Toerisme
Zelfs schitterend in de regen
Naar de
bolle
qfiets
verder weg:
Redding gloort voor Angkor-tempels
Vrijdag 15 november 1991
t: 023-150268 ROB VAN DEN DOBBELSTEEN Eindredactie: JAN
REISBERICHTEN
Londen en Parijs
NBBS Reizen heeft speciale brochures uitgebracht voor trips
naar Londen en Parijs. Tot nu toe stonden die reizen in de folder
'Tussendoortjes', maar omdat de belangstelling voor de hoofd
steden van Engeland en Frankrijk steeds groter wordt, werd be
sloten twee speciale folders te maken. Beide steden komen uit
gebreid aan de orde, compleet met verschillende reis- en ver
blijfsmogelijkheden in alle prijsklassen.
Info Thailand
Sinds 1 november is het Thais verkeersbureau in Amsterdam
ook telefonisch bereikbaar voor de consument, die tot die da
tum alleen schriftelijk informatie kon krijgen. Het nummer is
020 - 622 39 26.
Voor toeristen die naar Thailand gaan is het vervoer tussen het
vliegveld en Bangkok nu een stuk eenvoudiger geworden. Zes
keer per dag heen en zes keer terug rijdt er een speciale
tussen Don Muang Airport en het centraal station
Ierland populair
In 1987 stelde Ierland zich ten doel het aantal toeristen 'from the
continent' binnen vijfjaar te hebben verdubbeld. Het ziet er
naar uit dat dit ruimschoots gaat lukken. In 1990 kwamen er
744.000 'Europeanen' naar het Groene Eiland tegen 390.000 in
1987. Hun bezoek was goed voor een bedrag van een miljard
pond.
Oad en Euro Disney
Het duurt nog vijf maanden voordat Euro Disney bij Parijs de
poorten opent, maar de toeristenwereld is er al helemaal klaar
voor. Oad Reizen sloot net als Trans en Vrij Uit recentelijk een
overeenkomst met Euro Disney Resort. Een uitvloeisel daarvan
is dat Oad over een ruime hoeveelheid hotelkamers in het park
kan beschikken. De touroperator uit Holten biedt een heel scala
van arrangementen aan. Het zijn vooral busreizen, maar ook
vliegen en rijden met de eigen auto behoren tot de mogelijkhe
den. De speciale Dinsey-folder ligt vanaf november bij de reis
bureaus.
Naar Finland
Voor de vijfde keer brengt Finland Vakanties Westerman deze
winte^een speciaal programma uit. In de brochure staan alle
mogelijkheden om per vliegtuig of boot naar Helsinki te reizen,
maar tevens vankanties naar midden- en oost Finland en uiter
aard Lapland. Ook trips naar Tallinn en St.Petersburg (het voor
malige Leningrad) behoren tot de mogelijkheden.
Meer kwaliteit in Tirol
In Tirol worden de komende vijf jaar geen nieuwe liftprojecten
op stapel gezet. In plaats daarvan worden bestaande skiliften
aangepast en verbeterd. Dat is bijvoorbeeld het geval met de lift
naar de Astberg in Going, die is omgebouwd voor gebruik door
vier personen. Deze winter wordt ook de nieuwe jumbo-gondel
naar de Zugspitze in gebruik genomen. Ongeveer 100 personen
kunnen in één keer binnen tien minuten naar de top worden
vervoerd. Ook op de Kitzbüheler Hom zijn de liften aangepast
en gemoderniseerd.
Wandelen in Engeland
Wie van ongerepte natuur en (veel) v
oudsher goed terecht in Groot E
gespecialiseerde touroperator op dat gebied, zoekt het 't volgend
jaar vooral wat hogerop, tegen de Schotse grens aan. De speciale
brochure biedt tal van mogelijkheden voor langere en korte
wandelvakanties en is aan te vragen bij English Wanderer, 6 Ge
orge Street, Ferryhill, County Durham, DL 17 0DT in Engeland.
Caraïbische winter
Voor wie het allemaal te koud en te nat wordt de komende
maanden heeft Koudijs Reizen een niet goedkope, maar niette
min aardige oplossing. De specialist voor het Caraïbisch gebied
heeft zojuist een magnifiek uitgevoerd programma laten ver
schijnen waarin ondermeer een 9-daagse reis naar Curasao en
de Dominicaanse Republiek voor 2400 gulden wordt aangebo
den. Voor 700 gulden extra kunt u ook naar Aruba. Jamaica be
hoort eveneens tot de mogelijkheden, maar daarvoor moet 3800
gulden worden betaald. En als er nog lieden zijn die in de Carib
bean willen trouwen... Koudijs kan dat regelen van trouwver-
gunning tot en met de bruidstaart op Jamaica, de Bahama's,
Barbados en de Cayman Eilanden.
Sneeuwlijn van ANWB: 06-9623
RvdD
Begin december zal de ANWB
een nieuwe sneeuwlijn in ge
bruik nemen. Voor vijftig cent
per minuut kan via het zoge
naamde Voice Response Sys
teem informatie worden inge
wonnen over de sneeuwhoog
ten in zo'n beetje alle belangrij
ke wintersportplaatsen van Eu
ropa. Niet alleen kunnen over
de skimogelijkheden in Oosten
rijk, Zwitserland, Frankrijk, An
dorra, Italië, België en Duitsland
inlichtingen worden ingewon
nen maar voor het eerst ook
over bestemmingen in Bulga
rije. Roemenië, Tsjechoslowa-
kije, Polen en Noorwegen.
Overigens zal de informatie zich
niet alleen beperken tot het ver
strekken van de sneeuwhoog
ten. Ook wordt er een overzicht
MET DJOSER NAAR
EGYPTE
/N
Dj/o-ser>
V
071-126400
Goa moet nieuwe topbestemming worden voor Europese toeristen
Aardige man, Roel
Schallig. Maar
hij is een beetje
gek van Goa. Een Paradijs
op Aarde, jubelt hij, de Pa
rel van India, het Juweel
van Azië; kortom de hele
reutemeteut. Aan de voor
malige Portugese kolonie
aan de westkust van India
is, naar het stellige oordeel
van de in Bussum geboren
bedrijfsleider van het Leela
Beach hotel bij Mobor,
heel weinig mis. ,,Ach, het
strand stinkt af en toe wat
naar vis. Maar dat zal ook
niet lang meer duren."
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Nu moet gezegd, aan de
schoonheid van Goa valt weinig
af te dingen. Een merkwaardige
salade van Portugees kolonialis
me, tropisch oerwoud en India
se cultuur. Katholieke kerken
rijzen op tussen wuivende klap
perbomen waartussen naakte
kindertjes een scherp keffend
hondje zo pesten, dat het weg
vlucht in een vervallen hindoe-
-tempel. Aan het begin van de
jaren tachtig was Goa het zalig
makende walhalla van opium
trippende hippies: nu moet het
India's belangrijkste toeristische
bestemming worden.
De Duitsers hebben Goa al ont
dekt. Uiteraard. Hun witte, rood
aangeroosterde lijven wentelen
zich reeds log en loom op het
mollige strand achter het
sprookjesachtige Leela Beach
hotel. Nederlanders zie je hier
weinig, maar hun komst lijkt
slechts een kwestie van tijd. Dat
is immers al jaren zo op verre
bestemmingen. De Domini
caanse Republiek, Phuket. Ja
maica... Eerst arriveren de Duit
sers, twee jaar later de Neder
landers.
Uniek
Nou moet trouwens niet wor
den uitgesloten, dat Goa een
uitzondering op de regel zal
vormen. De unieke aantrekke
lijkheid van de voormalige Por
tugese kolonie staat welliswaar
buiten kijf, maar er dient wel
fors te worden gedokt. Goa is
duur. Duurder althans dan ver
gelijkbare beauties als Sri Lanka
en Thailand. Alleen missen die
weer het grandioze achterland
dat India heet.
Daarop ook gokt Madhavrao
Scindia, de jonge Indiase minis
ter van toerisme, op die combi
natie rondreis India/uitrusten
Goa. „Unique in the world"
De mooiste stranden van de wereld. De bloemenkinderen op Colvabeach (Goa) hadden het nog niet zo slecht bekeken.
monkelt hij tussen de ontvangst
van tientallen buitenlandse in
vesteerders door. Want die lo
pen de deur plat bij Zijne Excel
lentie sinds het hen in septem
ber werd toegestaan geld te
pompen in zoiets lucratiefs als
hotels in Goa. Twaalfduizend
gastenbedden telt de deelstaat
op het ogenblik; het moeten er
zesenveertigduizend worden.
Geeft dat geen milieuproble
men?. vragen we de minister.
Nee, dat geeft het niet, ant
woordt die kordaat. „We heb
ben alles keurig laten uitreke
nen door de wereldorganisatie
van toerisme. U denkt toch niet
dat we een kip met gouden eie
ren gaan slachten?" Dat zou in
derdaad onverstandig zijn,
maar niettemin rijst de vraag
wat er van Goa zal overblijven
als straks de met toeristen vol
gestouwde zilveren vogels af en
aan zullen vliegen. De weemoed
slaat al bij voorbaat toe.
Want Goa, Goa is zelfs schitte
rend bij regen. Als de druppels
fluisterend over de rieten daiken
ruisen en de kruizen van de ka
tholieke kerken zjjverglanzend
afsteken tegen de inktzwarte
tropenlucht. Je ruikt de verrot
ting. Zeker landinwaarts, waar
nevel en mist schimmelend te
gen de druipende palmen op
kruipt en het craquelé van de
bepleisterde kerken elk moment
in grijs gruis uiteen lijkt te val
len. Oude glorie in verval.
Oude glorie die - aan de kust -
al voor een groot deel heeft
moeten plaatsmaken voor nieu
we welvaartswitte hotels, appar
tementen van gezellig baksteen
en rijkeluis zwembaden die als
blauwe scherven liggen te schit
teren tussen schraal zand. Uit
met tropisch struweel geca
moufleerde luidsprekers neuzelt
iets onbestemds van Amalia
Rodriquez met geluidsdemper
en in de glazen fonkelt dieprode
port. Want de bewijzen dat de
Portugezen niet alleen maar
slechtigheid brachten, zijn nog
lang niet verdonkeremaand.
Het goede leven. Op een steen
worp afstand van het rauwe le
ven. Ilha Illustrissima werd de
hoofdstad Panjim vroeger ge
noemd, de luisterrijke stad. En
ook sprak men wel van het Ro
me van het Oosten. Nu wordt
de reusachtige Basilica van Bom
Jesus er bedreigd door het op
dringende woud en is de aan de
overkant staande Se kathedraal
bijna aan het oog onttrokken
door de stinkende uitlaatwal-
men van knetterende en knal
lende bromfietsen en motoren
waarop altijd vier en soms wel
eens vijf mensen hebben plaats
genomen.
Bloemenkinderen
Toch is het leven in Goa lang
niet zo hectisch als in de rest
van India. Tempo doeloe. Die
bloemenkinderen op Colva
Beach hadden het nog zo slecht
niet bekeken. Ze schijnen zich
nu iets noordelijker op te hou
den, maar het hoe en waarom
van hun vlucht wordt niet dui
delijk. Zo druk is het niet op
Colva. In hotel-restaurant Siver
Sands, waar de gamalencocktail
iets meer dan een gulden kost
en de Coca Cola drie, is niet een
tafeltje bezet. „De toeristen
gaan tegenwoordig naar het
zuiden, naar Mobor", sipt de ei
genaar.
Hij gaat er binnenkort wellicht
ook naar toe. Want daar tenslot
te worden de toeristen onderge
bracht, de rijke Indiërs, de van
Europa uitrustende Europea
nen. Hij vraagt zich slechts af of
hij zich straks zal kunnen hand
haven tussen het geweld van
mark en dollar. „Het wordt alle
maal wat agressief hier", mom
pelt de man, „iedereen denkt
dat straks het goudschip zal
binnenvaren en handelt daar
Het goudschip? De meeste Goa-
FOTO WILLEM SCHRAMA
nezen moeten het nog maar
zien. Ze hurken kouwend op
cashew-hoten langs de kant
i de v
eg.
bijgangers, praten op de verran-
da van hun huis met verwanten
of werken rustig tussen de bo
men en planten voortschuife-
lend in hun prachtige tuinen.
Het leven zoals het in Goa al
wordt geleefd ze lij
t van plan dat op te ge-
Trips naar Goa worden georga
niseerd door Holland Interna
tional. Prijzen vanaf circa 2400
gulden (9 dagen), 2600 gulden
(16 dagen) en 2800 gulden (23
dagen). Ook kan er een verblijf
in Goa worden geboekt als on
derdeel van een rondreis door
India. Verdere informatie bij
uw reisbureau.
gegeven van het weer, de datum
van de laatste sneeuwval en de
langlaufmogelijkheden. Alle
wintersportplaatsen die in het
systeem zijn opgenomen heb
ben een eigen viercijferig snel-
zoeknummer waardoor niet
eerst informatie over andere
wintersportoorden hoeft te wor
den aangehoord. Na het num
mer 06-9623 moet een 0 en ver
volgens het nummer van de ge
wenste plaats worden gedraaid.
De doorkiesnummers van de in
het systeem opgenomen plaat
sen, staan vermeld in een folder
die bij de ANWB-kantoren ver
krijgbaar is. Als de omstandig
heden daar aanleiding toe ge-
ven worden op het nummer 06-
9623 ook inlichtingen verstrekt
over schaats- en langlauftoch
ten in Nederland.
uw adverten
tie op deze
plaats brengt
vrijetijds-
tf/t genieters op
een goed
idee.
Bel onze
advertentie
afdeling.
Met de totstandkoming van vrede in Cam
bodja lijkt de redding van de in verval ge
raakte tempels van Angkor, een van de
grootste architectonische wonderen ter we
reld, naderbij te zijn gekomen. Gedurende
20 jaar van oorlog en revolutie is het enor
me complex, dat tussen de negende en de
twaalfde eeuw werd gebouwd, slecht on
derhouden en heeft het blootgestaan aan
vernielingen en de beschadigende werking
van het tropische klimaat. Nu echter einde
lijk een bestand van kracht is geworden in
de burgeroorlog zijn de Verenigde Naties
begonnen een restauratieplan op te stellen
voor de tempels in het noordwesten van
Cambodja.
Angkor geldt als het belangrijkste culturele
en historische erfgoed van Cambodja en als
de belichaming van het gouden tijdperk
van het land. Alle vier de strijdende partijen
uit de burgeroorlog, die vorige maand in
Parijs een vredesverdrag sloten, hebben
Angkor afgebeeld op hun vlag.
Gedurende de burgeroorlog van 1970-1975,
het daaropvolgende schrikbewind van de
Rode Khmer en de burgeroorlog die uitbrak
nadat eind 1978 Vietnam de Rode Khmer
verdreef, raakten de bouwwerken in verval.
Maar de toeristen zijn bezig Angkor op
nieuw te ontdekken. Vorig jaar nog namen
meer dan 4.000 mensen het vliegtuig vanuit
de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh
voor een bezoek aan Angkor Vat.
Onlangs bezocht ook een tiental buiten
landse toeristen het 310 vierkante kilometer
grote complex, dat behalve Angkor Vat ook
de uit de twaalfde eeuw stammende boed
dhistische Bayontempel en honderden an
dere boeddhistische bouwwerken en hin
doe-bouwwerken omvat. Hoewel kogels en
granaten hier en daar hun sporen wel heb
ben nagelaten, zijn de bouwwerken en
daartoe behorende kunstschatten bij de ge
vechten goeddeels ontzien. Wel hebben
vandalen in de loop der jaren talloze stand
beelden vernield of botweg weggehaald en
verkocht. Ook zijn de gebouwen aangevre
ten door mossen en urine van vleermuizen.
Sommige stenen bouwwerken zijn uit hun
voegen geduwd door boomwortels. Voor de
eerste aanzet tot restauratie is drie miljoen
gulden nodig.
