r Binnenland
DNA-onderzoek
bij misdrijven
KOM MAAR
PINNEN MET
JE KNECHT.
OESO: Plan-Simons
uiterst evenwichtig
HTM wil zelf boete
zwartrijden innen
Tien arrestaties ontvoering De Jonge
Minister vaker 'gewone jongen'
PvdA wil 1000 extra agenten
Kosto blijft
bij vertrek
Vietnamezen
Dinsdag 3 december 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRJCK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: CLARA KEMPER
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Eis: Twintig maanden voor kunstroof
De procureur-generaal bij het Amsterdamse gerechtshof heeft in
hoger beroep gisteren twintig maanden cel geëist tegen een 34-
jarige man, wegens diefstal van drie schilderijen uit het Stedelijk
Museum in Amsterdam in mei 1988. De rechtbank veroordeelde
de man in juni al tot een celstraf van twintig maanden. De man
heeft bekend. Hij ontvreemdde een Van Gogh, een Cézanne en
een Jongkind, met een gezamenlijke waarde van dertien mijloen
gulden. Een paar weken na de inbraak werd de man met twee
handlangers na een pseudo-koopactie gearresteerd. Bij die gele
genheid zouden de schilderijen voor anderhalf miljoen gulden
worden verkocht.
Geen vervolging personeel Altingerhof
Twee medewerkers van het psychogeriatrisch verpleeghuis De
Altingerhof in Beilen worden niet vervolgd voor mishandeling
van dementerende bejaarde patiënten. Volgens persofficier van
justitie De Valk heeft maandenlang onderzoek geen bewijzen
opgeleverd. De opschudding rond de mishandeling leidde wel
tot de vervanging van de directrice van het tehuis. Altingerhof is
onderdeel van het psychiatrisch ziekenhuis Beileroord in Beilen.
Asielopvang 217 miljoen duurder
Minister d'Ancona van wvc verwacht volgend jaar 217 miljoen
gulden meer te moeten uitgeven voor asielzoekers. Ze had gere
kend op een uitgave van 359 miljoen gulden. Enkele weken gele
den maakte de minister al bekend dat op de begroting van dit
jaar een tekort van ruim 60 miljoen gulden voor de opvang van
asielzoekers is ontstaan, waarvoor nog geen oplossing is gevon
den. Voor de jaren na 1992 verwacht de minister eveneens een
tekort.
DEN HAAG ANP-GPD
De Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwik
keling (OESO) is uiterst positief
over het plan-Simons. In een
studie naar de gezondheidszorg
in zeven OESO-landen conclu
deert de organisatie dan Neder
land er als enige in lijkt te sla
gen bij de herstructurering van
de gezondheidszorg een even
wicht te vinden tussen kwaliteit
van de zorg, solidariteit van ver
zekerden en marktwerking.
Dat maakte directeur-gene
raal volksgezondheid Sangster
gisteren bekend op het congres
'50 jaar sociale ziektekostenver
zekering'
In het nieuwe systeem moe
ten medici en verzekeraars met
elkaar in de slag over de tarie
ven. Het stelsel gaat ook uit van
mondige burgers. Staatssecreta
ris Simons van volksgezondheid
komt begin volgend jaar met de
nota 'De derde partij' over het
consumentenbeleid in de ge
zondheidszorg. Verzekerden
krijgen binnenkort al veel meer
keuzemogelijkheden, onder
meer tussen verschillende pak-
DEN HAAG GPD
Europese verzekeringskaart
voor ziekenfondsverzekerde
reiken is een tijdrovende zaak.
Bovendien wordt het formulier
niet altijd juist gebruikt en blij
ken niet alle zorgverleners het
te accepteren.
Een bankpasje met EG-logo
(een kring van twaalf sterren)
met daarbinnen het aesculaap-
teken (de staf met de slang)
maakt de kaart straks overal
herkenbaar. Op de kaart wor
den onder meer naam en voor
letters van de verzekerde ver
meld, een landcode en een code
voor de verzekeraar. Wanneer
de kaart precies wordt inge
voerd, is nog niet bekend.
De negen miljoen Nederlandse
ziekenfondsverzekerden hoeven
binnen afzienbare tijd geen for
mulier meer in te vullen als ze
in het buitenland medische
hulp nodig hebben. In EG-ver-
band is besloten een Europese
ziekenfondskaart in te voeren in
de vorm van een soort bankpas-
je.
Nu moet voor medische hulp
in het buitenland het El 11-for
mulier worden ingevuld. Dat
geeft in de praktijk nogal eens
problemen. Het invullen en uit-
DEN HAAG ANP
Het Haags openbaar-vervoerbe
drijf HTM gaat deze week tien
zwartrijders in tram of bus se
lecteren voor een proefproces
bij de burgerlijke rechter. HTM
hoopt dat de rechter bepaalt dat
de zwartrijders de schade aan
HTM moeten vergoeden. HTM
kan dan in het vervolg zelf de
deurwaarder bij zwartrijders
langs sturen.
Via een civielrechtelijke pro
cedure kan de zaak volgens de
HTM sneller worden afgehan-
deld. Nu komt elke zwartrijder
voor de strafrechter, wat veel
langer duurt. HTM-woordvoer
der Valkenburg denkt dat
zwartrijders sneller zullen beta
len als ze direct worden gestraft,
waardoor de schade door
zwartrijden voor de HTM wordt
beperkt. Volgens Valkenburg
reist ongeveer drie procent van
de Hagenaren zonder kaartje
met tram of bus.
De HTM wijst erop dat het
Openbaar Ministerie behoorlijk
wordt ontlast als het vervoers
bedrijf via de deurwaarder boe
tes mag gaan innen. Op dit mo
ment dient de HTM volgens de
haar opgelegde limiet per jaar
7000 processen verbaal bij het
Openbaar Ministerie in. Als die
limiet niet bestond, zouden dat
er 40.000 zijn.
Verdachte ernstig vergrijp kan niet meer weigeren
Verdachten van ernstige misdrijven kunnen straks wor
den verplicht mee te werken aan een DNA-onderzoek,
waarbij de erfelijke kenmerken van lichaamscellen wor
den vastgesteld. Die test kan het bewijs leveren bij onder
meer verkrachtingen of andere geweldsmisdrijven waar
bij bloed- of andere lichaamscellen van de dader zijn
aangetroffen.
DEN HAAG GPD
Tot nu toe is zo'n onderzoek
slechts op vrijwillige basis mo
gelijk. Verdachten kunnen zich
nu nog op de grondwet beroe
pen, waarin de onaantastbaar
heid van het lichaam is vastge
legd. Volgens het wetsontwerp
dat gisteren bij de Tweede Ka
mer is ingediend, kan een ver
dachte straks echter zelfs met
geweld worden gedwongen
bloed af te staan voor een DNA-
onderzoek.
Het moet dan overigens wel
gaan om een ernstig misdrijf
waarop een gevangenisstraf
staat van ten minste acht jaar,
of enkele met name genoemde
zeden- of geweldsmisdrijven.
Daarbij worden onder meer
aanranding van de koningin,
ontucht met minderjarigen en
incest genoemd. Bovendien
heeft de verdachte recht op een
tegenonderzoek. Als het om
medische redenen niet gewenst
is dat er bloed bij de verdachte
wordt afgenomen, wordt het
DNA-onderzoek op een andere
manier uitgevoerd. Dat kan
door de haarwortels of het
wangslijmvlies te onderzoeken.
Een arts kan beoordelen of
bloedafname wel of niet ge
wenst is.
De verdachte kan overigens
in beroep gaan bij de rechter te
gen het bevel tot bloedafgjfte.
Hangende het beroep kan het
onderzoek niet worden uitge
voerd. Overigens verwacht het
ministerie niet dat van die be
roepsprocedure veel vertraging
zal uitgaan, omdat de verdachte
in voorarrest blijft en de rest
van het gerechtelijk vooronder
zoek gewoon door kan gaan.
ROOSENDAAL GPD
ketten en tussen een eigen risi
co of een hogere nominale pre
mie.
■Sangster kondigde aan dat
volgende week de voorlichtings
campagne over de stelselwijzi
ging begint. Onder meer via ad
vertenties en brochures worden
de veranderingen aangekon
digd in de ziektekostenverzeke
ring, die zich per 1 januari 1992
zullen voltrekken. Het Genees
middelvergoedingssysteem gaat
dan voor de hele bevolking wer
ken. Particulier verzekerden
moeten een vaste jaarpremie
gaan betalen voor de Algemene
Wet Bijzondere Ziektekosten
(awbz).
In beginsel wordt nu ook voor
ziekenfondsverzekerden het ne
men van een eigen risico (be
paald bedrag aan kosten voor
eigen rekening, maar dan min
der premie betalen) mogelijk.
Sangster spoorde ziekenfond
sen en particuliere verzekeraars
aan tot meer actie. „Tot nu toe
ben ik weinig paginagrote ad
vertenties van verzekerings
maatschappijen tegengekomen
waar dergelijke mogelijkheden
breed zijn uitgesponnen".
De Bredase politie heeft vanmorgen negen man
nen en een vrouw aangehouden wegens de ont
voering van de 37-jarige zakenman Pierre de Jon
ge uit Prinsenbeek op 19 november. Het gaat om
een Nederlandse vrouw en negen mannen met
de Egyptische nationaliteit.
Twee mannen en de vrouw komen uit Etten-
Leur, tien kilometer van Prinsenbeek. Drie ver
dachten komen uit Middelburg, drie uit Gouda
en een uit Voorburg. In alle woningen is huiszoe
king gedaan. Het is nog onduidelijk wie welke rol
heeft gespeeld bij de ontvoering.
De Jonge, directeur van een groothandel In
gokautomaten in Breda, werd op 19 november
door twee mannen om elf uur 's avonds uit zijn
woning gehaald. Zijn echtgenote werd op een bed
in een slaapkamer op een bovenetage vastgebon
den. De twee mannen dwongen hun slachtoffer
in een kofferbak van hun auto te stappen en hiel
den hem daarna 27 uur geboeid en geblinddoekt
gevangen op een nog onbekende plaats, vermoe
delijk in Etten-Leur.
De ontvoerders hebben drie miljoen gulden
aan losgeld geëist, maar dat is volgens de politie
nooit betaald. De Jonge is ruim een dag na zijn
ontvoering weer vrijgelaten op een industrieter
rein in Etten-Leur. De politie werkt met dertig
man aan de oplossing van de ontvoeringszaak.
Na een tamelijk probleemloze ontruiming - de elf krakers verlieten uiteindelijk vrijwillig de acht panden in de
Groningse Grote Kruisstraat - kon de ME gisteren poolshoogte nemen. De politie had op grote weerstand ge
rekend. De nacht tevoren werd de omgeving al afgezet om te voorkomen dat het krakersbestand zich uit
breidde. Tevens was de braak- en traangasgroep van de Amsterdamse politie aanwezig, alsmede ME-pelo-
tons uit de omgeving. Vorige week woensdag bepaalde de rechtbank dat de krakers de panden moesten ont
ruimen. Op de plaats ervan komen dertien premiekoopwoningen. •roro anp jaapkricoe
Leidse juriste vergelijkt kabinetten 1848-1990
DEN HAAG ANP
Het ministerschap is de laatste
decennia steeds meer 'gepoliti
seerd'. Slechts één op de drie
bewindslieden van het huidige
kabinet is geen kamerlid ge
weest. Aan het einde van de vo
rige eeuw was dat precies om
gekeerd: toen had maar één op
de drie ministers kamererva
ring.
Dat concludeert de Leidse ju
riste Seeker in haar proefschrift
'Ministers in Beeld. De sociale
en functionele herkomst van de
Nederlandse ministers 1848-
1990' waarop ze vandaag is ge
promoveerd.
Het kabinet Lubbers-Kok is in
meer opzichten een geval apart.
Wie het de afgelopen anderhal
ve eeuw tot minister wilde
schoppen, moest bijvoorbeeld
ten eerste man zijn (428 van de
437). Andere strepen voor: uit
het betere milieu komen (70
procent), een academische op
leiding hebben (71), protestants
en liefst Nederlands Hervormd
zijn (45), uit de Randstad ko
men (41) en bij voorkeur uit de
stad (71), alsmede van middel
bare leeftijd zijn: rond de 50
jaar.
Op de groepsfoto van een wil
lekeurig negentiende-eeuws ka
binet misstaat de ambtsketen
van een burgemeester, de toga
van een rechter of een militair
uniform niet naast het wapen
schild van een rentenierende
edelman. In het kabinet Lub-
bers/Kok evenwel zijn de zonen
verenigd van onder meer een
timmerman, een politie-agent,
eeen fabrieksarbeider, een zie
kenfondsbode, een rijwielher
steller en een tuinder. Om nog
maar te zwijgen over de drie
vrouwen in het gezelschap.
Een toonaangevende positie
in de Tweede Kamer wordt
meer dan vroeger beloond.
Voor fractievoorzitters is bijna
op voorhand een plaats in een
toekomstig kabinet gereser
veerd. Politieke bekendheid is
vrijwel onontbeerlijk, ervaring
op het beleidsterrein van be-
lang
Dat Nederland in bijna 150
jaar niet meer dan negen vrou
wen op ministersposten heeft
benoemd, valt te midden van
de omringende landen nauwe-
lijk op. Gemiddeld namen in
West-Europa vrouwen 6 pro
cent van de ministersposten
voor hun rekening tegen ruim 4
procent in Nederland (tot 1988).
Het aantreden van de drie vrou
welijke bewindslieden in het
huidige kabinet verhoogde het
Nederlandse naoorlogse per
centage tot ruim 5. Alleen Zwe
den (18 procent), Noorwegen
(15 procent) en Denemarken
(11 procent) zijn 'vrouwvrien
delijker'.
De afbouw van de 'Batavia' vordert. Het VOC-schip moet in de komende zomer helemaal af zijn. Momenteel
wordt in Lelystad het want in orde gemaakt. Deze twee mannen zijn bezig 'weeflijnen' aan te brengen, waar
omheen een dikker touw wordt aangebracht de 'spreeworst'. foto anp koen suyk
Geld voor plan uit hogere accijns op shag, CDA is boos
DEN HAAG GPD
De PvdA wil de komende twee
jaar circa duizend extra contro
leurs en politie-agenten aanstel
len om de veiligheid in het
openbaar vervoer te verbeteren.
De kosten van het plan wil de
regeringspartij opvangen door
de accijns op shag de komende
twee jaar niet met 1,15 gulden
per pakje te laten stijgen, maar
met 1,50 gulden. Dit levert blij
vend 85 miljoen gulden extra op
voor de schatkist.
Het idee is vanmorgen in de
Kamer gelanceerd door PvdA-
kamerlid Van der Vaart. Hij
deed dat bij de behandeling van
het wetsvoorstel om de accijns
op sigaretten, shag en pijptabak
de komende twee jaar in stap-
DEN HAAG ANP
pen te verhogen. Een pakje si
garetten zou daardoor 75 cent
duurder worden, shag en pijp
tabak zou 1,15 gulden meer
moeten kosten. Bij de schrifte
lijke behandeling van dit wets
voorstel heeft de PvdA meteen
gewezen op de onevenredige
behandeling van shag en pijpta
bak ten opzichte van sigaretten.
Indien rekening gehouden zou
worden met het gebruik van si
garetten ten opzichte van shag,
zou de accijns van shag extra
omhoog moeten. Zo kwam de
PvdA op de verhoging van 1,50
gulden.
De sociaal-democraten willen
de extra controleurs en agenten
vooral aanstellen in de vier gro
te steden: Amsterdam, Utrecht,
Rotterdam en Den Haag. Het
plan is geboren naar aanleiding
van de dodelijke steekpartij, nu
ruim tien dagen geleden in een
Amsterdamse tram.
Het CDA is buitengewoon
boos over het voorstel. Volgens
CDA-woordvoerder Paulis heeft
coalitiegenoot PvdA geen over
leg gepleegd met het CDA en is
het plan daarom „op dit mo
ment niet aan de orde".
De christen-democraten voe
len wel voor de verhoging van
de accijns op shag, maar de be
steding van de extra 85 miljoen
gulden staat de partij niet aan.
Paulis zei vanochtend in de Ka
mer dat coalitiepartners ge
woonlijk met elkaar overleggen
over een dergelijk idee, voordat
het in een openbaar debat aan
de orde komt
Staatssecretaris Kosto van justi
tie houdt onverkort vast aan het
vertrek van 15 Vietnamese asiel
zoekers die in Amersfoort in
hongerstaking zijn gegaan tegen
hun mogelijke uitzetting. Kosto
zei gisteren in de Tweede Ka
mer dat volgens de VN-organi-
satie voor vluchtelingen (UNH-
CR) de Vietnamezen bij terug
keer geen vervolging te duchten
hebben.
In Nederland zitten momen
teel 489 vluchtelingen uit Viet
nam. Rond de 200 van hen ko
men uit Tsjechoslowakije, van
waaruit zij wegens discriminatie
een goed heenkomen hebben
gezocht. Tsjechoslowakije heeft
zich verplicht geen mensen
rug te sturen naar Vietman die
daar vervolging te vrezen heb
ben.
Volgens Kosto staat vluchte
lingen die terugkeren naar Viet
nam hooguit een boete van
maximaal 100 dollar te wach
ten. Daar komt bij dat de Viet
namezen wier asielverzoek
wordt geweigerd, kunnen kie
zen voor terugkeer naar Tsje
choslowakije, Vietman of een
derde land.
Betalen met de PINcode schenkt Sint
de grootste pret. Want steeds meer winkels
hebben het blauwe PIN vignet.
BETALEN MET JE PINCODE. SNEL, SAFE SIMPEL.
