Binnenland
Standaardpolis
fors goedkoper
m
DSM: Gedwongen
ontslag mogelijk
Treinreiziger tevreden over NS
Kabinet wil
rapport over
gezondheid
Haagse circusolifant
komt niet boven water
CRI heropent
steunpunt
op Antillen
Surinaamse bejaarden hebben gebrek aan alles
Zaterdag 30 november 1991 Redactie: 023-150225 janine bosma altan erdocan ronald frisart (chef) Patrick van den hurk jan preenen sjaak smakman frans visser vormgeving-, ralph kleinhout
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
'Overheveling voorzieningen drukt kosten
Eerste transport kernafval
Om half vier gistermiddag draaiden twee trucks met oplegger
het terrein van de kerncentrale in het Zeeuwse Borsele op. Daar
mee was het eerste transport van in totaal 15.000 vaten met ra
dio-actief afval van Petten naar Borsele probleemloos verlopen.
De twee tmcks met oplegger reden niet gehinderd door mist of
demonstranten het traject. Aanvankelijk was het de bedoeling
dat de auto's 's ochtends al zouden vertrekken, maar evenals
donderdag was mist de spelbreker. Rond het middaguur verbe-
terde het zicht en kon men op weg voor het eerste van ongeveer
zeshonderd transporten die de Commissie Opslag en Verwer
king Radio-actief Afval (Covra) in anderhalf jaar tijd nodig denkt
te hebben. •foto gpd
'Geen schnabbels in beveiliging'
Het particuliere beveiligingsbedrijf zal voortaan geen politie
mensen in dienst nemen tenzij de korpschef schriftelijk toe
stemming heeft verleend. Dat is één van de regels in de nieuwe
gedragscode die de Vereniging van Particuliere Beveiligingsorga
nisaties (VPB) gisteren heeft goedgekeurd. De gedragscode bevat
eisen, zoals het melden van werkzaamheden bij de politie en na
leving van geldende wetgeving en cao. Met de verplichting geen
personeel aan te nemen, dat in dienst is van de politie, komt de
VPB tegemoet aan de wensen van de Tweede Kamer. De Kamer
sprak zich uit tegen dergelijke nevenfuncties van politiemensen.
Geneesmiddelen worden goedkoper
Dit jaar zijn de geneesmiddelen gemiddeld bijna 3 procent
goedkoper geworden. Nefarma, de Nederlandse Associatie van
de Farmaceutische Industrie, heeft dit gisteren bekend gemaakt.
Sinds 1985 zijn de geneesmiddelen 11,8 procent goedkoper ge
worden, terwijl de kosten van medische verzorging in deze pe
riode met 19,4 procent stegen. Volgens Nefarma is de prijsdaling
van de geneesmiddelen te danken aan vrijwillige prijsbevriezing
en -verlagingen in de afgelopen jaren en de invoering van het
geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) voor ziekenfondsver
zekerden op 1 juli 1991.
EO en VPRO vragen A-status aan
De Evangelische Omroep vraagt vandaag bij het Commissariaat
voor de Media de A-status aan. De omroep heeft kans gezien
binnen enkele maanden bijna 200.000 nieuwe leden te boeken.
De EO beschikt thans over 530.829 leden, ruim boven de norm
van 450.000 leden. Ook de VPRO zal de A-status aanvragen. De
aanvrage van de VPRO gaat maandag naar het Commissariaat.
De VPRO maakt morgen de eindstand van de ledenwerving be
kend. De procedure voor de goedkeuring neemt enige maanden
in beslag. Mocht het Commissariaat de aanvragen goedkeuren,
dan kunnen beide omroepen per 1 oktober volgend jaar op extra
zendtijd rekenen.
KLM herhaalt: geen ontslagen
In een gesprek met het kabinet, de grootste aandeelhouder van
de vliegmaatschappij, hebben KLM-functionarissen gisteren
herhaald dat er bij de KLM geen ontslagen vallen als gevolg van
een eventuele samenwerking met British Airways. Het gesprek
tussen de KLM-top en de kabinetsdelegatie duurde enkele uren.
Premier Lubbers zei na afloop dat het om een gesprek „van in
formatieve aard" was. Belangrijk probleem voor het kabinet is
dat een fusie tussen beide luchtvaartmaatschappijen zou leiden
tot aanzienlijk minder zeggenschap van de staat over de natio
nale luchtvaartmaatschappij. Zou British Airways een belang
van 70 procent krijgen, zoals de Britten willen, dan kan de Ne
derlandse staat op slechts 12 procent rekenen. Nu bezit de staat
38 procent van de aandelen KLM.
Bonden woedend over sociaal plan
HEERLEN* PETER BRUUNS
DSM sluit bij de komende reor
ganisatie gedwongen ontslagen
niet langer uit. Het chemiebe
drijf wil in het sociaal plan de
mogelijkheid openhouden om
'als uiterste maatregel' perso
neel op straat te zetten. Dit tot
grote woede van de Unie BLHP
en Industriebond FNV. Over het
aantal ontslagen dat DSM in
petto heeft, is nog niets bekend.
Dat hangt af van diverse andere
maatregelen die het concern
eerst wil treffen om het teveel
aan personeel weg te werken.
Bestuurder Frans Hol van de
Unie BLHP noemt het plan van
DSM „volstrekt onacceptabel".
Hij stelt dat de raad van bestuur
van DSM in oktober blijkbaar
iedereen in een rad voor ogen
heeft gedraaid door te beloven
AUTOKRAAN
TRANSPORTEN
De standaardpolis voor particulier verzekerden wordt
volgend jaar fors goedkoper..65-Plussers hoeven dan nog
maar 118,30 (nu 140) gulden per maand te betalen die
polis, voor mensen onder de 65 daalt de premie van
170,30 gulden per maand tot 153,30 gulden. Staatssecre
taris Simons van volksgezondheid heeft dat gisteren
meegedeeld.
berekend dat de kosten van de
gezondheidszorg dit jaar met
7,5 procent stijgen, zodat de
premies niet of nauwelijks om
laag kunnen. Tijdens een ge
sprek zijn de partijen wel wat
nader tot elkaar gekomen. Si
mons verlaagt vanwege de kos
tenstijging de premie voor ver
zekerden onder de 65 met een
standaardpolis met 10 procent,
hoewel hij ook hier de premie
met 15,5 procent had willen
verminderen. Voor de 65-plus-
sers houdt hij uit inkomenspoli
tieke overwegingen wel vast aan
een verlaging van 15,5 procent.
De verzekerden met een stan-
Reden voor de verlaging is dat
op 1 januari de medicijnen, re
validatie, audiologische hulp en
het erfelijkheidsonderzoek wor
den overgeheveld naar de Alge
mene Wet Bijzondere Ziekte
kosten (AWBZ). Die onderdelen
vormen 15,5 procent van de uit
gaven aan ziektekosten.
Simons heeft de particuliere
verzekeraars voorgehouden dat
hun ziektekostenpremis ook
met 15,5 procent omlaag kun
nen. De organisatie van particu
liere verzekeraars, het KLOZ,
bestrijdt dat. Het KLOZ heeft
daardpolis nemen bijna de helft
van de ziektekosten van parti
culieren voor hun rekening. Wat
de verzekeraars op deze polis
sen moeten toeleggen, krijgen
ze terug via een speciale heffing
voor alle particulier verzeker
den, de vereveningsbijdrage.
Die gaat, zo zei Simons eerder
deze week, met 140 gulden per
jaar omhoog naar 414 gulden.
De standaardpolis omvat vrij
wel het ziekenfondspakket en
werd in 1986 ingevoerd voor be
jaarden die het toen opgeheven
vrijwillige ziekenfonds moesten
verlaten en zich op de particu
liere markt moesten verzekeren.
Hun ziektekosten dreigden
daardoor hoog op te lopen.
Sinds vorig jaar kan iedereen
die meer dan 140 gulden (65-
plussers) of 170 gulden (jonger
dan 65) per maand aan ziekte
kosten betaalt, een standaard
polis nemen.
UTRECHT ANP
Het merendeel van de treinreizigers is tevreden
over de Nederlandse Spoorwegen biedt. Dat blijkt
uit de thermograaf, het kwaliteitsonderzoek dat
NS sinds juni elke maand houdt onder reizigers.
Van de ondervraagden vindt 55 procent dat de
treinen goed op tijd rijden. 22 Procent heeft daar
klachten over. Ook over een ander veelbesproken
onderwerp, het aantal zitplaatsen, oordelen de
meeste treinreizigers positief: 60 procent vindt
dat er voldoende stoelen zijn, 15 procent is daar
niet tevreden over.
Hoewel de cijfers op deze punten positief zijn,
halen ze niet of nauwelijks de norm die de hoofd
directie van de Spoorwegen heeft gesteld. Niet
meer dan 15 procent- mag ontevreden zijn, zo
heeft de NS-top bepaald.
Hetzelfde geldt voor de service door de con
ducteurs. Volgens de thermograaf-cijfers is 84
procent van de reizigers tevreden over de vrien
delijkheid van conducteurs. Dat moet volgens de
normen minstens 85 procent zijn. De aanspreek
baarheid van conducteurs scoort aanzienlijk
minder goed: 56 procent is daar tevreden over, 16
procent is ontevreden.
Over de veiligheid oordeelt de treinreiziger zeer
positief: 86 procent zit op zijn gemak in de trein
(3 procent niet). Over de sociale veiligheid op sta
tions is driekwart tevreden (7 procent niet).
Voor de thermograaf worden iedere maand ge
durende elf dagen 800 reizigers ondervraagd.
dat er geen gedwongen ontsla
gen zouden vallen.
De bonden bespraken giste
ren met de directie van DSM
Limburg het concept-sociaal
plan voor de reorganisatie. Het
bedrijf meent dat er minstens
1200 mensen teveel op de loon
lijst staan: 600 tot 700 staffunc
tionarissen en minimaal 700 in
de fabrieken. Om zoveel moge
lijk mensen intern te kunnen
herplaatsen zal er voorlopig zo
weinig mogelijk nieuw perso
neel worden aangenomen. Be
langrijkste maatregel is echter
het ontslag van werknemers van
58 jaar en ouder, waarbij DSM
de werkloosheidsuitkering wil
aanvullen. Daardoor moeten
500 tot 700 arbeidsplaatsen vrij
komen voor 'boventallige' DS-
M'ers. Voor de resterende 'bo
ventalligen' wil DSM 'outplace
ment' regelen.
De vakbonden vinden dit
concept-sociaal plan volstrekt
onacceptabel. Als alternatief
stelt de FNV voor om de 'oude-
renregeling' uit te breiden van
58-plussers naar 55-plussers. Er
lopen zo'n 1200 55-plussers
rond bij DSM, genoeg om alle
'boventalligen' een andere
werkplek te geven. Ook de Unie
BLHP ziet liever een verlaging
van de leeftijd voor de 'oude-
renregeling'. DSM voelt daar
vooralsnog niks voor.
Jan Terlouw, kinderboekenschrij
ver en sinds kort ooft commissaris
der koningin in Gelderland, leidde
gisteren een veiling van Russische
kindertekeningen over de kern
ramp in Tsjemobyl. Op de teke-
DEN HAAG ANP
Het kabinet vindt dat het Rijks
instituut voor de Volksgezond
heid en Milieuhygiëne (RIVM)
voortaan elke drie tot vier jaar
een rapport moet maken over
de gezondheid van de Neder
landse bevolking.
Twee groepen blijven wat be
treft hun gezondheid duidelijk
achter bij de rest van de bevol
king: allochtonen en dak- en
thuislozen. Staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid wil
de verschillen in gezondheid
tussen de diverse roepen ver
minderen met speciale pro
gramma's. Het onderzoek moet
aantonen of die werken.
ningen werd geboden door parti
culieren, bedrijven en gemeenten.
Het laagste bod was 250 gulden,
het hoogste 20.000 gulden. De
opbrengst, 49.750 gulden, is voor
medische behandeling van kinde
ren die zijn getroffen door de
kernramp. Ook kunnen kinderen
uit het gebied door deze veiling
met vakantie. »foto anp cor out
Zo kun je ook je boek verkopen. Terwijl auteur Mark Shand in een Amsterdamse boekhandel zijn boek 'India
per olifanf signeerde, konden belangstellenden gisteren een ritje op deze Indische olifant maken. Shand be
schrijf in zijn boek een reis van vier maanden die hij in 1989 door India maakte. »foto anp marcel antonisse
DEN HAAG ANP
De speurtocht naar de botten
van circusolifant Jenny, die in
1937 in de huidige Hemster-
huisstraat in Den Haag is begra
ven, is vergeefs geweest. Con
servator Rob Claassen van het
Haagse Museon had weliswaar
zich bereid verklaard het olifan
ten-skelet op te bouwen en te
exposeren, maar er werd geen
botje gevonden.
Het terrein waarin werd ge
graven is de voormalige bin
nentuin van de voorloper van
het Museon, het Museum voor
het Onderwijs. Het museum
had de olifant in 1937 gekocht
toen die was overleden na een
optreden van circus Sarrasani in
het Circustheater. De oude Jen
ny, die in 1906 door het circus
gezelschap was gekocht en hon
derd jaar oud zou zijn, kon de
trein niet meer bereiken. Zij
zakte door haar poten.
Met een takelwagen is nog
geprobeerd de olifant weer op
haar poten te krijgen, maar toen
de kabels braken stortte zij een
tweede keer ter aarde. Uiteinde
lijk werd ze op een grote platte
wagen gehesen en door twee
paarden naar de Haagse dieren
tuin getrokken. De olifant over
leed dezelfde avond.
Volgens Claassen blijkt uit
krantenartikelen dat het Muse
um voor het Onderwijs het dier
vervolgens voor vijftig gulden
heeft gekocht en het skelet in de
tuin heeft begraven. Uit geen
enkel bericht blijkt volgens
Claassen dat de olifant ooit is
opgegraven. De conservator
sluit dan ook niet uit dat het
skelet er nog ligt. Tot een diepte
van twee en een halve meter is
vrijdag echter niets gevonden.
Volgende week gaat de ge
meente Den Haag een park op
het betreffende terrein aanleg
gen. Het voormalige complex
van het Mueseum voor het On
derwijs is al jaren geledèn ge
sloopt en erom heen zijn huizen
gebouwd. Conservator Claassen
kondigde aan dat het Museon
afziet van verdere speurtochten
naar het skelet.
DEN HAAG GPD
UTRECHT ANP
In Suriname leven duizenden bejaarden
onder schrijnende omstandigheden. In de
elf bejaardentehuizen in het land ontbreken
vaak de meest elementaire behoeften zoals
thermometers, lakens, matrassen en
zwachtels. Zeker 20 procent van de ouderen
sterft voortijdig door het ontbreken van vol
doende medicijnen.
Dat maakten vertegenwoordigers van de
Surinaamse stichting SBBBF gisteren be
kend in Utrecht. Zij zijn deze dagen in ons
land om bij Nederlandse veizorgings- en
verpleeghuizen nog bruikbaar maar over
tollig verzorgingsmateriaal in te zamelen.
Van de bijna 400.000 Surinamers is onge
veer 40 procent (150.000) ouder dan 50 jaar.
Daarvan zijn er 70.000 aangewezen op de
overhei'dsuitkering van 350 Surinaamse gul
dens, terwijl de armoedegrens op 1100 gul
den ligt. Enkele duizenden van hen leven
onder zeer kommervolle omstandigheden.
Zij hebben geen kinderen om voor hen te
zorgen, eten zeer schamel en hebben aan
vrijwel alles gebrek.„Het verschil tussen de
bejaarden in Suriname en Nederland is gi
gantisch", zo stelt directeur Roseval van de
Landelijke Federatie van Welzijnsorganisa
ties voor Surinamers. „In Nederland gaat
veel materiaal naar de vuilnisbelt, terwijl
dat in Suriname nog grote waarde zou heb
ben."
Daarom vinden de komende dagen onder
meer gesprekken plaats met de Vereniging
van Directies van Bejaardentehuizen (VDB)
en de apothekersvereniging KNMP. Een di
recteur van een Utrechts bejaardencentrum
heeft al toegezegd om goederen (nieuw en
oud) uit de kelder te halen en naar Surina
me te sturen. Ook hoopt de SBBBF geld in
te zamelen.
In de elf Surinaamse bejaardentehuizen
verblijven 600 ouderen, terwijl de wachtlijs
ten lang zijn. De helft van hen krijgt geen
enkel bezoek, afgezien van de vrijwilligers
van de SBBBF. Een deel van de tehuizen
verkeert in slechte staat omdat het aan on
derhoud de laatste vijftien jaar heeft ont
broken.
In een van de tehuizen, waar nogal wat
incontinente patiënten wonen, is de situa
tie volgens SBBBF-voorzitter Burgzorg bijna
onhoudbaar. „Er zijn daar geen lakens of
ondersteken en voor de maaltijden is
slechts een grote pot beschikbaar waar alles
in moet worden gekookt", zo stelt Burgzorg.
De SBBBF probeert via speciale acties de
ergste nood wat te verzachten. Burgzorg:
„Het geld om veel te doen ontbreekt. Vorig
jaar al was de situatie zo slecht geworden
dat we besloten om naar Nederland te ko
men om de alarmbel te luiden. Nu zijn we
dan eindelijk hier."
De Algemene Nederlandse Bond voor
Ouderen (ANBO) ondersteunt de actie, on
der meer door hen te helpen met het leggen
van contacten met Nederlandse organisa
ties. Vice-voorzitter Spangenthal van de
ANBO spreekt van een onmenselijke situa
tie. „Het is vreselijk dat mensen met hun
oude lichaam op een hard bed zonder ma
tras moeten liggen. Het ontbreekt in Suri
name werkelijk aan alles wat hier honderd
procent vanzelfsprekend is."
De Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) gaat binnen
kort een nieuw steunpunt op de
Nederlandse Antillen vestigen.
De toenemende rol die de eilan
den spelen in de doorvoer van
verdovende middelen naar Ne
derland is de belangrijkste over
weging.
In Nederland onderzochte
drugszaken leverden eind 1990
maar liefst vijftig keer een con
nectie op met de Antillen. Poli
tiemensen bezochten in ver
band hiermee achttien keer de
eilandengroep. In totaal leverde
dat 61 verdachten en ruim hon
derd kilogram cocaïne op.
De toenmalige Arubaanse mi
nister van justitie Hendrik Croes
heeft eind september al gewaar
schuwd dat Aruba een door
voerhaven voor verdovende
middelen wordt als de Europese
grenzen open gaan. De handel
in drugs via de Antillen is aan
trekkelijk omdat Schiphol voor
Antillianen en Arubanen ge
makkelijk toegang geeft tot de
rest van Europa.
Politie Zwolle
controleert
extra op alcohol
ZWOLLE «ANP
De politie van Zwolle gaat met
ingang van morgen dagelijks
twee keer ten rrlinste een half
uur op controleren op alcohol
gebruik in het verkeer. De con
troles worden vooral gehouden
bij sportkantines, discotheken,
buurthuizen en cafés.
Alle patrouillewagens worden
uitgerust met apparatuur om
het alcoholgebruik vast te stel
len. Elke dag wordt er steeds op
andere momenten en lokaties
gecontroleerd. Het project loopt
voorlopig tot 1 maart 1992. Aan
leiding voor de nieuwe aanpak
is het naar verhouding grote
aantal ongevallen in Zwolle
waarbij alcohol is het spel is.
