Rtv show
John Lanting terug
van weggeweest
Vierde kamer terug op tv
Aanval RTL 4
op weekeinde strandt
Lex de Rooi (AVRO) betreurt
vertrek van Meta de Vries
KIJKCIJFERS
llffll TOP 25
Woensdag 6 november 1991 Redadie: 023.150191/023.150192 ineke van wr meer jan van der nat Gerard van putton vormgeving: andries dotmar
6
'Dj's als Van Velthuisen kunnen we missen'
De Vierde Kamer, het politiek
praatprogramma van RTL4,
keert in januari - na het
kerstreces van de Tweede Ka
mer - terug op het scherm. De
commerciële zender zal vanaf
die tijd het programma samen
presenteren met het Amster
damse dagblad Het Parool
Wie het nieuwe programma
gaat presenteren, is nog niet
bekend.
De Vierde Kamer werd deze
zomer plotseling van het
scherm gehaald, omdat het te
weinig kijkers trok en te kost
baar was. Presentator Ton Elias
werd van de ene op andere dag
op straat gezet.
Elias is volgens een woord
voerder van RTL4 nog steeds in
de kijker om de nieuwe versie
van het programma te gaan
presenteren. „Maar hij niet al
leen. Op onze Haagse redactie
zitten ook goede mensen. Ver
der heb ik begrepen dat Elias in
de slag is om het eindredacteur-
schap van AVRO's Televizier."
Om die baan bij de AVRO in te
vullen heeft AVRO-directeur
Boudewijn Klap een 'head
hunter' benoemd. Elias is één
van de gegadigden, maar zijn
kandidatuur heeft voor verzet
gezorgd binnen de redactie van
de AVRO-rubriek. „Er zijn nu
meerdere kandidaten," zegt een
woordvoerder. „De benoeming
wordt pas in januari verwacht,
want alle gesprekken moeten
nog plaatsvinden."
Ook Het Parool zal voor één
of^meerdere presentatoren van
'De Vierde Kamer' zorgdragen.
Eén van de namen die daarvoor
circuleert, is die van Syp Wynia,
chef politieke redactie van Het
Parool. Wynia vertrekt per 1 ja
nuari naar Brussel om daar voor
Het Parool het correspondent
schap op zich te nemen. Die
functie daar zal hem ér niet van
weerhouden om regelmatig De
Vierde Kamer mede te presen
teren.
Elias zegt tot op heden nog
niets van RTL4 vernomen te
hebben. Hij wil verder geen
commentaar geven.
De manager amusement van
de AVRO, Lex de Rooi, is niet
treurig over het vertrek van
Radio 3 dj's Luc van Rooy en
Rik van Velthuisen. Van Velt
huisen is door De Rooi zelfs de
laan uitgestuurd. Van Rooy
heeft volgens De Rooi op tijd
zijn biezen gepakt en een baan
bij het commerciële station
Power FM aanvaard. Het ont
slag dat Meta de Vries indiende
gaat de manager amusement
echter wel aan het hart.
Volgens Lex de Rooi staat de
AVRO nog steeds achter de be
slissing dat Meta de Vries niet
meer thuishoort op Radio 3.
'Het is echter vreselijk jammer
dat Meta niet wilde praten over
diverse programma's op Radio
2. Ik kan echter wel verklappen
dat we haar nog steeds graag
willen hebben en over enkele
weken heb ik een informeel ge
sprek met Meta. Ik hoop dat ik
haar kan overtuigen en dat ze
op haar besluit terugkomt. Op
Radio 3 is alleen geen plaats
meer voor haar. Radio 3 moet,
in samenwerking met de KRO
en NCRV, een heel nieuwe sta
tion worden. Jong en dyna
misch. Met die termen in het
achterhoofd denk ik niet aan
Meta, maar op andere zenders
heeft de AVRO echt veel ruimte
voor haar.'
De Radio 3-dj Rik van Velt
huisen, die op 13 november een
rechtzaak tegen de AVRO laat
voorkomen bij de Hilversumse
kantonrechter om zijn ontslag
aan te vechten, is absoluut niet
meer welkom bij de AVRO, als
het aan De Rooi ligt. Lex de
Rooi: 'Wij hanteren bij de AVRO
de slogan 'Een beetje klasse kan
geen kwaad'. In dat beleid past
een jongen als Van Velthuisen
absoluut niet. Hij heeft al eens
een waarschuwing gehad in de
vorm van een schorsing. Daar
na heeft hij volop kansen gekre
gen maar het blijkt gewoon dat
zijn 'tone of voice' niet bij de
AVRO past. Zulke jongens kun
nen we echt missen. Luc van
Rooy past ook een beetje in dat
beeld. Hij heeft dan wel niet de
wacht aangezegd gekregen,
maar voelde de bui waarschijn
lijk hangen en heeft een andere
baan geaccepteerd. Ik hoop dat
het hem goed gaat. De club die
nu over is gebleven op Radio 3
is prima. Mankeert niets aan,
met hen wil ik de jaren negentig
graag in.'
Luc van Rooy wil de vuile was
niet graag buiten hangen. 'Ik
heb nu een leuke baan bij een
station waar ik me thuis voel.
Voor de AVRO zie ik echter de
toekomst somber in. De club
gaat ten onder aan mismanage
ment en daarnaast voorzie ik
een grote leegloop van gekwali
ficeerde mensen. Zeker nu er
zoveel nieuwe radiostations bij
komen. Bij de AVRO, en zeker
bij Radio 3, is niemand zeker
van zijn plaats. Ze gaan daar
met mensen om alsof het pakjes
boter zijn. De Radio 3-baas Jan
Steeman is een aardig mens,
maar hij heeft ernstig rekening
te houden met zijn superieuren.
Hij zit tussen twee vuren in en
kiest als het er op aankomt voor
zijn eigen hachje. Ach, bij de
AVRO bereik je tegenwoordig
meer met strooplikken dan met
kwaliteit. Als je niet meegaand
genoeg bent is het gebeurd met
je. Ik ben op tijd weggegaan en
kan nu gewoon dagelijks mijn
werk doen als echte dj bij Power
FM.'
De eerder dit jaar door RTL 4
aangekondigde aanval op het
marktaandeel televisie tijdens
het weekeinde, is slechts voor
een klein deel geslaagd. Dat
blijkt uit het cijfermatig
maandoverzicht van de afde
ling Kijk- en Luisteronderzoek
van de NOS. RTL 4 wist alleen
op de vrijdagavond een flinke
winst te boeken ten koste van
de TROS. Op de zaterdag en
zondag moest RTL 4 echter
terrein prijsgeven.
RTL 4 kondigde enige maan
den geleden aan meer kijkers te
willen trekken tijdens het week
einde. Vergeleken met de mark
taandelen van dezelfde maand
vorig jaar, blijkt dat op de vrij
dagavond gelukt. 'Alleenheer
ser' TROS moest, gedwongen
door RTL 4-programma's als
Vrienden voor het leven, Goede
Tijden, Slechte Tijden en Bel
Air, terug van een marktaandeel
van 37 procent vorig jaar naar
een aandeel van 27 procent
over de afgelopen maand. RTL 4
zag het aandeel in die periode
groeien van 25 tot 30 procent.
Daarmee is RTL 4 op de tradi
tioneel door de TROS beheerste
vrijdagavond de best bekeken
zender geworden.
Op de zaterdagavond moest
RTL 4 echter drie procent mark
taandeel inleveren (van 23 naar
20 procent). Deze daling werd
voornamelijk veroorzaakt door
een sterk groeiende belangstel
ling voor de AVRO. Deze om
roep scoorde vorig jaar oktober
een bedroevend marktaandeel
van veertien procent, maar is
nu door sterke speelfilms en het
programma Glamourland opge
klommen naar een aandeel van
21 procent. Daarmee is de
AVRO op de zaterdagavond dus
meer in trek dan RTL 4.
Schrijnend voor RTL 4 moet
het verlies op de zondagavond
zijn. Op deze avond heeft de
commerciële zender immers
geen reclame-concurrentie van
de STER en is een groeiend
marktaandeel van belang. Niet
temin moest RTL 4 terug van
een marktaandeel van 18 pro
cent naar 16 procent, ondanks
de inzet van de cult-serie Twin
Peaks. De vorig jaar in de
maand oktober uitgezonden
Duitse krimi's bleken een beter
resultaat te geven voor RTL 4.
'Vijf hoog het raam uit' ouderwets na zeperd met 'Crazy nonsens'
John Lanting is terug van
weggeweest Na de ze
perd van het door hem
zelf geschreven 'Crazy non
sens' in 1989 (het anders zo
trouwe publiek bleef massaal
weg, de show werd gestaakt) is
het twee jaar stil geweest rond
de koning van de Hollandse
klucht Maar dit seizoen keert
hij terug in het theater met het
werk dat men van Lanting
kent 'Vijf hoog het raam uit'
heet Lanting's bewerking van
Ray Cooney's klucht 'Out of or
der1 en is vanavond van kwart
over acht te zien In theater De
Speeldoos in Zaanstad. Lan
ting en Cooney, dat zijn twee
handen op één schuddende
buik, getuige eerdere produk-
ten als 'Nee schat, nu nief,
'Een kus van een Rus' en 'Den
Haag Vandaag*. En de zalen?
Die ritten weer ouderwets vol
Het publiek weet wat het te
wachten staat. „Lachen!", vat
Lanting kernachtig samen. „La
chen en nog eens lachen",
breidt hij vervolgens uit. „We
zijn nog maar net op gang met
deze voorstelling, maar iemand
uit onze cast heeft al zo'n 300
lachen geturfd. Dat is veel hoor.
De eerste tien minuten heb je
nodig voor de aanloop maar in
het tweede bedrijf gaat het van
pang, pang, pang. Dan is het
zo'n beetje elke tien seconden
raak. Het is een briljant stuk. 't
Heeft in Engeland ook een prijs
regen, een soort Oscar.
Daarmee werd Ray Cooney ei
genlijk voor zijn hele werk ge-
eerd, want hij is lange tijd een
beetje weggeduwd. De speech
waarmee hij de prijs in ont
vangst nam, moet fenomenaal
geweest zijn. Heel timide, maar
iedereen kon er de boodschap
wel uit opmaken."
Herkenbaarheid
De stukken van Cooney zijn
doordrenkt van de kleine Engel
se herkenbaarheid. Dat vergt
bewerking, en wel door iemand
die het Hollandse huishoudin
kje in de toppen van zijn vin
gers heeft. „Vroeger moest ik
voor al die wijzigingen toestem
ming vragen. Ik neb Cooney
daar tot in Australië voor ge
beld. Totdat hij mij een keer zag
in een oud stuk van hem, waar
van hij zelf dacht dat het hele
maal niet meer kon. Dat was
'Een scheve schaats'. De heb het
toen nog heel goedkoop in han
den gekregen. In dat stuk moest
ik drie broers spelen. Toen ik
het aan het repeteren was dacht
ik: 'Hier gelooft geen hond meer
in, dat pikt toch niemand dat
die mensen op het toneel niks
in de gaten hebben'. Maar ik
heb het 346 keer gespeeld en ik
had het 1000 keer kunnen spe
len. Het was een tweede
'Potasch en Perlemoer'!"
„We hadden Cooney uitgeno
digd en hij stond helemaal
'flabbergasted'. Hij zegt: 'Ga jij
je gang maar'. Maar ja, daar was
dan ook 400 uur bewerking in
gaan zitten."
Terugkijkend op het 'Crazy
nonsens'-debacle stelt Lanting
vast dat hij vanaf 1982 lang
zaam gestresst is geraakt. Hij
nam teveel hooi op zijn vork,
niet omdat hij dat leuk vond,
maar omdat het niet meevalt
om de begroting voor stukken
met een grote bezetting rond te
krijgen. „Ik móest steeds meer
taan doen. Dat móest. Voor uit-
esteden was geen geld. Mijn
dokter had al zo vaak gezegd:
'Weet je wat jij moet? Je moet
stóppen'. Daarom zeg ik nu, dat
het stoppen met 'Crazy non
sens' een zegen is geweest."
Grand Guignoi
In 1959 had Lanting in Parijs
kennis gemaakt met de Grand
Guignoi (cabareteske slapstick
met moord en doodslag, red.)
„Ik dacht: dót wil ik. En in 1989
achtte ik de tijd rijp. (Zachtjes,
alsof hij zich wil verontschuldi
gen) 'Crazy nonsens' was hele
maal geen slechte show, insi
ders vonden het leuk. Ik wil het
publiek er niet zo maar de
schuld van geven, dat het toch
mis is gegaan. Het publiek en ik
zijn juist hele goede maatjes,
dat heeft 'Crazy nonsens' wel
bewezen. In Engeland hebben
ze het over 'dramatic license',
het brevet van vérmogen, een
stilzwijgende afspraak tussen
publiek en artiest: 'Als jij zo'n
show maakt, dan kómen wij'.
Wim Sonneveld zei altijd: 'Dat
mag je niet verknoeien'. En dat
deed ik dus wel."
John Lanting heeft dus dat
brevet van vermogen, die thea-
tertoon waar duizenden men
sen blindelings op afkomen en
waar ze zo onbedaarlijk om
kunnen lachen. Maar wat is dat
nou?
Lanting: „Het gaat om
scherpte, timing en -ik ga hier
heel ver in- het doorgronden
van de kinderlijke psyche. Mijn
eigen zoon zag voor de eerste
keer poppenkast en hij ging
ogenblikkelijk mee in het spel.
'Hebben jullie Katrijn gezien?'
'JA!' 'Waar is ze?' 'WEG! Ieder- ter'.'
een doet mee, pftaat tegen pop
pen, dode dingen. Ik noem dat
het positieve jeugdtrauma. Naar
die directheid streef ik in mijn
voorstellingen. En het duurt 500
opvoeringen voor ik de perfec
tie ervan bereik. Die bereik ik
dus nooit."
Extra lach
„Voor aanvang van de laatste
voorstelling van 'Nee schat, nu
niet' zei ik tegen Frederik de
Groot: 'Wil jij er nog een lach
bij?' Hij zegt: 'Jawel'. Ik zeg:
'Frederik, het hóeft niet, want
dit is de laatste voorstelling,
maar volgens mij hebjij nog
een extra lach als je in die tekst
even een rust neemt, wegloopt
en dan pas de zin afmaakt'. Hij
zegt: 'Dat doen we'. En ver
domd, hij had een grote lach. Ik
stond in de coulissen, we keken
elkaar aan, zo van: zo, die zit!"
„Bij de laatste voorstelling
van 'Scheve schaats' zat Jan
Bols in de zaal. Ik heb toen nog
een echte scheve schaats van
hem gekregen! En die voorstel
ling liep als een trein. De direc
trice zei na afloop: 'Ik hield mijn
hart vast voor het geschmier
van de laatste voorstelling, maar
dit was perfect. Is dit echt wel
de laatste voorstelling?' Met
Berry Kievits, de vrouw van Ge
rard Walden, heb ik ruzie ge
had. Gerard moest met een
kopje koffie aflopen, dat we
voor de zekerheid op het dien
blad hadden vastgeplakt, en hij
wilde dat in de laatste voorstel
ling nog net zichtbaar voor het
publiek omdraaien. Ik zeg: 'Ik
wil het niet hebben'. Berry boos.
Maar bij mij wordt niet ge
schmierd."
„Toch! Eén keer heb ik ge
schmierd. Met Martha Bergsma
zat ik eens een keer sterke ver
halen te vertellen over schmie
ren. Over wat Ko van Dijk en
Paul Steenbergen ooit uit had
den gehaald. Ze zegt: 'Oh, dat
ze dat tegenwoordig niet meer
kunnen!' Ik zeg: 'Kunnen? Dat
moet je aan Lanting overlaten.
Die kan schmieren. Maar hij
doet het niet!' Ze zegt: 'Je kunt
het niet'. Toen heb ik het één
keer gedaan, om het te bewij
zen. Het was in de Kleine Ko
medie, ik weet het nog goed. Ze
liet me na afloop in de coulissen
de plas zien die ze had moeten
laten lopen. Het schuim stond
er nog op! Maar ik zei tegen
haar 'Heb je de zaal gehoord?
Niks hè. Jij hebt gelachen, je
was de enige'. Dat is waar ik het
publiek mee gewonnen heb:
met dodelijke emst. Churchill
zei al: 'A joke is a serious mat-
STRIPS
BOLLEBOOM
ZOGEZEGD
Wat er hier met (de Partij van de
Arbeid gebeurt, vind ik een ver
schrikkelijke schande. Ik heb
mijn lidmaatschap opgezegd.
Eerst dat meegaan in de Golf
oorlog en daarna de wao en de
koppeling, ik vind het verschrik
kelijk. Mensen roepen: Cabaret is
dood. Jongen, cabaret is nooit
dood geweest en zal ook nooit
dood gaan!" (Jack Spijkerman in
Tv-magazine)
„Myriam is een dom en naïef
meisje. Ze leeft in een eigen fan
tasiewereldje, dromend van de
prins op z'n witte paard, maar ze
valt steeds op de verkeerde man
nen." (Isa Hoes van GTST in Tv-
Magazine)
HEINZ
,,Als ik zing, zoek ik hoogspan
ning. Ik wil de wereld onder
stroom zetten." (De Franse zan
geres Patricia Kaas - foto - in
TROS-Kompas)
„Ogenschijnlijk ben ik misschien
een nonchalante, vriendelijke
babbel, maar ik weet heel goed
wat ik wel en niet kwijt wil. Ik
vind het prettig als mensen niet
goed weten wat ze van me moe
ten denken." (Renée Fokker in
Studio)
„Bij die Veronica-serie Take Off
zijn mensen geselecteerd op hun
glamourous verschijning. Als re
gisseur leer je daar toch absoluut
niets van! Ik heb mogen werken
met Rijk de Gooyer, Gerard
Thoolen en Ingeborg Elzevier.
Daar leer je van. Maar met al die
goedkoop gemaakte soaps gaat
van iedereen de maat naar bene
den." (Mare Nelissen, regisseur
van In voor- en tegenspoed in het
AD)
„Ik ben echt een hondemens. Ik
vind dat honden veel meer perso
nality hebben dan bijvoorbeeld
katten. We hebben twee honden;
Wibo, een basset die is zeven jaa
en Gorpie een Franse bulldog,
die is zeseneenhalf. Ik ben gek
op domme honden. Althans, niet
echt dom, maar met een dom ui
terlijk. Wibo is niet vernoemd
naar Wibo van de Linde, alhoe
wel die toen aan het bewind was.
Ik vond het gewoon een leuke
hondenaam." (André van Duin in
Panorama)
BOES
kijkdichtheid
Voetbal: Nederland Portugal
Voetbal: PSV AJAX (NOS)
8 uur Journaal (NOS)
Studio Sport Zondag (NOS)
Soundmix Show (RTL4)
Sesamstraat (NOS)
Ron's Honeymoonqulz (RTL4)
Vreemde Praktijken (KRO)
Vrienden voor het Leven (RTL4)
Goede tijden,... (RTL4)
In Voor- en Tegenspoed (VARA)
Speartield's Daughter (RTL4)
Flying Doctors (VARA)
Sonja op Zaterdag (VARA)
Zomer van'45 (NCRV)
Voetbal: FC Utrecht Madrid (NOS)
Bananasplit (TROS)
Brandpunt (KRO)
Keek op de Week (VPRO)
Voetbal: PSV Anderlecht (NOS)
Sportjournaal (NOS)
1 2511 12 Steden, 13 Ongelukken (VARA)
anp/bron Kijk-BiloiaarorclogoeKe'iA.GS. media
