Religie
'Jeruzalem onder VN'
Kerkelijk platenboek zowel terugblik als appèl
Gustav Husak katholiek geworden
Paus en Spaanse koningin doen mee aan
conferentie over drugs en alcoholisme
Zaterdag 16 november 1991
'1-161400 Eindredactie: HANS SONDERS Vormgeving: HENK BUIS
Arabische predikant op tournee in ons land
„Ik ben er honderd procent van overtuigd dat landen als
Saudi-Arabië, Jordanië en Egypte verlangend uitzien naar
vrede in het Midden-Oosten. Dat heeft alles met hun ge
schiedenis te maken. Een man als de Jordaanse koning
Hoessein wil niets liever dan een stabiel Midden-Oosten.
Zijn land is klein en ligt heel centraal in het Midden-Oos
ten en is ook nog eens ingeklemd door aanzienlijk grote
re naties. Hoessein ziet reikhalzend uit naar vrede".
LEIDEN BERT POL
De Arabische predikant Milad
Hanna die op dit ogenblik in
ons land is, vraagt zich daarbij
wel direct af wat de Jordaanse
koning en andere Arabische lei
ders onder vrede verstaan. Wer
kelijke vrede in het Midden-
Oosten komt er alleen maar als
joden en Arabieren als vrienden
naast elkaar kunnen leven, zo
stelt Milad. „Men moet gene
genheid voor elkaar hebben.
Ware vrede komt er alleen uit
liefde voor elkaar. Maar daar
voor is wel nodig dat men Jezus
aaneemt. Alleen door Hem is er
verzoening".
Milad heeft een evangelische
kerk in het oostelijk deel van Je
ruzalem, waar het bewijs wordt
geleverd, zo meent de pastor,
dat joden en Arabieren absoluut
in vrede met elkaar kunnen le
ven. „Onze kerk staat in de Ara
bische wijk van Jeruzalem. Be
halve christenen komen er ook
veel joden en Arabieren. Ze ko
men uit heel Jeruzalem en zelfs
van buiten de stad. Al die men
sen gaan fantastisch met elkaar
om. Ook buiten de kerk hebben
ze goede contacten met elkaar.
Ze gaan bij elkaar op bezoek en
maken uitstapjes," aldus de 45-
jarige Milad, die vergezeld van
zijn schoonzoon, een Palestijn,
op uitnodiging van de interker
kelijke stichting Near East Mini
stry in Voorthuizen een toernee
maakt door ons land.
Verzoening
Tijdens zijn 'optreden' in ver
schillende plaatsen staat een
ding centraal, namelijk de ver
zoening tussen jood en Arabier.
Verder schenkt Milad aandacht
aan de invloed van de Intifada,
de Palestijnse opstand die al en
kele jaren gaande is en de mos
limwereld, in het bijzonder de
fundamentalische moslims.
De wereld zal nog veel van
deze fundamentalisten horen,
aldus Milad. „Zij groeien en
groeien in aantal over de hele
wereld. Zij maken zich op voor
een religieuze oorlog in het
Midden-Oosten. Deze funda
mentalisten menen dat zij aan
spraak kunnen maken op de
heilige plaatsen in Palestina, in
het bijzonder Jeruzalem. Zij zijn
fel gekant tegen de joden". Van
de fundamentalistische mos
lims is volgens Milad dan ook
geen verzoening te verwachten.
In tal- van Arabische landen,
Milad somt Jordanië, Egypte en
Syrië op, zijn de regeringen da
nig bevreesd voor deze funda
mentalisten die, zo is is geble
ken tijdens de Golfoorlog de
steun hebben van de Iraakse
dictator Saddam Hussayn.
Van hem heeft Israel meer te
duchten dan van Syrië, zo
meent Milad. „Irak onder Sad
dam zal nooit een vriend wor
den van Israel. Maar ook voor
hem komt de tijd dat hij zal val
len. En dat moment kan best
wel eens dichtbij zijn. Het mag
- duidelijk zijn dat Saddam Hus
sein een man is die met zichzelf
in de knoop zit. Dat werd al be
wezen toen hij nog maar een
jongen was en in zijn familie al
een bron van onrust was".
Syrië dat toch duidelijk anti-
Israël is, hetgeen tijdens de on
langs gestarte vredesonderhan
delingen in Madrid weer eens
werd bewezen, zal uiteindelijk
toch in vrede met Israel leven.
Daarvoor slaat Milad een bijbel
gedeelte van de profeet Jesaja
op, waar staat dat Israel, Assur
en Egypte een zegen zullen zijn
in het midden der aarde". Met
Assur wordt Syrië bedoeld, ver
duidelijkt de Arabische pastor.
Hij voorziet dat Syrië eenzelfde
vredesstap zal nemen als Egyp
te in 1979 heeft gedaan. In
maart van dat jaar werd name
lijk het vredesakkoord getekend
tussen Egypte en Israël.
Milad komt uit een Koptisch
gezin in Egypte. Als jongen had
hij al een grote interesse in de
bijbel. Hij kwam in contacten
met baptisten in zijn land en
kwam onder de indruk van hun
'blije geloof. Met zijn vrouw
vertrok hij in de jaren zestig
naar Libanon, waar hij theolo
gie ging studeren. Hij werd er
predikant en onderwijzer. Tij
dens de eerste burgeroorlog in
Libanon kon hij ternauwernood
ontsnappen. Met een helikopter
vluchtten hij en zijn vrouw het
land uit. Ze kwamen terecht in
de Verenigde Staten, waar
Milad in Califomië de eerste
Arabische baptistenkerk op
richtte. In 1983 maakte hij een
evangelisatiecampagne door Is
raël en op de West Bank. Hij be
sloot er meteen te blijven.
Profeet
Behalve zijn evangelische kerk
in het oostelijk (Arabische) deel
van Jeruzalem, leiden hij en zijn
medewerkers een bijbelschool.
Maar ook daarbuiten, op tal van
plaatsen in de Heilige Stad, is
hij een ware profeet die uitslui
tend de bijbel openslaat wan
neer het gaat om het conflict in
het Midden-Oosten. De bijbel
geeft volgens Milad precies aan
hoe de situatie in dit al door de
eeuwen heen roerige gebied
zich zal ontwikkelen. Het vre
desoverleg dat in Madrid begon
en over een paar maanden zal
worden hervat, zal niet al teveel
opleveren, stelt hij, want „daar
heeft de politiek het woord en
komt de bijbel niet ter sprake.
Natuurlijk, de partijen zullen
uiteindelijk wel begrip voor el-
kaars standpunten hebben,
maar werkelijke vrede zal dit
overleg niet kunnen brengen.
Want echte vrede betekent, dat
de mensen die nu nog steeds
vijandig tegenover elkaar staan,
een band met elkaar krijgen die
HHH
De Arabische pastor Milad Hanna op tournee door ons land: „de Palestijl
op de West Bank".
tot eenheid leidt. Maar deze
vrede moet voortkomen uit lief
de voor elkaar".
En daarvoor is nodig, Milad
herhaalt het maar weer, dat
men de bijbelse boodschap
leert verstaan.
Hij laat duidelijk merken dat
hij erg begaan is met het lot van
de Palestijnen. Hij hoopt dat er
een oplossing komt voor dit
volk, nu er na lange tijd in Ma
drid rechtstreeks contacten zijn
geweest met Israel. Maar hij
voegt er direct aan toe dat er
nog een lange weg is te gaan,
voordat de Palestijnen een ei
gen staat en regering hebben.
Op de vraag waar hun toekom
stig land zal zijn en daarmee
hun autonomie, zegt Milad:
„Dat zal op hun oude plaats
zijn, want er is geen Arabisch
land waar ze welkom zijn. Het
moet dus wel de West Bank
zijn. Ik ken de Palestijnen al ja
ren. Ook in Oost-Jeruzalem heb
ik met ze te maken. Zij hebben
er recht op om in hun eigen
land te wonen, waar hun kinde
ren, de toekomstige generatie,
in vrede kunnen leven. Overi
gens hebben de Arabische lan
den nog nooit een helpende
hand naar de Palestijnen uitge
stoken". Een blijvende vrede is
dan pas mogelijk, en Milad her
haalt maar weer eens zijn stel
ling, als zowel Palestijnen en Jo
den, 'wedergeboren zijn in
Christus'.
Internationale paraplu
Blijft over nog de kwestie Jeru
zalem. Want zowel de joden als
de moslims maken aanspraak
op de Heilige Stad, die sinds de
oorlog van 1967 in handen is
van Israël. „Voor mij betekent
Jeruzalem een internationale
stad. De stad behoort niet gere
geerd te worden door één
groep. De stad is belangrijk voor
christenen, joden en moslims.
Jeruzalem moet in de toekomst
dan ook onder internationaal
toezicht komen. Ik noem de
Verenigde Naties. Dit geeft ie
dereen de gelegenheid om zijn
geloof op de heilige plaats te be
lijden. De verschillende religies
moeten worden gerespecteerd.
En dat kan onder een interna
tionale paraplu, waardoor Jeru
zalem niet meer een verdeelde
stad is en het geweld tot het
verleden behoort".
recensie sj. de groot
'Het blijvende Woord' (2dln), Uitgave Ce-
reformeerde Bijbelstichting, Leerdam.
Leiden
Men kan de rechts-orthodoxe
Gereformeerde Bijbelstichting
(GBS) niet in de schoenen
schuiven dat zij met het onwrik
bare tv-taboe in deze kringen
haar leden en sympathisanten
elke vorm van kijkgenot ont
houdt. De oer-reformatorische
organisatie, die zich ten doel
stelt 'zuivere Bijbels' over de he
le wereld te verspreiden
waarmee in ons land de Staten
vertaling van 1637 wordt be
doeld heeft de laatste jaren
aan de weg getimmerd met een
reeks fraaie kerkenkalenders;
ex- en interieurfoto's van kerk
gebouwen waarin min of meer
vermaarde predikers en geleer
den binnen de traditie van de
Nadere Reformatie een gewich
tige rol hebben gespeeld. Deze
periode na de bekende Refor
matie van Luther en Calvijn be
oogde vooral de innerlijke door
werking van het 'Woord Gods'
niet alleen in de kerk, maar ook
in het persoonlijk en maat
schappelijk leven.
Aangezien een kalender met
het jaar verdwijnt, besloot de
bijbelstichting alle gebruikte en
niet-gebruikte kalenderfoto's
onder te brengen in twee grote
platenboeken onder de titel
'Het blijvende Woord', waarvan
deel twee met zestig kerken van
binnen en van buiten nu is ver
schenen. Dat is een goed besluit
geweest, want wat de camera's
met het oog en in de hand van
artistiek-creatieve fotografen
hebben vastgelegd aan cultuur
historische schoonheid verdient
blijvende aandacht. In zulke
monumentale boeken zijn de
steden steevast ruim vertegen
woordigd, met een soms hin
derlijke herhaling van overbe
kende objecten. In de beide de
len van 'Het blijvende Woord'
zijn de landelijke gebieden met
al hun historische en geestelijke
karakteristieken rijk present,
wat hët kijk- en leesgenot ver
rassend verhoogt.
De GBS zou zichzelf tekort
doen als ze in deze illustratief
en druktechnisch werkelijk
schitterende uitgaven niet
ook over illustere predikanten
van vroeger en hun vermanen
de boodschap vertelde.
Voorzitter ds. P. Blok geeft in
zijn 'woord vooraf toe dat ook
de rechts-gereformeerde ge
zindte tegenwoordig wordt
overspoeld met boeken en an
dere uitgaven, „maar daarom is
het noodzakelijk te herinneren
aan Gods wonderlijk handelen".
In vele van de in deze boeken
afgebeelde hervormde kerken
zijn de sporen van de beschre
ven 'oudvaders' reeds lang ver
vaagd, zelfs uitgewist. Latere
voorgangers en theologen heb
ben de 'oude waarheid' ver ach
ter zich gelaten. Dat was voor
de GBS toch geen reden om aan
deze kerken bedroefd voorbij te
gaan; eens heeft 'de waarheid'
er, naar het oordeel van de GBS,
voluit mogen klinken. Het zal
een reden temeer zijn geweest
om aan de 'heilzame invloed'
van de godzalige predikers
waarschuwend te herinneren.
Een zin als 'Behalve in Franeker
en Leiden heeft hij (Anthonips
Driessen) bovenal onderwijs ge
had van de hemelse akademie'
is karakteristiek voor de bevin
delijke verteltrant.
Het boek wil zowel terugblik
zijn als appèl. Het doet dat in
vrome bescheidenheid, het ge-
brekkig-menselijke in werk en
optreden van de voorvaders
niet verdoezelend. Dat maakt
het lezen, ook voor iemand die
geestelijk veraf staat, tot een
ontspannen ontmoeting met
een boeiend stuk kerkelijke en
nationale geschiedenis.
Bratislava. ^an Sok-0'' Husak midden vorige week
-bezocht en hem de biecht afgenomen.
De vroegere communistische partijleider in Tsje- Husak volgde na de onderdrukking van de
choslowakije, Gustav Husak, heeft zich op zijn Praagse Lente in april 1969 Alexander Dubcek op
ziekbed aangesloten bij de Rooms-Katholieke als secretaris-generaal van de communistische
Kerk. Volgens goed geïnformeerde bronnen in de partij. Onder zijn bewind werd de Rooms-Katho-
Slowaakse RK Kerk heeft de aartsbisschop van lieke Kerk zwaar vervolgd.
Vaticaanstad dpayQor ^et eerst worcjt Qp een internationale confe-
Paus Johannes Paulus II, koningin Sophia van rentie de relatie tussen drugs en alcohol aan de
Spanje, president Ruben Paz Zamora van Bolivia orde gesteld, aldus de voorzitter van de pauselijke
en de secretaris-generaal van de Verenigde Na- raad voor de gezondheidszorg, kardinaal Fioren-
ties, Javier Perez de Cuellar, nemen deel aan een zo Angelini. Behalve kerkelijke vertegenwoordi-
driedaagse conferentie over drugs en alcoholis- gers en politieke leiders worden ministers vooral
me, die op 21 november in het Vaticaan begint, veel geleerden verwacht.
KERKDIENSTEN
LEIDEN
Herv. Gem. Hoogl. kerk 11.45 oecume
nische studentendienst; Marekerk 10
prof dr vd Beek, Valkenburg, 17 ds
Smaling; Maranathak. (L. Mors'weg) 10
ds Eekhof; Oecumenische geloofsge
meenschap De Regenboog (Merenwijk)
9.30 ds Alblas, 1115 ds Alblas en pas
tor Scholtes; Bethlehemkerk (Driftstr.)
lOdsvd Bom ha; Bevrijdingsk. (Mont-
gomerystr.) 10 ds Wolthaus, Zoeterwou-
de; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds Bloe-
mert ha; Waalse kerk (Breestr.) 10.30
pasteur Ribs; 'Stevenshof' (rk kerk
Haagse Schouw) 11 mw ds Dekker-Kei
ler. Acad. Ziekenhuis 10 ds v Beinum
en pastoor de Groot. Diakonessenhuis
elke za 10.30 rk. dienst, en 10.30 ds v
't Hof. Endegeest zie Oegstgeest. Geref.
Kerk Vredeskerk zie herv. gem.: Oude
Vest 10 ds Rooze; Maranathak. zie herv.
gem.; Bevrijdingsk. zie herv. gem.; ver
zorgingstehuis Groenhoven 10 ds Ver
doorn; Merenwijk zie herv. gemeente.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 17 ds
Deddens. Chr. Geref. K. (Steenschuur)
10 en 17 ds den Hertog. Geref. Gem.
(zie onder Leiderdorp). Geref. Gem. in
Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30
en 17.30. Evang.-Luth. Gem. (Hoogl.
Kerkgr.) 10.15 ds Happee, Amsterdam.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.) 10 mw ds Vos-Wiegand.
Baptistengemeente (aula 'Nieuweroord',
Rijnsburgerweg 124) lOdsAgtereek
doopdienst. Evang. Gemeenschap (Mid-
delstegr. 3) 9 en 10.30 ev v Groningen.
Evangeliecentrum-Pinksterbew.
(Bethlehemskerk Lammermarkt) lOen
19 ev Zijlstra. WOE 20 ev Zijlstra. Pink-
stergem. (0. Vest 13) hr Eikerbout. Volle
Evangelie Gemeente (Haarlemmerweg
36) 11 ev Daniël. Christengemeenschap
(Vestestr. 49) geen dienst. Leger des
Hei Is (hoek VestestriGroenesteeg) 10
en 17. Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd.
24): 9.30 en 17, wo. 20. Zevendedag
adventisten ('De Ontmoeting', Noord
hofland V.schoten)elke za 10 tot 11
bijbelstudie. 11 tot 12 predikatie.
Christelijke Wetenschap (Steensch. 6)
10.30. Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen
der L. Dagen (Brahmsl.) 10. 11 en 12.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel) 10, be
halve 2e weekeinde van de maand: za
19. Rooms-Kath. K. Haagweg za 19, zo
10.30 - iedere le zondag van de
maand: 11Herensingel 11Rijndijk
'(Stevenshof) za 19, zo 9.30; §teen-
schuurza 19, zo 8.30, 10, 11.30, 18
en 19 (lof); Boshuizerkade za 19, zo 10;
Lammenschansweg za 19, 10; Haarl-
.straat za 19, zo 10.30 en 12.15; Me
renwijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie
Zoeterwoude).
ABBENES
Herv. Gem. 9.30 ds Kraan, Nieuw Ven
nep.
AARLANDERVEEN
Herv. Gem. 10 mw ds Terlouw-Sterk,
Bodegraven, 19 ds Moll, Alphen ad
Rijn. Geref. Kerk 10 drs Plomp. Oegst
geest, 18.30 drs Santing. Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 16.30 ds Maris. Garderen.
Rk Kerk za 19. zo 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gem. Adventskerk 10 ds 't Hooft,
18.30 ds Ommermg, DO 19.30 hr vd
Bos. dovendienst; Kruiskerk 9.30 mw
ds Lourens-, Opstandingskerk 10 ds Om-
mering, 18.30 ds Dronkert; G. Herder
kerk 10 ds Nieuwenhuis, 18.30 ds Hui
zebosch; De Bron 9 ds Bakker, 10.30
ds Huizebosch, 18.30 zie G. Herder
kerk; Ashram (Marsdiep) 10 hr Wig-
mans; Oudshoornse kerk lOdsThieme,
Boskoop; Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30
en 18,30 ds Ouwendijk ha. Geref. Kerk
Mar.kerk 10 drs Santing, 18.30 ds Ver-
sluijs; Salv.kerk 10 drs Biewinga, Sas-
senheim; Opstandingskerk 18.30 ds
Dronkert. Gouda; Kerk en Zanen 10.30
mw ds Lourens-Steggerda. Geref. K.
Vrijg. (school Bospark. Beatrix!. 4) 9.30
ds Smelik. 14.30 dsTrimp. Ned. Geref.
Kerk (school Willemstr.) 9.30 en 16.30
ds Janssens. Chr. Geref. Kerk (Grijpen-
steinstr.) 9.30 en 16.30 ds Veenendaal,
WOE 19.30 ds vd Meij. Oud-Geref.
Gem. (Hooftstr. 240) 9.30 en 16. Bapt-
.gem. (Molenwerfstr. 1) lOevPoppe.
18.30 ds Koekkoek. Bapt.gem. Noord
(school Kalkovenw. 62) 10 ds vd Berg.
Bapt.gem. Ichthus (aula mavo H. Dun-
antweg 1) 10 hr Haverkamp. 18.30 hr
Lourens. doopdienst in gebouw 'De Ark'.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hendrik-
str. 54) 10 hr vd Hoorn. Pinkstergem.
'Het Licht' (A. v. Burenlaan 15) 10.
Christengemeente 'De Hoeksteen' (geb.
'Bethel', hoek Emmalaan) 10 hr Nap,
Bodegraven. Leger des H. (Zonneweg 3)
10 en 19 (laatste zondag van de maand
17 u.). Remonstr. Gem..(Van Manders-
loostr. 36) geen opgave. Rk Kerk: 8o-
nifaciusk. za 19. zo 9.45 en 11.30; Pi-
usk. za 19, zo 9 en 10.30; De Bron za
19. zo 9.30 en 11.
BENTHUIZEN
Herv. Gem. 9.30 en 18 ds Boer. Geref-
,/Herv. Gem. (geb. 'De Hoeksteen'. Sch-
weitzerstr.-Bernhardstr.) 10 drs v Arkel.
Geref. Gem. 9.30 en 18 ds v Aalst.
BODEGRAVEN
Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 18.30 ds
vd Scheur ha; Salv kerk 10 en 18.30 ds
Terlouw ha; Bethl.kerk (Nieuwerbrug)
10 ds Muller, Sluipwijk, ha. 18.30 ds
Schipaanboord. Waddmxveen. ha. Ge
ref. Kerk 10 en 18 30 ds Elderman, ha.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.) geen opgave.
Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en
18.30.
BOSKOOP
Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds Jansen
ha, 18.30 ds de Reuver ha; De Stek
9.30 ds de Reuver ha. Geref. Kerk 9.30
en 17 ds v 't Hoff ha. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 17 ds Oosting ha. Geref. Gem.
9.30 leesdienst, 15.30 ds Rietdijk.
DINS 19.30 ds v Aalst. Church of the
Nations ('Ons Paradijsje', v. Neslaan 4)
geen dienst.
HAZERSWOUDE
Herv. Gem. 9 ds Alblas, 18.30 ds Koe-
lewijn. Krimpen ad IJssel, jeugddienst.
Geref. Kerk 10.30 dsvd Horst. Katwijk,
17 ds Huisman. Rk Kerk: dorp za 19. zo
10 en 11.30; Anker za 19. zo 11Rijn
dijk zo 9.30.
HILLEGOM
Herv. Gem. 10 ds Rothfusz. 19 zie
Hoeksteen. Geref. Kerk ('Hoeksteen')
10 ds Hofland, 19 ds Rothfusz. Chr. Ge
ref. Kerk 10 ds v Langevelde. 19 zie
Hoeksteen. Christen Gemeente (P.
Breughellaan 36) geen opgave. Rk Kerk:
Mart. za 19. zo 9 en 11; Jozefk. za 19,
zo 10.
HOOGMADE
Herv. Gem. 10 kand Henzen. Leider
dorp. Rk Kerk za 19. zo 9.15.
DE KAAG
Herv. Gem. 10 ds v Stam. Leidschen-
dam. Rk Kerk za 19, zo 9.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv. Gem. Dorpsk. 10 dr vd Bank. Ede,
18 ds Sloof-, Ontm.kerk 10 ds Sloof,
18.30 ds de Graaf. Herv. Gem. 'De
Rank' (P. Groen-college) zie Katwijk aan
Zee. Geref. Kerk 9.30 ds Nicolai, Oegst
geest, 17 ds Mink. Rk Kerk za 19, zo
9.30.
KATWIJK AAN ZEE
Herv. Gom. N. Kerk 10 ds vd Sluijs,
16.30 ds Stam jr.. 18.30 ds Visser; 0
Kerk gesloten ivm verbouwing; Ich
thusk. 10 ds Christ, dovenvertolking, 18
dsVroegindewey; Pniëlk. 9.30 ds Vis
ser. 18 ds Bogaard, jeugddienst; Mara-
nathakerk (Rijnsoever) 10 ds ten Voor
de. 18 ds Volk. Overduin 14.15dSvGu-
lik. Herv. Gem. 'De Rank' (Helmbergweg
10) 10 hr Wolfskeel. Geref. Kerk Vr.kerk
10 ds Mink. 17 ds Heeneman. Triumfa-
tork. 10 ds Heeneman. 17 ds vd Horst
jeugddienst. Geref. K. Vrijg. 9.30 lees
dienst. 17.30 ds Heida. Ned. Geref. K.
(aula Pieter Groen-college, ingang
Rijnsoever 293) 10.15 kand Holwerda,
19 ds Zwarts. Chr. Geref. K. 10 en 17
ds vd Meij tevens 15 ds vd Meij, aange
paste gezinsdienst voor verstandelijk ge
handicapten. Vrije Chr. Geref. Gem.
(Unizaal) 10en 17 dsvd Beid. Geref.
Gem. (Remisestr.) 10 en 17. Geref.
Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en 17. On
af h. baptistengem. (Ambachtsweg 2)
geen opgave. Soefi (Zuidduinweg) elke
leen 3ezondag. 16. Marinevliegkamp
Valkenburg 10 vic gen drs de Groot.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem. 10 ds Tielkemeijer, 19 zie
G.K. Geref. Kerk lOdsvd Lugt. 19ds
Bakker. Alphen.
LEIDERDORP
Herv. Gem. en Geref. Kerk Dorpsk. 10
ds Doesburg. 18.30 ds vd Born; Schep-
pmgsk lOdsvd Bom, Scheppmgsk
Kapelzaal: 10 mw Rip, dovendienst.
Leythenrode 10.30 ds de Leeuw. Eiis -
ziekenhuis 9.30 ds Brommet ha. 10.45
rector Vijftigschild. Geref. Gemeente
Leiden eo (kerkgeb. Hoofdstr. 73) 10 en
16.30 ds Boogaard. Bapt.gem. (wijk-
geb. Zijlkw.) 10 hr v Berghem, 19 hr
Reurekas. Zy/aag. Rk Kerk za 19, zo 10
en 11.30.
LEIMUIDEN
Herv. Gem. 9.30 dsvd Kooi, 19 zie G.K.
Geref. Kerk 9.30 mwTeusink Meyer,
Mijdrecht, 19 ds Germans. Sassenheim,
gez. jeugddienst. Rk Kerk za 19, zo 10.
LISSE
Herv. Gem. Dorpskerk 10 hr Binnendijk,
Rijnsburg, jeugddienst; Pauluskerk 10
en 19 ds de Gelder. Geref. Kerk 10 en
17 drs v Midden. Geref. K. Vrijg. (Prin-
sessestr. 1) geen opgave. Ned. Geref.
Kerk (Salvatori) 10 ds vd Kwast. Amstel
veen. 19 ds Vos. Chr. Geref. Kerk 10 en
16.30 ds v Dijken. Geref. Gem. 10 en
16 Leesdienst. Rk Kerk: Agathakerk za
19. zo 10 en 11.30; Poelpolder za 19.
zo 10.30; Mariakerk za 19, zo 9 en
10.15; Engelbew. za 19, zo 10, di 19.
NIEUWKOOP
Herv. Gem. 9.30 ds v Mourik. 18.30 ds
Wegenf, Nijverdal. Geref. Kerk 9.30 ds
Delhaas. Chr. Geref. Kerk 9 30 lees
dienst, 14.15 dsVlietstra. Zeist. Re
monstr. Gem. drs Bosman-Huizinga.
Rotterdam. Evang. gem. (ver.gebouw
'De Rank', Regthuysplem) 12 nam. Rk
Kerk za 19. zo 9 en 10.45.
NIEUWVEEN
Herv. Gem. 9.30 ds vd Berg, Aarlander-
veen, ha, 18.30 ds v Mourik, Nieuw
koop, ha. Geref. Kerk 9.30 ds Baane,
ha. Rk Kerk za 19, zo 9 en 11.
NIEUW-VENNEP
Herv. Gem. 9.30 ds de Jager. Benne-
broek. jeugddienst. 19 ds Quack, Ber-
kel/Rodenrijs. Geref. Kerk 9.30 ds
Kraan. 19 ds Rang. Chr. Geref.' Kerk
9.30 en 16.30dsv Roekei. Rk Kerkza
19. zo 10.
NOORDEN
Herv. Gem. 9.30 en 19 ds Geuze. Geref.
Kerk (W. Verlaat) 10 hr Schreuder. 17
ds Vesseur. Den Haag. Rk kerk za 19
toediening van het vormsel door mgr
Bar. zo 9 en 10.30. di 9.30.
NOORDWIJK
Herv. Gem. Grote of St. Jeroensk. (Bin
nen) 10 ds vd Lee. 17 ds vd Bergh. 19
ds Kuiper; Hoofdstr. (Zee) 10 ds Ruiten-
burg; De Rank (Golfbaan) 10 ds
Vroegindewey. Voorthuizen. Geref. Kerk
Buurtkerk (Hoofdstr.) 10 ds Kuiper, 17
ds Ruitenburg; Vinkenl. (Binnen) 10 ds
Roosien. Amsterdam. Kapel W. v.d.
Bergh-stichtmg 11 ds Aarnoudse Ro
zenburg. 'Sole Mio' 9 mw ds de Peuter,
Voorhout. Evang. centrum 'De Ark' (pic-
képl. 1) 10 hr v Duin. Ned. Prot. Bond
(aula O.Zeew.) 10.30 ds Fockema An-
drae, Wassenaar. Rk Kerk Zee za 19, zo
10.30; Binnen za 19. zo 9.30 en 11
NOORDWIJKERHOUT
Dorpsk. 10 ds Rinzema; De Zilk zie
Dorpskerk. Rk Kerk Victork. za 19, zo
9.30 en 11; Jozefk. za 19. zo 9 en
10.30; De Zilkza 19. zo 10.30.
OEGSTGEEST
Herv. Gem. Groene of Will.kerk 10 ds
Kooman; Pauluskerk 10 ds Bouhuys;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10 Jeugdka-
pel. 10.30 prof dr Kuiper. 19 ds Plomp.
Geref. Kerk 10 ds Hortensius. Geref.
Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilderschool)
9.30 en 16.30 ds de Vries. Haltem.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45
drs Holwerda. Winsum, 16 ds Brands.
Middelburg. Van Wi|Ckerslooth 16 ds
ten Voorde. Endegeest 10 ds Friedench.
Volle-evangehegem. (Gem.centrum) 16.
Rk Kerk Will kerk za 19. zo 9. 10.30 en
11. di 9, vr9.
OUD-ADE
Rk Kerkza 19, zo 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30, 17 ds Stolk, Aals
meer. gez. jeugddienst. Geref. K. 9.30
ds Schoep, Gouda. 17 zie Herv. kerk.
Remonstr. Gem. 10 dr Meijermg, Oegst
geest. Rk Kerk za 19. zo 10.30 (doop-
diensten iedere 2e en 4e zondag van de
maand om 12).
ROELOFARENDSVEEN
Rk Kerk Mar. Pres za 19. zo 11 (doop
dienst iedere le zondag van de maand
om 12.30): Petrus-B za 19. zo 9.30
(doopdienst iedere derde zondag van de
maand om 12.30).
RIJNSATERWOUDE
Herv. Gem 9.30 en 18.30 hr vd Hoe
ven. Chr. Geref K 9.30 dienst des
Woords, 14 ds Botten, Schiedam.
RIJNSBURG
Herv. Gem Laurentiuskerk 9.30 ds Ver
boom, 17 ds ten Voorde. Katwijk; Bet-
helkerk 9.30 ds Hovius. Katwijk. Geref.
Kerk Petrakerk 9.30 ds Cziria. 17 ds
Terpstra. Immanuelkerk 9 en 10.30 ds
Terpstra. 17 ds Verschoor; Maranatha-
kerk 9.30 ds Wilschut, jeugddienst. 17
ds Cziria. Geref. Kerk Vrijg. 10 ds Grut
ter. 17.15 ds Bijl. Chr. Geref. K. 9.30
en lödsde Romph, Noordeloos. Evang.
Christengem. (aula mavo) 10 hr Mos
terd. Zoetermeer. Rk Kerk za 19. zo
9.30 en (chr. tuinbouwschool) 11
RIJPWETERING
Rk Kerkza 19, zo 9.
SASSENHEIM
Herv. Gem. 9 ds Verdijk, Lisse, 10.30
ds Verdijk, k.nderdienst. 19 ds Biewin
ga. Geref. Kerk 10 ds Bras. 19 zie Herv.
kerk. Chr. Geref. K. 10 en 17 ds v Mulli-
gen. Houten. Ned Prot. Bond (Jul.laan
17) geen dienst. Rk Kerk za 19. zo 9.30
en 11 (doopdienst iedere laatste zondag
van de maand om 12.30).
TER AAR
Herv Gem. 9.30 en 18.30 ds Vlasblom.
Geref. Kerk 9.30 ds Bade, Alphen ad
Rijn. 18 30 ds den Heeten. Hoofddorp.
Rk Kerk Aardam za 19. zo 9 en 12; kerk
Langeraar za 19. zo 9.30 en 11.30.
VALKENBURG
Herv. Gem. 10 kand. v Duijvenbode.
18.30 dr Vermeulen. Geref. Kerk 10 en
18.30 drs Padmos. Geref. K. Vrijg. 9.30
en 16 ds Heida.
VOORHOUT
Herv./Geref. Kerkgemeenschap 10dsv
Sluis. Rk Kerkza 19. zo9.30en 11.
VOORSCHOTEN
Herv Gem Dorpskerk 10 en 19 ds
Schaap; De Ontmoeting (Noordhofland)
lOmwdrsde Boer Hessei. 19 zie
Dorpskerk; 'Rehoboth' (Van Leeuwen
hoekkade) 9.30 ds Arkeraats. H'veid-
Giessendam. 16 30dsvKooten. Delft.
Hulp en He i-kerk ('Schakenbos'. Le'ds-
chendam) 10 drs Honig. Geref. Kerk 10
ds de Zwart19 gez dienst in Dorpskerk.
Geref K. Vrijg. (Bachlaan) ljj^5 en
16 30 drs Geersmg Rk KerkLaur.kerk
za 19 past Paardekooper. jongerenvie
ring. zo 11.30 past Paardekooper. de
ken Banning, installatie past Vroom; M.
Godskerk za 19, zo 9.30 Anglican
Church (British school in The Nether
lands. J v. Hooflaan 3) 10.30 Aula-ba-
sisgemeenschap (in 'De Groene Kikker'.
Frans Halsplantsoen) geen dienst.
WADDINXVEEN
Herv Gem. Brugk. 9.30 ds Kieskamp.
Leerdam, 17 ds den Toom. Sommels-
dijk; Hoeksteen 9.30 ds Schipaan
boord. 18.30 dsGoossen; Bethelk.
9.30 ds Goossen, 17 dr Verboom. Hier-
den; Rehoboth-school 9.30 drs de
Groot, Gorkum, 17 ds Boon, Schoonho
ven; Imm.kerk 10 en 17 dsv Houwelin-
gen. Geref. Kerk Kruisk, 10.15 hr v
Veen. 17dsde Moor; Ontm.kerk 9.30
meeting: André de Oude. Geref. K. Vrijg.
(Kruiskerk) 8.30 leesdienst, 14 15ds
Gratz, Pernis. Chr Afgesch. Gem. 9.30
en 17 ds vd Want Oud GerefGem.
(Mercunusweg 29) 10 en 18 30 lees
dienst. Remonstr. Gem. lOdrCossee.
RK Kerk St. Victork. 9.30, Ontmoe
t.ngsk za 19. zo 11.15.
WARMOND
Herv. Gem. 10 dr de Kruyf. Alphen ad
Rijn. Rk Kerk za 19. zo 9 en 10.30.
WASSENAAR
Herv. Gem Dorpsk. 10 ds Dijckmeester.
Naarden. ds v Waasbergen, Wassenaar.
16.30 ds Abma, Gouda-. Kievietk. ('Sa
men op weg') 10 mw drs Janse de Jon
ge. Messiask. 10 ds vd Woude; Dorps
centrum 9.30 ds v Dis. Geref. Kerk Zijl
laan 10 zie Messiaskerk. 17 mw drs
Janse de Jonge. Ned. Prot. Bond (Kerk-
dam) 10.30 prof dr Sperna Weiland,
Rotterdam RK Kerk Jozef za 19, zo
9 30 en 11. Will za 19. zo 9.30 en 11;
GH za 18. zo 10.30.
WOUBRUGGE
Herv Gem. 9 30 ds Boonstra. Hoogma
de. 18.30 ds Gebraad. Schevenmgen.
Ge-ef Kerk 9 30 en 18 30 dsv Ou-
denallen Ned Prot Bond (De Wijk.
Schootstr. 20) 10.30 drs Roos. Rk Kerk
zo 10.30.
ZEVENHOVEN
Herv Gem. 9.30 kand. vd Kamp. Geref
Kerk 9.30 en 19 uur ds Ribbennk. ha.
ZOETERWOUOE
Herv. Gem lOdsRietveid. Rk KerkSt
Jan zo 9 30; Chr D<enaark zal 9. zo
10 Meerburgkerk H Rijndijk za 19. zo
10.30
ZWAMMERDAM
Herv Gem 10 ds Koeiewijn. Krimpen
ad IJssel. 18 30 ds Geluk. Rotterdam
Geref. Kerk 10 kand mw der Nederlan
den. Kampen. 18 30 drs Hoekstra,
Broeksterwoude. Hooge Burch, 11 ds
Delhaas. oecumenische dienst. Remon
str Gem. geen dienst
