Binnenland
Suikersubsidies
kosten miljarden
'Winkel langer open,
vierdaagse werkweek'
Zwartrijden gaat
60 gulden kosten
Heerma: Doorstroming loopt goed
Milieufederatie wil
hergebruik sloopafval
Felix Rottenberg: Op zoek naar discussie
Vrijdag 8 november 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: WIM ENTIUS
3_
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Grootscheepse ontucht in Nieuwegein
De politie van Nieuwegein heeft eind oktober twee mannen uit
die plaats gearresteerd op verdenking van ontucht met veertien
kinderen van 4 tot 12 jaar, zo heeft de politie gisteren bekendge
maakt. Nog steeds komen er nieuwe aangiften binnen. De
hoofdverdachte werd al op 10 oktober aangehouden om te grote
onrust te voorkomen. De tweede verdachte is op 24 oktober
aangehouden. Deze wqek heeft de politie een informatie-avond
voor de ouders van de slachtoffertjes georganiseerd.
Eis van maanden tegen vredesactivist
Tegen de Eindhovense vredesactivist Cees Koning is gisteren an
derhalf jaar cel geëist omdat hij met een vredescollega twee
zendmasten in Erp in Noord-Brabant vernielde. Volgens officier
van justitie Otten brachten zij daarmee zowel het militair- als
het burgerluchtverkeer in gevaar. De medeverdachte werd op
vrije voeten gesteld omdat haar dagvaarding wegens de onlees
baarheid nietig werd verklaard. Het Openbaar Ministerie zal
haar opnieuw dagvaarden. Cees Koning had geen advocaat om
dat hij zich niet wenste te verdedigen. Hij vond dat hij geen ver
antwoording schuldig was „aan een overheid die zichzelf com
promitteert door levensgevaarlijke F 16's in ons luchtruim te la
ten vliegen en gevechtsvliegtuigen aan Turkije te leveren waar
mee Kurden worden gebombardeerd".
Ouders krijgen aids-brochure
Ouders van kinderen in het voortgezet krijgen binnenkort de
brochure 'Uw kind en aids', waarmee ze hun kinderen kunnen
voorlichten over de dodelijke ziekte. De brochure is er één van
de drie uit het pakket 'ouders en aids-voorlichting', dat het Lan
delijk Centrum GVO (een instituut voor gezondheidsbevorde
ring en preventie) gisteren in Den Haag presenteerde. De andere
twee brochures informeren de ouders over de mogelijkheden
die de scholen voor voortgezet onderwijs hebben om hun kinde
ren voor te lichten en de manier waarop de ouders daarbij be
trokken kunnen zijn.
Jaar voor beroving bejaarden
De Groningse rechtbank heeft een 55-jarige vrouw uit die stad
veroordeeld tot twaalf maanden gevangenisstraf waarvan drie
voorwaardelijk. Bovendien moetze zich laten opnemen in een
psychiatrische inrichting. Samen met haar 76-jarige vriend heeft
ze minstens 27 diefstallen gepleegd in bejaardenhuizen en aan
leunwoningen in Groningen en Drenthe. Met een smoesje zag
ze kans om bij de bewoners binnen te komen die ze vervolgens
beroofde van geld en sieraden. Ze besteedde de buit aan etentjes
en uitjes. De vrouw, die al dertien keer eerder wegens diefstal is
veroordeeld, heeft volgens een psychiatrisch rapport een laag in
telligentieniveau en is sterk verminderd toerekeningsvatbaar. De
vriend werd wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken.
Europese Rekenkamer wil EG-regeling beperken:
Het voor de Nederlandse boeren uiterst belangrijke Eu
ropese suikerbeleid moet op de helling. Het systeem van
garantieprijzen kost de Europese Gemeenschap en de
consumenten jaarlijks 4,6 miljard gulden, zo concludeert
de Europese Rekenkamer in een gisteren verschenen
rapport. De Europese Rekenkamer heeft ongeveer dezelf
de positie in de EG als de Algemene Rekenkamer in Ne
derland.
BRUSSEL PETER DE VRIES
CORRESPONDENT
De EG-landen produceren bijna
anderhalf keer zoveel suiker als
nodig is. De Nederlandse boe
ren in Noord- en Zuid-Holland,
Groningen en Zeeland nemen
ongeveer een kwart van de pro-
duktie voor hun rekening. De
overproduktie kost de Europese
Gemeenschap 2,3 miljard gul
den aan (export)subsidie, terwijl
kunstmatig
hoog gehouden suikerprijzen
ook nog eens 2,3 miljard gulden
'subsidieert'.
Om de EG onafhankelijk te
maken van de wereldsuiker
markt heeft de EG jaren geleden
een subsidiesysteem ingevoerd
om de produktie van suiker te
stimuleren. Volgens de Reken
kamer is die oude doelstelling al
lang geleden gerealiseerd. Het
eveneens in het systeem inge
bouwde idee om een Europese
suikermarkt te creeëren, is ech
ter nooit werkelijkheid gewor
den. De door Brussel toegewe
zen quota, hebben in de loop
der jaren slechts de vorm aan
genomen van nationale produc
tierechten.
Elk EG-land krijgt jaarlijks van
Brussel een quotum toegewe
zen van te produceren suiker,
die tegen garantieprijzen kan
worden afgezet. Naast deze zo
genaamde 'A-suikers' is er ook
nog een gesubsidieerd quotum
ten behoeve van de export, die
'B-suikers' worden genoemd.
De rest moet tegen de veel lage
re wereldmarktprijzen worden
verkocht. De Rekenkamer heeft
becijferd dat de A-quota vol
doende zijn om de EG-markt te
bedienen. De B-quota zouden
dan ook kunnen verdwijnen.
Straffen per 1 december fors hoger
huursubsidie per maand ont
vangt, is niet zonder gevolg ge
bleven. Dit soort toewijzingen is
het afgelopen jaar met 34 pro
cent gedaald.
De staatssecretaris denkt dat
het niet nodig is te gaan werken
met tijdelijke huurcontracten,
waardoor te goedkoop wonen
de huurders gedwongen zou
den kunnen worden te verhui
zen. Wel wil hij een dergelijke
methode wettelijk voorberei
den. Mocht die onverhoopt
toch nodig zijn, dan kan ze in
1995 worden ingevoerd.
Staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting is optimistisch
over de doorstroming van goed
koop wonende huurders naar
duurdere woningen. Hij ver
wacht dat hij niet met „dwang
maatregelen" moet komen om
dit proces te bespoedigen.
Heerma zei dat gisteren in de
Tweede Kamer bij het voortge
zette debat over zijn begroting.
Op dit moment woont ongeveer
een derde van de huurders ge
zien hun inkomen te goedkoop.
Heerma wil dat ze laten verhui
zen, zodat de goedkope wonin
gen vrijkomen voor de lagere
inkomens. Hij denkt dat te be
reiken via een beter toewijzi-
gingsbeleid en door de bouw
van meer koopwoningen in de
steden, zodat huurders sneller
bereid zijn een huis te kopen.
Uit recente gegevens blijkt
dat het met die aanpak de goe
de kant op gaat. Het verzoek
van Heerma aan verhuurders
om in beginsel geen woningen
toe te wijzen als de huurder
daardoor meer dan 250 gulden
Plan van Dienstenbond FNV
DEN HAAG GPD
De Dienstenbond FNV wil mee
werken aan verlenging van de
openingstijden van winkels van
de huidige 52 naar 59 uur per
week in ruil voor een vierdaagse
werkweek. De Vereniging
Grootwinkelbedrijven Levens
middelen (VGL) en de onderne
mersorganisatie KNOV tonen
zich verheugd dat de bond „wil
meedenken" over langer win
kelsluitingstijden. De vierdaagse
werkweek zien ze daarentegen
niet zitten.
Het voorstel van Diensten
bond-voorzitter De Waal voor
ziet in een vierdaagse werkweek
van 36 uur (vier maal negen
uur). De Dienstenbond heeft
zich in het recente verleden ver
zet tegen verruiming van de
openingstijden tot 1830 uur
door de week en tot 18.00 uur
op zaterdag. Voor de werkne
mers van de supermarkten en
van KBB (Bijenkorf en Hema)
zijn inmiddels wel afspraken ge
maakt over (experimenten met)
langere openingstijden.
Het aanbod van De Waal zet
de deur open naar langere ope
ningstijden in de gehele be
drijfstak. Zijn voorstel is mede
ingegeven door de vrees voor
meer „pulpcontracten", die bij
voorbeeld dagelijks van half vijf
tot half zeven lopen. De Waal
vreest dat werkgevers daar naar
grijpen om de winkel geduren
de de langere openingstijden te
bemensen.
VGL-secretaris Jacobs noemt
het voorstel van de Diensten
bond bespreekbaar „hoewel het
op dit moment weinig realis
tisch is het nu al te hebben over
het verruimen van de openings
tijden van winkels tot 59 uur in
de week". De Tweede Kamer
heeft onlangs de nieuwe win
kelsluitingswet goedgekeurd,
waarin ondermeer staat dat
winkels voortaan 55 uur per
week open mogen zijn.
Het KNOV, dat vooral de klei
ne middenstanders vertegen
woordigt, is verbijsterd over de
voorstellen van De Waal. „Wij
zijn eigenlijk sprakeloos. Wij
stonden al niet te juichen toen
de wet over de winkelsluitings
tijden de mogelijkheid openliet
zaken 55 in plaats van 52 uur
open te laten. Maar wat De
Waal nu wil, zelfs 59 uur open,
is voor ons onvoorstelbaar".
Crime Time
filmt corruptie
van cipier
WD-kamerlid Korthals zal ka
mervragen stellen over corrup
tie in de Scheveningse strafge
vangenis. Het tv-programma
Crime Time zendt vanavond
beelden uit waarin een gevan
genbewaarder een pistool ver
koopt aan een voorvluchtinge
crimineel.
De ontvluchte gevangene, tot
zes jaar veroordeeld wegens
drugshandel en wapenbezit,
was het naar eigen zat keer op
keer het ministerie van justitie
te wijzen op ernstige misstan
den in de strafinrichting. Hij be
naderde na zijn vlucht in over
leg met Crime Time en het
weekblad Aktueel een bewaar
der voor de aankoop van een
wapen. De transactie werd met
een verborgen camera gefilmd.
Zowel het ministerie van jus
titie als de Scheveningse straf
gevangenis is inmiddels op de
hoogte van de opnamen.
De Zuidhollandse Milieufedera
tie en Natuur en Milieu in
Overijssel zijn gisteren een
campagne gestart voor herge
bruik van bouw- en sloopafval.
Jaarlijks komt daar in Neder
land ruim twaalf miljoen ton
van vrij, een kwart van de totale
hoeveelheid afval.
De helft van het bouw- en
sloopafval wordt gestort of ver
brand, terwijl 90 procent in aan
merking komt voor hergebruik,
aldus de milieu-organisaties.
Dat percentage moet in de twee
deelnemende provincies in het
jaar 2000 zijn bereikt. De orga
nisaties willen dat bereiken
door scheiding aan op de
bouwplaats en het gebruik van
milieuvriendelijke bouwmateri
alen.
De campagne, die twee jaar
duurt, richt zich op gemeenten,
bouwbedrijven, woningbouw
verenigingen en architecten. De
aandacht gaat in eerste instan
tie uit naar de gemeenten. Mo
menteel heeft geen enkele ge
meente in Zuid-Hollarid in haar
bouwverordening bepalingen
opgenomen over het voorko
men of hergebruik van bouwaf
val.
Bij de presentatie van de
campagne in het provinciehuis
van Zuid-Holland uitte de
Milieufederatie ook kritiek op
de provinciale plannen om het
gebouw deels te slopen in plaats
van te renoveren. Milieu-gede
puteerde Van der Vlist reageer
de daarop met het argumen
dat nieuwbouw energiebespp
ring met zich meebrengt en he
sloopafval gescheiden zal wor
den afgevoerd.
Een paar honderd studenten van
de bedreigde Universiteit voor Be
drijfskunde Nijenrode kwamen
gisteren naar het Binnenhof om
nog eens te laten weten dat mi
nister Ritzen van onderwijs hun
school moet blijven subsidiëren.
Nu krijgt de school 12 miljoen
gulden per jaar subsidie.
De WD liet tijdens overleg met
Ritzen gisteren weten tegen het
schrappen van de subsidie te zijn.
CDA, PvdA en D66 vragen zich af
of Ritzen met zijn plannen wel be
zuinigt Nijenrode krijgt nog één
maal een bedrag van 63 miljoen
gulden als de universiteit de drie
jarige eerste-faseopleiding opheft
zo heeft de instelling onlangs met
de bewindsman afgesproken. Bo
venop die 63 miljoen gulden moet
Ritzen ook nog de uitkeringen
voor ontslagen personeelsleden
betalen.
Ritzen gaf gisteren toe dat hij
geen „inhoudelijke argumenten"
heeft om de subsidie te staken,
maar dat het gebeurt uit louter
geldgebrek. WD-woordvoerder
Franssen reageerde met een luid
„Schande!". Voor een tribune vol
Nijenrodestudenten in rugby-
tenue beet hij Ritzen toe dat de
minister eerder heeft verklaard dat
hij vindt dat de instelling te elitair
ZOU zijn. •FOTO anp paul stolk
Rottenberg is
kandidaat voor
opvolging Sint
AMSTERDAM ANP-GPD
Felix Rottenberg heeft zich gis
teren kandidaat gesteld voor het
voorzitterschap van de Partij
van de Arbeid. De naam van het
oud-partijbestuurslid en mo
menteel directeur van het cul
tureel en politiek centrum De
Balie in Amsterdam werd al lan
ger genoemd. Partijleider Kok
liet gisteren direct weten Rot
tenberg te zullen steunen. Rot
tenberg gaf ook aan dat hij
vooraf heeft gepraat met Kok.
„Ik zou hier niet zitten als er
geen goed gesprek was ge
weest."
Rottenberg wil het contact
tussen partijleiding en leden
herstellen „want de cohesie is
nu zoek". De „saaiheid binnen
de PvdA" is volgens Rottenberg
de oorzaak van het succes van
D66 ten koste van de PvdA. De
oplossing voor dat probleem
noemde Rottenberg „vrij sim
pel: goed communiceren en
goede standpunten".
De Zuidhollandse milieuge
deputeerde Van der Vlist heeft
laten weten zicht terug te trek
ken ^ls kandidaat-voorzitter. Hij
had al gezegd dat te doen als
Rottenberg zich beschikbaar
zou stellen.
DEN HAAG ANP
Zwartrijden wordt fors duurder.
Vanaf 1 december kost het rij
den zonder kaartje in het open
baar vervoer minstens 60 gul
den. Wie zijn zaak laat voorko
men, kan op een eis van 105,
gulden rekenen. Dat staat in de
nieuwe richtlijn die de procu
reurs-generaal hebben vastge
steld in overleg met de Kring
van Kantonrechters.
Wie binnen een week zijn be
keuring betaalt, is 60 gulden
kwijt. Wie tussen één en drie
weken betaalt, moet 75 gulden
betalen, inclusief 15 gulden ad
ministratiekosten. Wie dan nog
niet heeft betaald, krijgt een
schikking aangeboden door de
kantonrechter van 90 gulden.
Wie zijn zaak uiteindelijk laat
voorkomen, kan rekenen op
een eis van 105 gulden.
De discussie over de hoogte
van de boetes voor zwartrijden
laaide in augustus 1990 op. Mi
nister Maij verhoogde toen de
straffen voor het zwartrijden
van 25 tot 100 gulden. Wie zijn
zaak zou laten voorkomen, zou
uiteindelijk tegen een eis van
165 gulden aankijken.
Dat vonden de kantonrech
ters niet in verhouding staan tot
het vergrijp. In augustus kwam
het tot het eerste vonnis van
een rechtbank in Nederland
wegens zwartrijden. In Den
Haag veroordeelde de recht
bank in hoger beroep een
vrouw tot 65 gulden boete of
twee dagen hechtenis. De eis
was toen 165 gulden.
'Appelzuurtje' heet het vliegtuig-
in-aanbouw van de studenten van
de faculteit luchtvaart- en ruimte
techniek van de Technische Uni
versiteit Delft. Het is de eerste
keer dat op het terrein van de uni
versiteit een vliegtuig wordt ge
bouwd. 'Appelzuurtje' wordt een
replica van de HL II, een tweedek-
kertje uit 1937. foto anp koen
suyk
AMSTERDAM ANP
Als kind werd Felix Rottenberg
tijdens het helpen afdrogen bij
de afwas, door zijn vader onder
houden over literaire en politie
ke kwesties. Het heeft resultaat
gehad. Op 34-jarige leeftijd is
Rottenberg de tweede, en tot nu
toe meest kansrijke kandidaat
voor het voorzitterschap van de
PvdA.
Andere mogelijke kandidaten,
zoals de Zuidhollandse gedepu
teerde Van der Vlist hebben al
aangegeven voor zijn kandida
tuur te zullen wijken. Of zeggen,
zoals de voorzitter van de Am
sterdamse PvdA-afdeling De
Pijp, Bob Suurhoff, hun kandi
datuur voornamelijk te hebben
gesteld om te voorkomen dat
„iemand om zijn blauwe ogen"
in het machtsvacuüm tot voor
zitter wordt gekozen.
Als voorzitter van de Federa
tie Jongerengroepen in de PvdA
- de huidige Jonge Socialisten -
reisde Rottenberg op 18-jarige
leeftijd stad en land af. Het wa
ren de jaren van het kabinet van
Joop den Uyl, waarin progres
sieve partijen de meerderheid
hadden. In die tijd legde hij zijn
contacten met tal van promi
nenten binnen en buiten de
PvdA: ministers en staatssecre
tarissen uit het kabinet-Den Uyl
zoals Wim Duisenberg, Jan
de PvdA verkozen. Als bestuurs
lid hield hij zich onder meer in
tensief bezig met acties rond de
kerncentrale van Dodewaard.
Voorts werden tal van politiek-
culturele activiteiten door de
partij georganiseerd, waarin
Rottenberg een centrale rol ver
vulde. Van Freek de Jonge en
Bram Vermeulen tegen de voet
balkampioenschappen in Ar
gentinië tot de viering van het
ambtsjubileum van Joop den
Uyl in het Amsterdamse circus
theater Carré.
Zijn bijdrage aan het bestuur
werd echter steeds minder op
prijs gesteld. Het leidde uitein
delijk tot zijn vertrek, op 9 juni
1986. De belangrijkste reden
deed hij uit de doeken in zijn af
scheidsbrief: „Binnen de PvdA
rust een taboe op verandering.
Nu overheerst de vreugde en de
behoefte om naar de letter van
de reglementen en procedures
te werken, waardoor creatieve
onrust onvoldoende ruimte
krijgt en belangrijke ideeën niet
op een vanzelfsprekende wijze
komen bovendrijven".
Sinds zijn vertrek uit het par
tijbestuur is hij zich gaan con
centreren op de organisatie van
het debat dat hij in de partij
miste, in zijn eigen Balie aan
het Leidseplein.
Rottenberg: Goede ideeën en goede communicatie, •foto cpd roland
de bruin
Pronk, Marcel van Dam, Jan
Schaefer, Wim Meijer, Henk
Vredeling en Irene Vorrink.
Maar ook met andere bestuur
ders, wetenschappers en hoog
leraren, zoals Ed van Thijn,
Bram Peper, de historicus Jan
Bank en de socioloog Cees
Schuijt.
In die periode probeerde Rot
tenberg ook nog een opleiding
aan de sociale academie tot een
goed einde te brengen. Daar en
in de politiek viel hem steeds
weer op dat niet alleen goed
luisteren naar mensen van
groot belang is, maar vooral ze
te kennen en te begrijpen. Het
is te herkennen in de opzet van
de debatten en discussies die in
het politiek-cultureel centrum
De Balie aan het Amsterdamse
Leidseplein worden gevoerd.
Rottenberg werd daar begin ja
ren tachtig directeur van.
Hij was toen reeds, tijdens het
partijcongres dat in 1979 Max
van den Bergh tot voorzitter
koos, met de meeste stemmen
tot lid van het partijbestuur van
