Binnenland
Brandstofheffing
zwaar onder vuur
Rijkaard kan bril eindelijk weggooien
tfirnmm
'Ik merk niets van nieuwe
regels, ligt dat aan
CDA en PvdA ruziën over
aanleg ringtram Amsterdam
Hoogleraar vreest problemen
met strafrecht bij open grenzen
Donderdag 7 november 1991 todic»* tnj.1S0225»JANINEBOSMA»ALTANEIlDOGAN«ltONAII>HUSAIlTfcl?e<>« PATRICK van den hurk» jan PREENENUSIAAK SMAKMAN* frans visser •vomgwlng aart kok
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappell|lte Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
'Kolencentrale Maasvlakte wel nodig'
De energievoorziening in ons land wordt 'kwetsbaarder* zonder
kolengestookte electriciteitscentrale op de Maasvlakte. Dit stelt
H. Geijzers, directeur elektriciteit op het ministerie van econo
mische zaken. Hij uit daarmee indirect kritiek op zijn eigen mi
nister, Andriessen. Deze besloot onlangs af te zien van de bouw
van de centrale. In plaats daarvan kan stroom worden geïmpor
teerd en kunnen warmte-krachtcentrales worden gebouwd.
Geijzers waarschuwt echter voor het kwetsbaarder maken van
onze energievoorziening. „We weten wat daar de gevolgen van
kunnen zijn", stelt hij in een indirecte verwijzing naar de oliecri
ses en de toen sterk gestegen energieprijzen.
Staking Enka Ede voorbij na akkoord
FNV, CNV en de directie van Enka Household Products in Ede
hebben gisteren overeenstemming bereikt over de toekomst van
de onderneming. Met het akkoord komt een einde aan een twee
dagen oude staking. De directie heeft toegezegd flink te zullen
investeren in de produktie van sponsdoeken. Die investeringen
worden niet meer afhankelijk gesteld van een eventuele over-
produktie van het Duitse moederbedrijf Freudenberg. Van de 72
plaatsen voor produktiemedewerkers verdwijnen er 28. Van ge
dwongen ontslagen zal echter geen sprake zijn. De bonden zijn
bijzonder tevreden over de afspraken.
Tientallen torenvalken ontvreemd
Bij van het Biologisch Centrum (BC) in Haren, onderdeel van de
Rijksuniversiteit Groningen, zijn zondagnacht 31 torenvalken
gestolen. Ook verdwenen onderzoeksgegevens uit een kantoor.
De politie heeft de inbraken pas nu bekend gemaakt, omdat ver
moed werd dat het ging om een actie van het Dierenbevrijdings
front. Omdat deze organisatie de actie niet heeft opgeëist, denkt
de politie nu dat het om een actie gaat van 'de handel'. Die kan
de vogels voor rond 200 gulden per stuk verkopen op de zwarte
markt De torenvalk is de meest voorkomende roofvogel in Ne
derland.
Mentens hoofdredacteur Nieuwe Revu
lean Mentens (39) wordt per 1 januari 1992 lid van de hoofdre
dactie van Nieuwe Revu. Naast mede-hoofdredacteur Hans Ver-
straaten gaat hij zich bezighouden met de sector nieuws en pro
motie en marketing van het weekblad. Mentens is nu eindredac
teur van het RTL 4-Nieuws. Daarvoor was hij voor een aantal
krenten en publieke omroepen werkzaam als correspondent in
Latijns-Amerika en Italië.
Aantal faillissementen neemt weer toe
Het aantai uitgesproken faillissementen in de periode januari tot
en met september 1991 bedroeg 2851. Dit is 7 procent hoger dan
dat in dezelfde periode van vorig jaar, toen 2675 faillissementen
werden uitgesproken. De stijging deed zich uitsluitend voor bij
ondernemingen (plus 10 procent). Bij natuurlijke personen was
sprake van een daling met tien procent. Dit blijkt uit voorlopige
cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Raad van State tegen inning door milieubeheer
De Raad van State is slecht te spreken over de manier
waarop het kabinet de heffing op brandstoffen wil verho
gen van 900 miljoen gulden dit jaar tot 1,5 miljard vol
gend jaar. De Raad van State vindt het onjuist dat de hef
fing wordt geïnd door milieuminister Alders. Dat staat in
een advies van het rechtscollege aan het kabinet. Rijksbe
lastingen dienen onder de verantwoordelijkheid van de
minister van financiën te vallen, vindt de Raad van State.
DENHAAG* GPD
Een meerderheid van
de Tweede Kamer on
der aanvoering van het
CDA heeft inmiddels al
geëist dat de brandstof
heffing met ingang van
1993 wordt omgezet in
een reguliere belasting,
die bovendien moet
worden verbreed naar
andere stoffen, zöals
water en afval. Het ka
binet heeft daartegen
geen principiële bezwa
ren. De Raad van State
vindt echter dat de hef
fing komend jaar al on
der verantwoordelijk
heid van minister Kok
moet komen.
De verwachting is dat
het kabinet aan deze opmerking
van de Raad van State geen ge
hoor zal geven, omdat omzet
ting van de heffing in een regu
liere belasting op zo'n korte ter-
Minister Alders van milieubeheer.
De Raad van State vindt de
motivering van het kabinet om
de opbrengst uit een specifieke
heffing te gebruiken voor alge
meen milieubeleid, onvoldoen-
mijn niet uitvoerbaar is. Intrek- de. Verder ontbreekt een anaiy-
king van het voorstel is evenmin se van het kabinet over de ge-
aan de orde, omdat dan een gat
van 600 miljoen in de rijksbe
groting zou vallen. Ook CDA en
PvdA in de Kamer hebben reeds
volgen van de heffing voor de
concurrentiepositie van het be
drijfsleven.
De kritiek van de Raad
uitgesproken, dat dat tekort niet State komt in grote lijnen over-
mag ontstaan. Het CDA zal on
der protest akkoord gaan met
de heffing.
een met die van het CDA. Het
CDA schrok zich afgelopen zo
mer een hoedje, toen bleek dat
Dure lasertherapie verhelpt bijziendheid vlotjes
NIJMEGEN «PB HMDES
Mensen die bijziend zijn, hoe
ven in de nabije toekomst niet
langer een bril of contactlenzen
te dragen. Wel moeten ze over
een dikke portemonnee be
schikken, willen ze tenminste
van hun bijziendheid afgehol
pen worden. Volgend jaar wotdt
in het academisch ziekenhuis
St. Radboud te Nijmegen (AZN)
begonnen met de behandeling
van bijziendheid met behulp
van lasertherapie.
Het gaat hier om een voor
Nederiand unieke techniek. De
kosten per oog zullen ongeveer
vierduizend gulden bedragen.
De behandeling wordt in princi
pe niet vergoed door het zie
kenfonds en ook niet door par
ticuliere verzekeraars, omdat er
in de regel sprake is van een
cosmetische ingreep.
Met de speciale excimer-
laser. die een miljoen gulden
kost, kan zeer nauwkeurig een
laagje van het hoornvlies wor
den weggehaald. Door deze ver
mindering van de bolling van
het hoornvlies kan bijziendheid
worden opgeheven. De intro
ductie van deze techniek in Ne
derland is een initiatief van
prof. dr. A. Deutman, hoofd van
de afdeling oogheelkunde van
het AZN. De apparatuur wordt
betaald door het ziekenhuis en
door oogartsen in en rond
Nijmegen.
De hoogleraar verwacht dat
met name mensen die om uit
eenlopende redenen geen con
tactlenzen kunnen verdragen,
baat hebben bij deze techniek.
Dat geldt ook voor bijvoorbeeld
sportende brildragers. Overi
gens zal de laser op termijn ook
worden ingezet voor medisch
geïndiceerde behandelingen,
zoals hoomvliestroebeling en
verhoogde oogdruk.
De behandeling van bijziend
heid met de nieuwe lasertech
niek richt zich in eerste instan
tie op mensen boven de acht
tien jaar, die een oogafwijking
hebben tussen -1 en -6. Ze mo
gen niet te veel cylindrische af
wijkingen hebben. Ook bepaal
de aandoeningen die belemme
rend weiken op de wondgene-
zing staan behandeling in de
weg. Deutman: „In de beginfase
richten we ons op de gemakke
Oogopmeting bij de opticien. Rijke bijzienden kunnen er binnenkort ook v
verhelpen met behulp van een laser.
lijke gevallen. Maar op termijn
zal ook sterke bijziendheid,
zoals bijvoorbeeld -15, in aan
merking komen om te worden
behandeld. Dat geldt ook voor
het corrigeren van de soms zeer
sterke cylindrische afwijkingen
van het hoornvlies bij mensen
die een hoornvlies transplantatie
hebben gehad."
De laser-apparatuur kan trou
wens ook worden ingezet voor
behandeling van vérziendheid.
Hierbij wordt de bolling van het
hoornvlies vergroot in plaats
van verkleind. Deutman: „Die
techniek zullen we nog niet toe
passen, ook omdat die op dit
moment nog niet geheel is uit
gekristalliseerd. Maar in de toe
komst behoort dit zeker tot de
mogelijkheden."
Overigens hoeven opticiëns
niet bang te zijn brodeloos te
worden, omdat brillen in de
toekomst niet meer nodig zou
den zijn. Zo'n vaart zal het ze
ker niet lopen. Deutman: „Bo
vendien zal de excimer-laser de
bril nooit volledig overbodig
maken. Mensen die deze be
handeling hebben gehad, zullen
op oudere leeftijd toch een lees
bril nodig hebben, omdat de
veroudering van de lens niet
kan worden tegengegaan."
De hoogleraar denkt zijn
doelgroep vooral in de leeftijd
tussen 18 en 35 jaar aan te tref
fen. Per dag zullen op de afde
ling oogheelkunde van het St.
Radboudziekenhuis drie tot zes
ogen kunnen worden 'gelaserd'.
Een patiënt zal nooit aan beide
ogen tegelijk worden behan
deld. De behandeling zal trou
wens niet ten koste gaan van de
gewone oogheelkundige zorg.
De ingreep geschiedt onder
lokale verdoving en neemt in
clusief voorlichting en voorbe
reidende onderzoeken ongeveer
twee uur in beslag. De eigenlijke
behandeling duurt slechts enke
le tientallen seconden. De pa
tiënt krijgt na de behandeling
een drukverband op het oog en
zal enkele dagen een pijnlijk
oog hebben. Er zijn volgens
Deutman zeer weinig risico's
aan de ingreep verbonden.
De lasertherapie wordt al op
grote schaal in onder andere ae
Verenigde Staten, Frankrijk,
Noorwegen, Italië en Duitsland
toegepast. „Ook Zweden, een
II-1C
het kabinet had besloten de
brandstofheffing fois te verho
gen en onder verantwoordelijk
heid van minister Alders te hou
den. Het kabinet besloot daar
toe om het milieubeleid niet al
te zwaar te laten lijden onder de
forse bezuinigingen in het kader
van de tussenbalans.
Het gevolg is wel dat Alders
volgend jaar als enige
minister zijn vrijwel
complete begroting
uit de heffing, dus uit
eigen inkomstenbron
financiert. Bovendien
betaalt hij uit de hef
fing ook nog eens
milieubeleid van an
dere ministeries. Al
ders fungeert zo
doende als een soort
minister van financi
en waar het de verde
ling van miüeugeld
betreft. Alders vindt
l ,s dat uitstekend, maar
de Raad van State en
m het CDA vinden die
situatie principieel
onjuist.
Inmiddels heeft het
FOTO ANP CDA als noodop-
losing voor volgend
jaar een andere verdeling van
de brandstofheffing over de te
belasten sectoren voorgesteld.
De energieverslindende chemi
sche industrie en de raffinade
rijen worden in dat plan minder
zwaar belast, terwijl het verkeer,
de huishoudens en de land
bouw iets meer zouden moeten
betalen. De PvdA gaat hoogst
waarschijnlijk akkoord met het
plan van het CDA. Minister Al
ders heeft gezegd dat hij het
voorstel van het CDA bespreek
baar vindt.
De nieuwe verkeersregels in de praktijk: bij een zebrapad moet voortaan al worden gestopt als een voetgan
ger aangeeft te willen gaan oversteken. Hóe dat wordt aangegeven, is voor veel automobilisten nog volsla
gen onduidelijk.
UNITED PHOTOS DE BOER GERARD VAN DAALEN
DEN HAAG. ANP
'Moet ik nou altijd of nooit meer voorsorteren?'
"Wie heeft er voorrang bij rotondes?' En: 'Bete
kent rood nog steeds dat ik als voetganger moet
stoppen? De invoering van de nieuwe verkeersre
gels per 1 november hebben tot veel vragen bij
weggebruikers geleid. Bij Veilig Verkeer Neder
land (WN) en de ANWB staan de telefoons vanaf
deze week dan ook roodgloeiend.
Veilig Verkeer Nederiand heeft gisteren maar
een aparte informatielijn geopend. Dagelijks
krijgt de organisatie ongeveer honderd vragen
binnen.
Gisterochtend waren er binnen een uur al te
gen de veertig telefoontjes, aldus WN-woord-
voerder J.C. van Oortmerssen. „Mensen weten
niet waar ze met hun vragen terecht kunnen.
Kennelijk is de informatie die vóór 1 november is
gegeven, maar half gelezen. Terwijl het wijzigen
van de verkeersregels heel ingrijpend is. "Wat ver
andert er eigenlijk? En: 'Ik zie helemaal niets, ligt
dat aan mij?', vragen veel mensen. Er is heel veel'
onduidelijk."
De meeste 'spelregels' zijn overigens wel rede
lijk overgekomen. Vragen bestaan vooral nog over
voorsorteren en voorrangsregels op rotondes. Die
onzekerheden kunnen op vitale momenten tot
ongelukken leiden.
Zowel de WN als de ANWB heeft kritiek op de
voorlichtingscampagne van de overheid. Die had
naar de mening van de organisaties breder moe
ten worden opgezet. De VTO-woordvoerder vindt
dat de verkeersorganisaties eerder ingeschakeld
hadden moeten worden om het publiek te infor
meren. WN heeft een paar keer vergeefs bij het
ministerie aan de bel getrokken en om geld ge
vraagd voor een eigen campagne. Naast een alge
mene Postbus-51 actie had de overheid ook voor
lichting moeten geven aan bepaalde doelgroe
pen, zoals jongeren, ouderen, fietsers en brom
fietsers, vindt WN.
Ook de ANWB wotdt dagelijks met telefoontjes
overstelpt. Een topje van de ijsberg, denkt S.
Schouten, chef verkeersafdeling ANWB. „Want
een heleboel mensen met vragen nemen niet de
moeite om te bellen. Mensen begrijpen niet dat
er wetgeving wordt ingevoerd, die veel aan de ei
gen verantwoordelijkheid van de burger overlaat.
Ze vatten het op alsof de ovetheid zegt 'zoek het
zelf maar uit'."
Voor de campagne had meer tijd en geld moe
ten worden uitgetrokken, meent Schouten. Het
motto van de campagne 'Geef je verstand eens
voorrang' is volgens hem ook onduidelijk.
„Posters met twee bokshandschoenen. Dan blijkt
dat we meer verantwoordelijkheid moeten tonen.
Hoe bedoelt u?"
Schouten: „De inzet van de campagne was te
pretentieus. De minister heeft zich te weinig re
kenschap gegeven van de gevolgen van haar dap
pere uitspraken. De boodschap moet geloofwaar
dig en duidelijk zijn. Dan ben je er niet met het
geven van een persconferentie en twee tv-spot-
jes."
Het ministerie van verkeer en waterstaat
spreekt tegen dat de voorlichting over de nieuwe
regels slecht is. In november 1990 is het ministe
rie al begonnen met voorlichting aan bij voor
beeld politie, rijscholen en regionale diensten van
verkeersveiligheid, aldus een woordvoerder. Ver
der heeft het ministerie onder meer artikelen ge
plaatst in het blad Welzijn, oplage zes miljoen, en
in huis aan huisbladen.
Ook zullen van half november tot half decem
ber 'attentieborden' met de slogan 'geef je ver
stand eens voorrang' worden geplaatst langs de
snelwegen. Wie toch nog vragen heeft, kan bij
Veilig Verkeer Nederiand informatie krijgen via
telefoonnummer 035-211441.
Christen-democraten vinden tekorten onaanvaardbaar
DEN HAAG 'GPO
De regeringspartijen CDA en
PvdA zijn het oneens over de
aanleg van de zogeheten 'ring-
tramlijn' in Amsterdam. CDA-
woordvoerder Van Vlijmen wil
dat het project, dat hij vanwege
de te verwachten exploitatiete
korten van 20 miljoen gulden
per jaar een 'kostbare schijnver
toning' noemde, niet doorgaat.
In plaats daarvan moet ge
wacht worden op de aanleg van
de Randstadspoorlijn, waaraan
de NS over enkele jaren hoopt
te beginnen. Het kabinet is vóór
de Amsterdamse sneltram, en
wordt daarin gesteund door
PvdA, WD, D66 en Groen
Links.
Dat bleek tijdens de behande
ling van de begroting van mi
nister Maij (verkeer en water
staat), waarmee gisteren werd
begonnen. Van Vlijmen trok
daarin fel van leer tegen de ka
mermeerderheid die de aanleg
van de ringlijn goedkeurt. „Naar
ons oordeel hebben politieke
partijen die deze tram nu laten
passeren, hun geloofwaardig
heid verloren ten aanzien van
het predikaat waarmee sommi
gen zichzelf zo graag uitroepen
tot de grote voorvechters van
het openbaar vervoer", zei een
boze Van Vlijmen.
Volgens de CDA'er levert de
sneltram behalve een groot ex
ploitatietekort ook een over
schrijding van de aanlegkosten
met 300 miljoen gulden op. Bo
vendien zal de nieuwe tram
zo blijkt uit een onderzoek van
de reizigersorganisatie ROVER
buiten de spits vrijwel leeg
rondrijden. Ook het milieu
wordt onvoldoende ontlast, al
dus Van Vlijmen.
PvdA-woordvoerder Van Gij
zel vond de afwijzing 'nogal ge
makkelijk' en niet onderbouwd
met sterke argumenten. Het ka
merlid wees bovendien op het
feit dat de NS pas over enige ja
ren met de aanleg van een re
gionale Randstadspoorlijn be
gint. Volgens de PvdA'er kan de
NS de exploitatie van de snel-
.tram eventueel overnemen als
de nieuwe lijn er ligt.
De kamer was sceptisch over
het PvdA-plan om de kennis en
capaciteiten van Rijkswaterstaat
in dienst te stellen van het na
tuurbehoud, nu de Delta-wer
ken afgerond zijn en Nederland
veilig is voor het water. De ka
mer vindt het plan te duur.
op medisch gebied tamelijk
conservatief land, heeft inmid
dels acht van dergelijke appara
ten. De resultaten zijn overal
zodanig goed, dat invoering van
de techniek alom verantwoord
is", aldus Deutman.
De hoogleraar relativeert de
kosten van circa vierduizen gul
den per behandeling door op te
merken dat mensen voor cos
metische chirurgie ook dat
soort bedragen over hebben.
„Bovendien kost het dragen van
contactlenzen, inclusief de
vloeistof, door de jaren heen al
gauw duizenden guldens, ter
wijl een beetje brilmontuur met
glazen toch ook de richting van
zo'n duizend gulden uit gaat."
De afschaffing van de grenscon
trole binnen de Europese Ge
meenschap zal grote problemen
opleveren voor het behoorlijk
functioneren van de strafrecht
pleging. Dit zei prof. dr. C. Fijn-
aut, hoogleraar strafrecht en cri
minologie aan de Katholieke
Universiteit van Leuven en aan
de Erasmus Universiteit in Rot
terdam, gisteren tijdens een
congres in Maastricht over de
beheersbaarheid van de drugs
problematiek in de Euregio
Maas-Rijn (zuid-oost en oost-
Nederland).
Door het wegvallen van het
nog bestaande strafrechtelijk fil
ter aan de binnengrenzen van
de EG zijn internationaal opere
rende criminele organisaties
voortaan in staat handig ge
bruik te maken van de strategi
sche en tactische voordelen.
Deze organisaties kunnen in
een groter gebied voortaan
flexibeler en mobieler opereren.
Volgens Fijnaut zijn er aan-
wijzigingen dat leden van de
Italiaanse en de Amerikaanse
mafia in West-Europa bezig zijn
met het opbouwen van machts
posities in verschillende crimi
nele sectoren. Hij laakte de cri-
minaliteitstudies van meerdere
commissies van het Europees
Parlement. De rapporten van
deze commissies leiden volgens
hem tot de onthutsende con
clusie dat hun analyse van de
problemen weinig om het lijf
heeft. De algemeenheden, aldus
prof. Fijnaut, zijn niet geconcre
tiseerd en geïdentificeerd, laat
staan verantwoord.
Aan de criminaliteitsbestrij
ding heeft het Europees Parle
ment tot nu toe alleen verbaal
aandacht geschonken door
middel van loze retoriek. Fijn
aut zei te hopen dat deze on
vruchtbare traditie spoedig
wordt doorbroken.
Vrijwel alle inleiders van het
congres in Maastricht bepleiten
harmonisatie van de criminali-
teitswetgeving. Wat de bestrij
ding van de drugsproblematiek
betreft, zeiden zij voorstander te
zijn van minder oorlog tegen
verdovende middelen maar
voorstander van meer actie te
gen beperking van de risico's
van het gebruik van drugs.
