Feiten
Filipijnen beseffen niet wat
vertrek Amerikanen inhoudt
Londen lijnt de pitbull strak aan
Sovjetunie sterft in de Oekraïne
Duitsers raus
Noersoeltan Nazarbajev
is zeker van Kazachstan
EN MENINGEN
VS verlaten luchtmachtbasis Clark en marinebasis Subic Bay
Het schijnt nog niet tot de
Filipino's te zijn doorge
drongen dat de Amerika
nen hebben besloten Subic
Bay te verlaten, de grote
marinebasis ten noorden
van Manila en thuishaven
van de Amerikaanse 74ste
vloot. Evenmin is de bood
schap doorgekomen dat de
Amerikaanse hulp drama
tisch zal dalen zodra de
Amerikaanse marine een
maal is vertrokken. Het
enige dat nog moet wor
den geregeld, is de datum
van vertrek. Er wordt zelfs
niet gesproken over com
pensatie.
manila michael fathers
the independent
Je hoort politici en de alomte
genwoordige politieke colum
nisten nog steeds zeggen dat de
zwijgende meerderheid voor
stander van de basis is. Zij me
nen dat er een compromis mo
gelijk is, als er na de verkiezin
gen van volgend jaar een nieu
we regering zit. Je hoort ande
ren, zoals senator Agipato
Aquino, zwager van president
Corazon Aquino, zeggen dat het
tegenovergestelde waar is. De
Filipijnen. zegt hij, heeft einde
lijk het zelfrespect behouden en
voor eens en voor altijd de
'werkgever-werknemerverhou
ding' met de VS beëindigd. „Wij
aijn niet anti-Amerikaans", zo
luidt het refrein, „Wij zijn alleen
maar anti-buitenlandse bases."
Op 16 september verwierpen
senator Aquino en elf andere
senatoren een nieuwe overeen
komst voor tien jaar, waarover
de regering van president
Aquino met de Amerikanen
heeft onderhandeld. De huur
van Subic Bay zou 203 miljoen
dollar (386 miljoen gulden) per
jaar bedragen. De Amerikanen
hadden al besloten hun andere
militaire installatie op de Filipij
nen, de luchtmachtbasis Clark,
op te geven nadat die was ver
nietigd door as van de vulkaan
Pinatubo die in juni uitbarstte.
Na de stemming in de senaat
zagen de Amerikanen er geen
brood meer in om vast te hou
den aan de Filipijnen. Zij had
den graag willen blijven. Zij be
treurden de beslissing, maar be
sloten alternatieve regelingen te
treffen.
Weinig Filipino's lijken de eco
nomische gevolgen van een
Amerikaanse terugtrekking te
hebben overdacht. Zo'n 40.000
mensen raken onmiddellijk hun
baan kwijt. Dit wordt in de roes
van nationalisme en wensden-
ken over het hoofd gezien. Men
neemt aan dat de koopvaardij
vloot van de economische gi
ganten Japan, Taiwan en Zuid-
Korea voor reparatie en onder
houd naar Subic Bay zullen ko
men. Singapore dacht dat het
zelfde zou gebeuren toen
Groot-Brittannie 20 jaar gele
den die marinebasis en het Ver
re Oosten verliet. Dat leverde
toen echter erg weinig op.
De regering-Aquino heeft Was
hington voorgesteld zich over
een periode van drie jaar terug
te trekken. Er zullen besprekin
gen worden gehouden over een
voorlopige ontwerpovereen
komst aan het einde van dit
jaar. Die zal ook een regeling
bevatten voor toekomstig Ame
rikaans gebruik van de Subic
Bay. De Amerikanen zeggen
graag 'vervolg'-faciliteiten te
willen. Zij willen het recht be-
houden'om hun oorlogssche
pen te laten repareren in Subic
en er hun vliegtuigen op weg
naar de Amerikaanse basis in de
Indische Oceaan, Diego Garcia,
te laten bijtanken. Daarnaast
willen zij een plek houden in de
jungle om hun mariniers op te
leiden.
Ergens anders
De Amerikaanse ambassade in
Manila is bang dat een haastige
terugtrekking het huidige ni
veau waarop de relatie tussen
de twee landen zich bevindt
nog verder zou verslechteren. In
een 'vervolg'-overeenkomst zal
immers worden bepaald hoe
veel van de voorzieningen ter
waarde van meer dan een mil
jard dollar zal worden afgebro
ken en naar elders verplaatst.
Als er geen 'vervolg'-overeen
komst komt, zal het grootste
deel van de installaties worden
weggehaald, aldus functionaris
sen van de ambassade.
Ze laten er geen misverstand
over bestaan dat de VS niet van
plan zijn alternatieve bases te
zoeken of te ontwikkelen. Zij
zullen de diensten van Subic
splitsen en verdelen over ande
re beschikbare voorzieningen in
de regio en de VS. Alles wat in
Subic gebeurt kan ook ergens
anders, zeggen zij.
De twee squadrons bommen
werpers die op de luchtmacht
basis Clark waren gestatio
neerd, hebben al een nieuwe
plek gevonden in Alaska. Vol
gens een overeenkomst die een
jaar geleden is ondertekend,
heeft Singapore haar faciliteiten
op het gebied van defensie, het
vliegveld Paya Lebar en de ha
ven Sembawang Port, openge
steld voor de Amerikaanse ma
rine en luchtmacht. De VS en
Singapore zijn begonnen met
gezamenlijke oefeningen. Ver
dere scheepsreparaties zullen
naar Guam en Yokasaku in Ja
pan gaan, en naar Pearl Harbor.
Er is echter geen sprake van een
volledige terugtrekking op het
vasteland van Amerika. De
Amerikaanse militaire aanwe
zigheid in de regio stelt bondge
noten gerust. Ze verzekert de
stabiliteit een tegenwicht te
gen China en Japan, de twee
machten die het mèest gevreesd
worden door de kleinere lan
den.
De Amerikaanse defensiepara
plu is van essentieel belang voor
de welvaart van het gebied.
Haal het weg en de investeer
ders in de snelst groeiende eco
nomieën ter wereld zullen on
middellijk hun vertrouwen ver
liezen. Het is de oude Pax Ame
ricana in nieuwe kleren.
vertaling: luutje nicmants verdriet
Deze Nederlandse pitbull mag Engeland niet meer in, tenzij zijn baasje hem laat castreren, hem verzekerd, muiikorfd en aanlijnd. foto united pho
tos de boer
londen cees van zweeden
correspondent
Rucksana Khan werd in mei door een loslo
pende pitbull terriër aangevallen toen zij in
haar woonplaats Bradford in een park
speelde. Het beest nam haar in zijn bek en
rende met haar weg. Toen hij eindelijk los
liet, was ze op sterven na dood. Haar linker-
ribben waren verbrijzeld, vier van haar
rechter-ribben gebroken. Een long was ge
scheurd, een groot aantal spieren zwaar be
schadigd. Haar neus was gebroken, twee
tanden uitgetrokken. Op haar ruggetje wer
den 25 beten geteld. Maar Rucksana had
nog geluk; hoe verminkt ook, ze bracht het
er levend vanaf.
Wekelijks moeten ruim 5.000 Britten zich
onder doktersbehandeling stellen voor hon
debeten. Veelal zijn kinderen de slachtof
fers. Blijkens een onderzoek door de jeugd
krant The Indy is een op de drie school
gaande kinderen al eens aangevallen door
een hond. Na de aanval op de 6-jarige
Rucksana besloot de regering tot maatrege
len tegen de vier gevaarlijkste schepsels: de
pitbull terriër, de tosa, de Dogo Argentino
en de Fila Brasiliero. Vanaf morgen mogen
deze honden alleen nog gecastreerd, ge
muilkorfd, aangelijnd en verzekerd over
straat.
De storm van protest die opstak na de aan
val Rucksana, leek de regering aanvankelijk
tot veel drastischer maatregelen te bewe
gen. Dagenlang zinspeelde minister Baker
van binnenlandse zaken op een executiebe
vel voor alle Britse pitbulls. Maar uiteinde
lijk werd de soep iets minder heet geheten
dan zij was opgediend.
De eigenaren van de vier meest gevreesde
vechthonden moesten zich voor 12 oktober
melden op hun lokale politiebureaus. Daar
werden hun twee mogelijkheden geboden:
afmaken of castreren. Uiteindelijk kozen
7.000 eigenaren voor het laatste.
De knevelwet moet binnen een honde-ge-
neratie de pitbull op de Britse eilanden tot
uitstervende diersoort maken. Voortplan
ting wordt in theorie onmogelijk en import
illegaal. Zonder stiekeme fokprogramma's
kan over een jaar of 15 de laatste vechthond
ten grave worden gedragen.
Engeland telt nu nog naar schatting 10.000
pitbulls, waarvan er nu 7.000 zijn geregi
streerd. Er zou één tosa zijn, een Japanse
vechthond van 120 kilo, geen Dogo Argenti-
no's en slechts een handjevol Fila Brasile-
rio's, beesten die door de Portugezen in
Brazilië werden gefokt voor de jacht op
weggelopen slaven en jaguars.
Voor de eigenaren van deze beesten heeft
de minister een paar maatregelen bedacht
die hun het leven zo zuur mogelijk moet
maken. Ze moeten hun viervoeters laten
castreren (kosten: ongeveer 250 gulden),
wat niet alleen voortplanting uitsluit maar
ook de agressie vermindert. Ze moeten de
honden laten registreren bij de politie (kos
ten: 45 gulden). Dan terug naar de dieren
arts om een chip met het registratienum
mer onder de huid van het dier te laten
plaatsen en om het nummer op een der
achterpoten te laten tatoeëren. Tenslotte
moeten ze een WA-verzekering voor het
dier afsluiten (30 gulden); hoewel de hond
alleen gemuilkorfd en aangelijnd in het
openbaar mag verschijnen.
Overtreding van de wet komt de pitbull-ei
genaar op een boete van 6.600 gulden te
staan en een celstraf van maximaal een half
jaar. Daarnaast wordt het arme beest afge
maakt (kosten: geen).
De vraag is alleen: wat is een pitbull terriër?
Volgens Tim Wass van de Britse dierenbe
scherming is een pitbull een „Darwiniaanse
nachtmerrie", die niet kan worden vergele
ken met de eveneens bijtgrage rottweiler of
herder. „Ze zijn gefokt om te doden", zegt
hij. „Geen enkele andere hond is dat."
Maar de pitbull is geen ras, zodat wettelijke
maatregelen tegen het beest lastig zijn. Po
gingen van New York om de pitbull te ver
bieden, bleven vruchteloos omdat de rech
ters niet konden bewijzén dat een bepaalde
hond een pitbull was. De Britse wetgever
heeft daarom de bewijslast omgedraaid: de
trotse eigenaar moet bewijzen dat zijn hond
geen pitbull is.
Toch is het gevaar nog niet geweken. Begin
deze week werd in Leighton Buzzard een 9-
jarig jongetje doodgebeten door de drie
honden die zijn vader in de achtertuin
hield: een goedmoedige Deense Dog, een
betrouwbare Duitse herder en een schattige
Engelse terriër.
STANDPLAATS BERLIJN
Het gist overal in Berlijn. In de
e wijk raken Turkse en Duitse
jongeren slaags, in een ander
deel van de stad sneuvelen de
ruiten van een tehuis voor asiel
zoekers en weer ergens anders
gaan met buitenlanders sympa
thiserende Berlijners zo ver met
hun zorg voor de gekleurde me
demens dat ze bijna niet meer
uit de onderkomens weg te
slaan zijn.
Er heerst een toenemend gevoel
van onbehagen in de stad. Dat
blijkt ook uit de run op gas- en
alarmpistolen. De handelaren
vrezen niet meer aan de vraag
te kunnen voldoen. Vooral (jon
ge) mannen willen zich bewa
penen. De meeste dames wagen
zich niet aan alarmpistolen. Zij
kiezen voor een spuitbus met
traangas, vooral omdat ze bang
zijn hun aanvaller pijn te doen,
weet een verkoper in de buurt
te melden.
De sigarenwinkelier op de hoek,
die sinds kort dit spul ook ver
koopt, houdt er een eigen psy
chologie op na. Hij taxeert de
vrouwelijke klant eerst. Als het
om een stabiel meisje gaat, dan
raadt hij de spuitbus aan. Maar
anderen adviseert hij voortaan
niet meer alleen met de tram of
de metro te reizen. „Zulke meis
jes doen werkelijk alles fout als
het kritiek wordt", is zijn erva
ring.
Zelfs in onze keurige, rustige
buurt gist het nu. Achter het
postkantoor staat een oud
schoolgebouw waar wat
„vreemdelingen" zijn onderge
bracht. In de slijterij wil men
een handtekeningenactie be
ginnen om die mensen weg te
krijgen. Toen ik een krat pils
kwam halen, was de discussie in
volle gang. Rond de kassa ver
hitte gezichten en dreigende
taal.
„Wat Auslander rausDan moet
ik zeker ook weg", informeerde
ik.
„Nee, u mag blijven, u werkt
toch hier", was het antwoord.
„Ja", repliceerde ik, „en ik be-
taal nog belasting ook, terwijl ik
niet eens kiesrecht hebt".
„Daar gaat het niet om", zeiden
ze terecht. „Nee het gaat om die
lui. Sinds die daar zitten, terro-
riseren ze de hele buurt." En
daarna volgde een waslijst met
klachten over winkeldiefstallen,
gestolen auto-radio's en inbra-
ken. „En werken doen ze ook
niet."
Op de vraag wat dat dan voor
mensen zijn, kwam een vaag
antwoord. Het zou gaan om zo
genaamde Aussiedter, afstam
melingen van Duitsers die eeu
wen geleden naar Polen en de
Sovjetunie zijn getrokken en nu
terug keren naar het wel
vaartsparadijs Duitsland. „Maar
er zitten ook Ossies, die in hun
eigen land niet meer te handha
ven waren. A-socialen, vol ta
toeages, die na de val van de
Muur naar het Westen zijn ge
gaan, zich daar diep in de
schulden hebben gestoken en
nou niks meer hebben. Alle
maal uitschot", legde de bezit
ster van de drankwinkel uit. „En
wij kunnen het weten, want ze
praten allemaal prima Duits",
voegde een klant eraan toe.
„Oh, als jullie je Duitse landge
noten uit dat huis willen heb
ben, dan teken ik die petitie
misschien ook nog wel", zei ik
bij het afrekenen. En toen viel
de hele slijterij stil.
moskou anp
Noersoeltan Nazarbajev wordt
morgen gekozen tot president
van Kazachstan. 'Noer' (de ge
luksvogel, zoals zijn bijnaam
luidt) zal de verkiezingen in de
deze voormalige Sovjet-repu
bliek met vlag en wimpel win
nen. Geen wonder, want Nazar
bajev is de enige kandidaat.
De enige potentiële tegenstan
der, Hasan Kozjachmetov van
de Nationale Democratische
Partij Zjeltoksan, kon zich deze
week niet aanmelden omdat hij
niet beschikte over de vereiste
100.000 handtekeningen van
mensen die zijn kandidatuur
steunen. Kozjachmetov beweert
dat onbekenden 40.000 handte
keningen uit zijn kantoor heb
ben gestolen.
Nazarbajev heeft zich in de
stormachtige jaren '90 en '91
ontpopt als een pragmatische
communist (partijlid sinds
1962) die zich inzet voor radica
le economische hervormingen.
Daarmee voegt Kazachstan zich
bij de rij vroegere Sovjet-repu
blieken die in hun eerste vrije
presidentsverkiezingen een lei
der van de oude garde kiezen.
Dit gebeurde de afgelopen we
ken al in Kirgizistan en Tadzji
kistan, terwijl in de Oekraïne en
Moldava de zittende presiden
ten respectievelijk morgen en
volgende week kunnen rekenen
op hun herverkiezing.
In 1986 braken in de hoofdstad
Alma Ata etnische rellen uit,
toen de Kazachen de straat op
gingen uit protest tegen de be
noeming van een Rus als partij
leider. De Kazachen, een min
derheid in eigen land, zijn pas
sinds kort de Russen voorbijge
streefd als grootste bevolkings-
Noersoeltan Nazarbajev. foto ap
groep met 42 procent van de
16,5 inwoners.
Economische hervormingen
moeten nu de tegenstellingen
tussen de etnische groepen
wegnemen, vindt Nazarbajev.
Daartoe heeft hij adviseurs aan
getrokken uit Zuid-Korea en
Singapore.
Nazarbajev schaarde zich tij
dens de mislukte augustuscoup
niet meteen achter de Russische
president Jeltsin. Pas op dins
dag 20 augustus, daags na de
putsch, eiste hij de terugkeer
van Gorbatsjov, en op woens
dag, toen de staatsgreep defini
tief was mislukt, trad hij uit het
Politburo van de CPSU (de
Communistische Partij van de
Sovjetunie). Maar van het por
tret van Lenin in zijn kantoor
heeft hij nog geen afscheid kun
nen nemen.
kiev* hans geleunse
correspondent
De Sovjetunie sterft morgen in
de Oekraïne. Ruim 37 miljoen
kiesgerechtigde Oekraïners mo
gen dan een eigen president
kiezen en zich per referendum
uitspreken over volledige onaf
hankelijkheid van de republiek.
Het antwoord op die vraag zal,
zo voorspellen opiniepeilers en
politici, ja luiden. Geen wonder,
dat alle zeven presidentskandi
daten de Oekraïnse onafhanke-
lijkhei hoog in hun vaandel
hebben.
Unie-president Gorbatsjov
heeft het al toegegeven: zonder
Oekraïne is een nieuwe Unie
ondenkbaar. De Oekraïne, gro
ter dan Frankrijk, is na Rusland
de economisch machtigste en
qua bevolking grootste repu
bliek van de voormalige Unie.
Ruim 52 miljoen mensen, van1
wie minstens 12 miljoen etnisch
Rus.
De Oekraïne geeft buur-repu-
bliek Rusland een strategische
uitgang naar de Zwarte Zee. Ze
geldt bovendien als de graan
schuur van de Unie. De helft
van de suiker komt uit de Oek
raïne en bijna een kwart van al
le landbouwprodukten. Ook in
dustrieel is de Oekraïne een
reus. De andere kant van de
medaille is, dat de Oekraïne
koploper is qua industriële ver
vuiling, met als treurige uit
schieter de radioactieve wolk als
gevolg van de kernramp bij
Tsjemobyl in 1986.
Er is echter meer dan economie
alleen. De Oekraïne kreeg van
de Russen niet voor niets de bij
naam 'Klein Rusland'. De wor
tels van Rusland liggen in de
Oekraïne, dat in zijn geschiede
nis nooit or^afhankeljk was, be-
In traditionele klederdracht gestoken Oekraïnse vrouwen en militairen van het Rode Leger tijdens de vijftigste
verjaardag van de slag om Kiev in de Tweede Wereldoorlog. foto ap dusan vranic
halve de drie jaar die volgden
op de bolsjewistische machts
greep in 1917 in Rusland.
Vladimir de Grote, de man die
het christendom naar het Oos
ten bracht, stichtte in 980 het
rijk van Kiev-Rus, van de Zwarte
Zee tot aan de Baltische met in
begrip van grote delen van het
huidige Rusland. Hij maakte
van Kiev een religieus, cultureel
en handelscentrum nog voor
het Westen zich bevrijdde uit de
donkere middeleeuwen.
In de 13de eeuw werd de Oek
raïne onder de voet gelopen
door de Mongoolse hordes,
twee eeuwen later begon de
Russische overheersing. In de
19de eeuw deden tsaristische
regeringen zelfs de Oekraïnse
taal in de ban.
Op de tsaristische onderdruk
king volgde de bolsjewistische.
De landbouwcollecetivisatie en
industrialisatie van de Oekraïne
onder Stalin eisten in de jaren
'30 miljoenen slachtoffers.
Het Oekraïnse nationalisme
komt dan ook voornamelijk
voort uit een anti-houding. An
ti-Russisch en anti-communis
tisch dus. Tegen de onderdruk
king door de centrale macht in
het Kremlin. De twee favorieten
voor het presidentschap, de
oud-partijideoloog Leonid
Kravtsjoek en de voormalige
dissident Vjatjeslav Tsjomovil,
zeggen daarom niets meer van
een politieke Unie te willen we
ten. Ook de vijf andere kandida
ten. die waarschijnlijk geen rol
van betekenis zullen spelen, zit
ten op die lijn.
En de bevolking? De meestge-
hoorde opinie op straat is: weg
van Moskou, wij kunnen onze
eigen boontjes wel doppen.
Slechter dan nu kan het nooit
worden.
