie
veel beter in staat zijn toe te zien op de
handhaving van de achttien milieu
wetten en verordeningen.
Milieucriminaliteit varieert van het
bedrijfsmatig knoeien met chemisch
afval, tot eenvoudige overtredingen,
zoals het weggooien van verfresten of
het dumpen van vuilnis in een sloot
door bedrijven en particulieren. De on
derzoekers concluderen dat de politie
bij het tegengaan van milieu-vergrij
pen de belangrijkste rol zou moeten
vervullen. Daar komt in de praktijk
weinig van terecht. Slechts 0,28 pro
cent van alle processen-verbaal voor
misdrijven hebben te maken met
milieu-criminaliteit. Bij de overtredin
gen is dat percentage nog lager: 0,16
procent.
Sinds 1990 krijgt de politie geld via
het Nationaal Milieubeleidsplan voor
de bestrijding van milieu-criminaliteit.
Tot 1994 loopt dit bedrag op tot 60 mil
joen gulden per jaar. De politie moet
tevens elk jaar hetzelfde bedrag uit ei
gen middelen vrijmaken voor milieu
zorg. Van dit geld zijn onder meer Re
gionale Milieubureaus opgezet en er
zijn milieu-contact-ambtenaren aan
genomen. Ook hebben veel agenten
een milieu-cursus gevolgd. „De extra
inspanningen beperken zich echter tot
nog toe tot opleidingen, de instelling
van specialistische bureaus en het ma
ken van plannen", concluderen de on
derzoekers. „Het werk van een beperkt
aantal opgeleide politiemilieu-ambte-
naren blijft daardoor steken aan de ba
sis."
Ook het toezicht op bedrijven komt
niet van de grond. Uit het onderzoek
blijkt dat de politie nauwelijks toekomt
aan de controle van afval- en mestver
werking. Bij de algemene surveillance
letten agenten nog weinig op milieu
delicten, terwijl er veel overtredingen
worden gemaakt.
Het Coördinerend Politieberaad rea
geert vandaag op de uitkomsten van
het onderzoek.
DEN HAAG GPD
Aow'ers met een verdienende
partner jonger dan 65 jaar gaan
er in de toekomst fors op ach
teruit. Het nadeel kan oplopen
tot zo'n 6.000 gulden per jaar, al
naar gelang de hoogte van het
inkomen van de partner. Dat is
het gevolg van een nieuw aow-
systeem dat in voorbereiding is.
Minister De Vries (sociale za
ken) zei dat gisteren in de
Tweede Kamer in antwoord op
vragen over zijn begroting voor
volgend jaar. Het nieuwe sys
teem geldt alleen voor nieuwe
gevallen en moet ongeveer 200
HELMOND ANP
De topman van Volvo Car Ne
derland, A. Deleye, treedt op 1
januari af als president-direc
teur. Zijn opvolger is F. Seven-
stem, die momenteel als lid van
de Raad van Bestuur is belast
met de commerciële activiteiten
van het autoconcern. Dat heeft
Volvo Car gisteren bekendge
maakt.
Volvo Car opereert sinds 1 de
cember onder de naam NedCar.
Vanaf 1 januari treedt de over
eenkomst in werking die is ge
sloten tussen Volvo Zweden,
HSA schrapt
weer meer dan
duizend banen
HENGELO GPD
Een religieus feest op hoog niveau. Rabbijn Vorst sprak gisteren, tijdens het joodse inwijdingsfeest Chanoe-
ka, vanaf een hoogwerker op het Gelderlandplein in Amsterdam de zegewensen uit. De eerste 'kaars' op de
achtarmige en zes meter hoge menora (kandelaar) was al aangestoken. foto anp ruud hoff
DEN HAAG GPD
Ministers en staatssecretarissen
hebben het vanaf deze week
wat moeilijker bij de beant
woording van mondelinge vra
gen in de Tweede Kamer. Waar
de bewindslieden de vragen in
het verleden vooraf in detail op
papier verstrekt kregen, volstaat
het voor kamerleden nu slechts
aan te geven over welk onder
werp de vragen zullen gaan. De
bewindspersoon en zijn of haar
ambtenaren kunnen zich daar
door nog wel voorbereiden,
maar er komt een eind aan het
simpelweg voorlezen van een
voorgekookt antwoord.
Tot nog toe kunnen parle
mentariërs bij elk begin van de'
vergaderweek in de Tweede Ka
mer mondelinge vragen afvuren
op een minister of staatssecre
taris. Doordat de vragen exact
bekend waren, resulteerde het
vragenuurtje in het voorlezen
van die vragen door het kamer
lid en het keurig voordragen
van het geschreven antwoord
door de bewindspersoon. Dat
voorlezen was nodig, omdat de
tekst alleen zo in de officiële
Handelingen van de Kamer kon
worden opgenomen.
Tot een aansprekend debat
leidde die methode bijna nooit.
De commissie Deetman, die
zich onlangs boog over de werk
wijze van de Tweede Kamer,
meende dat het anders moest.
Niet dat gortdroge oplezen,
maar meer vuur in het debat.
Vandaar de wijziging van het
oude gebruik. Minister of
staatssecretaris moet maar af
wachten welke vragen er pre
cies worden gesteld. De ambte
naren kunnen niet alvast de
antwoorden voor hun 'baas' op
stellen. Tijdens hel vragenuurtje
bevolken zij dan ook in groten
getale de ambtenarentribune.
Niet dat de ambtenaren hun
bewindspersoon echt kunnen
bijstaan, want een schorsing
van het vragenuurtje is er niet
bij. Sterker: zowel vragensteller
als bewindspersoon zijn aan
een afgemeten aantal minuten
gebonden. Zo mag de vragen
steller maximaal twee minuten
het woord voeren, waarna mi
nister of staatssecretaris vijf mi
nuten heeft om te antwoorden.
Dan krijgt de vragensteller weer
miljoen gulden per jaar opleve
ren.
Op dit moment krijgt de be
trokken groep bejaarden nog 70
procent van een aow-uitkering.
Afhankelijk van het inkomen
van de partner komt daar een
toeslag van ten hoogste 30 pro
cent bovenop. In de toekomst
krijgt de bejaarde nog maar 50
procent van de aow-uitkering.
Daar komt, afhankelijk van wat
de partner verdient maximaal
50 procent bij. De toeslag ver
valt altijd als de partner meer
dan 2.000 gulden per maand
verdient.
Mitsubishi en de Nederlandse
Staat, waarbij ieder een derde
van de aandelen-NedCar in be
zit krijgt. Voor de overeenkomst
met Mitsubishi bezat de Staat
70 procent van de aandelen en
Volvo Zweden 30 procent.
Nu de overeenkomst in kan
nen en kruiken is, vindt Deleye
dat 'zijn taak is volbracht'. Het
is nog niet bekend wat hij na
zijn aftreden gaat doen. De top
man is elf jaar president-direc
teur en voorzitter van de Raad
van Bestuur van Volvo Neder
land geweest
Bij Hollandse Signaal Apparaten
(HSA) verdwijnen de komende
jaren meer dan duizend ar
beidsplaatsen door een nieuwe
reorganisatie. HSA is 'slachtof
fer' van het einde vein de Koude
Oorlog. Het aantal militaire or
ders is daardoor fors teruggelo
pen. Het concern maakt onder
meer radar-elektronica voor de
marine.
De grootste klap valt in Hen
gelo, waar ongeveer 1.100 van
de 3.100 banen verdwijnen. In
Den Haag, Huizen en Apel
doorn staan 200 tot 300 arbeids
plaatsen op de tocht. Het perso
neel is vandaag ingelicht. De
bonden werden gisteren al op
de hoogte gesteld. Volgens de
Industriebond FNV vallen de
plannen „fors tegen". De afge
lopen jaren heeft HSA al 1.500
banen geschrapt.
Een standaard-operatie kent in Nederlandse ziekenhuizen geen standaard-ligduur. De specialist richt zich
daarvoor vooral op zijn collega's. foto bert verhoeff
GRONINGEN-UTRECHT
maximaal twee minuten en is
voor het antwoord drie minuten
beschikbaar.
Kamervoorzitter Deetman
hield gisteren streng de hand
aan de nieuwe regels. Zonder
pardon kapte hij collega-kamer
lid of minister af, als de spreek
tijd de limieten overschreed.
Het is overigens de vraag of de
nieuwe methode tot verbeterin
gen zal leiden. De minister zal
immers vaak het antwoord op
de specialistische vragen schul
dig moeten blijven. En dan rest
niets anders dan de Kamer be
loven 'dat de gevraagde infor
matie schriftelijk zal worden
verstrekt. Kunnen de ambtena
ren alsnog aan het werk.
PATRICK VAN DEN HURK
Patiënten met dezelfde aandoening worden in
het ene ziekenhuis langer of juist korter opge
nomen dan in het andere. Dat komt doordat
medisch specialisten zich bij bepaling van de
opnameduur richten op collega's in hetzelfde
ziekenhuis, die een vergelijkbare ingreep heb
ben uitgevoerd. De kosten van de ziekenhuis
zorg zouden fors omlaag kunnen, als de medi
sche stand het eens kan worden over nationale
standaarden voor de 'ligduur'.
Dat stelt drs. G. Westert uit Groningen in zijn
proefschrift Verschillen in Ziekenhuisgebruik,
waarop hij binnenkort hoopt te promoveren.
Westert vergeleek de gegevens van 150.000 pa
tiënten, verdeeld over tien operatiegroepen.
Vooral bij de meniscusoperatie blijken verschillen
in ligduur voor te komen: tussen drie en negen
dagen. Over de ligduur voor een blinde-darmpa-
tiënt bestaat de minste onduidelijkheid: zes tot
tien dagen. De overige operatiegroepen zitten
tussen deze uitersten in.
Volgens Westert zou medische overeenstem
ming over de ligduur per operatieve ingreep een
succesvol middel kunnen zijn om het aantal op-
namedagen terug te dringen. Sturing door de
overheid werkt volgens hem niet. „De PvdA heeft
eens voorgesteld normen voor de ligduur dwin
gend op te leggen. Dat brengt echter zoveel bu
reaucratische kosten met zich mee, dat niet-
dwingende vaststelling door 'de werkvloer' veel
meer oplevert", aldus Westert.
Opvallend noemt hij het feit dat zelfstandige
specialisten, die per operatie worden betaald, een
patiënt volgens zijn onderzoek gemiddeld korter
opnemen dan arsten in loondienst, die een vast
salaris krijgen. „Het inkomen speelt daar blijk
baar een rol", aldus Westert. „Het lijkt mij echter
niet raadzaam zo'n inkomensprikkel te gebruiken
als middel om de ligduur terug te dringen. Op die
manier bespaar je niets, want als patiënten té snel
worden ontslagen, neemt ook het aantal herop
names toe."
Het College voor Ziekenhuisvoorzieningen
(CvZ), dat de minister van volksgezondheid advi
seert over doelmatig gebruik van ziekenhuisyoor-
zieningen, is het grotendeels met de conclusies
van Westert eens. „We koersen al een poosje in
de richting van standaarden", zegt J. Both van het
CvZ. „Dat moet de beroepsgroep echter niet al
leen doen. Ook de overheid, de werkgevers en de
verzekeraars moeten een stem in het geheel heb
ben. Een wat hogere standaard ligduur voor een
bepaalde operatie mag bijvoorbeeld niet ten kos
te gaan van een andere voorziening, zoals de ver-
pleegzorg of de apparatuur.
Both zet wel zijn vraagtekens bij de verschillen
in ligduur die Westert constateert tussen artsen in
loondienst en zelfstandige specialisten. „Zo'n
conclusie kan alleen worden getrokken als die
artsen in vergelijkbare ziekenhuizen werken. Art
sen in loondienst werken echter over het alge
meen in academische ziekenhuizen, waar ze vaak
moeilijker gevallen behandelen. Bij eerder onder
zoek is nooit een verschil tussen beide groepen
gebleken. Ik vind die conclusie dan ook wat voor
barig", aldus Both.
DEN HAAG GPD
Steeds meer Nederlanders kie
zen voor een echte witte kerst
en brengen de feestdagen bui
ten de landsgrenzen door. Voor
al Oostenrijk is in trek. De vraag
naar reizen is dit jaar extra
groot. Volgens de grote reisbu
reaus zijn zij al grotendeels vol
geboekt.
Een woordvoerder van NBBS
Reizen (trein, auto, bus en vlieg
tuig) zegt dat het aantal georga
niseerde wintersportreizen met
30 procent is toegenomen. Vol
gens hem is de animo voor ge
organiseerde wintersportvakan
ties tijdens kerst en oud en
nieuw ongekend groot. Zo
meldt reisoperator De Jong In-
tra 24 procent meer boekingen
op touringcar-vakanties naar
Oostenrijk dan vorig jaar.
Aan de balie van het Oosten
rijks Toeristenbureau in Am
sterdam is de drukte volgens
een woordvoerder dit jaar „on
gelooflijk". Voor de hele winter
periode wordt op meer dan
700.000 Nederlanders gerekend,
waarbij 60 procent de voorkeur
geeft aan eigen vervoer.
Naast Oostenrijk is vooral Ita
lië populair als vakantiebestem
ming. Daarnaast hebben grote
aantallen Nederlanders voor de
kersttijd een vakantie in een
Belgisch of Duits bungalowpark
geboekt. Andere 'toppers' zijn
stedenvakanties in Londen, Pa
rijs en Berlijn. Ook hier is de
vraag dit jaar bijzonder groot.
Winter-zonreizen doen het
dit jaar bijzonder goed. Het
aantal boekingen daarvoor is
zelfs met 50 procent gestegen.
Arke Reizen meldt een stijging
van 10 procent voor alle soorten
vakanties in de wintertijd.
Arabieren eisen
dertien miljoen
van ABN Amro
AMSTERDAM ANP
Drie Arabische zakenlieden
hebben- gisteren voor de Am
sterdamse rechtbank in kort ge
ding 13 miljoen gulden geëist
van de ABN Amro-bank. Het
gaat om een voorschot op een
vordering van in totaal 38 mil
joen gulden, wegens wanpresta
tie bij dé verkoop in 1981 van
de in de problemen geraakte
schrijfmachinefabriek Reming-
ton in Den Bosch. Over de tota
le som sleept zich al jaren een
gewone rechtszaak voort.
De zakenlieden kochten
Remington van de curatoren en
de (toen nog) twee banken voor
22 miljoen gulden. Ze wilden de
produktie onder de naam BSI
op beperkte schaal voortzetten.
Direct na de koop bleek dat
kennis en octrooien eigendom
waren van de Amerikaanse
moedermaatschappij. In de VS
kwamen de Arabieren meteen
voor schadeclaims te staan.
OveY de octrooien lopen in
Amerika ook nog steeds rechts
zaken. In 1985 ging BSI failliet.
De eisers verwijten ABN Am
ro dat deze niet heeft gewezen
op de octrooienzaak, waardoor
zij „een café zonder bier" heb
ben gekocht. Aangezien zij
voortdurend grote kosten moe
ten maken, willen zij nu een
voorschot van 13 miljoen gul
den. Bovendien vond hun ver
dediger het nodig dat er een sig
naal wordt afgegeven over de
aansprakelijkeid van de banken.
De rechtbank doet op 12 de
cember uitspraak.
