Toerisme
Voorwaarden
reisbureaus
ingewikkeld
Reiswereld mikt op Griekenland
Dj/Q>-ser>
s/
Nederlandse huurski's
beter dan Oostenrijkse
Sneller door Duitsland
dankzij nieuw stuk snelweg
Vrijdag 8 november 1991 Redactie: 023-150268 ROB VAN DEN DOBBELSTEEN Eindredactie: JAN VAN DER NAT Vormgeving: AART KOK
Met Djoser naar
India/Nepal
/N
071-126400
REISBERICHTEN
Gratis vervoer Floriade
WEREt I) WJJMDEfj TUIN
Naam /farffe/fc
Ge!) dat
Hamitcs y.jxJuÏK
Voor het zesde achtereenvolgende jaar organiseert de Stichting
Sportevementen Le Champion in 1992 een viertal fietstochten
over de eilanden Java en Bali. De route voert onder meer langs
de Borobudur en Prambanantempel, de Bromo-vulkaan en het
vulkanische Batur-meer op Bali. De totale duur van de trips is 29
of 30 dagen en er wordt overnacht in goede tot redelijke hotels
Bagage wordt vervoerd en achter de laatste renners rijdt een ma
teriaalbusje met rijwielhersteller mee. De vertrekdata zijn 14
mei, 21, mei, 28 mei en 16 juli, de prijs is iets meer dan 5300 gul
den en nadere informatie kan worden verkregen bij Cees Lans
bergen, Rijperwaard 257,1824 JW Alkmaar, telefoon 0 72 -
62 09 69.
Nieuw veer naar Tanger
De bootverbinding tussen Algeciras in de zuidpunt van Spanje
en Tanger wordt sinds enige tijd uitgevoerd met de draagvleu
gelboot 'Marrajo'. Het schip biedt plaats aan 204 passagiers en
legt de oversteek van Europa naar Afrika af in precies een uur.
De vertrektijd vanuit Algeciras is dagelijks (behalve op zondag)
om 09.00 uur en vanuit Tanger om 15.00 uur. Een enkele reis
kost 3.100 peseta's; een retour 4.300. Nadere informatie: Reisbu
reau Melia, Spuistraat 249,1012 VP Amsterdam, telefoon 0 20 -
6 25 25 52.
Direct naar Tokio
Naast de vijf directe vluchten die de KLM elke week tussen Am
sterdam en Tokio uitvoert, zijn er nu ook drie van Japan Airlines
(JAL) gekomen. De Boeing 747's van de Japanse maatschappij
leggen de afstand, vliegend via Siberië, af in iets meer dan elf uur
en er wordt vanaf Schiphol vertrokken op zaterdag, dinsdag en
donderdag. D^. terugreis wordt uitgevoerd op vrijdag, maandag
en woensdag.
Vakantiegids Brabant
Zojuist verscheen de vakantiereisgids Noord Brabant 1992. In
deze gids wordt een overzicht gegeven van de Brabantse moge
lijkheden op het gebied van bungalowvakanties, watersportar
rangementen en bezoeken aan en overnachtingen in attractie
parken. Dat laatste is vanaf juni 1992 mogelijk in het dan te ope
nen Efteling Hotel Kaatsheuvel. De borchure kan worden afge
haald op zo goed als alle reisbureau's in Nederland, de grotere
VW-kantoren en bij de VW-boekingscentrale Brabant, Stad
huisplein 128, 5038 TC Tilburg, telefoon: 0 13 - 36 60 61.
Professor Plons
Vanaf heden heeft het Maritiem Museum in Rotterdam de be
schikking over Professor Plons, een zoals dat in museumtaai
heet, 'interaktieve opstelling' voor kinderen van 4 tot circa 14
jaar. Door te experimenteren, te ervaren en te ontdekken, kan
via de heer Plons kennis worden opgedaan over schepen en
scheepvaart. Zo legt Plons de bezoeker onder meer op speelse
wijze uit waarom een ijzeren schip blijft drijven, wat er gebeurt
als dat schip een sluis passeert, wat precies windkracht inhoudt
en wat de functie is van een kompas en hoe het gebruikt moet
worden. Via een gecomputeriseerd zeilsimulatiespel leert pro
fessor Plons toekomstige pikbroeken bok nog zeilen met een op
timist of varen een containerschip.
Met Trans naar Disney
Na OAD (bus) en Vrij Uit (auto) heeft nu ook Trans (trein) een
overeenkomst met EuroDisney gesloten. Vanaf de opening van
het bij Parijs verrijzende Disneypark (12 april 1992) zal Trans in
dividuele treinarrangementen aanbieden waarbij zowel reis,
overnachting als toegang is inbegrepen. Vanuit Nederland rijden
dagelijks 6 treinen naar Parijs alwaar kan worden overgestapt op
de metro die de reiziger in nog geen drie kwartier naar het park
vervoert. Een treinarrangement, inclusief 2 hotelovernachtingen,
een drie-daagse metrokaart voor onbeperkt gebruik op het Parij-
se metronet en een driedaags toegangsbewijs voor EuroDisney
zal voor volwassenen vanaf 595 gulden worden aangeboden.
'Reiswereld ziet klant te veel als tegenpartij'
„Niet goed, geld terug." Dit ene zinnetje zou de ingewik
kelde brij van regels en voorwaarden in de huidige reis-
papieren kunnen vervangen. Dat is althans de toekomst
visie van mr. dr. Antoni Brack, expert op het gebied van
consumentenrecht en verbonden aan de Universiteit
Twente. De voorwaarden die de ANVR, de overkoepelen
de organisatie van de Nederlandse reiswereld, nu nog
stelt aan vakantiegangers zijn uitermate klant-onvriende
lijk. En bovendien zodanig opgesteld, dat de meeste reis-
consumenten ze niet eens begrijpen. „Een ingewikkelde
hutspot van vage termen, veel termijnen en verschillende
bedragen", zegt Brack.
GER DUKSTRA GPD
Brack, die landelijke bekend
heid verwierf door zijn mede
werking aan het programma
van reisman Frits Bom, heeft
met zijn kritiek de leden van de
ANVR geprobeerd wakker te
schudden. Hij deed dat in het
'hol van de leeuw', tijdens het
congres van de vereniging in
Sint-Petersburg in Florida. De
reacties logen er dan ook niet
om. Ferdinand Fransen, direc
teur van Arke Reizen en door
velen beschouwd als de 'God-
father' van de Nederlandse reis
industrie brieste zelfs dat hij de
rede van Brack 'nonsens' vond
en dat de man bewees 'van het
toerisme 'geen barst te begrij
pen'.
Wat Brack er evenwel niet van
weerhoudt ook nu nog steeds
vol te houden dat, 'er geen en
kele bedrijfstak is die op een zo
danig riante wijze met afne
merskrediet wordt gefinanci-
eerd'. De voorwaarde dat een
reis uiterlijk zes weken voor de
vertrekdatum moet worden vol
daan, bestaat immers nog
steeds en voorts is de reiswereld
bijzonder karig in het toeken
nen van vergoedingen, zelfs als
wijzigingen worden aange
bracht zeer kort voor de vertrek
datum. De 'koppelverkoop' tus
sen reis- en annuleringsverze
kering valt niet te verdedigen en
de consument wordt voor de
gek gehouden als de indruk
wordt gewekt dat hem door de
veelheid van voorwaarden ook
rechten worden toegekend, ter
wijl hij het recht om te annule
ren dan wel een klacht in te die
nen ook zonder meer al heeft.
Kortzichtig
Brack: „De reiswereld ziet de
klant te veel als tegenpartij in
plaats van wederpartij. Klagen
de klanten worden gezien als
lastig, klachten kosten immers
alleen maar geld... Wat vreselijk
kortzichtig! Een klacht bevat
waardevolle informatie, die nog
gratis is ook. Tevredengestelde
klagers blijken vaak de meest
loyale klanten te worden." Het
is voor de reiswereld een econo
mische noodzaak om klanten
tevreden te stellen, vindt Brack.
Een klant die terugkomt, op
nieuw zijn vakantie boekt, levert
geld op. Het werven van een
nieuwe klant kost handenvol
geld aan dure folders en
brochures."
De richtlijnen van de ANVR
staan onder druk, Niet alleen
door kritiek van specialisten als
dr. Brack, maar ook door wette
lijke maatregelen. Zo legt de
Wet Algemene Voorwaarden,
die per 1 januari in werking
treedt, de vrijheid van het be
drijfsleven om aan wederpartij-
Mr. dr. Antoni Brack: „De reiswereld is bijzonder karig met het toekennen van vergoedingen."
en naar believen eenzijdig op
gestelde standaardvoorwaarden
op te leggen aan banden. Of de
reiswereld al klaar is voor de
leus 'niet goed, geld terug' is
echter nog maar de vraag. De
stellingen van Brack zijn op het
ANVR-congres in elk geval inge
slagen als een bom. Maar er was
ook begrip, met name bij de
(zelfstandige) reisagenten. „Er is
altijd een groep die voorop
loopt", zegt Brack, die een
'identiteitscrisis' bespeurt bij de
zelfstandige boekingskantoren.
„Ze vragen zich af, wie verte
genwoordigen ze nu eigenlijk:
de touroperators of de klan
ten?"
De boodschap van Brack voor
de reisagenten is duidelijk. Als
dit soort kantoren de bakens
niet verzet en duidelijk kiest
voor de klant, dan zijn er over
enkele jaren geen reisagenten
meer. Momenteel hebben de
zelfstandige bureaus een be
hoorlijke vinger in pap bij de
verkoop van de circa drie mil
joen pakketreizen per jaar. Een
aantal tussenpersonen doet
niets meer voor de klant dan
het verstrekken van een gidsje
en het noteren van de boeking
en het opstrijken van de provi
sie van de touroperator. Ande
ren helpen echter terdege bij de
samenstelling van de vakantie,
vooral bij autoreizen is dat het
geval. Maar in geval van klach
ten zitten ze in een moeilijke
positie. Wordt het belang van
de provisie afgewogen tegen dat
van de klant.
Drama
Dat er in de reiswereld sprake is
van een 'klachtenijsberg' is be
kend. Er is altijd wel wat. Of het
hotel is overboekt of het vlieg
tuig vertrekt niet, zoals onlangs
bij het drama van Air Holland
weer voorkwam. Of het uitzicht
op zee blijkt niet zo fraai te zijn
als werd voorgesteld in de fol
der, dan wel de luxe toeringcar
die was beloofd, blijkt een sim
pele bus te zijn zonder voorzie
ningen.
Brack zegt dat de indruk bij de
consument dat de reiswereld
maar een rotzooitje is, niet
klopt. Hij heeft wel een verkla
ring voor het feit dat er zo veel
geldaagd wordt, niet alleen door
de vakantiegangers zelf. maar
ook in de media. „Vakantie is
een heel emotioneel produkt.
Dat heeft met gevoelens en ver
wachtingen te maken. In janua
ri boekje al voor de zomer. Je
legt er geld voor opzij of je
neemt een lening. Het is een
heel belangrijke gebeurtenis,
waarover al maanden van tevo
ren wordt gepraat. De verwach
tingen worden hoog opgeklopt,
ook al door de zeer glanzende
reisgidsen. Als het dan een
beetje tegenvalt is dat een enor
me domper."
De wetenschapper zegt dat de
branche het probleem van de
overboekingen intussen goed
onder controle heeft. Ook
maakt hij een compliment aan
de reiswereld, die beschikt over
een goed functionerende ge
schillencommissie. Een com
missie ook, die zich erop kan
'beroepen' meer klachten te be
handelen dan in welke andere
branche dan ook. De positieve
keerzijde is dat vaak hoge ver
goedingen worden toegekend
aan de klagers. Hoger dan de
betrokken ondernemer van
plan was te betalen.
Maar beter lijkt het Brack, dat
de branche er in slaagt proble
men zelf op te lossen. „Het
muntstuk kan nu twee kanten
oprollen. Enerzijds zijn er de
slechte voorwaarden van de
ANVR, anderzijds is er de kans
om het goed te maken." Om
klachten te voorkomen zou de
reiswereld veel meer 'maatwerk'
moeten leveren, zodat de con
sument krijgt waarvoor hij be
taalt. En daarbij is, vindt Brack,
een grote rol weggelegd voor de
reisagenten. „Maar ik ben er
niet zeker van of die reisagenten
wel op hun nieuwe taak zijn be
rekend."
In ons land 14 procent goed, in Oostenrijk 2 procent
HAARLEM RvdP
De Nederlandse reisorganisaties
lijken vast van plan Griekenland
te bombarderen tot de belang
rijkste vakantiebestemming van
de negentiger jaren. Dat blijkt
uit het aantal vliegtuigstoelen
dat voor de komende zomer bij
de Nederlandse luchtvaart
maatschappijen is gereserveerd.
De kans dat Griekenland in
1992 Spanje zelfs al voorbij zal
streven als vliegbestemming
nummer één is zeer wel aanwe
zig. Deskundigen zijn van me
ning dat de costa's dit jaar al
van de eerste plaats verdrongen
waren geweest als Griekenland
ten gevolge van de Golfoorlog
niet zo'n matig eerste halfjaar
had gehad.
Uit de NIPO-cijfers blijkt dat
Griekenland op het gebied van
georganiseerde reizen het van
oudsner favoriete Spanje reeds
dicht op de hielen zit. Dit jaar
vlogen in totaal 312.000 Neder
landers naar Griekenland tegen
360.000 naar Spanje. Bij Hol
land International, de grootste
Nederlandse touroparator, is
Griekenland Spanje reeds ge
passeerd en woordvoerder Rob
Admiraal van Arke Reizen
(nummer twee op de nationale
ranglijst) sluit niet uit dat in
1992 bij de Enschedese reisor
ganisatie hetzelfde gaat gebeu
ren. Admiraal: „De belangstel
ling voor het oostelijk Middel
landse Zeegebied, Griekenland,
Turkije en Cyprus, groeit
Of Turkije net zo'n 'boom' zal
gaan doormaken als in 1990 be
twijfelt Admiraal ten zeerste.
Iets wat hem wordt nagezegd
door Focko Dorhout Mees van
Holland International. Die
laatste: „Turkije heeft door de
Golfoorlog een enorme klap ge
kregen en ik vraag me af of het
land zich daarvan snel zal her
stellen. Griekenland heeft daar
in elk geval veel minder moeite
mee gehad." Overigens doen de
Spaanse autoriteiten er van al
les aan Spanje als belangrijkste
vliegvakantiebestemming te
handhaven. Niet alleen worden
in het land volgend jaar zowel
de Olympische Spelen (Barcelo
na) als de wereldtentoonstelling
(Sevilla) georganiseerd, maar
ook maakte het ministerie van
toerisme kort geleden bekend
dat er voor promotie in het bui
tenland een recordbedrag van
zestig miljoen gulden zal wor
den uitgetrokken.
HAARLEM RvdP
Wie geen bezwaar heeft tegen
het meenemen van ski's tijdens
de reis, kan de latten beter in
Nederland huren, dan dat hij ze
betrekt bij een Oostenrijkse
wintersportwinkel. Dat is in het
algemeen genomen niet alleen
goedkoper, maar ook het mate
riaal is in de meeste gevallen
van betere kwaliteit. Dat is de
conclusie die kan worden ge
trokken uit een onderzoek dat
de ANWB begin dit jaar heeft
uitgevoerd.
Vooral met de verzorging van
de staalkanten van de ski's is
het in Oostenrijk bar slecht ge
steld. Maar ook was het opval
lend dat de hoogte van de zooi
houder in de binding in meer
dan driekwart van de gevallen
niet juist was. Op het gebied
van de afstelling van de bindin
gen, scoorden beide landen een
dikke onvoldoende. Bij Neder
landse ski's was in 57 procent
van de gevallen de afstelling on
veilig; in Oostenrijk zelfs nog
een procent meer.
Uiteindelijk bleek van de ski's
die in Oostenrijk werden ge
huurd slechts 2 procent tiptop
in orde te zijn; in Nederland
kreeg 14 procent van de huurs
ki's het predikaat 'goed'. Ook bij
het beoordelen van de combi
natie kwaliteit materiaal/afstel
ling skibinding kwam Neder
land gunstiger uit de bus dan
Oostenrijk. In ons land bleek 34
procent van de gehuurde skisets
redelijk en 9 procent goed in or
de te zijn. De getallen voor Oos
tenrijk waren respectievelijk: 8
en 3 procent.
Gezien de uitslag lijkt het de
ANWB verstandig in de nabije
toekomst een soort keurmerk
uit te geven aan sportwinkeliers
die goed materiaal verhuren.
Daarvoor zal contact worden
gezocht met skiverhuurders die
materiaal en bindingen afstellen
volgens de internationale LAS-
normen. Wanneer die ANWB-
erkenning ingaat, is echter nog
niet bekend.
SCHOTTORF DPA
Een stuk flessenhals
in het autosnelver-
keer op Duits
grondgebied is afge
lopen maandag op
geheven met de
openstelling van 13
km autosnelweg in
de E30 tussen
Schüttorf in de deel
staat Niedersachsen
en Rheine in Nordr-
hein-Westfalen. Het
stuk weg, waaraan
drieënhalf jaar is ge
bouwd, heeft meer
dan 100 miljoen
gulden gekost. De
E30 verbindt Cork
(Ierland), Londen.
Den Haag, Osna-
brück, Hannover,
Berlijn en Frankfurt
aan de Oder via Po
len met Moskou.
Het Duitse deel er
van, de A30, zal vol
gens deskundigen
veel extra verkeer te
verwerken krijgen in
verband met de
Duitse hereniging.
Het nieuwe stuk
snelweg speelt ook
een belangrijke rol
in het verkeer tus
sen Nederland
(Hengelo) en Duits
land.
De Floriade in Zoetermeer zal volgend jaar vanuit Rotterdam,
Delft, Leiden, Den Haag en Alphen aan de Rijn gratis met spe
ciale Express-bussen bereikbaar zijn. Bezoekers die van de
dienst gebruik maken, moeten zich wel tegelijkertijd een toe
gangskaart voor de internationale tuinbouwtentoonstelling aan
schaffen. De organisatie en het ministerie van Verkeer en Water
staat (dat het project financieel ondersteunt) hopen met deze
maatregel het autoverkeer van en naar de Floriade te kunnen
beperken.
Overigens is op 1 november de verkoop gestart van de zoge-
naamde 3-seizoenenkaart (passe-partout). De kaart, die bij alle
- Rabokantoren verkrijgbaar is, geeft het recht de Floriade, die van
10 april tot en met 11 oktober 1992 wordt gehouden, elke dag te
bezoeken. De prijs is fl. 85,00, maar na apnl 25 gulden meer.
Fietstocht door Indonesië
Griekenland wordt de belangrijkste vliegvakantiebestemming van de negentiger jaren.
