Regio
Operatiekamers
in AZL gesloten
Vergunning
Air Holland
Illegale
houseparty
Hoofddorp
'Ze moeten met hun tengels van mijn Picasso's afblijven'
'Afwijzen borstkankeronderzoek
vrouwen onder de 50 voorbarig'
'Arbeidspools
voor detailhandel'
Vrijdag 1 november 1991
Redactie; 071-161400 WILLEM SPIERDIJK WIM SCHRIJVER MEINDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERBEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSELINC Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: PIET KOOREMAN
19
NIEUWSLIJN
Pitbull legt treinverkeer Schiphol stil
De jacht op een loslopende pitbull-terrier heeft de NS er gisteren
toe genoopt het treinverkeer bij Schiphol van tien voor tot tien
over twaalf stil te leggen.
De politie zat, geholpen door veiligheidsmensen van de luchtha
ven, eerst op het perron het beest achterna. Toen de hond uit
week naar de spoorrails, werd het treinverkeer stilgelegd.
Het lukte overigens niet de pitbull te pakken te krijgen. De poli
tie heeft het beest daarom, na verkregen toestemming, doodge
schoten. De eigenaar van de hond is niet bekend, evenmin als
waarop de pitbull op het station terecht is gekomen.
Vis verlaagt kans op suikerziekte
Vis en peulvruchten verlagen de kans op suikerziekte. Vooral het
type diabetes, dat pas op latere leeftijd optreedt. Bevolkingson
derzoek heeft aangetoond, dat het soort voeding bepalend is
voor het risico op deze vorm van suikerziekte. Deze resultaten
staan in een studie van mevrouw E. Feskens, die daar donderdag
7 november op promoveert.
Niet alleen suikerziekte zelf, maar ook de voorloper ervan (te
veel suiker in het bloed) is een belangrijk risico voor het overlij
den aan een hartziekte. Iets te veel suiker in het bloed wordt
vaak aangetroffen bij in de middelbare- en oudere bevolking.
Een derde conclusie uit het onderzoek van Feskens is dat te
zware mensen meer kans lopen op suikerziekte. Dit is vooral van
toepassing op ouderen. Voor hen kan afslanken van levensbe
lang zijn.
CDA-fracties provincies werken samen
De provinciale statenfracties van het CDA in de drie Randstad
provincies gaan samenwerken. De fracties van Noord- en Zuid-
Holland en Utrecht hebben besloten om een zogeheten Rand
stadoverlegplatform te vormen.
In dit platform dat zes bestuursleden krijgt wordt geprobeerd
om de aanpak van gezamenlijke problemen op elkaar af te
stemmen. Gedacht wordt aan onderwerpen zoals het Groene
Hart, verkeer en vervoer, vertegenwoordiging in Brussel en on
derwijsplanning.
In de discussie over de vorming van een Randstadprovincie of
het samengaan van Noord- en Zuid-Holland stelde in de Zuid
hollandse staten de CDA-fractie zich tot nu toe het meest terug
houdend op. Men wilde niet overhaast te werk gaan. Als eerste
partij heeft het CDA nu een samenwerkingsverband met zuster-
fracties gevormd.
Geldgebrek en personeelstekort
Het Academisch Ziekenhuis Leiden houdt al sinds deze
zomer twee operatiekamers gesloten. Het AZL zegt niet
om die sluiting heen te kunnen, omdat er een chronisch
tekort aan ok-personeel is. Ingewijden stellen echter dat
de operatiekamers dicht zijn, omdat er geen geld meer is
om ze open te houden. Het budget van de betreffende af
delingen, 14,4 miljoen gulden, is op.
leiden de situatie die is ontstaan. Het
ziekenhuis wil de lange wacht
lijst wegwerken. Ketting geeft
zelf het antwoord. Niet iedere
patiënt moet naar het acade
misch ziekenhuis worden ver
wezen. Eindeloos wachten op
een operatie noemt hij een be
treurenswaardige zaak, waaraan
zo snel mogelijk een einde moet
worden gemaakt. „Patiënten,
die steeds doorschuiven op de
wachtlijst, raken daar gefrus
treerd van."
Prof. A. Zwaveling (algemene
heelkunde) trok ruim een jaar
geleden al aan de bel. Zijn op
merking dat er in het AZL pa
tiënten waren overleden die
veel te lang op de wachtlijst
hadden gestaan, sloeg in als een
bom. Ook hij schreef die lange
wachüijst toe aan een ernstig
tekort aan ok-personeel. Wan
hopige patiënten belden met
het ziekenhuis uit angst dat een
operatie voor hen te laat zou
komen.
De raad van bestuur onder
steunde de noodkreet van Zwa
veling, maar liet de opmerking
van overleden patiënten voor
rekening van de chirurg. Bij de
inspectie voor de volksgezond
heid maakte het AZL in die pe
De afdelingen die hiervan de
dupe zijn thoraxchirurgie (hart),
gynaecologie (vrouwengenees-
kunde), urologie (nieren), heel
kunde en orthopedie (botten).
Alleen thoraxchirurgie lijkt het
operatieprogramma voor dit
jaar te kunnen afwerken. De
overige vier kunnen minder
opereren. Een gevolg daarvan
is, dat de reeds te lange wacht
lijsten nóg langer worden.
AZL-woordvoerder Ketting
zegt dat het om een tijdelijke
maatregel gaat. Hij weet echter
niet hoelang de twee operatie
kamers gesloten blijven. Vol
gens hem is dat moeilijk in te
schatten. Omdat het acade
misch ziekenhuis bovendien te
kampen heeft met een sterk
groeiend aanbod van patiënten,
die moeten worden geopereerd,
overlegt het AZL met de zieken
huizen in Leiden en wijde om
geving of er van die kant assis
tentie mogelijk is. Over de vorm
kon woordvoerder Ketting (nog)
geen opheldering geven. De
raad van bestuur, die hierover
gesprekken voert, is daar nog
niet uit.
Het AZL maakt zich zorgen over
Door het sluiten van operatiekamers worden de wachtlijsten bij het AZL nog langer.
riode één keer melding van een
overleden patiënt die op de
wachtlijst stond.
Budget
Geld om de operatiekamers
open te houden is, volgens een
ingewijde van het ziekenhuis,
het sleutelwoord. Ziektekosten
verzekeraars hebben de bijdra
ge aan het AZL tussen 1987 en
1989 nooit aangepast aan, bij
voorbeeld, de inflatie. Medicij
nen worden duurder, patiënten
worden ouder en verblijven lan
ger in het ziekenhuis. Maar dat
moet wel worden betaald. „Om
financieel rond te komen zou
het ziekenhuis nu eigenlijk de
tent moeten sluiten voor de rest
van het jaar. Dat is niet haal
baar, omdat dan ook de oplei
ding van artsen in het geding
komt." Het ziekenfonds Zorg en
Zekerheid in Leiden stelt dat de
bijdrage aan het AZL elk jaar
opnieuw wordt aangepast. Dat
is ook voor dit jaar gebeurd.
Daarnaast worden er jaarlijks
afspraken gemaakt over hart
operaties, dotteren, nierdialyse
en dergelijke. Op dit moment
wordt er al onderhandeld over
de bijdrage voor het volgend
jaar.
Minister Maij-Weggen van Ver
keer en Waterstaat heeft Air
Holland een vergunning gege
ven voor het uitvoeren van
chartervluchten. Bij Air Holland
reageerde men verheugd op de
mededeling „die ons weer een
stap dichter bij ons doel brengt,
namelijk opnieuw gaan vliegen
met Air Holland", aldus een
woordvoerder.
De vergunning is verleend
aan de nieuwe rechtspersoon,
Air Holland Regional BV waarin
de gezonde bedrijfsonderdelen
worden ondergebracht uit de hi
surséance van betaling verke
rende 'oude' naamloze ven
nootschap Air Holland. De mi
nister vond een snelle behande
ling van de aanvraag van de ver
gunning gerechtvaardigd van
wege de bijzondere omstandig
heden.
Vorige week werd bekend dat
particuliere financiers Air Hol
land willen voortzetten in een
nieuwe, afgeslankte vorm. Pro
bleem was dat de lopende ver
gunning niet automatisch kon
worden overgeheveld naar het
nieuwe bedrijf. Formeel moest
het nieuwe bedrijf, in feite toch
een voortzetting van het be
staande bedrijf, een vergunning
aanvragen hetgeen onder nor
male omstandigheden een tijd
rovende aangelegenheid is.
De Rijks Luchtvaart Dienst
(RLD) belegde woensdag een
hoorzitting. Martinair Holland
en Transaria Airlines maakten
tegenover de RLD bezwaar te
gen de zeer korte termijn waar
op zij voor de hoorzitting waren
uitgenodigd en tegen de snelle
behandeling van de aanvraag.
KLM ontkent
samenwerking
met Polen
De KLM ontkent dat er op dit
moment concrete plannen zijn
voor samenwerking met de
Poolse nationale luchtvaart
maatschappij LOT. Dat heeft
een woordvoerster van het be
drijf gezegd. Zij reageert daar
mee op een uitspraak van mi
nister Maij-Weggen, woensdag
tijdens een vervoersconferentie
in Praag. De minister zei daar
dat de KLM logistieke onder
steuning en kennis aan LOT
gaat leveren en dat het de be
doeling is dat de, KLM op korte
termijn meer vluchten naar
Warschauw gaat maken.
HOOFDDORP/LEIDEN
Ruim duizend mensen hebben
het afgelopen weekeinde een il
legale Warehouseparty bezocht
in een leegstaande hal op het
Hoofddorpse industrieterrein
Graan voor Visch-Zuid. De or
ganisator van de houseparty,
een Leidenaar, had het pand
opengebroken en ingericht. Tij
dens het feest, dat veel geluids
overlast veroorzaakte in de
woonwijk Graan voor Visch,
werden op grote schaal drugs
verhandeld. De politie, die de
houseparty bij toeval in de
nacht van zaterdag op zondag
ontdekte, greep niet in vanwege
het grote aantal bezoekers. Het
opengebroken pand heeft door
het illegale gebruik zware scha
de opgelopen.
Zaterdagmiddag verschenen
grote vrachtwagens bij het pand
aan de Parellaan. Er werd op
klaarlichte dag een aggregraat
voor de stroomvoorziening
neergezet en het pand, dat net
was opgeleverd, werd compleet
ingericht met podium,, bar en
dergelijke.
Een telefoontje naar Leiden
maakt veel duidelijk. Een huis
genoot vertelt dat de betrokken
Leidenaar inderdaad achter het
feest zit. „Hij levert alles. Van de
bodyguards tot en met het po
dium, de geluidsinstallatie en
de drank. De drugs? In ieder ge
val niet de harddrugs."
De organisator zelf is niet aan
de telefoon te krijgen. „Zijn wa
gen staat bij de garage en zelf is
hij druk bezig met van alles te
regelen voor een feest in de Rot
terdamse regio."
De Lakenhal-directeur Bolten-Rempt: „Niemand is ermee gebaat om stoelen waar je genoeg exemplaren van
hebt, in het depot te laten verpieteren". foto archieffoto
Leidse onderzoeker: onderzoek groep jonge vrouwen waardevol
LEIDEN MEINDERT VAN DER KAAU
Prof. J. Bolten kan zich nog
goed herinneren dat hij vroew-
ger in plaats van naar het hoc
keyveld op de fiets naar het
Haags gemeentemuseum ging
om de twee Picasso's te bewon
deren. Nu de Haagse gemeente
raad vindt dat de twee doeken
verkocht mogen worden, is Bol
ten, directeur van het Leidse
prentenkabinet ontsteld. "Zij
moeten met hun tengels van
mijn Picasso's afblijven".
Aanleiding van de commotie
is het besluit van de Haagse ge
meenteraad om directeur Rudi
Fuchs van het Haags Gemeen
temuseum niet alleen toestem
ming te geven voor de verkoop
van twee doeken van Picasso,
maar zelfs om 80.000 van de
150.000 stukken van de hand te
doen. Fuchs vindt dat hij niet
genoeg geld heeft om zijn col
lectie moderne kunst goed aan
te vullen. De museumwereld
verzet zich bijna unaniem tegen
de plannen van Fuchs.
Een groep van museumdirec
teuren, hoogleraren, verzame
laars en kunstenaars hebben
deze week een petitie getekend
om bij de Kroon aan te dringen
op vernietiging van het besluit
van de Haagse gemeenteraad.
Prof. J. Bolten en H. Bolten-
Rempt, respectievelijke direc
teur van het Prentenkabinet en
De Lakenhal, behoren tot de
ondertekenaars.
Maar ook in het kamp van de
tegenstanders is er in dit debat
over de principes van museum-
beheer verschil van mening.
Het echtpaar Bolten is bij voor
beeld niet in alle gevallen tegen
het opschonen van collecties,
een standpunt dat in de muse
umwereld ten onrechte wordt
aangeduidt met de 'Leidse
groep'. „Bij schenkingen zitten
behalve waardevolle stukken
ook dingen die wij niet willen
hebben", stelt J. Bolten, „ja wat
je zelfs rommel zou kunnen
noemen. Ook komt het vaak
voor, zeker in het Prentenkabi
net, dat er doublures zijn van
etsen. Er zou dan een mogelijk
heid moeten zijn om die te ver
kopen. Als je van een prent drie
exemplaren hebt, dan is het niet
nodig om daar zeven van in
huis te hebben. Die kun je dan
afstaan aan een vriendenmuse
um die je daarmee een enorm
plezier meedoet".
Maar ook hierbij wil Bolten de
nodige zekerheden inbouwen.
Zo moet er in dat geval overleg
worden gepleegd met een com
missie van externe deskundi
gen. De Leidse hoogleraar
kunstgeschiedenis vindt het van
groot belang dat mensen van
buiten het museum hun opinie
daarover geven. Het opschonen
mag ook nooit gebeuren met als
hoofddoel om fondsen te ver
werven.
Voor De Lakenhal geldt vol
gens H. Bolten-Rempt dat er si
tuaties kunnen voordoen dat
een museum 24 stoelen krijgt.
"In mijn ogen is het voldoende
om daar de zes besten uit te ha
len. Niemand is gebaat om de
rest in het depot te laten verpie
teren. Ook niet de mensen die
hun collectie aan het museum
nalaten".
Maar waar het echtpaar Bol
ten boos om wordt is het ver
vreemden van topstukken. Vol
gens H. Bolten-Rempt getuigt
de verkoop van twee meester
werken van een 'provincialisme'
dat volgens haar 'ontoelaatbaar'
is. „Nederland is niet rijk aan
Picasso's dus moeten zij daar
blijven. Laat Fuchs die des
noods in het depot bewaren,
dan kan zijn opvolger die er ten
minste weer uithalen. Dan blij
ven zij in elk geval openbaar be
zit".
Voor J. Bolten komt daar nog
eens zijn een persoonlijke erva
ring met de Picasso's bij. „Tij
dens mijn middelbare school
tijd in Wassenaar ging ik niet
zoals mijn vriendjes op zater
dagmiddag naar het hockey
veld, maar op de fiets naar het
Haags Gemeentemuseum. Daar
genoot ik onder meer van de
twee Picasso's. Ik ben van ze
gaan houden. En dan komt er
een directeur die zijn museum
wil opstoten in de vaart der vol
keren door deze doeken te ver
vreemden. Dat moet hij niet
doen, want hetb is openbaar
kunstbezit waar iedereen van
moet genieten. Dan word ik
heel erg boos", zegt Bolten.
LEIDEN MONICA WESSELINC
Het nut van bevolkingsonder
zoek naar borstkanker bij vrou
wen jonger dan vijftig jaar moet
nog verder worden onderzocht.
Het is voorbarig om nu al een
dergelijk onderzoek af te wijzen.
Dat zegt radiodiagnoste P. Bun
van het Integraal Kankercen
trum West (IKW). Bun reageert
op eert' uitspraak van de Itali
aanse kankerspecialist Stefano
Ciatto, gedaan tijdens het zesde
Europese congres over oncolo
gie en kankerverpleging.
Ciatto vindt bevolkingsonder
zoek (een onderzoek met be
hulp van röntgenfoto's) onder
jongere vrouwen niet wenselijk.
Vrouwen jonger dan vijftig jaar,
in elk geval zij die nog menstru
eren, zijn volgens hem niet
goed met mammografie (borst-
foto's) te controleren. Het klier-
weefsel is onder invloed van
hormonen onrustig en een ver
dikking duidt daarmee lang niet
altijd op kanker. Na de over.-
gang krimpt de hoeveelheid
klierweefsel en is met mammo
grafie kanker in een vroegtijdig
stadium op te sporen Zoals be
kend vergroot vroegtijdige ont
dekking de kans op genezing
aanmerkelijk.
In Nederland worden alle
vrouwen in de leeftijdscategorie
50-70 jaar elke twee jaar opge
roepen voor een bevolkingson
derzoek. „Voor die categorie is
gekozen omdat hierbij de kos-
ten-baten analyse in elk geval
positief is", merkt Bun op. Bij
zeven of acht van elke 1000 on
derzochte vrouwen wordt kan
ker geconstateerd.
Een op tien
De Nederlandse vrouw loopt
een kans van een op tien om
borstkanker te krijgen. Naarma
te de leeftijd vordert wordt de
kans groter, maar dat maakt
volgens Bun onderzoek op
vroege leeftijd geenszins over
bodig. Zowel in Nederland
(Nijmegen) als in Zweden wordt
momenteel met een proef beke
ken of bevolkingsonderzoek bij
vrouwen jonger dan vijftig vol
doende nut heeft. "Zolang dat
onderzoek nog niet is afgerond,
mag je niet concluderen dat het
dus wel overbodig zal zijn", be
commentarieert Bun.
De radiodiagnoste denkt zelfs
dat er aanwijzingen zijn dat on
derzoek van de groep jongere
vrouwen juist wèl waardevol
kan zijn. Voor hen zou de fre
quentie van onderzoek echter
wel hoger moeten liggen dan
een maal per twee jaar. Door de
genoemde wijzigingen in weef
sel is de betrouwbaarheid van
de mammografie iets geringer
dan bij oudere vrouwen. Daar
mee wordt de kans dat iets over
het hoofd wordt gezien iets gro
ter en is frequentere controle
noodzakelijk.
Bun haast zich op te merken
dat voor alle vrouwen, of zij nu
wel of niet met mammografie
worden gecontroleerd, geregeld
met de hand onderzoeken van
de borsten noodzakelijk is. „Je
kunt niet zeggen dat, omdat een
jaar geleden alles nog goed was,
een knobbeltje wel niks te bete
kenen zal hebben. Daar kan je
niet van op aan. Zelfonderzoek
is en blijft dus noodzakelijk, hoe
oud of jong je ook bent".
EN OOK BU: DIRK VAN DEN BROEK BAS VAN DER HEIJDEN DIGROS en DIRKSON
Groeiend tekort aan personeel opvangen
LEIDEN CAROUNE
Met arbeidspools rondom winkelcentra en bedrijfstereinen kan
de detailhandel in deze regio volgend jaar het groeiende tekort
aan personeel opvangen. Dat blijkt uit het beleidsplan 1992 van
het Regionaal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening Rijnstreek
(RBA), het bestuur van de arbeidsbureaus.
Ondernemers die ieder afzonderlijk niet voldoende werk heb
ben, maar gezamenlijk wel een aantal mensen in dienst kunnen
nemen, kunnen gebruik maken van een arbeidspool.
Het merendeel van het bedrijfsleven in de Rijnstreek bestaat
uit midden- en kleinbedrijf en detailhandel. Uit het beleidsplan
blijkt dat de arbeidsbureaus in Leiden, Alphen aan den Rijn en
Lisse in 1995 tenminste 20 procent van de vacatures in het mid
den- en.kleinbedrijf moeten vervullen.
Het RBA wil volgend jaar extra aandacht besteden aan werklo
zen die langer dan drie jaar zonder baan zitten. In 1992 wil het
RBA 4350 vacatures vervullen, dat is 5 procent meer dan in 1991.
Van de 4150 werkzoekenden die het RBA dit jaar aan de bak wil
de helpen, heeft inmiddels 77 procent een baan gevonden. Het
RBA streeft ernaar 20 procent van het totale aantal vacatures in
de Rijnstreek te vervullen.
De komende twee jaar wil het RBA de vervuiling van de be
standen van de arbeidsbureaus aanpakken. Met het bedrijfsle
ven, scholen en uitzendbureaus wil het RBA nauw gaan samen
werken. Om de behoefte aan personeel te peilen organiseert het
RBA twee keer per jaar een discussiebijeenkomst met het be
drijfsleven. Met gemeenten en sociale diensten worden concrete
afspraken gemaakt voor de bemiddeling van werklozen.
