Regio
Leiden krijgt
subsidie voor
topscholen
'Snel tentamens halen en opkrassen'
'Sommige slaapproblemen alleen met pil op te lossen'
NÜ 5,- KORTING OP 3
COMPLIMENT-SLIPS
Donderdag 7 november 1991 Redactie: 071-161400 willem spierdijk
1 WIM SCHRUVER MEINDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERBEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSEUNC Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: PIET KOOREMAN
23
Het centrum voor niet-westerse studies in Leiden is aan
gewezen als onderzoekschool. De Nederlandse organisa
tie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO) geeft dit
centrum volgend jaar een eenmalige subsidie van
750.000 gulden. Samen met de Erasmus-universiteit in
Rotterdam begint Leiden een school voor immunologie
en medische genetica, waarvoor één miljoen gulden be
schikbaar komt.
Leidse universiteit zoekt dertig slechte slapers
LEIDEN MEINDERT VAN DER KAAU
De NWO heeft gisteren in totaal
aan dertien vakgroepen een
subsidie gegeven om het moge
lijk te maken straks uit te groei
en tot een onderzoekschool.
Minister Ritzen wil met de op
richting van onderzoekscholen
het toponderwijs aan de univer
siteit bevorderen. De opleiding
van net afgestudeerden tot ex
cellente onderzoekers laat vol
gens de minister nog te veel te
wensen over.
Behalve de gehonoreerde
vakken niet-westerse studies en
immunologie en genetica, had
de Leidse universiteit ook de
bio-farmaceutische weten
schappen voor de subsidie aan
gemeld. De laatstgenoemde
krijgt waarschijnlijk volgend
jaar weer een nieuwe kans,
wanneer de NWO in de tweede
ronde wederom een aantal in
stituten met een subsidie zal
honoreren.
Volgens voorzitter prof. Mul
der van de Leidse universiteits
raad was de toekenning voor
het centrum voor niet-westerse
studies 'erg gehoopt en een
klein beetje verwacht'. Dit insti
Debat over
buitenlanders
De positie van buitenlanders in
Nederland is weer volop in het
nieuws. Voor de Leidse studen
tenvereniging voor internatio
nale betrekkingen reden óm
hierover een debat te organise
ren. Tegenpleiters zijn A. Apos-
tolou (PvdA-kamerlid) en Sita
Dewkalie (studente). H. Dijkstal
(WD-kamerlid) errM. de Weger
(student) verdedigen de stelling.
De discussie is 12 november in
het Academiegebouw aan het
Rapenburg, 19.30 uur.
U wilt wel eens het complete
programma zien en horen.
Daarvoor zijn er
in uw omgeving
drie
Bang&Olufsen
Centers
met het volledige B&O
programma en heel
veel kennis van zaken:
Van Cleef
Bang&Olufsen Center
LEIDEN Botermarkt 25,
Tel. 071-122669
Roest
Bang&Olufsen Center
OEGSTGEEST Langevoort 11
Tel. 071-174940
TV/Radio de Ru
Bang&Olufsen Center
VOORSCHOTEN Voorstraat 25,
Tel. 071-612616
Bang&Olufsen Center
tuut - waar talen als Japans en
Chinees worden onderwezen -
heeft wel de mogelijkheden om
uit te groeien tot een onder
zoeksschool, maar had daarbij
met name nog een financiële
steun in de mg nodig. Opmer
kelijk is dat het centrum voor
niet-westerse studies een van
de weinige letterenvakken de
subsidie van de NWO heeft ge
kregen.
De Leidse afdeling van immu
nologie en genetica en de Rot
terdamse medische faculteit
werkten al samen. De verwach
ting is dat door de subsidie de
medische faculteiten in de toe
komst nog nauwer gaan samen
werken. Het geld wordt tussen
de twee universiteiten verdeeld.
Uiteindelijk moet de Konink
lijke Nederlandse Academie
voor de Wetenschap over twee
jaar de vakgroepen het predi
kaat onderzoekschool geven. De
Leidse universiteit mag hiervoor
drie-kandidaten aandragen. De
vakgroep sterrenkunde wordt
vrijwel zeker onderzoekschool.
De NWO vindt het derhalve niet
nodig ook sterrenkunde een sti
muleringssubsidie te geven.
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Slecht slapen. In een stad als
Leiden lopen minstens 10.000
mensen rond met slaapklach-
ten. Hoewel de schatting ruw is,
denkt de Leidse universiteit dat
tien tot twintig procent van de
bevolking problemen heeft met
de slaap. Slechts weinig slechte
slapers stappen naar hun huis
arts.
Slapeloosheid, wat is het, hoe
ontstaat het, is er wat aan te
doen. Vragen, waarop de uni
versiteit (fysiologisch laborato
rium) een antwoord hoopt te
vinden. Daarvoor zoekt zij der
tig slechte slapers in de leeftijd
van 18 t/m 45 jaar. Ze moeten
drie weken hun lichaamsbewe
gingen en hersengolven laten
registreren en een paar dagen
een nieuwe slaappil slikken. De
slapeloosheid moet ten minste
al een half jaar duren. Slechte
slapers, die daar dagelijks pillen
voor slikken, kunnen niet aan
het onderzoek meedoen.
Wat wordt er onder slecht sla
pen verstaan? Onderzoeker Ge
rard Kerkhof zegt er dit over:
„Er zijn verschillende vormen.
Je kunt slecht inslapen óf je
hebt moeilijkheden met door
slapen óf je wordt te vroeg wak
ker. Hoe je het ook bekijkt, ge
volgen heeft het wel. Chronisch
slecht slapen geeft overdag
chronische problemen. Je bent
minder alert, presteert minder,
kan je niet concentreren, gaapt
om de haverklap. Dat zijn dus
de mensen die we zoeken.
Mensen, die niet weten waar
aan die slapeloosheid ligt. We
zijn niet op zoek naar mensen
die bij voorbeeld als gevolg van
pijn halve nachten wakker lig
gen."
Tijdelijk
Slecht slapen kan een tijdelijke
kwestie zijn. Kerkhof vertelt dat
dit kan komen door het overlij
den van een familielid of door
dat je je baan bent kwijtgeraakt.
„Daar blijf je over malen. Maar
eens is dat over, dan is in feite
de oorzaak van die tijdelijke sla
peloosheid weggeëbd. Maar het
slechte slapen is gebleven. Hoe
kan dat? Als jë daar achter kan
komen, kun je er een therapie
voor bedenken. Misschien lom
je die mensen op een bepaalde
manier laten leven waardoor
hun slaapproblemen zijn opge
lost."
Kerkhof twijfelt of er ooit een
definitief antwoord wordt ge
vonden op de vraag hoe slape
loosheid kan worden voorko
men. „Ik ben bang dat er altijd
mensen blijven die alleen maar
met een slaappil te helpen zijn.
Je ziet dat ook bij depressies en
schizofrenie. Ik denk dat ernsti
ge slaapklachten ook in de toe
komst alleen maar kunnen wor
den verholpen met een pilletje.
Wij willen voorkomen, dat een
kortdurende slapeloosheid een
langdurige wordt."
Kerkhof is geen voorstander
van slaappillen. „Je moet die
dingen niet langer dan twee we
ken slikken", zegt hij. "De mid
delen bevorderen niet zo zeer
een natuurlijke slaap, ze stellen
het ontwaken een tijdje uit. Sla-_
pen met een pil is niet de slaap
die we van een gezond persoon
kennen. We zijn wel op zoek
naar een middel dat bij inname
de slaap zo natuurgetrouw mo
gelijk nabootst. Het pilletje dat
de slechte slapers te slikken krij
gen, schijnt die werking te heb
ben. Hier is het nog niet op de
markt, wel in Frankrijk."
Geschikt
Zo'n pil, denkt Kerkhof, zou een
goed middel zijn voor iemand
die een slechte periode door—
maakt. „Op die manier kun je
dan voorkomen dat de slaap op
drift raakt. Ze worden niet voor
langere tijd met een slechte
nachtrust opgescheept. De her
senen krijgen de kans uit te rus
ten. Want dat is het effect van
slapen: de vermoeide hersenen
herstellen zich en het brein ver
frist. Dan kan iemand de dag er
op weer goed functioneren en
komt hij of zij niet als een dweil
op het werk."
Hoe groot is de invloed van
wisseldiensten op de slaap?
Kerkhof „Je slaapt op verkeerde
momenten. Biologisch ben je er
niet op ingesteld om overdag te
slapen. Na verloop van tijd ko
men er geheid klachten. En ze
ker als je wat ouder wordt. In
Zweden is een uitgebreid on
derzoek geweest waarbij ook is
gekeken naar nachtelijke ar
beid. De conclusie was dat
nachtdienst moet worden afge
schaft. Want 's nachts werken
leidt tot slecht slapen en tast de
kwaliteit van het leven aan. De
regering wil per arbeider die
wisseldiensten draait een be
drag uittrekken waardoor
nachtwerk tot het verleden be
hoort."
Donkerblauwe-blazersvolkje boos op minister Jo Ritzen
PAUL VAN DER KOOU
Woensdagavond, half zes. In
een bovenzaaltje van het Haag
se perscentrum Nieuwspoort op
het Binnenhof willen studenten
de wereld vertellen dat hun
maatschappelijke vorming dus
vreselijk in de knel komt door
studieduurverkortingen en an
dere bezuinigingen. Bladen bier
verdwijnen in al goedgesmeer-
de kelen, maar journalisten la
ten het afweten. Laat staan dat
een kamerlid zijn dampende
maaltijd verruilt voor het rokeri
ge bovenzaaltje aan het Binnen
hof op een moment dat elders
in studentenland échte acties
worden gevoerd. Om kwart voor
zes steekt het donkerblauwe-
blazersvolkje achter de tafel
toch maar van wal, namens
zo'n 70 studentenverenigingen
en aanverwante clubs.
Natuurlijk, ze begrijpen best dat
minister Ritzen weinig geld
heeft. Maar tussen het bezuini
gen door zegt-ie wel dat op uni
versiteiten aandacht wordt ge
schonken aan persoonlijke ont
plooiing en maatschappelijk
verantwoordelijkheidsbesef. En
dat klopt steeds minder. Van
daar dat Leidse èn landelijke
koepels gisteren vóór de pers
conferentie een congres organi
seerden met als titel: 'Wil de
laatste academicus het licht uit
doen?'
„Je moet zo snel mogelijk je
tentamens halen en opkras
sen", zegt de Leidse student
Haro Schultz van Haegen. De
tijdsdruk is niet alleen verve
lend voor de studenten, maar
ook voor hun verenigingen. De
leden worden steeds minder ac
tief en nieuwe bezuinigingen
zouden voor het eerst in jaren
tot ledenverlies kunnen leiden.
Toch moet niemand denken dat
het de clubs alleen om hun ei
gen hachje gaat. Ook de maat
schappij heeft behoefte aan
academici die over hun eigen
vakgebied hebben heengekeken
en tijdens hun studie meer
mensen hebben gezien dan het
groepje soortgenoten. Want: de
studenten van nu moeten later
grote verantwoordelijkheid dra
gen, communicatief zijn, ver
standige beslissingen kunnen
nemen en flexibel en creatief
zijn. En dat leer je niet door je
neus in de boeken te steken.
Daarvoor moet je toch echt
naar de club.
De studenten willen dan ook
snel opheldering van de minis
ter Ritzen en afhankelijk van
zijn antwoord studeren ze ver
der op 'constructieve bijdra
gen', zo leert de slotverklaring
van het congres.
Het klinkt keurig, maar dat
hoeft niet zo te blijven. Dat uit
eenlopende studentenvereni
gingen de handen ineen heb
ben geslagen, is een eerste sig
naal. Dat de Leidse clubs een
aparte commissie hebben opge
richt die de onderwijspolitiek
volgt en bestookt, is een tweede.
Dat ze congressen organiseren,
verder studeren en met be
windslieden en Kamerleden
praten, een derde.
„Studentenverenigingen zijn uit
de defensieve hoek gekomen en
laten zich niet meer zeggen dat
ze alleen zuipende studenten
herbergen. We vormen een es
sentieel onderdeel van de aca
demische vorming", aldus Flo-
ris van Hövel van de landelijke
koepel van studentenverenigin
gen. Sterker nog, de clubs bepa
len het gezicht van de universi
teit en zijn een wervende factor
in de slag om nieuwe studen
ten. Aldus de woordvoerders.
En de overige inwoners van
zo'n studentenstad? Zijn die
ook zo enthousiast? „Ik wil niet
ontkennen dat we wel eens
stomdronken rond Breestraat
50 lopen, maar vind ook dat
nuttig", zegt de Leidse student
Haro. "Want als je de volgende
dag met een houten kop tenta
men hebt, denk ik: volgende
keer maar niet".
Compliment slips van Triumph zijn
topvormen in tanga. mini. midi, maxi
en tai. Puur. fijnvezelig mako-katoen,
wasbaar tot 95'C. Sluit perfect om het
lichaam en tekent niet af dank zij de
soepele, elasbsche afzetband
Op 3 Compliment slips krijgt u nu vi|f
gulden korting. Tot en met 30 november
1991 of zolang WUOÊÊÊ
de voorraad strekt. lj3o%] £ffjjjj||fjj|
COMPLIMENT. DE SUPERSLIP IN TOPVORM
ACHTERGROND
MEINDERT VAN DER KAAU REDACTEUR
Hoop voor bouw op vliegveld blijft
Een uitgelekte concept-versie van de miljoenennota voor 1991 vermeldde dat Ypenburg én Valkenburg mo
gelijk zouden verdwijnen om plaats te maken voor woningbouw. foto pr
Het was minister Alders die vorig jaar de
geest uit de fles liet die er sindsdien niet
meer in terug te jagen was. In een uitgelekte
concept-versie van de miljoenennota voor
1991 stond dat gedacht werd aan een mo
gelijk opdoeken van Ypenburg èn Valken
burg, omdat drie vliegvelden, behalve deze
twee ook Zestienhoven, in de overvolle
Randstad te veel zijn.
Helaas. Wat zo mooi leek, bleek een paar
maanden later bij het verschijnen van de
definitieve versie een schijnbeweging te zijn
geweest. De alinea's over Valkenburg waren
geschrapt. Het ministerie van VROM wilde
geen toelichting geven wat daar precies de
reden van was, maar het vermoeden be
staat dat de ambtenaren van defensie hard
handig hebben ingegrepen.
Toch had het bericht over Valkenburg iets
los gemaakt, want niet lang daarna haalden
gemeenten uit de regio oude verlangens
naar boven over het bebouwen van het
vliegveld. De provincie vond vervolgens dat
er op zijn minst een studie moest worden
gedaan naar de haalbaarheid van deze
plannen. En dat dagdromen gaat nog voort
tot op de dag van vandaag.
Hoewel dagdromen voor bestuurders uit
den boze hoort te zijn, is hen dat moeilijk te
verwijten als je ziet voor welke problemen
en keuzes zij staan. Volgens de huidige
schattingen, en die cijfers wisselen met de
maand, moet de de stad Leiden met omlig
gende gemeenten tot 2025 zo'n 15.000 hui
zen extra bouwen. De ruimte is echter be
perkt. Zo staat de regio nu voor de keuze
om groene polders met, zoals bestuurders
plegen te zeggen, grote natuurwaarde te
Regeren is vooruit zien. Maar hoeveel
jaar kun je van het bestuur redelijkerwijs
vragen om vooruit te kijken? Dat pro
bleem klemt bij de planning van de ver
werking van ons vuilnis, maar ook bij
het bouwen van woningen. Kan het zijn
dat we straks kostbare stukken natuur
hebben opgeofferd, om daarna te con
stateren dat we geen raad weten met
een enorme lap grond van een 'voorma
lig' marinevliegkamp Valkenburg?.
vernietigen.
Het gaat daarbij om bii voorbeeld de Boter-
huispolder (bij Leiderdorp, naast de Kager-
plassen) en de Papenwegse polder (aanslui
tend aan de Stevenshof in de richtingvan
Wassenaar). De milieubeweging huivert bij
de gedachte dat deze gebieden onder de
bulldozer terechtkomen, maar niemand
ziet meer een uitweg. Hoewel. De wethou
ders ruimtelijke ordening in deze regio
loopt het water in de mond wanneer ze
denken aan de mogelijkheden die het vlieg
kamp Valkenburg als bouwlokatie wel niet
biedt: 160 hectaren dié goed kunnen zijn
voor pakweg 10.000 woningen.
Maar een paar weken geleden was staatsse
cretaris van defensie Van Voorst tot Voorst
echter heel duidelijk: de provincie Zuid-
Holland kan woningbouw op Valkenburg
wel vergeten. In een toelichting zegt een
woordvoerder van defensie dat Valkenburg
voor het leger onmisbaar is. Zo heeft het de
NAVO-taak om alles wat op de Noordzee
gebeurt in de gaten te houden (oppervlakte
verkenning). Daarnaast wordt Valkenburg
gebruikt voor de opvang van de Very Im
portant Persons. Met de vredesbesprekin
gen voor Joegoslavië in Den Haag is het
daar de laatste tijd een komen en gaan van
hoogwaardigheidsbekleders.
Volgens de woordvoerder moet ook niet
worden vergeten dat in het vliegkamp al
verschrikkelijk veel geld is geïnvesteerd en
dat opheffing een enorme kapitaalvernieti
ging betekent. Den Helder is niet geschikt
om de militaire functies voor Valkenburg
over te nemen omdat de start- en landings
banen veel te kort zijn.
Toch is het de vraag hoe hard al deze rede
nen zijn. Het is nog geen vijf jaar geleden
dat de legerleiding hard moest lachen wan
neer de sluiting van Ypenburg ter sprake
kwam. Binnen niet al te lange tijd verrijzen
daar echter de eerste woningen.
Vliegveld Zestienhoven heen niet de 'mili
taire beveiliging' om als aan- en vertrek
plaats voor VIP s te dienen, zo stelde staats
secretaris Van Voorst tot Voorst. Of daar
wat aan kan gebeuren, vertelde hij niet. Zo
zou ook De Kooi kunnen worden aange
past, zodat vanuit marinestad Den Helder
de Noordzee in de gaten kan worden ge
houden. Waar een wil is, is een weg.
De omvang en functie van het leger is door
het einde van de koude oorlog wezenlijk
veranderd. Dat heeft vooralsnog niet geleid
tot een andere kijk van defensie op de toe
komst van Valkenburg. Een prangende
vraag van regionale wethouders en provin
ciebestuurders aan de beleidsmakers van
defensie: of zij het laten vallen van de status
'onmisbaar' voor Valkenburg graag kenbaar
willen maken vóór alle polders rond Leiden
