Leiden
ifr
Paniek met nodig, jggK B» ma
maatregelen wel' mwm"
De Breestraat als vierkante cirkel
Ambachtelijke tingieter demonstreert en repareert
mm
'Huren stationsflat torenhoog
wanneer renovatie doorgaat'
'Poortgebouwtje' blijkt
twee etages hoog huis
'Er is teveel gepredikt,
te weinig uitgedragen'
Zaterdag 23 november 1991
L BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEl FANCMANN ROY KLOPPER
M LEEFAAANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER (chef)
Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: SIMON DE GRAAF
21
^^5
NIEUWSLIJN
'De groeten aan Leiden
In de Openbare Bibliotheek aan de Nieuwstraai leest oud-jour
nalist Jan Zitman (66) uit Enschede zondag vanaf twee uur voor
uit zijn dichtbundel 'De groeten aan Leiden'. Zitman is een ge
boren en getogen Leidenaar en publiceerde eerder bij Van Oor
schot. In de gedichten staat een aantal bekende Leidse plekken
centraal. De bundel werd met tekeningen van Annet Lange uit
gegeven bij de Clipeus Pers van Leidenaar Jacques de Coo. 'De
groeten aan Leiden' is in de bibliotheek te koop.
Hortus in AVRO-programma
De Leidse Hortus en museum Boerhaave wórden maandag 2
december door de AVRO bezocht voor opnamen voor de serie
'Hollands decor'. In deze door Willem Niiholt gepresenteerde
serie worden plaatsen geportretteerd die in een literair werk een
rol spelen. Dit keer gaat het om de vorig jaar verschenen novelle
'Het geheim van de Leidse Hortus' van Peter van Zonneveld. De
aflevering wordt donderdag 9 januari uitgezonden. De zondag
daarna wordt in Leiden een literaire wandeling door de ANWB
uitgezet. Het boek is dan in de Hortus ook te koop.
Infotheek-opleidingen zelfstandig
De opleidingsactiviteiten van het failliete Leidse automatise
ringsbedrijf Infotheek worden voortgezet onder de naam Info
Opleiders. Drie managers van Infotheek Opleidingen en het or
ganisatie-adviesbureau Infonova in Waalwijk hebben de oplei-
dingentak overgenomen. Het nieuwe bedrijf heeft elf mensen in
dienst: allen afkomstig van Infotheek. Volgens de directie heeft
Info Opleiders een volle orderportefeuille. Directeur S.J. Mat-
thijssen: „We hebben ongeveer duizend klanten van Infotheek
overgenomen en zullen ons waarschijnlijk in Leiden vestigen".
Vrachtwagens in de Stevenshof
Aan de Kenauweg in de Stevenshof wordt ruimte gereserveerd
voor een parkeerplaats voor vrachtwagens. Er mogen wagens
komen te staan die langer zijn dan zes meter en breder dan 2.05
meter. De verplichting om niet in de wijk maar op deze plaats
vrachtwagens te parkeren geldt op werkdagen van 18.00 tot 8.00
uur en het gehele weekeinde.
'De enorme risico's van asbest zijn bekend'
Vervolg van voorpagina
„Met asbest moet je ontzettend oppassen. Een geringe
concentratie kan al grote gevolgen hebben voor de ge
zondheid. Die risico's zijn bekend en daar moet je dan
ook naar handelen. Paniek is niet nodig, maatregelen
wel". Zo reageert hoofdinspecteur P.B. Koster van de Ar
beidsinspectie op de asbestvervuiling zoals in de gangen
onder het AZL geconstateerd.
Koster uiteen, twee mogelijkhe
den. De buizen kunnen, op
nieuw onder strenge voorzorgs
maatregelen, eruit gehaald wor
den en vervangen door nieuwe.
Een tweede mogelijkheid is de
buizen helemaal in te pakken of
met hars te bedekken.
Asbest is gevaarlijk voor de ge
zondheid, althans wanneer het
als stofdeeltjes in de lucht aan
wezig is. Asbest in vaste vorm
kan voor zover nu bekend wei
nig kwaad. Asbest in de lucht
kan zelfs in hele kleine hoeveel
heden aanleiding geven tot een
bepaalde vorm van longkanker.
In veel gevallen openbaart deze
kankersoort zich pas na jaren.
Koster merkt met nadruk op dat
niet iedereen die asbest heeft
ingeademd, ook kanker krijgt.
„Maar een heel, klein percenta
ge mensen krijgt kanker, maar
het gevaar bestaat en dus moe
ten we uiterst beducht zijn".
LEIDEN MONICA WESSELING
Het ziekenhuis heeft uit eigen
beweging melding gedaan van
de vervuiling. Dat is niet ver
plicht. Koster: „Maar het lijkt
me voorzichtig uitgedrukt wèl
verstandig. Dit kan je niet nege
ren". De omvang van de vervui
ling noemt Koster uitzonderlijk.
„Dit komt niet vaak voor en dat
is maar goed o«k".
Het AZL laat de komende tijd
een plan van aanpak opstellen.
Een deel van de vervuiling be
vindt zich onder de te slopen
gebouwen. Koster: „Bij de sloop
daarvan zullen dus heel inge
wikkelde en ingrijpende proce
dures gevolgd moeten worden.
Met sluizen en douches wordt
de vervuiling hermetisch van de
buitenwereld afgesloten".
De gangenstelsels die wel in
tact blijven, zullen ook moeten
worden aangepakt. Er zijn, zet
Het ziekenhuis, bij monde van
voorlichter D. Ketting, zegt na
drukkelijk het geval niet te wil
len bagatelliseren. „Verontrust
zijn we echter niet. We wisten
natuurlijk al jaren dat er asbest
zat. Dit is een serieus probleem,
maar het wordt adequaat aan
gepakt en dus is er geen reden
voor onrust. Bedenk wel dat het
geen werkruimte is waar men
sen dag in dag uit moesten wer
ken".
Veiligheidsdeskundige Van
Seggelen van het AZL kan zich
levendig voorstellen dat de
mensen die in de gewelven
hebben gewerkt en nu horen
dat er asbest zit, behoorlijk ge
schrokken zijn. „Vergelijk het
maar met iemand die twintig
jaar lang lekker spit in zijn tuin
tje en dan opeens hoon dat er
een bom ligt. Dan durf je ook
geen spade meer de grond in te
doen".
De veiligheidsman, gespecia
liseerd in chemische en giftige
stoffen, relativeert de onrust
wel: „Naarmate je er meer van
weet ben je minder ongerust".
Van Seggelen is ervan overtuigd
dat er voldoende maatregelen
zijn getroffen, direct nadat dui
delijk was geworden dat de as
best vrijkwam.
'Glijbaan' aan
de Dobbedreef
De Woningbouwvereniging Lei
den (WBL) moet van de ge
meente zo snel mogelijk een
anti-sliplaag aanbrengen op de
drie onderste galerijen van de
ouderflat aan de Dobbedreef.
„Onlangs is een slachtoffer uit-
gegegleden en heeft zijn heup
gebroken. Met vocht is de vloer
spekglad en de winter komt er
aan, terwijl het nu al mistig is",
aldus wethouder S. de Vreeze
(ouderenbeleid).
De raadsleden E. Middelkoop
(Groen Links), H. Baaijens
(PvdA) en P. Biegstraten (CDA)
brachten onlangs een bezoek
aan het gebouw met, de gladde
vloeren. Biegstraten schilderde
de gevaren in geuren en kleu-'
ren. „Als het regent, dan is de
galerie meer een soort schaats
baan waarover iedereen uit
glijdt. Vooral voor de ouderen is
dat heel gevaarlijk".
De eigenaar van de flat, WBL,
heeft niet zo lang geleden de
galerij op de vierde verdieping
voorzien van een anti-sliplaag,
een operatie van 30.000 gulden.
Als de drie andere verdiepingen
worden gedaan, kost dat vol
gens woordvoerder P. .Rutgers
van de woningbouwvereniging
ongeveer 60 mille.
Volgens Rutgers praat de ver
huurder momenteel met de
huurders. „Wij wilen best die
galerijen opruwen, maar daar
staat dan wel een huurverho
ging tegenover". Volgens Rut
gers voldoen de galerijen aan al
le gemeentelijke regels. „Er is
ook steeds een ambtenaar be
trokken geweest bij de bouw
van het complex".
Zijlwijkers
vrezen bouw
van woningen
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Bewoners van de Zonnewende
en de Stokroos in de Merenwijk
blijven bezwaar houden tegen
de nieuwbouwplannen v.oor
scholen bij het Zonlichtpad. De
bewoners zien niet graag dat de
nieuwbouw dicht bij hun hui
zen komt. Maar ook zijn zij
bang dat er ruimte wordt vrijge
houden voor woningbouw om
eventuel tekorten te dekken.
De gemeente sluit woning
bouw niet op voorhand uit al is
het niet de bedoeling, zo bleek
gisterochtend bij de commissie
beroep en bezwaar. Er moet
haast gemaakt worden met het
bouwplan omdat anders een
flinke subsidie van het ministe
rie van onderwijs wordt misge
lopen. De gemeente legt zelf zes
ton bij om de noodopvang van
de scholieren te regelen. Uit
spraak over enkele weken.
De Leidse burgemeester C. Goekoop heeft
gisteren de ambachtelijke smederij aan de
Oude Varkensmarkt geopend. Met enkele
droge hamerslagen vervormde Goekoop een
sleutel, die in het vuur roodgloeiend was ge
worden. „Hij hief de hamer en de vonken vlo
gen eraf", luidde de tekst van de oorkonde
die hem vervolgens werd uitgereikt door de
Stichting Levend Ambacht Leiden (STAL).
De belangstelling voor een cursus ambachte
lijk smeden is groot. Ondanks de geringe pu
bliciteit is er nu al een wachtlijst van belang
stellenden.
FOTO HENK BOUWMAN
LEIDEN EMIEL FANGMANN
Gaat het nu zo slecht met de Breestraat?
Een van de dertig bezoekers van een door
D66 georganiseerde discussie meende gis
teravond van niet. „Iedereen wil er in de
buurt toch parkeren, elke minuut brengen
bussen er mensen?", vroeg de man zich af.
„Maar als je dan toch een besluit wil ne
men: stuur alle auto's ver de binnenstad uit,
dan komt er ruimte voor de bussen om de
binnenstad. En bewoners die voor hun auto
geen vijfhonderd meter meer willen lopen,
moeten maar in de Merenwijk gaan wonen.
En laat de groot-winkelbedrijven dan thuis
bezorgen".
Alweer die Breestraat. En wie het over de
Breestraat heeft, kan niet om de bus heen.
Die moet van een heleboel mensen weg,
ook gisteravond weer. Van D66: "Maar we
hebben geen oplossingen, misschien het
aantal lijnen beperken". Van de Breestraat-
bewoners: „Mijn vrouw moet elke week de
gordijnen wassen, terwijl we dubbel glas
hebben". Van bewoners uit de Pieters- en
Academiewijk: „Maar wie er niet toevallig
woont, wil dat er een bus rijdt. Da's jam
mer. Ik zou bijna zeggen, kan nij niet onder
de straat door"?
Over de Breestraat is niemand het eens. Dat
zou ook de reden zijn dat de NZH en de
winkeliers uit de Breestraat niet kwamen
opdagen. ROVER, de vereniging voor reizi-
Tingieter Gert Lebbink demon
streert vandaag en morgen zijn
ambacht in het Antoniusclub-
huis (Lange Mare) in Leiden.
Bovendien repareert Lebbink
tinnen voorwerpen die de be
zoekers van huis hebben mee
genomen.
Lebbink laat zien hoe ver
schillende tinnen voorwerpen
op authentieke manier gegoten
en bewerkt worden. Daarbij
vertelt hij over de eeuwenoude
traditie van het ambacht dat al
zo n 5000 jaar geleden in prak
tijk werd gebracht maar pas in
de Middeleeuwen tot werkelijke
bloei kwam. Pogingen om zo
goedkoop mogelijk te produce
ren, leidde er in die tijd toe dat
aan het tin allerlei toevoegingen
werden gedaan waardoor de
kwaliteit achteruit ging. Die
kwaliteit werd vervolgens be
waard door het tinnegietersgil-
de waarbij iedere tingieter zijn
eigen tinmerk had dat met een
merkhamer in het voorwerp
werd geslagen.
In het clubhuis worden van
daag en morgen een grote ver
zameling tinnen voorwerpen
uitgestald. Borden, schalen,
kandelaars, bekers en lepels zijn
er in allerlei soorten en maten.
Maar ook voorwerpen uit de
oude tijd zoals een brandewijn-
kom en een medicijnschuitje.
Voor de liefhebbers is er ook
een uitstalling van diverse Jin-
nen schaakspelen en een kerst
groep.
Omdat Lebbink giet met pure
De flats tegenover het station.
FOTO HIELCO KUIPERS
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Bewoners van het flatgebouw tegenover het sta
tion zijn het niet eens met de plannen van het
Philips Pensioenfonds (PPF) voor de renovatie
van de flats. Het PPF wil de flat opknappen en de
kosten daarvan doorberekenen in de huur. Vol
gens de bewoners is er nog veel achterstallig on
derhoud wat het PPF als eigenaar behoort uit te
voeren zonder daarvoor geld te vragen. De angst
is dat de flats onbetaalbaar worden.
„Dertig jaar lang heeft Philips niets aan de flat
gedaan. Nu echter het hele stationsgebied wordt
gerenoveerd en het nu het laatste jaar is dat er bij
het ministerie van VROM subsidies verkregen
kunnen worden, willen ze gaan renoveren", aldus
M. van Overhagen, secretaris van de bewoners
vereniging.
De huurders kregen in augustus plotseling met
de plannen van het PPF te maken. Het is de be
doeling dat de balkons van de flat bij de woon
ruimte worden getrokken, de centrale verwar
mingsketel wordt vervangen door combi-ketels,
de galerijen worden dichtgemaakt en de gevels
worden vernieuwd.
„Voor het onderhoud had Philips gewoon al
eerder moeten zorgen. Alleen voor verbeteringen
mogen ze een huurverhoging invoeren. Maar het
woord 'verbetering', dat is moeilijk te definiëren
betwist Van Overhagen. Volgens gemeente-amb
tenaar P. de Vos van volkshuisvesting kloppen de
verbeteringen van de PPF wel met de formele
voorschriften op dat gebied.
Enquête
Veel oudere bewoners van het flatgebouw zijn
bang dat ze bij een groot onderhoudsproject,
zonder wissel woning, voor lange tijd overlast on
dervinden. Ook de dreigende huurverhoging zit
veel mensen dwars. Nu wordt voor een aantal
flats een maandelijkse huur van 675 gulden neer
geteld. Sommige kosten zelfs al 850 hulden. De
huurders vrezen dat daar nog eens 130 gulden
bijkomt waardoor de flatwoningen onbetaalbaar
worden en boven de huursubsidiegrens uitko
men. „We schatten dat in ongeveer 48 van de 91
gevallen mensen naar vervangende woonruimte
moeten uitzien", zegt Van Overhagen.
De huurders hebben zich in een enquête in
overgrote meerderheid uitgesproken tegen de
plannen. Het plan kan pas doorgaan wanneer de
huurders er toestemming voor geven. Vanmiddag
komen de fiatbewoners hijeen in basisschool De
Twee Sleutels om zich te laten informeren.
Volgens voorlichter B. Geerts van Philips is het
onzin dat de bewoners onvoldoende op de hoog
te zijn van de plannen voor renovatie: „Volgende
week dinsdag is er een gesprek met de huurders-
vereniging". Verder is nij het niet eens met de
constatering dat Philips dertig jaar lang niets aan
de fiat gedaan heeft. .Alsof er in al die tijd nooit
geschilderd is", laat hij vanuit Eindhoven weten.
gers in het openbaar vervoer, was er wel.
„Het moet blijven zo het is," meende secre
taris Mensonides. „Er stappen in de Bree
straat dagelijks bij die ene halte 6000 men
sen uit, meer dan bij alle andere haltes in
de binnenstad bij elkaar. Een langere weg
over Hooigracht en Witte Singel kost
150.000 gulden per jaar extra voor de maat
schappij. En bij elke minuut dat zo'n route
langer duurt, derf je weer drie ton per jaar
omdat passagiers afhaken".
Alweer een discussie over de Breestraat.
En alweer was iedereen het oneens. .Alsof
je van een vierkant een cirkel probeert te
maken", zoals een van de aanwezigen het
probleem duidelijk maakte.
tin zonder toevoegingen kun
nen deze voorwerpen gebruikt
worden om van te eten of uit te
drinken. Het duidelijkste onder
scheidingsteken voor echt tin is
het eigenaardige krakende ge
luid dat gehoord wordt bij het
buigen van het materiaal. Het
wordt het schreien van het tin
genoemd. Het goedkopere sier-
tin mag nooit in aanraking ko
men met dranken of spijzen.
Lebbink giet vandaag van elf tot
vier uur en zondag van elf tot
vijf uur.
Veel gepraat
brengt geen
oplossing
voor theehuis
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Als de gemeente, de EWR en
de verzekering niet snel met
een beslissing komen over de
verplaatsing van het thee
huisje bij het Van der Werf-
park, moet de opening tot
het komende voorjaar wor
den uitgesteld. In dat geval
stapt raadsman M. Roest van
kioskeigenaar Korenhof
naar de Raad van State of
start een kort geding.
„Ik maak mij zorgen over
de voortgang. De problemen
begonnen begin augustus bij
het Jazzfestival. Het is nu
eind november en er is nog
geen oplossing in zicht. Moet
het theehuisje enkele meters
worden verplaatst? Wordt
misschien de gasleiding ver
legd? Niemand weet het nog.
Dan is er weer iemand ziek
of is er een rapport nog niet
en worden vergaderingen
weer verschoven", maakte
Roest met de ambtenarij
kennis.
Dat uitstel en de invallen
de winter heeft volgens de
Leidse advocaat grote gevol
gen: „Mocht er al snel een
beslissing worden genomen
dan wordt er voor de kerst
niet meer begonnen. Januari
en februari zijn de vorst-
maanden en dan zit je met
maart al in het voorjaar", re
kent Roest voor. Voor hem
maakt het niet uit wie schul
dige is aan de kostbare blun
der van het plaatsen van het
theehuisje op een gasleiding.
Het feit dat gemeente en
EWR samen overleggen en
een oplossing zoeken, duidt
er al op dat het boetekleed
en wie weet ook financiële
gevolgen worden gedeeld.
„Toch begrijp ik niet dat
de leidse politiek niet in
grijpt. Het blijft maar over
leggen op ambtelijk niveau
en dat duurt. Als er niet snel
een beslissing valt dan komt
er een kort geding of een
procedure bij de Raad van
State", voorspelt Roést. De
EWR schuift haar reactie af
op de gemeente en bij de ge
meente wil ambtenaar I. Oli
vier liever ook niets kwijt: „Er
is al zoveel over geschreven.
Laat mij nou maar even. We
zijn op zoek naar een oplos
sing. Wanneer, dat weet ik
nog niet".
mïïMSrjMA
er onderweg wat mis. Zo had de
gemeente het niet nodig gevon
den om de omwonenden direct
in te lichten maar had dit over
gelaten aan het zondagsblaadje.
Verder sprak de gemeente van
een 'poortgebouwtje' terwijl het
in werkelijkheid gaat om een
twee verdiepingen hoog huis.
Een misser was ook dat bij de
start van de bouw van het en
treegebouw bomen waren ge
kapt zonder de vereiste vergun
ning. Dat was volgens de amb
tenaren misschien niet zoals het
hoort maar niet ongebruikelijk.
Op de vraag waarom het alle
maal zo snel moest, bleef een
antwoord uit.
Het betoog van architect Van
Oerle, dat de gemeente handel
de op verzoek van de opdracht
gever die vaak 'hoge gasten'
kreeg en voor hen in zijn eigen
villa geen ruimte had, leek de
ambtenaren zelfs in verlegen
heid te brengen.
Of Dekkers en 'de buren' voor
wie zij optreedt, succes boeken,
blijkt over enkele weken wan
neer de commissie uitspraak
doet.
De gemeente heeft onzorgvul
dig gehandeld bij het verlenen
van vergunningen aan een be
woner van de Hoge Rijndijk die
een 'poortgebouwtje' bij zijn
woning wil bouwen. Dal be
toogden een aantal buren, on
der aanvoering van overheidbe-
strijdster R. Dekkers, gisteroch
tend tijdens een zitting van de
commissie beroep en bezwaar.
De bewuste eigenaar van het
kapitale pand aan de Hoge Rijn
dijk had via de Leidse architect
Van Oerle een plan ingediend
om bij de ingang van zijn oprit
een poortgebouw te bouwen.
De gemeente ging daarmee ak
koord. De omwonenden niet.
Dekkers viel gisterochtend vrij
wel alle gevolgde procedures en
vergunningen aan.
De ambtenaren weerden zich
kranig tegen het spervuur van
aanvallen van Dekkers. De wel
standscommissie was niet ge
raadpleegd. er was geen bestek
om in te zien, de omwonenden
waren niet gehoord en er werd
afgeweken van de rooilijn. Dat
werd door de ambtenaren afge
daan met 'niet nodig' of 'doet
niet ter zake'.
Minister Pronk over ontwikkelingshulp:
,or^. voor open. wanneer vanuit de
zuidelijke landen kritiek wordt
geleverd op het bestaan van een
zwarte onderklasse In onze
maatschappij. Wanneer er kri
tiek wordt geleverd op de ma
nier waarop wij met het milieu
omgaan"?
Prank hield zijn gehoor, dat
uit zeker 200 belangstellenden
bestond, voor dat Nederland
veel heeft geleerd van andere
culturen en in de toekomst nog
veel zal leren. „Zoals de band
met de natuur die de mensen in
de Derde Wereld hebben, zoals
i zorgen voor elkaar
i groep of binnen de
„Er is teveel gepredikt en te wei
nig uitgedragen", stelde minis
ter Jan Pronk van ontwikke
lingssamenwerking gisteren in
De Burcht tijdens een discussie
over Europa en de Derde We
reld.
(Centraal in het verhaal van de
minister stond de stelling dat
Europa zich bij de ontwikke
lingssamenwerking teveel had
laten leiden door eigen inzich
ten. „Doe het maar zoals wij het
doen. dat doe je het goed. is ja
renlang de opstelling geweest."
stelde Pronk.
Hij wees erop dat de Westerse
landen snel klaar staan met een
beschuldigende vinger naar de
Derde Wereld, wanneer het
over de mensenrechten gaat.
„Kijk eens naar de kwestie op
Oost-Timor. Maar staan wij er-
..-.W pleitte er ook
voor om Oost-Europa in zijn
ontwikkeling te steunen. Dat
mag echter volgens hem niet
gaan ten koste van het budget
voor de 'zuidelijke' landen.
