Zaken
'Motivatie belangrijker dan
vooropleiding of leeftijd'
Bedrijf let nauwelijks op gezonde leefstijl
'Luister'
houdt
manager
spiegel voor
Sollicitantenbank op computerschijf
Beginnende garagehouder: berg papierwerk
Woensdag 27 november 1991 Redicte: 071-161400 WILLEM SPIERDIJK CAROLINE VAN OVERBEEKE Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: RUTCER J HOOGERDUK
STAND VAN
Veel cursisten Lena de Graafschool vinden een baan
Ongeveer 85 procent van de vrouwen die de afgelopen
vijf jaar een opleiding hebben gevolgd bij de Haagse Le
na de Graafschool, heeft een baan gevonden. Veel van
deze vrouwen hebben al een of meer malen een overstap
gemaakt naar een andere baan en hebben hun positie
versterkt. Ook zijn zij in vergelijking met hun eerste baan
meer gaan verdienen. Dat blijkt uit een enquête over de
arbeidsmarktresultaten en carrièreverloop. De vrouwen
vakschool viert deze maand haar vijfjarig bestaan.
DEN HAAG CAROLINE V
Herintredende vrouwen in de
regio Zuid-Holland Noord kun
nen bij de vrouwenvakschool in
Den Haag praktijkgerichte be
roepsopleidingen volgen. Het
lesprogramma is afgestemd op
schooltijden en schoolvakanties
van kinderen en beslaat maxi
maal drie dagen per week.
Vrouwen kunnen gebruik ma
ken van een crèche, en komen
in aanmerking voor een reis- en
studiekostenvergoeding. De op
leidingen kosten maximaal 100
gulden. De meeste cursisten, 75
procent, hebben een uitkering
als ze aan een opleiding begin
nen. Van hen vindt ongeveer 78
procent een betaalde baan.
Directeur Alice Mittendorp
over het ontstaan van de school:
„Initiatiefneemster was Lena de
Graaf, actief lid van de vrou
wenbond FNV in Zuid-Holland.
Deze vrouw van in de zeventig
had haar leven lang schoonge
maakt. Ze vond dat vrouwen
meer kansen moesten krijgen.
Vandaar een vakschool voor
De Lena de Graafschool be
gon in 1986 met 105 cursisten
en drie opleidingen. „Inmiddels
volgen hier jaarlijks zo'n 200
vrouwen een part-time be
roepsopleiding in tien verschil
lende richtingen. Uit het eerste
jaar is nog maar één opleiding
over, de andere zijn in de loop
van de tijd vervangen door op
leidingen dié beter aansloten bij
de arbeidsmarkt. Er kwamen elf
opleidingen bij op het gebied
van administratie, automatise
ring en bedrijfsvoering, de grafi
sche industrie, technisch teke
nen, commerciële en midden
kaderfuncties en de horeca."
De school is aangesloten bij de
Landelijke Stichting Vakoplei
dingen Vrouwenbond FNV en
wordt gesubsidieerd door onder
meer het Centraal en Regionaal
Bestuur voor de Arbeidsvoorzie
ning en het Europees Sociaal
Fonds. Sinds 1984 zijn er negen
vrouwenvakscholen in Neder
land die per jaar 1200 vrouwen
kunnen opleiden. In Nederland
zijn ongeveer 295.000 vrouwen
die weer aan de slag willen.
Het grootste deel van de cursis
ten, 44 procent, is 35 tot 44 jaar
oud. Mittendorp: „We hebben
hier ook drie vrouwen gehad die
ouder waren dan 55 en ze zijn
alle drie aan de bak gekomen.
Belangrijk is dat de wouwen
voldoende gemotiveerd zijn: ze
moeten er in geloven dat ze aan
het werk komen. Motivatie is
belangrijker dan vooropleiding
of leertijd."
De Lena de Graafschool kent
een strenge selectieprocedure:
niet elke vrouw komt in aan
merking voor een opleiding.
Mittendorp: „Vrouwen moeten
goed weten wat ze willen en
waar ze aan beginnen. Daarom
besteden we veel aandacht aan
voorlichting over de cursussen.
We hebben een uitgebreid ge
sprek waarin we vragen naar de
motivatie, en beoordelen of
vrouwen een duidelijk beeld
hebben van het beroep dat ze
kiezen. Als dat niet zo is, dan
verwijzen we door naar andere
instanties. Door deze strenge
selectie hebben we ook maar
heel weinig uitvallers."
Als zich teveel vrouwen voor
een cursus aanmelden, gaan
vrouwen met een uitkering en
allochtone vrouwen voor. Ook
vrouwen die gebruik willen ma
ken van de creche, krijgen voor
rang.
Tijdens de cursus wordt aan
dacht besteed aan studiebege
leiding, oriëntatie op de ar
beidsmarkt, loopbaanplanning
en sollicitatietraining. Mitten
dorp: „We begeleiden heel in
tensief tot de cursisten daad
werkelijk een baan hebben. En
we leggen de nadruk op groeps
gewijze scholing zodat vrouwen
elkaar kunnen stimuleren, steu
nen en van elkaar kunnen le-
De Lena de Graafschool doet
geregeld onderzoek naar de ar
beidsmarkt en stemt het oplei
dingsaanbod hierop af.
Directeur Mittendorp: „Vrouwen moeten goed weten wat ze willen en waar ze aan beginnen." foto d/ck hocewoninc
Actie
'metaal'
ALPHEN AAN DEN RUN
Het Regionaal Be
stuur voor de Ar
beidsvoorziening
Rijnstreek (RBA) wil
minimaal 100 werk
zoekenden werven
en opleiden voor
een baan in de me
taalsector. Deze
wervingscampagne
is in samenwerking
met 60 bedrijven
gestart omdat er een
groot tekort bestaat
aan geschoolde me
dewerkers in de me
taalsector. De ar
beidsbureaus in Lei
den. Lisse en Al
phen aan den Rijn
willen deze maand
gesprekken voeren
met werkzoekenden
vanaf 18 jaar die
korter dan een jaar
staan ingeschreven.
De cursus die het
Centrum Vakoplei
ding heeft opgezet,
duurt 5 maanden en
leidt op voor bijv.
lasser, machine
bankwerker, draaier
of freezer. Cursisten
die zich vóór 31 de
cember aanmelden,
ontvangen na hun
opleiding en een
proeftijd van twee
maanaen, een netto
premie van 1000
gulden van de nieu
we werkgever.
Ze traint managers die de com
municatie in hun bedrijf willen
verbeteren. Maar ook tandart
sen die beter willen omgaan
met hun steeds mondiger pa
tiënten. „Mijn doelgroep is heel
ruim", zegt Fanda Zandbergen,
directeur van Trainingsbureau
Luister in Alphen aan den Rijn.
„Mensen die met jnensen om
gaan. De hele wereld eigenlijk."
Op de deur van haar kan
toortje in het Park Résidence in
park Rijnstroom hangt een rond
spiegeltje en vormen stoffen let
ters de naam van haar bureau.
Binnen hangen ook her en der
spiegels aan de muur en blijkt
opnieuw dat Fanda Zandbergen
handig is met naald en draad.
Aan de kapstok hangt een
pandjesjas, die aan de achterzij
de wordt getooid door een vogel
in vrolijke kleuren. Die jas
draagt zij op beurzen. „Om aan
te geven dat ik het zakelijke en
het creatieve wil combineren."
Ze heeft ook een blazer en
een stijlvol donkerblauw koffer
tje met cijfersloten. Dat is haar
sleutel tot het bedrijfsleven. „Als
ik met die blazer aan een bedrijf
binnen kom en ik zet die koffer
op tafel dan is het zoiets van:
okee, die hoort erbij! Het is net
theater."
Managers die vinden dat het
schort aan goede communicatie
in hun bedrijf kunnen bij Luis
ter terecht. Interne bedrijfscom
municatie is echt een markt van
deze tijd, vertelt Fanda Zand
bergen. „Er is een tendens om
bedrijven minder hiërarchisch
te organiseren. Om werknemers
het gevoel te geven, dat ze me-
de-ondememers zijn. Vooral
jonge mensen worden steeds
kritischer in waar zij willen gaan
werken. Die mensen moet je
Fanda Zandbergen in een vrolijke pandjesjas: „Ik probeer het zakelijke
en het creatieve te combineren."
foto ben de qruyn
proberen te binden en dat doe
je door ze te laten merken dat
ze waardevol zijn. Je moet een
goede werksfeer en doorstro
mingsmogelijkheden bieden."
Fanda Zandbergen heeft zelf
een aantal banen gehad: in het
bedrijfsleven, het onderwijs, de
gezondheidszorg, de sport en
de culturele wereld. „In al die
banen kwam ik constant tegen
dat mensen onzorgvuldig met
elkaar omgaan, vaak zonder dat
ze het echt in de gaten hebben.
Er wordt vaak niet echt goed ge
luisterd. Als je je medewerkers
belangrijk vindt doe je dat wel."
Trainingsbureau Luister richt
zich voornamelijk op managers.
„Dat is in die moderne struc
tuur de coach, de dirigent. Hij
moet oog hebben voor al zijn
medewerkers. Als je iets aan de
interne communicatie in het
bedrijf wilt doen moet je met de
manager beginnen. Want als je
een werknemer leert zelfstandi
ger te werken en dat wordt in
het bedrijf niet gewaardeerd,
dan is die werknemer constant
bezig weerstanden te
De spiegels in haar kantoor
hebben een betekenis. „Ik hou
mensen een spiegeltje voor.
Laat ze zien hoe ze communi
ceren en vertel ze welke andere
mogelijkheden ze hebben. Vaak
in groepen. Dan kunnen de
managers van elkaar horen hoe
ze dingen aanpakken. Ik heb
ontzettend veel praktische tips
en ik laat ze veel oefenen. Ook
met video: dan kunnen de deel
nemers zien dat er een verande
ring optreedt in hun houding en
hun gedrag."
De markt voor trainings- en
cursusinstituten is tamelijk vol,
maar volgens Fanda Zandber
gen is er in elk geval tussen klei
nere bureau's nauwelijks sprake
van concurrentie. „Grote bu
reau's met veel overhead heb
ben misschien een concurren
tieslag. Mijn ervaring met klei
nere bureau's is, dat we elkaar
juist aan werk helpen. We kij
ken wie waar goed in is: vormen
een soort netwerk."
De directeur van Luister heeft
zich het doel gesteld in 1992 za
kenvrouw van het jaar te wor
den. „Ik stel mij voor elk jaar
een doel en neem dat heel seri
eus." Ze is ooit van plan ge
weest kledingontwerpster te
worden, maar besloot dat om
gaan met mensen leuker was.
„Ik vind dit gewoon een leuk
vak. Ik heb er zo'n plezier in. Ik
leer er zelf ook van, want ik ga
ook nog weieens de mist in. En
op welke manier leer je nou?
Door fouten te maken. Als ik
honderd word leer ik nog."
LEIDEN MONICA WESSEUNG
Het Nederlandse bedrijfsleven
heeft de afgelopen jaren maat
regelen genomen om de veilig
heid op het werk te vergroten
en de arbeidsomstandigheden
te verbeteren. Maatregelen te
gen stress, na problemen met
het bewegingsapparaat de be
langrijkste oorzaak van ziekte
verzuim, zijn echter nauwelijks
of niet getroffen. Ook wordt na
genoeg niets gedaan aan de
persoonlijke leefstijl van de
werknemers. Een anti-rook, an
ti-alcohol en 'gezond eten-
meer bewegen' programma is
eigenlijk nergens bekend.
Dat blijkt uit een onderzoek
van het Nederlands Instituut
voor Preaventieve Gezond-
heidszorg-TNO in Leiden. Het
NIPG doet mee aan een inter
nationaal onderzoek in zeven
landen naar gezondheidsbevor
derende activiteiten op het
werk. Er valt in Europa, zo blijkt
uit het onderzoek, nog heel wat
te verbeteren. In Amerika is een
gezondheidsprogramma op het
werk eerder regel dan uitzonde
ring, in Europa niet.
Begin dit jaar zijn tweehon
derd bedrijven in het verstede
lijkte westen en op het platte
land in het oosten ondervraagd
over hun gezondheidsbevorde
rende programma. Ook een
aantal multinationals is onder
de loep genomen. De onderzoe
kers R. Gründemann en E. Lou-
rijsen zijn niet ontevreden over
de resultaten. „Er gebeurt heel
veel. Er is veel aandacht voor de
veiligheid van de werknemers
en de fysieke arbeidsomstan
digheden. Maar er blijft een
enorm terrein waar nog niets
wordt gedaan."
Het ene bedrijf heeft veel
meer aandacht voor de gezond
heid van zijn werknemers dan
het andere. Uit het onderzoek
blijkt dat met name bedrijven
waar de werknemers zelf met
ideeën komen en zelf helpen
deze uit te voeren, veel 'gezon
de' maatregelen worden getrof
fen. Anders gezegd, als werkne
mers zelf bedenken dat hun
werkruimte anders verlicht
moet worden en zelf met ideeën
komen voor een ander werk-
rooster of ander meubilair, dan
is de kans groot dat de werkge
ver meewerkt en samen met de
werknemers de plannen door
voert. Gründemann: „Telkens
weer blijkt dat werkgevers al
léén niets kunnen doen. Het
moet vanuit de basis komen."
Ook de grootte van het bedrijf
speelt een rol. Hoe groter het
bedrijf, des te meer gezond
heidsbevorderende activiteiten
er zijn.
Hoewel stress steeds vaker
wordt genoemd als oorzaak
voor ziekteverzuim, zijn er nog
nauwelijks stress-beperkende
maatregelen getroffen. Lourij-
sen: „Er zijn inmiddels wel tal
van methoden ontwikkeld om
de stress-gevoeligheid van werk
te onderzoeken en er bovendien
wat aan te doen. De ideeën zijn
er wel, maar worden nog ner
gens toegepast. Tussen theorie
en praktijk gaapt een enorme
kloof."
In vrijwel geen enkel bedrijf of
(semi)-overheidsinstelling
wordt iets gedaan aan verbete
ring van leefgewoonten. Her en
der is het verboden te roken,
maar van een actief anti-rook,
alcohol, drugs-beleid of een
programma gezond eten is vrij
wel nergens sprake. Gründe
mann: „De Nederlandse werk
gever is benauwd voor een in
greep in het privéleven van zijn
werknemers. Trouwens, die
werknemers gaan daar zelf ook
niet zomaar mee akkoord."
Gründemann betreurt dat en
hij niet alleen. Ook het ministe
rie van welzijn, volksgezond
heid en cultuur zou graag zien
dat bedrijven zowel aandacht
hebben voor de bedrijfsomstan
digheden als voor de persoonlij-
Onderzoek van NIPG-TNO Leiden
In vrijwel geen enkel bedrijf of (semi)-overheidsinstelling wordt iets gedaan aan verbetering van leefgewoon
ten. Een anti-rook, anti-alcohol en 'gezond eten- meer bewegen' programma is eigenlijk nergens bekend.
fotocpd
ke leefgewoonten. De onder
zoekers: „Het moet een samen
hangend pakket zijn, opnieuw
aangedragen vanuit de werkne
mers zelf. De werkplek moet ge
zonder, de werknemer zelf ook.
Dat kun Je alleen bereiken als er
vanuit de werknemer zelf actie
wordt ondernomen. Hij moet
aangeven op welke manier hij
zijn eigen levensstijl zou willen
en kunnen verbeteren."
Vanuit de werkgever kan een
betere levensstijl wel gestimu
leerd worden, aenken Gründe
mann en Lourijsen. ..Als duide
lijk is dat een bedrijf bereid mee
te werken aan het gezond eten
of rookvrij werken, dan loopt
ongetwijfeld een aantal werkne
mers hier warm voor. Zij vragen
er dan om en zijn bereid met de
ontwikkeling van dergelijke za
ken actief mee te werken."
Alleen de werknemers aan
spreken op een gezonder ge
drag heeft volgens Lourijsen
geen zin: „De gemiddelde werk
nemer zal zeggen dat de werk
gever eerst maar eens moet zor
gen voor een gezonder werkkli
maat."
In Nederland is nog nauwe
lijks ervaring met het opzetten
van een bedrijfsprogramma
voor de verbetering van de
werkplek èn een gezondere le
venstijl van de werknemers.
Daarom gaat het NIPG de ko
mende jaren bij een drietal mi-
nisicncs 00 600 rrtrgnhuli
(welk moet nog wrmlni geHtD-
zcn) een p roefprogram ma
draaien.
De onderzoekers verwachten
er veel van: „Nederland loopt
voorop in onderzoeken naar
verbetering van de werkplek en
van de levensstijl. Het moet
mogelijk zijn de kloof tussen
theorie en praktijk in elk geval
voor een belangrijk deel te dich
ten. Door de werkende mens te
benaderen, bereik je een grote
groep over een lange tijd. Via
het werk is de gezondheid van
de bevolking betiooriijk te ver
beteren."
DEN HAAG/REGIO
Schoolverlaters en werkzoekenden in deze
regio kunnen zich inschrijven bij de Lan
delijke Sollicitantenbank in Den Haag, een
initiatief, van de Haagse Stichting Neder
landse Praktijkopleidingen (SNP). De solli
citantenbank is een computerdiskette met
gegevens van mensen die een (andere)
baan zoeken. Bedrijven kunnen tegen be
taling gebruik maken van het programma.
De bedoeling van de sollicitantenbank
is, met winstoogmerk, werkgevers en
werknemers bij elkaar brengen. Werkzoe
kenden kunnen zich voorlopig nog gratis
inschrijven, bedrijven betalen 100 gulden
per adres. Ze kunnen ook een jaarabonne
ment nemen dat 300 gulden per jaar kost.
Ze betalen in dat geval 50 gulden per
adres.
Inmiddels staan er 2600 werkzoekenden,
uit Den Haag, Leiden en de Duin- en Bol
lenstreek bij de sollicitantenbank inge
schreven. Ongeveer 200 bedrijven maken
gebruik van het bestand. Woorvoerder E.
Zuidema: „De gegevens van kandidaten
die zich bij ons aanmelden, voefen we
anoniem in. Bedrijven leveren we een dis
kette met een selectieprogramma zodat ze
snel kunnen zien of er iemand van hun ga
ding bij zit. Elke sollicitant heeft een num
mer en dat nummer melden bedrijven bij
ons. Wij geven de betreffende kandidaat
vervolgens het adres van het bedrijf zodat
hij zelf contact kan opnemen."
Volgens Zuidema is de helft van het aan
tal ingeschrevenen ouder dan 30 jaar. „Het
gaat dus niet alleen om schoolverlaters.
Ons bestand bestaat voor 40 procent uit
mensen die al een baan hebben maar wel
geïnteresseerd zijn in iets anders. Vaak zijn
dit mensen die nog'niet echt actief op zoek
zijn. De sollicitantenbank is voor hen een
uniek instrument."
Na drie maanden worden de gegevens van
de sollicitanten automatisch verwijderd.
Verlenging van inschrijving is mogelijk. In
lichtingen en inschrijving: 070 - 35 45 800.
Aangifteformulieren vormen een indrukwekkende stapel
DEN HAAG/REGIO
Ondernemers die een garagebe-
i dienst, moeten
door een gigantische berg pa
pierwerk worstelen. Minister J.
Andriessen van economische
zaken heeft alle aangifteformu
lieren verzameld en dat is een
indrukwekkende stapel.
De beginnende ondernemer
moet om te beginnen drie in
schrijf- en meldingsformulieren
voor de sociale verzekeringen
invullen. Voor de belasting zijn
twaalf formulieren nodig. Maar
dan is hij er nog niet. De vol
gende formulieren liggen op
hem/haar te wachten: inschrijf
formulier handelsregister, aan
vraagformulier vestigingswet
bedrijven, vestigingswet detail
handel, inschrijfformulier Inno-
vam, registratieformulieren
hoofdbedrijfschap ambachten
en detailhandel, aankondigings
formulier openingstijden win
kelsluitingswet. aanvraagformu
lier vergunning wet afbetalings
stelsel en een kennisgevingsfor
mulier besluit herstelinrichtin
gen motorvoertuigen hinder-
Buma
Vervolgens is er nog een aan
vraagformulier handelaren -
nummer Rijksdienst voor het
Wegverkeer, een opgaveformu-
lier Buma over het muziekge
bruik in het bedrijf, een in
schrijvingsformulier wet auto
vervoer goéderen en een aan
vraagformulier voor een bouw
vergunning bij de gemeente als
er sprake is van een verbouwing
of nieuwbouw.
Bij deze waslijst Is er van uit
gegaan dat de beginnende gara
gehouder een eenmanszaak
heeft. Als hij of zij kiest voor een
besloten vennootschap komt er
nog wat extra papierwerk bij:
een notariële akte en een ver
klaring van geen bezwaar bij het
ministerie van justitie. In deze
regio zijn cr in totaal 341 gara
gebedrijven. De animo om een
garagebedrijf te beginnen was
dit jaar niet groot: er kwamen
slechts vijf nieuwe bedrijven bij.
