Binnenland
Visserij Waddenzee
wordt sterk beperkt
Kiezen in zorg noodzaak
Ritzen schrapt tempobeurs
PvdA wil centrale Borssele dicht
Awbz-premie
stijgt minder
Rotterdam ziet niets
in betalen van politie
Donderdag 14 november 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: DRIES DE BOERS
4
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Te veel niersteenvergruizers
In Nederland staan veel te veel niersteenvergruizers. Er is een
overcapaciteit van 50 procent. Het gevolg is dat overbodige be
handelingen worden uitgevoerd om de aanschaf rendabel te la
ten lijken. Aldus de arts Dutrée (33) in een proefschrift waarop
hij gisteren is gepromoveerd. Kostbare medische technologie
kan en moet volgens hem beter worden gebruikt. Jaarlijks wordt
één miljard gulden uitgegeven aan zaken als CT-scans, nier
steenvergruizers, MRI-apparaten en andere technologie. Toch
hebben patiënten te maken met lange wachttijden. Dutrée stelt
dat de wachtlijsten kunnen worden bekort door een betere
spreiding van de apparatuur.
Experiment thuiszorg geslaagd
Een experiment waarbij een 'liaison-verpleegkundige' bemiddelt
bij het sneller ontslaan van ziekenhuispatiënten en tegelijk goe
de thuiszorg regelt, is geslaagd. Tijdens een tweejarige proef van
het Haagse Kruiswerk, het Rode Kruis-ziekenhuis en de stichting
Aanvullende Kruiszorg daalde de gemiddelde opnameduur van
33,1 naar 28,8 dagen. Verder lijkt het aantal heropnames af te
nemen. De overgrote meerderheid van patiënten en hulpverle
ners was tevreden over de bemiddeling. De patiënten zijn vooral
blij dat er voor hen wordt geregeld en georganiseerd, de hulp
verleners vonden het prettig te kunnen informeren en overleg
gen.
Herdenking aanval Pearl Harbor
In het Congresgebouw in Den Haag wordt op zondag 8 decem
ber de Japanse aanval op de Amerikaanse basis Pearl Harbor
herdacht. Die is dan precies 50 jaar geleden. De aanval leidde
onder meer tot de Nederlandse betrokkenheid in de Pacific-oor-
log. De Stichting Herdenking 15 augustus 1945 organiseert de
herdenking nu in samenwerking met het speciaal opgerichte
Comité Pearl Harbor. Van verschillende kanten is er dit jaar op
aangedrongen het trieste jubileum niet ongemerkt voorbij te la
ten gaan. Dit vooral omdat er tot voor kort veel minder aandacht
was voor de Pacific-oorlog dan voor die met Nazi-Duitsland.
Kampen wil aparte 'overlast-wijk'
De gemeente Kampen wil een buurt voor inwoners die elders in
de stad moeilijk zijn te handhaven. Het gaat om Kampenaren
die bijvoorbeeld door het houden van dieren steeds ernstige
overlast veroorzaken. Met het plan reageert de gemeente op het
toenemende aantal moeilijkheden door overlast. In Kampen zijn
volgens de gemeente op dit moment tien tot twintig van dit
soort probleemgevallen. Een speciale werkgroep gaat op zoek
naar een terrein van circa één hectare dat geschikt is voor de
aanleg van zo'n wijk. De notoire veroorzakers van overlast zullen
desnoods via bestuurlijke dwang tot verhuizing naar de nieuwe
wijk worden gemaand. Ook de gemeenten Leeuwarden,
Dordrecht en Bergen op Zoom hebben in het recente verleden
het idee geopperd om a-sociale huurders te dwingen te verhui-
Financieringstekort valt lager uit
Het financieringstekort van het Rijk is in oktober uitgekomen op
4,3 procent van jhet nationaal inkomen. Dat is onder de doelstel
ling van het Regeerakkoord van 4,75 procent over geheel 1991.
Of het financieringstekort aan het eind van dit jaar nogsteeds
beneden het afgesproken niveau zal liggen, is niet te zeggen. De
oorzaken van de meevaller zijn niet bekend. Het ministerie van
financiën houdt er vooralsnog rekening mee dat versnelde be
lastingbetaling door werkgevers de reden is. Het ministerie heeft
geen aanwijzing dat er sprake zou zijn van een structurele mee
valler in de loon- en inkomstenbelasting.
Bij strandpaal 18 op
Texel spoelde giste
ren een brand
stoftank aan van een
Duitse V-1 uit de
Tweede Wereldoor
log. Aanvankelijk
dacht men met een
mijn van doen te
hebben. Een duik- en
demonteergroep van
de marine in Den
Helder kwam opdra
ven. Die had achteraf
een makkie, •foto
anp edo kooijman
DEN HAAG GF-D
De ziekenfondspremie daalt op
1 januari niet met 2,85 procent,
maar met 1,65 procent. De pre-
mie-awbz zal daarentegen niet
met 2,5 procent stijgen, doch
met 1,5 procent. Staatssecreta
ris Simons (volksgezondheid)
meldt dat in een brief aan de
Kamer over de effecten van de
telselherziening ge-
>rg. Ook de jaarpre
mie voor de awbz in guldens
verandert. Zaterdag meldde Si
mons dat die nominale premie
72 gulden zou worden en voor
kinderen tot achttien jaar 27
gulden. Die bedragen worden
125 en 42 gulden per jaar. Voor
al voor particulier verzekerde
bejaarden betekent dit dat de
koopkrachtverbetering die hun
Landen maken ook afspraken over delfstoffenwinning
ROTTERDAM ANP
Nederland gaat grote delen van de Waddenzee perma-
ment afsluiten voor de visserij op kokkels en mossels. Ge
bieden met een hoge natuurwaarde zijn vanaf volgend
seizoen taboe voor de schelpdiervisserij, aldus staatsse
cretaris Gabor van landbouw, natuurbeheer en visserij.
Gabor zei dit gisteren in het Deense Esbjerg na afloop
van de ministersconferentie over de Waddenzee.
ESBJERG GPD
Het resultaat van de conferentie
gaat verder dan uitlatingen van
Gabor eind vorige week deden
vermoeden. De bewindsman
sprak toen van sluiting van „be
perkte gebieden". Het zou toen
gaan om niet meer dan een
paar zandplaten.
De staatssecretaris weigerde
gisteren overigens te zeggen
hoe groot de gesloten gebieden
precies zullen zijn. Een discus
sie over percentages noemde hij
'oninteressant'. In de Structuur
nota Zee- en Kustvisserij, die fe
bruari volgend jaar verschijnt,
zal het kabinet aangeven om
welke gebieden het gaat.
Op de conferentie is de slui
ting van visserijgebieden zoals
verwacht een heet hangijzer ge
weest. De deelnemers namen
dan ook verschillende besluiten.
Duitsland verbiedt de schelp
diervisserij met ingang van
maart '92 volledig. Denemarken
houdt de mogelijkheid open om
de kokkelvisserij in bepaalde
gebieden na een jarenlang ver
bod weer toe te staan. Volgens
natuurorganisaties dringen vis
sers hier op aan, omdat door de
extreem kleine kokkelvoorraad
en het dit jaar in Nederland uit
gevaardigde verbod, zeer hoge
prijzen worden geboden voor
de kokkels.
Denemarken en Duitsland
zijn schoorvoetend akkoord ge
gaan met het instellen van een
tijdelijke stop op de uitbreiding
van delfstoffenwinning in het
waddengebied. Beide landen
zullen proberen om, zoals in
Nederland al het geval is, een
akkoord te sluiten met de olie
maatschappijen. In elk geval tot
1994 mogen er geen boringen
in het kwetsbare gebied worden
toegestaan, vinden de drie
Waddenzeestaten.
Ook de jacht zal in het wad
dengebied aan banden worden
gelegd. Het jagen op trekvogels
zal in een versneld tempo wor
den verboden. Jacht op andere
vogels mag alleen als trekvogels
hier geen schade van ondervin
den. Met ingang van februari
'93 is het gebruik van loodhou
dende munitie niet meer toege
staan.
Eveneens trachten de Wad
denzeestaten de militaire activi
teiten, het toerisme en de bur
gerluchtvaart in het waddenge
bied aan strengere regels te on
derwerpen.
De milieu-organisaties de
Waddenvereniging, het Wereld-
natuurfonds en Greenpaece
zijn ondanks de aangekondigde
maatregelen teleurgesteld over
de uitkomst van de conferentie
in Esjberg. De afspraken zijn
niet hard genoeg. Zo stelt het
tijdelijk stopzetten van- boorac-
tiviteiten volgens hen weinig
voor. „Bestaande rechten op
booractiviteiten moeten toch
nog worden gerespecteerd.
Voor 70 procent van het Neder
landse deel van de Waddenzee
zijn al boorconcessies afgege
ven", aldus A. Woudstra van de
Waddenvereniging.
De organisaties zijn wel tevre
den over de afspraken over het
indammen van de visserij.
'Plan zorgt voor ondoorzichtige situatie
loopt, is de politie weer verant
woordelijk. Die situatie schept
geen duidelijkheid, is de me
ning bij gemeente en het poli
tiekorps van Rotterdam.
De reactie van de Rotterdam
se politie is opmerkelijk. De
voormalige korpschef commis
saris Blaauw gaf al in 1984 de
aanzet tot een discussie over
het betalen voor politie-optre-
den. Blaauw uitte toen bezwa
ren tegen de vanzelfsprekend
heid waarmee particuliere en
commerciële organisaties door
gaans een beroep doen op d^
politie om hun evenementen in
goede banen te leiden.
Tijdens een jubileumcongres
van het beveiligingsbedrijf Ran
dom in Diemen zei D66-senator
Staal gisteren dat het kabinets
plan praktisch onhaalbaar is.
Staal was eerder onder meer
politiechef van Alrriere. Staal:
„Wie bepaalt de prioriteiten
voor het inzetten van agenten?
Wat gaat voor: de klant die de
politie heeft ingehuurd of de
hulp bij calamiteiten of andere
ernstige gebeurtenissen? De
voorgestelde regeling zal in de
praktijk nooit werken."
Rotterdam heeft zich als eerste
van de vier grote steden gekeerd
tegen het kabinetsplan om de
inzet van de politie bij grote
evenementen in rekening te
brengen aan de organisatoren.
De Rotterdamse politiek èn het
politiekorps vinden dat politie
diensten een zorg zijn voor de
overheid. Ook als het gaat om
de inzet bij popconcerten of
voetbalwedstrijden.
De Maasstad is er wel voor
stander van de organisatoren
van dit soort evenementen zelf
de uiteindelijke verantwoorde
lijkheid te laten dragen voor or
de en veiligheid. De politie zet
tegenwoordig ook steeds vaker
pas mensen in na overleg met
de organisatoren van grote eve
nementen. De organisatie regelt
verder zelf het extra personeel
dat nodig is voor een goede be
veiliging.
Volgens de gemeente ont
staan ondoorzichtige situaties
wanneerhet politiekorps
slechts voor een beperkt bedrag
agenten inzet. Als een evene
ment dan alsnog uit de hand
Journalisten van het Nieuwsblad in Tilburg bezorg
den gisteren zelf hun krant. De speciale actiekrant
was onderdeel van het verzet tegen de voorgeno
men fusie van het Nieuwsblad met het Brabants
Dagblad. De journalisten bezorgden de kranten, die
buiten het bedrijf moesten worden gedrukt, tijdens
een werkonderbreking van enkele uren.
foto anp cor out
Commissie-Dunning wil 'zevenvoor basisverzekering
DEN HAAG ANP
In de nabije toekomst kan niet
iedereen in aanmerking komen
voor élke behandeling. Dat
maakt de gezondheidszorg on
betaalbaar. Keuzes zijn onver
mijdelijk om de beschikbare
zorg zo eerlijk mogelijk te ver
delen. Dat stelt de commissie
Keuzen in de Zorg onder voor
zitterschap van de cardioloog
Dunning in haar eindrapport
dat vanmiddag is aangeboden
aan premier Lubbers en staats
secretaris Simons van volksge
zondheid.
De commissie richt zich met
name op de volksverzekering
tegen ziektekosten, die Simons
in 1995 wil invoeren. Dunning
wil vier criteria hanteren bij de
bepaling welke voorzieningen
daarin moeten komen: ze moe
ten noodzakelijk, werkzaam en
doelmatig zijn èn ze moeten te
duur zijn om voor eigen reke
ning te nemen of buiten de ei
gen verantwoordelijkheid val
len.
Een behandeling als reageer
buisbevruchting (IVF) valt aldus
buiten de basisverzekering. De
kans op succes en de doelma
tigheid zijn niet groot. Het is vrij
duur maar niet kostbaarder dan
adoptie. Homeopathie even
min, want de werkzaamheid
daarvan is niet aangetoond.
Tandheelkunde ook niet, want
dat is volgens Dunning een ei
gen verantwoordelijkheid zijn.
Sportblessures vallen daarente
gen wèl in de verzekering. De
commissie vindt dat verschillen
in levensstijl geen grond mogen
vormen voor uitsluiting.
De commissie constateert dat
schaarste en kwaliteitsverlies in
de gezondheidszorg al zichtbaar
zijn: wachtlijsten, achterblijven
de zorg voor zwakzinnigen en
demente bejaarden, tekorten
aan verpleegkundigen en aan
donororganen. Omdat de sa
menleving niet onbeperkt geld
in de gezondheidszorg kan
stoppen, zullen er keuzen moe
ten worden gemaakt. Volgens
de commissie bestaat er geen
individuele onbegrensde aan
spraak op de best mogelijke
zorg, maar wel een recht op ge
lijke kansen bij de toedeling van
beschikbare zorg.
Het bevorderen van een „ge
past" gebruik van de zorg is een
zaak van beroepsbeoefenaren
en instellingen (via protocollen,
richtlijnen, overleg met Verzeke
raars en patiëntenorganisaties)
en van verzekeraars, die er via
hun polissen aan kunnen bij
dragen. In de opleidingen moet
ook aandacht worden gegeven
aan de economische, ethische,
juridische en psychologische
aspecten van de zorgverlening.
De commissie waarschuwt
dat efficiënter werken maar een
tijdelijke oplossing is. De huidi
ge kosten kunnen via efficiënter
werken met ongeveer 15 pro
cent terugdringen, maar gezien
de vergrijzing en de nieuwe
(technologische) ontwikkelin
gen geeft dat alleen extra ruimte
op korte termijn.
De Britse kroonprins Ch<
van het Duinwaterleidingbedrijf Zuid-Holland bij Scheveningen. De
prins, die sterk is geïnteresseerd in de milieuproblematiek, maakte
een wandeling van een half uur door het duingebied tijdens zijn be
zoek aan Nederland. Hij sprak ook met minister Alders van milieu
over het Nederlandse milieubeleid. •foto anp ruud hoff
DEN HAAG GPD
Minister Ritzen van onderwijs
ziet af van een financiële straf
voor studenten die te lang over
hun propedeuse doen. De be
windsman komt ook terug op
zijn plan om studiefinanciering
te schrappen voor studenten
aan erkende particuliere oplei
dingen, zoals Schoevers. Onder
druk van de Tweede Kamer slikt
Ritzen ook tal van andere (klei
nere) bezuinigingsplannen in.
Tijdens de tweede en laatste
dag van het debat over de on
derwijsbegroting liet Ritzen we
ten opnieuw te gaan overleggen
studentenbonden, universitei
ten en hogescholen om het stu
dietempo op te voeren zodat hij
toch kan besparen op studiefi
nanciering. De Tweede Kamer
is voorstander van een koppe
ling tussen de studiebeurs en de
studieresultaten, maar niet uit
sluitend in de propedeuse. Rit
zen wilde de beurs van te trage
propedeuse-studenten omzet
ten in een rentedragende lening
tot ze hun propedeuse hebben
gehaald.
Ook gaat minister Ritzen op
zoek naar alternatieven om te
besparen op de studiebeurzen
voor studenten aan erkende
particuliere opleidingen. Ritzen
wilde de studiefinanciering voor
deze studenten afschaffen,
maar de Kamer wil daar niets
van weten. De bewindsman
poogt nu de bezuiniging alsnog
binnen te halen door de wette
lijke erkenning van (nieuwe)
particuliere opleidingen te ver
zwaren. De laatste jaren is het
aantal studenten vertwintigvou
digd, tot 10.000.
Op aandringen van het CDA
zal minister Ritzen een nieuwe
fusiegolf tussen HBO-scholen
niet verplicht stellen. De be
windsman wil wel HBO-oplei-
dingen „blijven verleiden" mee
te doen aan de schaalvergro
ting. Vooral het hoger econo
misch administratief onderwijs
(HEAO-scholen) is de fusie-
dans tot nu toe ontsprongen.
Ritzen vindt dat jammer.
Nijenrode is niet 'gered'. CDA
en de PvdA steunen het bezui
nigingsbedrag dat Ritzen op de
ze particuliere opleiding heeft
ingeboekt. WD en D66 vinden
het onbegrijpelijk dat de be
windsman zo'n gerenommeerd
onderwijs-instituut als Nijenro
de voor 12 miljoen per jaar op
de „schroothoop" gooit. Wel
gaat Ritzen opnieuw met Nijen
rode overleggen.
14-Jarige dwingt
kinderen te stelen
MAASSLUIS GPD
Zeker vijftien kinderen uit
Maassluis tussen de elf en der
tien jaar zijn in de afgelopen
twee jaar gedwongen tot zeker
85 winkeldiefstallen door een
14-jarige jongen. Onder bedrei
ging van gejyeld dwong hij hen
onder meer snoep, sigaretten
en cola voor hem te stelen. De
zaak kwam aan het licht toen
een onderwijzer een van zijn
leerlingen in een politieauto
zag. Het kind was betrapt bij
een diefstal. Hij nam contact op
met de politie, waarna de zaak
aan het rollen kwam. De jongen
is vandaag voorgeleid aan de of
ficier van justitie.
DEN HAAG ANP
De PvdA wil dat de
kerncentrale in het
Zeeuwse Borssele dicht
gaat. De investeringen
in de centrale waartoe
de SEP (Samenwerken
de Elektriciteits-Pro-
duktiebedrijven) on
langs besloot, moeten
achterwege blijven. Dat
betekent dat de centrale
na enige tijd moet wor
den gesloten. Het CDA
is fel tegen die wens van
de coalitiepartner.
PvdA'er Feenstra
noemde gisteren in de
Kamer de drukwater-
reactor in Borssele
„verouderd en geen en
kel perspectief bie
dend". Voor Dodewaard
ligt dat iets anders. Die
kan in de toekomst voor
onderzoek worden ge
bruikt. Het ontwerp
daarvan, een kokend-
waterreactor, kan nuttig
zijn bij het onderzoek
naar veiligere kerncen
trales.
weet de PvdA de sluiting
van Borssele niet aan de
orde te hebben gesteld
bij de besprekingen
rond het regeerakkoord
in 1989. Zijn CDA-colle-
ga Boers-Wijnberg wees
op de kosten die de slui
ting met zich mee
brengt. In haar betoog
had ze juist gepleit voor
schonere vormen van
energie-opwekking,
zoals kernenergie.
Feenstra stelde dat in
het regeerakkoord is
sluit zal worden geno
men over verdere uit
breiding van kernener
gie. De SEP wil tussen
de 325 en 400 miljoen
gulden investeringen
om Borssele aan te pas
sen aan de veiligheids
eisen zodat de reactor
tot 2004 kan doordraai
en. Volgens de huidige
planning zou de centra
le nog voor de eeuwwis
seling moeten sluiten.
Ook D66 is tegen de
investering in Borssele.
besluit hierover een vei
ligheidsstudie afwach
ten, die over enkele
maanden klaar is. „Wel
licht zal dan blijken dat
het beter is de centrale
zo spoedig mogelijk te
sluiten." Ook Groen
Links vindt dat Borssele
én Doo de waard geslo
ten moeten worden.
„Forse investeringen in
deze centrales zijn weg
gegooid geld", aldus
woordvoerder Willems.
