Binnenland
Boeren boos over
beleid voor mest
m
AH let ook op de kleine winkeldief
Goedkope taxi's in Amsterdam
H
Problemen
bij Volvo
door staking
Kabinet eens over
euthanasie-wetgeving
Mediaraad:
Radio 5 kan
uit de lucht
Plan-Simons blijft
kabinet verdelen
Zaterdag 2 november 1991
JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (cheD PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKAAAN FRANS VISSER Vormgeving:
u (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
PvdA verliest 2.500 leden
De PvdA heeft door de wao-perikelen die de partij sinds de zo
mer teisterden, rond de 2.500 leden verloren. De partij heeft nu
ongeveer 84.000 leden. Het partijbureau in Amsterdam heeft dit
gisteren bevestigd. De meeste opzeggingen kwamen na het par
tijcongres in Nijmegen op 28 september. Het congres ging ak
koord met de wao-besluiten van het kabinet en bevestigde daar
mee het politiek leiderschap van vice-premier Kok. Na het con
gres meldden zich 200 nieuwe leden aan.
Meer mensen naar de bibliotheek
Vorig jaar waren 4,3 miljoen Nederlanders (bijna een derde van
de bevolking) lid van openbare bibliotheken. Dat was 2 procent
meer dan in 1989. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Vooral bij jongeren tot 17 jaar, voor wie het
lidmaatschap gratis is, is de bibliothek populair. Van hen is 64
procent lid. Bij de volwassenen is dat 19 procent. Er zijn vorig
jaar 186 miljoen boeken, cd's en dergelijke uitgeleend. Dat was
ruim 800.000 meer dan het jaar ervoor.
Advertentie zondagskrant geweigerd
De Telegraaf heeft een advertentie van De Krant op Zondag ge
weigerd. Dat heeft het weekblad gisteren bekend gemaakt. In de
advertentie wordt de eerste column van Leo Derksen voor de
Krant op Zondag aangekondigd. Derksen was een bekend co
lumnist van De Telegraaf. In 1989 schroefde hij de dop op zijn
pen om gebruik te maken van de vut-regeling. Volgens De Tele
graaf is de advertentie geweigerd, omdat het „ongebruikelijk is
een advertentie voor een krant te plaatsen in een andere krant".
Nog niet zo lang geleden plaatste De Telegraaf wel andere ad
vertenties van De Krant op Zondag.
Boete voor Rost van Tonningen
De rechtbank in Arnhem heeft gisteren de weduwe F. Rost van
Tonningen-Heubel uit Velp conform de eis van de officier van
justitie veroordeeld tot een boete van vijfduizend gulden. De
rechtbank acht bewezen dat de 76-jarige vrouw voor joden bele
digende uitlatingen heeft verspreid via haar boek 'Op zoek naar
m'n huwelijksring'. De rechtbank verwierp het verweer van Rost
van Tonningens advocaat. Die zei onder meer dat de huiszoe
king in de Velpse woning van de weduwe onrechtmatig is ge
weest.
'Het zuiden barst maar met hun stront'
Enkele duizenden boeren uit het westen en noorden van
het land hebben gisteren een dringend beroep gedaan op
het kabinet en de Tweede Kamer de aangekondigde aan
scherping van het mestbeleid ongedaan te maken. De
voorgestellen dreigen de boeren in deze akkerbouwge
bieden te duperen, terwijl het mestprobleem door vee
houders in het zuiden wordt veroorzaakt, aldus de pro
testerende boeren tijdens een manifestatie in Zuidlaren.
De dertien boerenbonden die
de manifestatie in Zuidlaren
hadden georganiseerd, vinden
dat het kabinet andere maatre
gelen moet treffen om het mest
probleem onder de knie te krij
gen. Pas in 1995 wordt elke boer
persoonlijk verantwoordelijk
voor de afzet van zijn overtollige
mest. Als hij die niet kwijt kan,
wordt zijn veestapel ingekrom
pen. De noordelijke boerenbon
den vinden dat die maatregel
naar voren moet worden ge
haald en al eerder dan 1995 van
kracht moet worden.
De eis van de boerenbonden
werd gisteren voorgelegd aan de
landbouwspecialisten van de
Tweede-Kamerfracties, die naar
Zuidlaren waren gekomen. De
kamerleden reageerden ver
deeld. WD en D66 konden zich
wel vinden in de kritiek. De re
geringsfracties CDA en PvdA lie
Het kabinet wil de mestproduk-
tierechten in het hele land ver
lagen. Dit om te voorkomen dat
de intensieve veehouderij ver
der groeit in de gebieden dfe nu
nog geen mestoverschot ken
nen. Dat geldt vooral voor het
noorden en het westen. Om in
komstenverlies door de teruglo
pende markt voor akkerbouw-
produkten te compenseren, wil
len veel boeren in deze gebie
den zich echter deels op het
houden van vee toeleggen.
Volgens voorzitter A. Lanting*
van het Drents Veenkoloniaal
Landbouwgenootschap (DVLG)
kiest het kabinet met dit voor
stel voor de verkeerde aanpak.
„Het is voor ons van doorslag
gevende betekenis dat het pro
bleem wordt neergelegd waar
het hoort: bij de veroorzakers."
ten de protesterende boeren
echter meteen weten dat ze
nergens op hoeven te rekenen.
De kabinetsvoorstellen gaan zo
goed als zeker door.
De protesterende boeren na
men geen genoegen met de
weigering van CDA en PvdA de
kabinetsmaatregelen van tafel
te halen. „Het noorden wordt
tot stiefkind gemaakt om het
zuidelijk zorgenkind uit de pro
blemen te helpen. Ik heb het
gevoel dat we worden gediscri
mineerd in eigen land", klaagde
een vrouwelijke akkerbouwer.
Ze riep de verzamelde land
bouwers op niet langer te ac
cepteren dat de overtollige mest
uit Brabant naar het noorden
van het land wordt vervoerd.
„Vanaf vandaag zouden we te
gen het zuiden moeten zeggen:
barst maar met je stront."
Ook de veehouders in het zui
den zijn overigens sterk gekant
tegen de aanscherping van het
mestbeleid. In Bameveld wordt
11 november eveneens een
'mestmanifestatie' gehouden.
Daar worden volgens de Gelder-
sche Maatschappij van Land
bouw ook enkele duizenden
boeren verwacht.
Strakke en boze gezichten op de protestbijeenkomst gisteren in Zuidlaren. fo\
AMSTERDAM GPD
In Amsterdam komt een proef
mej goedkope taxiritten. Parti
culiere taxichauffeurs willen
met bedrijven in de binnenstad
contracten afsluiten voor vijf
gulden per rit. Het plan is af
komstig van de stichting Am
sterdam Centrum Taxi (ACT),
waarin een aantal kleine taxi-
dndememers is verenigd.
In augustus protesteerde een
grote groep Amsterdamse
chauffeurs tegen invoering van
de treintaxi. Toen ging het voor
al om de keuze van de NS voor
een Amstelveens bedrijf dat de
treintaxi in een deel van Am
sterdam wilde laten rijden.
Voorlopig zal de proef worden
gehouden tijdens koopavonden
rond de feestdagen in decem
ber. De ACT wil met winkels en
andere, bedrijven ook contrac
ten afsluiten, waarbij klanten bij
een bepaald bedrag aan aanko
pen een gratis taxirit in het cen
trum van de stad krijgen aange
boden.
Op langere termijn wil de
ACT de proef uitbreiden door
het laten rijden van bustaxi's.
Door meerdere passagiers tege
lijk tegen vijf gulden per rit te
vervoeren, denkt de stichting uit
de kosten te komen. Nu kost
een rit in de binnenstad al gauw
rond de dertien gulden.
Volgens initiatiefnemer Van
de Meer sluit het idee naadloos
aan bij het volgend jaar in Am
sterdam te houden referendum.
Daarbij kan de bevolking zich
uitspreken over al of niet ver
gaande beperking van het auto
verkeer in de binnenstad.
De ACT constateert dat nu
vooral 's avonds en in de week
einden de binnenstad verstopt
zit met auto's. „Wij mikken op
een publiek dat zijn auto par
keert in een garage aan de
stadsrand. Veelal wenst men
geen gebruik te maken van het
openbaar vervoer en wordt een
taxi te duur gevonden", aldus
Van de Meer.
Bij het Openbaar Lichaam
Taxivervoer is inmiddels ver
gunning gevraagd voor het la
ten rijden van tien tot vijftien
taxi's. Daar staat men niet afwij
zend tegenover het initiatief.
Volgende week wordt het plan
besproken bij het Centraal Bu
reau voor Taxi's, het overkoepe
lende orgaan voor taxichauf
feurs in Amsterdam.
DEN HAAG GPD
Het kabinet heeft gisteren nog
geen overeenstemming bereikt
over de invoering van het plan-
Simons. In de ministerraad is
zonder resultaat lang gesproken
over enkele varianten van de
nieuwe basisverzekering tegen
ziektekosten. Het kabinet hoopt
volgende week wel een besluit
te nemen.
Kern van het probleem is de
vraag welke onderdelen van het
plan-Simons op 1 januari 1992
kunnen worden ingevoerd. Si
mons wilde dat dan huisarts,
medicijnep, kraamzorg en hulp
middelen zouden worden over
geheveld van de ziekteverzeke
ringen naar de aVvbz. Deze
awbz is de voorloper van de
OPSLAG/MILIEU
CONTAINERS
VERKOOP/VERHUUR
BORN GPD
Volvo is in grote problemen ge
komen door een staking bij de
Renault-motorenfabriek in het
Franse Cléon. De noodgedwon
gen produktiestop die dinsdag
is begonnen, duurt nog min
stens een week. Gisteren kregen
de 3200 produktie-medewer-
kers een brief waarin geen nieu
we datum voor de hervatting
van het werk wordt genoemd.
Het personeel in Bom kan
waarschijnlijk pas vier dagen
nadat de staking in de Renault-
motorenfabriek is beëindigd,
weer aan de slag. Het salaris
wordt normaal doorbetaald. Op
z'n vroegst maandag 11 novem
ber kunnen er in Bom weer au
to's worden gemaakt. Tegen die
tijd zal het gebrek aan motoren
Volvo al ruim 15 miljoen gulden
hebben gekost en ligt de fabriek
3600 auto's achter op het pro-
duktieschema. Wanneer de ar
beiders in Cléon weer aan de
slag gaan, weet niemand. Enke
le honderden van de ruim 5500
werknemers van de fabriek, le
den van de radicale vakbond
CGT, hebben hun bedrijf twee
weken geleden platgelegd door
blokkades op te werpen voor al
le ingangen. De gevolgen van de
actie zijn catastrofaal voor het
hele concern, omdat veel fa
brieken van bevoorrading zijn
verstoken.
Winkelier tegen
proef om langer
open te zijn
DEN HAAG ANP
Ruim 95 procent van de winke
liers die mogen experimenteren
met volledig vrije openingstij
den wil niet aan die experimen
ten meedoen. Dat blijkt uit een
onderzoek van het Koninklijk
Nederlands Ondernemers Ver
bond (KNOV). Het KNOV laat
overigens niet weten waarom
de winkeliers weigerachtig zijn.
Het experiment wordt gehou
den in Den Haag, Den Helder,
Landgraaf, Hummelo, Keppel
en Skarsterlan.
In gemeenten die de vrijheid
krijgen om 's avonds tot zeven
uur open te blijven (Vlissingen,
Wageningen en Schiedam) rea
geren de winkeliers over het al
gemeen ook afwijzend. Proeven
met een openstelling tot negen
uur 's avonds lijken overal te
mislukken met uitzondering
van Groningen. Daar is een
aantal winkels met voedings-
produkten aangewezen voor
avondopenstelling. Pas halver
wege deze maand valt daar ove
rigens een definitieve beslissing.
Hulp arts blijft in principe strafbaar
DEN HAAG GPD
Het kabinet is het eens over de
euthanasie-wetgeving. Premier
Lubbers zei dat gisteren na af
loop van de wekelijkse minister
raad. Op de inhoud van het
compromis tussen CDA en
PvdA wilde hij echter niet in
gaan.
Het compromis zou goed
aansluiten op de eerder bereikte
overeenstemming tussen minis
ter Hirsch Ballin (CDA, justitie)
en staatssecretaris Simons
(PvdA, volksgezondheid). Het
zou erop neerkomen dat' de
huidige praktijk blijft bestaan
en in de wet wordt vastgelegd.
Euthanasie zou dan strafbaar
blijven.
Volgens ingewijden moeten
artsen aan wie wordt gevraagd
om actieve hulp bij euthanasie,
aan enkele zorgvuldigheids
eisen voldoen om de kans op
strafvervolging te verkleinen.
Tot die eisen behoort dat een
andere arts advies geeft, en dat
voor de gemeentelijke lijk
schouwer een verslag wordt ge
maakt.
Voldoen artsen aan de eisen,
dan kan de officier van justitie
besluiten de arts niet te vervol
gen. De officier blijft echter wel
het recht houden om tot vervol
ging over te gaan.
Vorige week vrijdag kon het
kabinet nog geen besluit ne
men, omdat de fracties van
CDA en PvdA in de Tweede Ka
mer het niet eens waren. De
PvdA vreesde dat het CDA de
wet strenger wilde maken dan
de huidige praktijk. Het CDA
was juist bang dat de PvdA he
lemaal geen strafvervolging wil
de als aan de zorgvuldigheids
eisen was voldaan.
Als een arts wel wordt ver
volgd en als blijkt dat hij zich
niet heeft gehouden' aan de
zorgvuldigheidseisen, dan zou
hij maximaal vier jaar cel kun
nen krijgen, in plaats van twaalf
jaar nu.
Hirsch Ballin en Simons moe
ten nu de laatste technische de
tails uitwerken.
Radio 5 kan beter verdwijnen.
Dat heeft de Mediaraad ge
schreven in een gisteren gepu
bliceerd advies aan de minister
van WVC. Voor de vier overblij
vende zenders moeten zender
redacties worden gevormd.
Volgens de Mediaraad moet
de radio in de toekomst meer
rekening houden met de be
hoeften en wensen van het pu
bliek. Het aanbod is te versnip
perd: zenderindeling en pro
grammering zijn te onoverzich
telijk. De profielen van de zen
ders moeten daarom volgens de
Mediaraad duidelijker worden.
Radio 5 heeft naar de mening
van de Mediaraad geen duide
lijk profiel. Het is een samen
raapsel van programma's waar
van het grootste deel in het pro
fiel van Radio 1 en Radio 2 past.
Een zenderredactie is voor de
Mediaraad het middel bij uit
stek om de samenwerking tus
sen de verschillende zendge
machtigden te verbeteren. De
identiteit van de deelnemende
omroepen moet daarbij wel
herkenbaar blijven.
Toegangsverbod al jarenlang van kracht
Albert Heijn hanteert al jarenlang de rege
ling dat stelende klanten één jaar de betref
fende AH-vestiging niet meer mogen betre
den. Sinds enkele jaren heeft het super
marktconcern zelfs al een stapeltje voorge
drukte brieven klaarliggen voor betrapte
winkeldieven. Daarin staat dat de klant op
straffe van een dwangsom beter elders
boodschappen kan doen.
De Amsterdamse rechtbankpresident mr
B. Asscher stelde een vrouw uit de hoofd
stad afgelopen week in het door haar aan
gespannen kort geding tegen Albert Heijn
in het ongelijk. Uit de rekken van de vesti
ging aan het Waterlooplein had ze voor der
tig gulden aan levensmiddelen 'meegeno
men'. De bedrijfsleider achterhaalde de
vrouw en stelde de onvermijdelijke vraag:
'Kunt u even meekomen?'
Ze kreeg eveneens een brief van AH,
waarin haar werd meegedeeld dat ze het
komende jaar haar boodschappen beter el
ders kan doen. Woordvoerder Muller van
Albert Heijn Nederland: „Bij Albert Heijn
wordt jaarlijks voor het niet mis te verstane
bedrag van twintig miljoen gulden door
winkeldieven en -dievegges gestolen. Aan
gezien er gemiddeld per keer voor dertig
gulden wordt weggehaald, kun je zeggen
dat er ruim 600.000 keer per jaar in onze fi
lialen wordt gestolen."
Muller „We zijn vele jaren nogal strikt in
het toepassen van deze maatregel. Als ie
mand gestolen heeft, wordt de politie er bij
gehaald en krijgt hij of zij, los van de maat
regel van justitie of politie, een toegangs
verbod voor de duur van één jaar. Deze
vrouw is de eerste die naar de rechter is ge
stapt."
Volgens woordvoerder Tailleur van Ko
ninklijke Bijenkorf Beheer (KBB) is er bij de
onder KBB vallende ondernemingen zoals
Hema, Bijenkorf, M&S-Mode, Bruna, Boe-
kelier en dergelijke geen eensluidende tak-
tiek om op te treden tegen winkeldiefstal:
„Dat wordt overgelaten aan iedere afzon
derlijke bedrijfsleider", zegt hij. Tailleur
weigert te vertellen hoe hoog de schade is
die KBB jaarlijks oploopt als gevolg van
winkeldiefstal.
Het Economisch Instituut voor het Mid
den- en Kleinbedrijf schat het aantal win
keldiefstallen per jaar op ruim zeven mil
joen. Gezien de omvang en de schade die
de winkelbedrijven lijden, hebben de mi
nisteries van WVC, economische zaken en
justitie ruim een maand geleden een lande
lijke voorlichtingscampagne tegen winkel
diefstal gestart. Onder het motto 'Winkel
diefstal, je zou jezelf eens moeten zien',
probeert de overheid via tv-spotjes, bio
scoopreclame en advertenties in jeugdbla
den jongeren te bewegen af te zien van
winkeldiefstal.
Geen overbodige luxe, vindt woordvoer
der Peter van Bakkum van Vendex. Een
Vroom en Dreesmann-vestiging in Amster
dam-Noord is maandenlang geplaagd door
kinderen-met-lange-vingers van een nabij
gelegen basisschool, vertelt hij. V&D vatte
de groep van twaalf leerlingen, allen niet
ouder dan twaalf jaar, in de kraag.
Van Bakkum: „Ze verkochten in de pau
zes tientallen schoolagenda's, blocnotes,
pennen en andere schrijfmaterialen die ze
bij V&D gestolen hadden aan klasgenoot
jes". Net zoals Albert Heijn dat al jaren
doet, besloot V&D als een soort experiment
over te gaan tot het opleggen van een toe
gangsverbod van de V&D-vestiging aan de
ze ldnderen. „Daarover is veel overleg ge
weest, ook met de leraren die het onder
werp winkeldiefstal in de klas behandelen.
We hebben de indruk dat het goed werkt."
„We zullen dat in de toekomst vaker gaan
doen", zegt Van Bakkum. Die kinderen
schrijven inmiddels brieven naar V&D
waarin ze zeggen dat ze er spijt van hebben
en het nooit meer zullen doen. Vanaf janu
ari mogen ze weer bij ons binnen." De Ven-
dex-woordvoerder heeft geen idee hoe
hoog de jaarlijkse schade is die Vendex als
gevolg van winkeldiefstallen lijdt. Ik weet
wel waar het nooit voorkomt: ...bij de Kijk
shop.
Pas volgende week kabinetsbesluit
dieselolie en benzine
In Amsterdam is gisteren een tankwagen gekanteld. Om te voorkomen dat de inhoud van de tank
een laag schuim rond het voertuig. foto anp
verdere schade zou aanrichten, spoten brandweerlieden
nieuwe basisverzekering voor
iedereen.
Simons en de PvdA zijn be
reid enkele onderdelen niet in
te voeren op 1 januari aan
staande, als het CDA de garan
tie geeft dat dat later alsnog ge
beurt. Bovendien eist de PvdA
dat het CDA zich nu al vastlegt
op de tijdstippen waarop alle
fasen van de nieuwe verzeke
ring zullen worden ingevoerd.
