Rtv show
Er leven geen fenomenen
A'
Mediaraad: Radio 5 moet verdwijnen
'H
Zwitsers bedrijf koopt FilmNet
Rademakers over Medialand:
'Het is wel mooier geworden'
Rob Stenders weg bij Power FM
Donderdag 7 november 1991 Redactie: 023-150191/023-150192 INEKE VAN DER MEER JAN VAN DER NAT GERARD VAN PUTTEN Vormgeving: COR HOOGETERP
De liefdevolle verbeelding van Jan Brusse
Is je zoals Ik
dertig jaar
- lang elke week
in de Elsevier een pagina
schrijft van 950 woorden, dan
krijgen de verhalen aan je
vrienden op den duur ook de
lengte van 950 woorden. Van
daar dat ik, nu het einde van
die tijd in zicht komt, de be
hoefte voelde om eens iets te
schrijven met een wat langere
adem. Niet echt een roman. Ik
noem het een liefdevolle ver
beelding. Een verhaal dat ver
der op feiten is gebaseerd. De
molen die ik beschijf, bestaat
echt en de wijnen die erin
voorkomen heb ik inderdaad
gedronken."
Jan Brusse werd geboren in
Rotterdam als een van de zonen
van de beroemde Mari Brusse,
NRC-columnist journalist en
schrijver van onder meer het le
gendarische boek 'Boefje'. Op
zijn vijftiende verhuisde Jan
Brusse met het gezin naar het
Noordhollandse Groet. De zoon
werd minstens zo beroemd al
de vader. Hij werd correspon
dent in Parijs en jarenlang was
de Franse hoofdstad bijna syno
niem met Brusse.
Wekelijks zond de AVRO zijn
geproken brief 'Paris vous parle'
uit, Elsevier bracht zijn columns
en er volgde er een reeks boek
jes met een bundeling daarvan.
In totaal zijn er anderhalf mil
joen van verkocht, tot in Japan.
Alleen Frankrijk leest ze niet.
„Dat is me nooit gelukt."
Is het dan een wonder dat
Nederlanders hem op straat
aanroepen met de kreet 'Ha die
jan, hoe gaat het met Parijs?'
„Het is flatteus met Parijs te
worden vereenzelvigd, maar ze
hebben nog nooit gevraagd hoe
het mij gaat. Dat zal me trou
wens een zorg zijn."
Met Jan gaat het intussen
goed. Hij woont aan de Cote
d'Azur en laat nu met gepaste
trots zijn romandebuut zien,
'De sierlijke dierlijke dagen met
jou', voorzien van een tekening
vein Kees Verkade. Daarmee is
hij Parijs nog lang niet vergeten.
„Mijn appartement daar heb
ik aangehouden. Maar ik woon
in Zuid-Frankrijk, waar we bui
ten kunnen leven. Een regenjas
of een winterjas heb ik niet. Ik
ben trots dat ik dat allemaal
met mijn pen heb kunnen ver
dienen. Precies wat ik altijd heb
gewild: journalist worden en
naar Frankrijk gaan. Dat eerste
heb gehaald, ik voel r
omdat mijn vader dat was en
het tweede omdat mijn vader er
veel over voorlas. Het is me alle
bei gelukt en ik beleef er veel
plezier aan."
Toorop
„De tijd dat we in Groet woon
den is voor mij erg belangrijk
geweest. Via mijn vader maakte
je kennis met mensen als Rol
and Holst, Mathieu Wiegman,
Charley Toorop en John Radec-
ker, die diepe indruk op mij
maakten. Later werkte ik onder
meer bij de Texelse Courant. Ik
schreef hem vol, vouwde hem
en bracht hem daarna zelf rond.
Ik heb ook nog bij de Hoomse
Courant gewerkt. Gemeente
raadsverslagen maken in die
Westfriese dorpen, waar agrari
sche problemen leefden die ik
absoluut niet begreep. Ik ging
Frans leren en veel vertalen."
„Tijdens de oorlog zat ik in
Groet bij het verzet. Veel stelde
dat niet voor. Ik had een hekel
aan de Duitsers en had behoefte
aan avontur. In 1944 kwam ik in
contact met een meneer. Die
hoorde dat ik Brusse heette en
vroeg me toen of ik na de be
vrijding bij een krant wilde ko
men werken die dan zou wor
den opgericht. Toen de oorlog
voorbij bezat ik alleen nog een
fiets en een smoking en daar
mee ben ik naar Amsterdam ge
gaan."
„Die krant bleek De Waarheid
te zijn, de grootste van Neder
land. Omdat ik de daar enige
was die een smoking had en
dus goed gekleed naar de
schouwburg kon gaan, werd ik
benoemd tot kunstredacteur.
Maar ik voelde me niet echt op
mijn plaats. Ik mocht naar Pa
rijs, waar ik al na een paar
maanden een conflict kreeg.
Daarop ben ik gaan werken
voor onder meer de Groene
Amsterdammer, de AVRO en El
sevier."
„Eigenlijk had ik een carrière
als Frans schrijver willen op
bouwen, maar als correspon
dent kreeg ik te snel succes.
Achteraf kan ik me geen enkele
Nederlander voorstellen die als
schrijver in Frankrijk een carrie-
ore zou kunnen opbouwen.
Fransen denken anders, zeggen
in allerlei situaties andere din
gen dan wij.'
„Nederland zijn directer,
maar de Fransen praten meer
met een omweg. Het geboren
individualisten. Daardoor heb
ik in het begoin ook heel wat
fouten gemaakt. Maar intussen
is is dat wel anders en is Neder
land voor mij een soort buiten
land geworden, een land waar
iedereen zich met iedereen be
moeit, misschien om zijn eigen
problemen te vergeten. Een
vriendelijk land, met wellicht
wat weinig eigen stijl."
Francofielen
„Toen ik pas in Parijs zat, had je
in Nederland veel francofielen,
maar met de komst van De
Gaulle werd dat anders. Die
werd ten onrechte als een soort
dictator gezien, wat het imago
van dat land geen goed heeft
gedaan. Tot aan Pompidou is
dat gebleven, maar nu wordt
Frankrijk weer populairder. Ne
derlanders denken dat Fransen
makkelijker leven, maar dat is
een misverstand. Het lijkt zo
omdat ze meer allure hebben.
Fransen zijn Latijnen. Hun om
gang met vrouwen en de liefde
is anders dan bij ons, de Ger
manen."
„Maar op hun beurt kennen
de Fransen de Nederlanders
niet We zijn voor hen net zo
vreemd als de Finnen voor ons.
Je leest er weinig over in de
krant. Alleen het koningshuis en
de manier waarop Nederland
de drugsverslaving denkt op te
lossen. Maar ik ben me na al die
jaren geen Fransman gaan voe
len. Frankrijk is het land waar ik
mijn succes heb gehaald, ik voel
me er thuis. Maar het zou ook
waanzin zijn om Fransman te
willen worden. Toch hoop ik dat
zijn weg in Frankrijk
I vinden."
De roman 'De sierlijke dierlijke
dagen met jou' van Jan Brusse
is uitgegeven bij La Rivière en
Voorhoeve in Kampen. Prijs:
ƒ22,50.
zal vin
HILVERSUM MONIQUE BRANDT
Radio 5 moet ver
dwijnen. In een
nieuwe zenderinde
ling van de landelijke publieke
radio is geen plaats meer voor
de doelgroepenzender, die
slechts bestaat uit een 'samen
raapsel van programma's',
waarvan het grootste deel bo
vendien thuishoort op Radio 1
en 2. De anderstalige program
ma's voor allochtonen zouden
dan in de avonduren kunnen
worden uitgezonden, of wor
den ondergebracht bij de grote
regionale omroepen. De bewa
king van de formule van de
vier overgebleven radiozen
ders moet in handen komen
van afzonderlijke zenderredac
ties onder leiding van een zen
dermanager.
Zo luiden de voornaamste
punten uit het advies van de
Mediaraad over de toekomst
van de landelijke publieke ra
dio, dat de raad aan minister
d'Ancona van wvc heeft gepre
senteerd. Die toekomst ziet er
vooralsnog uiterst somber uit.
Vooral in het afgelopen jaar
heeft de publieke radio massa's
luisteraars verloren aan de com
merciële stations. Vooral Sky
Radio en Radio 10 bleken een
groot succes.
Om de landelijke publieke ra
dio van de ondergang te redden
is een grondige modernisering
van het radiobestel noodzake
lijk. In ieder geval moet de radio
in de toekomst méér rekening
houden met de wensen en be
hoeften van het publiek, zo
vindt de raad. Het aanbod is nu
versnipperd, de zenderindeling
en programmering onoverzich
telijk. Dat betekent volgens de
raad niet dat de radio zich moet
aanpassen aan die concurren
tie, want de publieke radio heeft
een eigen taak. Wel moeten de
profielen van de zenders duide
lijker, herkenbaarder worden.
Om die profilering te bereiken
doet de raad een aantal voor
stellen die weinig afwijken van
het radioplan dat de NOS enke
le weken geleden presenteerde.
Radio 1 moet worden bestemd
voor actualiteiten, Radio 2 voor
gevarieerde programma's, op
Radio 3 komt de popmuziek en
Radio 4 wordt gereserveerd
voor klassieke muziek. Radio 5,
de huidige doelgroepenzender
zal komen te vervallen. Door van Radio 5, een zender die niet
uitbreiding en herschikking van past in het bestel van sterk ge-
zendtijd zal op Radio 1 en 2 profileerde zenders. De kleine
plaats worden gemaakt voor de zendgemachtigden horen thuis
programma's die afkomstig zijn op de 'identiteitsgevoelige' zen-
Belangstelling voor de
radio neemt langzaam af
£f wordl gemiddeld 2 uur en 30 minuien
naar de radio geluisterd.
Dit is 8 minuten minder dan vorig jaar.
Tijdvak; 07.00-24.00 uur.
in %EEEEj
lMll2
Q - zenderaandeel radio-luistertijd.
vergeleken met vorig jaar
a..
radio 1 radio 1/"
radio 2 r
I radio 4 regionaal Sky overig
ado3 fado 5 radio 10 resr
1!2L-c'adiot 10%
32% radio-kiistertijd (2\ I
september 1991 W 1
De cast van Medialand met v.l.n.r. tussen de diverse poppen: Clous van Mechelen, Mariska van Kolck, Mar-
jolljn Uitzinger en Simon van der Ben. foto c
ders 1 en 2 met het oog op het
specifieke aanbod dat zij bren
gen.
Het NOS-bestuur presenteer
de twee weken geleden al een
eigen 'Meerjarenplan voor de
Publieke radio'. Daarin wordt
ook gepleit voor een scherpere
profilering van de vijf verschil
lende zenders en de strikte
doorvoering van een horizonta
le programmering. Een zender
coördinator voor elke zender
zou de dagelijkse gang van za
ken moeten 'stroomlijnen'.
Bij de zendgemachtigden be
stond voor die plannen al wei
nig enthousiasme Vooral AVRO,
KRO en NVRV zijn bang hun
identiteit te verliezen bij een
sterk doorgevoerde zenderprofi
lering. Het Meerjarenplan wordt
dan ook vooral gezien als een
discussiestuk. „En juist daarom
meenden we dat we de minister
moesten manen zelf tijdig actie
te ondernemen", aldus J.Kalk-
man, algemeen secretaris van
de Mediaraad. „De ene helft
van de omroepen is tegen het
NOS-plan, en de andere helft
wil eigenlijk ook wel iets anders.
Het kan als het aan de omroe
pen ligt dus nog lang duren
voor er iets wezenlijks gebeurt."
et is wel mooi-
geworden,
dat moet ik
toegeven," zegt producent Jef
Rademakers over de eerste af
levering van het nieuwe „licht
voetige, satirische program
ma" Medialand, die de kijkers
donderdagavond op Nederland
1 voorgezet krijgen. De produ
cent bedoelt er mee te zeggen:
„Mooier dan de aflevering van
21 dagen geleden, die de AVRO
enkele uren voor de uitzending
niet wilde laten zien."
Het verbod zorgde drie weken
geleden in Hilversum en wijde
omgeving voor veel opschud
ding.
Rademakers: „Slechts één
tekst uit de eerste aflevering is
ongeschonden gebleven. Dat is
de tekst van een persiflage op
het AVRO-programma 'Opspo
ring Verzocht'. Hetvervangen
van alle andere teksten is dan
ook geen concessie aan op
drachtgever AVRO, maar 't ge
volg van het feit, dat we elke
week op de actualiteit willen in
haken."
De stoel voor de speciale gast
van iedere aflevering wordt niet
zoals 21 dagen geleden bezet
door Aad van den Heuvel, maar
door Veronica-directeur Rob
Out.
Rademakers: „Ook een kwes
tie van actualiteit. Ik sluit niet
uit, dat Aad in de komende afle
veringen niet alsnog zal worden
AVRO-kritiek richtte zich
vooral op de Spitting-image
poppen, die bekende Nederlan
ders uitbeelden. De teksten
zouden niet leuk zijn, de pop
pen zouden niet lijken op wie ze
moeten uitbeelden, tekst en lip-
bewegingen zouden niet syn
chroon genoeg lopen.
Rademakers: „Aan het uiter
lijk van de poppen is niets ver
anderd. Wel hebben we ze veel
beweeglijker gemaakt. En in
middels hebben we zelfs ook
twee stemmen gevonden, die
Sonja Barend uitstekend kun
nen imiteren. Die stem hadden
we twee weken geleden nog
niet. Sonja komt echter donder
dagavond niet in het stuk voor.
Marcel van Dam daarentegen
eens te meer."
De AVRO had geen kritiek op
centraal presentatrice Marjolijn
Uitzinger, maar wel op het 'on
professionele optreden' van
twee assistenten.
Rademakers: „Ook daar zijn
we uitgekomen. Het presenta
tie-team is hetzelfde gebleven."
De AVRO zal vanaf vanavond
de bestelde acht wekelijkse afle
veringen uitzenden en de optie
voor nog eens 12 afleveringen is
gehandhaafd.
Rademakers:Alles schuift nu
twee weken op. Dat kon, omdat
de AVRO-donderdagavond in
middels geheel veranderd is.
Wij zitten nu later op de avond.
In de nieuwe schema's was dat
heèl goed in te passen."
De AVRO vindt Medialand nu
wel leuk.
Rademakers: „Ik was vooral
buitengewoon boos, omdat ze
het uitzending van het pro
gramma verboden op grond
van het verwijt, dat het niet aan
de gestelde kwaliteitseisen zou
voldoen. Vier dagen na het ver
bod hebben we elkaar geduren
de een gesprek van twee uur
heel openhartig de waarheid
gezegd. Toen was het conflict
bijgelegd. De verhouding is nu
weer uitstekend. En het team
van makers is vervolgens even
enthousiast als voorheen op
nieuw aan het werk gegaan."
De verschuiving naar later op
de avond heeft volgens Rade
makers als voordeel, dat nu niet
meer behoeft te worden gecon
curreerd met Ron Brandsteders
Honeymoon-quiz op RTL 4.
Rademakers: „En bovendien
is zo'n rel vooraf natuurlijk ook
niet schadelijk voor de kijk
dichtheid."
AMSTERDAM GPD
Disc-jockey Rob Stenders stapt
na een maand werken op bij het
commerciële radiostation Po
wer FM. Volgens Power FM
heeft Stenders het besluit 'om
persoonlijke redenen' geno
men.
Rob Stenders werkte eerder
bij de VARA en stapte daarna
over naar Veronica waar hij
vooral populair werd door het
programma Stenders en Van In-
kel. Stenders werd eerder dit
jaar door Veronica's radiobaas
Lex Harding geschorst wegens
beledingen aan het adres van
politici en Jan Lenferink.
Na die schorsing is de sfeer
tussen Veronica en Stenders
nooit meer helemaal goed ge
komen en besloot Ron Stenders
zijn ontslag te nemen.
Hij kondigde in september
zijn vertrek bij VOO aan en
meldde 'iets geheel anders' te
willen gaan doen. Stenders wil
de onderzoeken of hij ook nog
iets anders kon dan plaatjes
draaien. Toch liet hij zich kort
daarna weer inlijven bij Power
FM.
STRIPS
BOLLEBOOM
AH! U BENT VAST OS
NIEUWBAKKEN OMA?
P£OMA?!OPMUN
\VL)FeN06(?Tl3STe?!
Het Zwitserse bedrijf
Richemont heeft 75
procent van de aan
delen in FilmNet overgenomen
van het Zweedse Esselte. Dat
heeft FilmNet gisteren bekend
gemaakt. Volgens een FilmNet-
woordvoerder wil Richemont
andere financiers betrekken bij
de abonnee-zender. De namen
van het Luxemburgse CLT en
het Nederlandse Philips worden
daarbij genoemd. President
Martin Lindskogg van FilmNet
zegt hier geen commentaar op
te willen geven. Philips heeft
zich onlangs vastgelegd op het
technisch begeleiden van Film-
Net naar breedbeeldtelevisie, de
tussenfase voor het scherpere
HDTV.
Esselte bood vorig jaar Film-
Net al eens te koop aan. Het
Franse Canal Plus toonde toen
zeer veel belangstelling, maar
bood uiteindelijk te weinig geld
om Esselte tot verkoop te verlei
den. Sinds die tijd heeft Esselte
steeds verklaard FilmNet niet
meer te willen verkopen en niet
in onderhandeling te zijn met
partijen. Tot vrijdag ging het
FilmNet-personeel in Nieuwe-
gein er dan ook vanuit dat de
abonnee-zender bij Esselte zou
blijven. De Franse abonnee-
zender Canal Plus heeft echter
toch geprobeerd FilmNet over
te nemen. Dat bedrijf verloor de
financiële race echter van de
Compagnière Financière Riche
mont A.G., zoals het Zwitserse
bedrijf voluit heet. Het bericht
dat FilmNet voor het overgrote
deel in Zwitserse handen over
gaat, kwam in Nieuwegein dan
ook als een volslagen verrassing.
Richemont handelt in luxe
goederen zoals Carrier-horlo
ges, Mont Blanc-pennen en is
eigenaar van de sigarettenmer
ken Peter Stuyvesant en Roth-
mans. De participatie van Ri
chemont is volgens een Film-
Net-woordvoerder puur finan
cieel. De Zwitsers zouden mo
menteel op zoek zijn naar gega
digden uit de audio-visuele
branche om te participeren in
FilmNet. Binnen twee weken
verwacht FilmNet nadere me-
dedelingén te kunnen doen
over andere partijen die bij
FilmNet betrokken worden. Om
die reden heeft Richemont nu
'slechts' driekwart van de aan
delen overgenomen. Op het res
terende kwart heeft het bedrijf
een optie.
„Wij hebben met vreugde
kennis genomen van deze ont
wikkeling", aldus de FilmNet-
woordvoerder. „Want er gaat
geinvesteerd worden in Film-
Net. Bovendien blijft het huidi
ge management van FilmNet
Esselte zou hebben besloten
FilmNet toch van de hand te
doen, omdat het het Zweedse
bedrijf in kantoorartikelen mo
menteel niet voor de wind gaat.
Hoeveel Richemont voor de
aandelen op tafel heeft gelegd,
kon de FilmNet-woordvoerder
niet zeggen. FilmNet heeft in
Nederland zo'n 90.000 abon
nees. In heel Europa zijn er
grofweg een half miljoen beta
lende FilmNet-kijkers.
Laroes (NOS)
uit ziekenhuis
NOS-parlementair verslaggever
Hans Laroes (36) heeft het zie
kenhuis verlaten. Volgens
hoofdredacteur Gerard van der
Wulp van het NOS-Joumaal
maakt hij het goed. Naar ver
wachting zal Laroes over niet al
te lange tijd zijn werkzaamhe
den kunnen hervatten.
Laroes werd op woensdag
avond 23 oktober neergestoken
in de nabijheid van het Binnen
hof in Den Haag toen hij een
brief wilde posten. Hij werd
zwaar gewond naar een zieken
huis in Den Haag vervoerd. De
28-jarige Hagenaar die Laroes
met een mes neerstak verklaar
de kort na zijn daad iets te heb
ben tegen journalisten en politi-
BOES
HEINZ
