Binnenland
Ondertekening akkoord
ziekteverzuim opgeschort
Nierpatiënten te snel aan de kant gezet'
Ter Veld bereid om
weduwen te ontzien
'Hulpverlening jongeren ronuneltje'
Scherpere controle
op huursubsidie
Donderdag 7 november 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOS/WA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRJCK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: W1M ENT1US
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Voorlopig geen statiegeld op accu's
Een statiegeldregeling voor afgedankte accu's zit er voorlopig
niet in. Minister Alders van milieubeheer heeft dit aan het PvdA-
Kamerlid Van Rijn meegedeeld in antwoord op schriftelijke vra
gen. Een wettelijke basis ontbreekt daartoe, aldus de bewinds
man. Accu's worden sinds enige tijd aangemerkt als chemisch
afval.
Uitstel besluit onderzoek zaak-Bosio
De Tweede Kamer heeft een definitief besluit om zelf een onder
zoek in te stellen naar de affaire-Bosio, uitgesteld. De Kamer zal
weliswaar een onderzoek voorbereiden, maar of dat ook echt tot
enig zoekwerk leidt, hangt af van een onderzoek dat de rijksre
cherche moet gaan doen. De rijksrecherche moet de vondst van
een drugscontainer, eind 1985, op naam van Bosio, nader be
zien. Dat onderzoek zou rond Kerstmis klaar moeten zijn. Pas
daarna is de Kamer weer aan bod.
'Gemeenschappelijke propaedeuse'
Waar mogelijk zouden universiteiten en hogescholen hun eerste
studiejaar, de zogeheten propaedeuse, gezamenlijk moeten aan
bieden. De student die aan een studie in het hoger onderwijs be
gint, krijgt op die.manier een maximale gelegenheid om zich te
oriënteren op de voortzetting van die studie na het eerste jaar.
Dit voorstel doet de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) in de
notitie 'Ander beleid leert beter' die de bond gisteren heeft aan
geboden aan de commissie onderwijs van de Tweede Kamer. De
bond doet in de notitie voorstellen om de kwaliteit en het rende
ment van het hoger onderwijs te verbeteren.
Vredestein overgenomen
Vico Holding koopt het belang (45 procent) van de Staat in ban
denfabriek Vredestein in Velp. Vico had al een belang van 18
procent in Vredestein. De rest van de aandelen wil Vico in han
den krijgen door het uitbrengen van een openbaar bod op de
resterende aandelen. De Industriebond FNV heeft de voorgeno
men overname positief beoordeeld. De bond verwacht geen ge
volgen voor de werkgelegenheid op korte termijn. De verzelf
standigingsoperatie van de bedrijfseenheden en de decentralisa
tie van de bedrijfsleiding van Vredestein zal in hetzelfde tempo
worden voortgezet. Vico is een vennootschap waarin een groep
Nederlandse institutionele en particuliere beleggers deelnemen.
Nieuwe cao voor nutsbedrijven
De 35.000 werknemers in de elektriteits- en gas-industrie heb
ben een nieuwe éénjarige cao, die voorset in 4,5 procent loons
verhoging. De leden van de AbvaKabo hebben met het principe
akkoord ingestemd, zo heeft de bond vanochtend meegedeeld.
Per januari 1992 krijgen de werknemers een loonsverhoging van
3,75 procent en per juli nog eens 0,75 procent. Werkgevers en
bonden hebben verder afspraken gemaakt om ziektverzuim en
arbeidsongeschiktheid terug te dringen.
'Uitkeringen drie jaar bevriezen
DEN HAAG ANP
Staatssecretaris Ter Veld van
Sociale Zaken is bereid de uit
kering voor nabestaanden mèt
kinderen in de nieuwe algeme
ne nabestaandenwet (anw) te
handhaven op het niveau van
het volledige minimumloon.
Door de uitkering gedurende
drie jaar te bevriezen kan deze
dan geleidelijk naar 90 procent
dalen, zoals in de anw is opge
nomen.
Deze week voeren weduwen
actie tegen de anw, die in hun
ogen een drastische verslechte
ring betekent van hun financië
le positie.
Volgens de huidige algemene
weduwen- en wezen.wet uit
1959 krijgt een weduwe met
kinderen jonger dan 18 jaar na
het overlijden van de echtge
noot een uitkering ter grootte
van het minimumloon. Heeft ze
geen kinderen of zijn die inmid
dels 18 jaar, dan ontvangt ze 70
procent van het minimumloon.
Door een rechterlijke uit
spraak hebben nu ook weduw
naars recht op een uitkering,
Werkgevers geërgerd over houding bonden
De ondertekening van het akkoord tussen werkgevers en
vakbeweging over de bestrijding van ziekteverzuim gaat
vanmiddag niet door. De werkgevers storen zich in hoge
mate aan de houding van enkele bonden, zoals de Voe
dingsbond en de Industriebond FNV, die weigeren ak
koord te gaan met de afspraak om werknemers loon
en/of vakantiedagen te laten inleveren bij ziekte. Waar
schijnlijk is een nieuwe ronde van onderhandelingen no-
die niets willen weten van 'inle
veren'. Zij zoeken het meer in
zogenoemde 'positieve arbeids
voorwaardelijke prikkels', zoals
verhoging van het aantal vakan
tiedagen bij een laag ziektever
zuim.
Afgelopen vrijdag bereikten
Vooral het Koninklijk Neder
lands Ondernemers Verbond
(KNOV), de grootste werkge
versorganisatie in het midden-
en kleinbedrijf, heeft moeite
met de houding van de bonden,
werkgevers en vakbeweging in
de Stichting van de Arbeid een
akkoord over een centrale aan
beveling voor terugdringing van
het ziekteverzuim. Onder meer
werd besloten werknemers bij
ziekte loon en/of vakantiedagen
te laten inleveren en mensen te
belonen die zich niet ziek mel
den. Afgelopen weekeinde leek
het nog alsof iedereen het er
mee eens was. maar maandag
al lieten verschillende bonden
weten dat niet valt te praten
over het inleveren van loon en
Door de onenigheid die nu
weer is ontstaan, komt de 'para-
pluwet' weer dichterbij. Minis
ter De Vries dreigt met invoe
ring van die wet die alle boven
wettelijke uitkeringen (dat deel
dat de werkgever bijlegt om een
Ziektewetuitkering tot 100 pro
cent aan te vullen) schrapt, als
het werkgevers en vakbeweging
niet lukt tot een centrale aanbe
veling te komen.
De Vries heeft inmiddels ook
hardop zijn twijfels geuit over
de waarde van het 'centrale ak
koord'. Hij wil er nadrukkelijker
in vastgelegd zien dat werkne
mers het ook werkelijk (in hun
portemonnee) voelen wanneer
zij zich ziek melden. Dat zal ze
er volgens de minister toe bren
gen om nog eens extra te over
wegen of ze echt niet naar hun
werk kunnen.
Ongeveer honderd uit Oost-Euro
pa naar Nederland gevluchte Viet-
namezen hebben gisteren op het
Binnenhof geprotesteerd tegen
uitwijzing. De Vietnamezen zijn
naar eigen zeggen gevlucht voor
racisme en discriminatie en vrezen
te worden teruggestuurd naar
Oost-Europa of Vietnam. foto
nieuw anefo rob C. croes
HAARLEM ANNALAURA MOLDUCCI
De hulpverlening aan jongeren
is een rommeltje. Er zijn tal van
instellingen op het gebied van
de jeugdhulpverlening die nau
welijks van eikaars bestaan we
ten. Bij toeval komen jongeren
met problemen bij de juiste
hulpverlener terecht. Er is veel
meer 'hulp op maat' nodig.
Daarvoor moeten er in de vier
grote steden en in de provincies
jeugdinformatiecentra komen.
Migrantenkinderen moeten
prioriteit krijgen bij hulpverle
ning. Dat werd gisteren gezegd
door voorzitter J. Heemskerk
van de Raad voor het Jeugdbe
leid bij de opening van een cen
trum voor crisisopvang van jon
geren tussen de 13 en 24 jaar in
Haarlem. De aanbevelingen die
Heemskerk deed, komen uit
een nog niet openbaar gemaakt
advies van de Raad voor de
Jeugdbeleid dat in december
naar het kabinet wordt ge
stuurd. Volgend jaar januari
komt er een nieuwe wet op de
Jeugdhulpverlening.
Heemskerk pleit verder voor
aanstelling van case-managers.
Dat zijn mensen die geen hulp
verlenen maar die het kind met
problemen doorsturen naar de
hulpverleners of instellingen.
De case-manager houdt ook
toezicht op de kwaliteit van de
hulpverlening. Als de nieuwe
wet op de Jeugdhulpverlening
van kracht is, mogen de provin
cies het geld over de instellin
gen verdelen. Maar de overheid
wil tevens fors bezuinigen. „Een
slechte zaak", vindt Heemskerk.
„De doelstellingen van het kabi
net om 6 procent, 55 miljoen
gulden, op het totale budget
van de jeugdhulpverlening te
bezuinigen lukken nooit. Als ze
2 procent halen, zijn ze spekko-
per", aldus Heemskerk. De re
geringsadviseur zei ook zo zijn
twijfels te hebben over de fusie
koorts die nu waart bij de instel
lingen voor de jeugdhulpverle
ning. Hij vreest dat de grote in
stellingen het geld van de klein
tjes inpikken.
DEN HAAG ANP
Staatssecretaris Heerma van
Volkshuisvesting wil de controle
op de uitgaven voor individuele
huursubsidie verder verscherp
en. De gegevens van personen
die huursubsidie ontvangen,
wat leidde tot de door Ter Veld
voorgestelde anw.
Daarin krijgen weduwen en
weduwnaars met kinderen een
eenjarige uitkering van 90 pro
cent van minimumloon. Voor
mensen zonder kinderen gaat
de uitkering 70 procent bedra
gen.
Na dat jaar worden die uitke
ringen alleen verlengd voor we
duwen en weduwnaars met kin
deren jonger dan 18 jaar en we
duwen en weduwnaars van 50
jaar of ouder. Het uitkeringsbe
drag gaat dan echter ook dras
tisch omlaag. Aanvullingen zijn
pas mogelijk als de weduwe
geen werk heeft. Wie jonger is
dan 50 en geen kinderen neeft,
krijgt de plicht om werk te zoe
ken. Anders rest slechts de bij
stand.
Ter Veld noemt de acties van
de weduwen 'begrijpelijk'. Ze
zegt weinig anders te kunnen
doen door de rechterlijke uit
spraak die gelijke behandeling
voor weduwen en weduwnaars
voorschrijft. Overigens levert de
nieuwe wet een bespa
450 miljoen gulden op.
Onder het motto 'Bevries de hu- huursubsidieregeling. Dinsdag Woonbond is een stijging van de ningverbetering wordt aange-
ren' hebben tweehonderd verte- heeft de Tweede Kamer de begro- huren met 5,5 procent een onac- wend. Volgens de Nederlandse
genwoordigers van huurdersorga- ting volkshuisvesting behandeld ceptabele aanslag op de koop- Woonbond zou de huurverhoging
nisaties gisteren op het Binnenhof en staatssecretaris Heerma rea- kracht van huurders. Bovendien is dit jaar ter compensatie van vori-
gedemonstreerd tegen de huur- geert daarop vandaag. Volgens het volgens hem niet zeker dat de ge jaren 0 procent moeten bedra-
verhoging en de inperking van de Ron Kiburg van de Nederlandse extra huur voor onderhoud en wo- gen, waarna de komende jaren
weer de normale stijging van 2 3
procent kan worden gehanteerd.
foto anp herman pieterse
Rente wordt
11,08 procent
op studielening
ZOETERMEER ANP
De rente die studenten betalen
over hun studieleningen wordt
volgend jaar 11,08 procent. Dat
percentage geldt alleen voor de
leningen die vanaf 1 januari
1992 worden aangegaan. Voor
leningen die tot die tijd zijn af
gesloten geldt volgend jaar een
rente van 8,43 procent.
In de onderwijsbegroting
voor 1992 kondigde Ritzen aan
dat hij de rente op studielenin
gen kostendekkend wil maken.
De rente op nieuwe studiele
ningen wordt daarom 2,15 pro
cent hoger dan de oktoberrente
op de staatsleningen.
Dit kalenderjaar bedroeg de
rente op studieleningen nog
8,71 procent.
UTRECHT PATRICIA VAN DER ZALM
Tachtig a negentig procent van de mensen met een
nierziekte verdwijnt vroeg of laat uit het arbeidsproces
en komt terecht in de wao. „Zij worden in de politiek
de onomkeerbare gevallen genoemd. De echte zieken,
die bedrijven snel aan de kant zetten met een zak geld.
Dat dit gebeurt, is te wijten aan een weeffout in ons
systeem van sociale zekerheid. Dat de politiek het niet
aandurft om die weeffout eruit te halen, is buitenge
woon laf."
Dat heeft de Amsterdamse arts en verzekeringsdes-
kundige van de Gemeenschappelijke Medische Dienst
(GMD) S. Knepper gisteren gezegd op een congres van
de Nierpatiëntenvereniging LVD en de Vereniging
Maatschappelijk Werk Neffologie.
Centraal op de bijeenkomst stond de kwaliteit van
het leven van nierpatiënten. Vooral mensen die een
paar keer per week aan de dialysemachine moeten om
te spoelen, valt het werken zwaar. -Zij ondervinden veel
hinder van hun kwaal.
Uitzonderingen daargelaten, staan bedrijven niet te
springen om medewerkers die enkele dagen per week
om die reden verstek moeten laten gaan. Deze houding
is de verzekeringsarts Kneppers een doom in het oog.
Mensen worden, zo betoogde hij, niet zozeer arbeids
ongeschikt omdat zij ziek zijn, maar omdat zij minder
goed functioneren en gemakkelijk te vervangen zijn.
Kneppers: „In zo'n zakelijk klimaat werkt de sociale
wetgeving als een afkoopregeling. Mensen worden
hierdoor voor de rest van hun leven aan de kant gezet."
En er verandert toch al veel voor mensen bij wie de
diagnose 'nierziekte' luidt. Eindeloze, zo niet levenslan
ge, uitputtende dialyse (spoeling), een streng dieet,
moeheid, depressie, wachten op een donomier, de te
leurstelling als de nieuwe nier door het lichaam wordt
afgestoten en impotentie.
Vaak ook: verlies van werk, gebondenheid aan huis,
beperkte vakantiemogelijkheden. Het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam constateerde in 1988 dat
van de mensen die worden 'gespoeld', acht procent één
of meer zelfmoordpogingen heeft gedaan.
Het leven van nierpatiënten wordt er een stuk ge
makkelijker op als zij een donomier krijgen. Daar is in
Nederland een groöt tekort aan. Volgens recente gege
vens van Eurotransplant blijkt tachtig procent van de
Nederlandse ziekenhuizen nagenoeg nooit een orgaan
uit te nemen voor transplantatiedoeleinden. Het aantal
donoren is vorig jaar met twee procent afgenomen en
de wachtlijst met patiënten is gegroeid tot 1379.
In ons land is de Projectgroep Donorpromotie Zie
kenhuizen, kortweg de werkgroep-Stevens genoemd,
bezig met de training van deskundigen die nabestaan
den van nierpatiënten verzoeken om donororganen
van de overledene. Zo'n vraag kan hard overkomen,
maar het is een van de pogingen om de wachtlijsten te
bekorten. En de kwaliteit van het leven van nierpatiën
ten te verbeteren.
Verschillende sprekers benadrukten gisteren de
noodzaak van beter wetenschappelijk onderzoek naar
nierziekten. Volgens de Nijmeegse internist professor
J.H.M. Berden zou dat onderzoek zich moeten toespit
sen op verbetering dus verkorting van de dialyse,
medicijngebruik, verbetering van diëten, het voorko
men van bloedarmoede en botafwijkingen en metho
den om de weefsels van donor en ontvanger van nieren
beter op elkaar af te stemmen.
Geglimlacht werd er gisteren in Utrecht ook. De ge
spreksleider van een van de paneldiscussies ontlokte
een van de nierpatiënten de volgende uitspraak: „Als er
een ongeluk gebeurt, zeg ik altijd tegen mijn vrouw:
dóar zit een nier voor mij bij'
Brinkman vindt
colleges van
b en w te groot
DEN HAAG GPD
Colleges van burgemeesters en
wethouders, colleges van gede
puteerde staten en de minister
raad zijn te groot. Verkleining
betekent domweg minder over
leg met collega's en dus grotere
slagvaardigheid. Fractieleider
Brinkman van het CDA in de
Tweede Kamer heeft dat giste
ren gezegd tijdens een spreek
beurt voor een organisatiebu
reau in Amsterdam.
Brinkman trok flink van leer
tegen de huidige bestuurlijke
praktijk. „Ik maak me zorgen
over het feit dat besturen in Ne
derland vooral een groot gezel
schapsspel lijkt dat vele uren
van genoegen verschaft, maar
betrekkelijk ondoelmatig is en
niet hoog scoort als politiek on
derwerp" aldus Brinkman.
worden beter op hun juistheid
getoetst. Ook wordt vaker voor
af gecontroleerd.
Heerma heeft dat de Tweede
Kamer vandaag laten weten bij
de voortzetting van het debat
over zijn begroting. CDA-ka-
merlid Koetje merkte eerder de
ze week op dat hij zich zorgen
maakt over het misbruik van
huursubidie.
Heerma heeft de controle
daarop al eerder aangescherpt.
In 1989 leverde dat ruim vijftig
miljoen gulden op. Op het mi
nisterie bestaat overigens niet
de indruk dat op grote schaal
doelbewust wordt gefraudeerd
met de huufsubsidierégeling.
Als te veel wordt uitgekeerd,
komt dat meestal door lftksheid
of onzorgvuldigheid van de ont
vanger.
Koetje vroeg Heerma speciaal
aandacht voor een constructie
waarbij ouders een woning voor
een fiks bedrag aan hun kinde
ren verhuren om zo flink wat
huursubsidie binnen te slepen.
Aan die handelwijze is op zich
niets te doen. Wel wil Heerma
het bedrag waarover jongeren
huursubsidie kunnen ontvan
gen, beperken tot 450 gulden
per maand.
Op dit moment krijgen circa
950.000 mensen huursubsidie.
Dat kost het rijk bijna twee mil
jard gulden per jaar. Heerma
verwacht dat die uitgaven met 5
procent per jaar zullen stijgen.
Mestprobleem
veehouderij
aangepakt
DEN HAAG GPD
Het Landbouwschap pakt de
mestproblematiek bij de vee
houders dusdanig aan, dat de
uitspoeling van stikstof naar het
oppervlaktewater in 1995 met
de helft moet zijn verminderd
en in het jaar 2000 zelfs met 70
procent. De ammoniakuitstoot
moet in 1994 met 30 procent
zijn verlaagd en in het jaar 2000
met 50 tot 70 procent. Land
bouwschap en kabinet lagen re
cent nog met elkaar overhoop
over het mestbeleid.
Om de doelstellingen van het
schap te bereiken, moet in de
periode van 1992-1996 op be
drijfsniveau een groot aantal
technische- en organisatorische
maatregelen worden genomen.
Het Landbouwschap wil zo snel
mogelijk voor de veehouders
een mineralenboekhouding in
voeren. Bovendien wil het
schap de bemestingsadviezen
verbeteren en zorgen dat de
boeren de mest zonder uitstoot
op het land brengén.
Over de financiering van de
plannen wil het schap overleg
met de overheid. Het bedrijfsle
ven is bereid zelf een aanzienlij
ke verantwoordelijkheid te ne
men, mits de overheid afziet
van het invoeren van een stelsel
van heffingen op mestover
schotten. Voor het stimuleren
van de mestopslag op de bedrij
ven is 110 miljoen gulden uitge
trokken. Volgens het Land
bouwschap moet dat 375 mil
joen gulden worden.
