Feiten
Syrië wil zone zonder legers
Bekentenis van een kat in het nauw
Verklaringen over mensenrechten
Afrika 'slechts stukjes papier'
Donderdag *31 oktober 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (dief) ONNO HA VERMANS PATRICK VAN DEN HURK HANS JACOBS JOLANDA OUKES JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN
Vertalingen: MARCREET HESUNCA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: JAN KUNCE
2
.METSLECHTE NIEUW* IS
at pe sus Moe, ems £XT£a T77TN
FUUt 56e V\W>. HET €)0EPE KHBUVJ? IS
—7 0/VT JULLIE yje. pi?)JS\)efcHó^lNÊï
l NIET HOÉVEN TE ggMLE-H-
v<-V.O/VIVAT
7 0NP-EN7^B£L£
l/IJN opgeheven
<Eb
EN MENINGEN
WIM STEVENHAGEN
Assad zet vredesconferentie onder druk met elf-puntenplan
tie van Golan niet zullen accep
teren, dat hij erop stond dat Ba
ker een brief die in 1975 door
president Gerald Ford was ge
schreven en waarin Ford de
Golan erkende als Syrisch
grondgebied zou herhalen
als zijn eigen „geruststellings-
brief'.
Oost-Jeruzalem
De Syriërs zeggen dat Baker in
zijn brief ook de Israëlische uit
breiding van het bestuur over
Jeruzalem weigert te erkennen.
Alle joodse nederzettingen die
rond Oost-Jeruzalem zijn ge
bouwd, worden daarom be
schouwd als deel van de
Westoever en daar zijn ze
volgens de VS illegaal. Oost-Je
ruzalem zelf moet weer onder
Arabische souvereiniteit komen,
aldus de Syrische voorstellen,
maar Syrië zou bereid zijn „be-
stuursprocedures" te bestude
ren waarbij mensen van alle re
ligies waaronder natuurlijk
Israëlische jodén toegang
zouden krijgen tot de Heilige
Stad.
Het standpunt van Syrië dat
joodse kolopisten op de
Westoever niet noodzakelijker
wijs zouden hoeven te vertrek
ken na een terugtrekking van Is
raël, volgde op een van de ont
moetingen tussen Assad en Ba
ker, waarbij de Amerikaanse
minister van buitenlandse za
ken de Syrische leider zou heb
ben gezegd dat Amerika zich de
25 miljard dollar niet kon ver
oorloven die het zou kosten de
kolonisten elders binnen de
grenzen van Israël te herhuis
vesten. Syrië zegt echter dat Is
raël geen „speciale voorrech
ten" mag genieten met betrek
king tot de nederzettingen die
blijven."
Pas nadat Israël in principe de
volledige en allesomvattende
terugtrekking van Arabisch
grondgebied accepteert, is Syrië
bereid te praten over het delen
van de waterbronnen en andere
kwesties. Damascus heeft bere
kend dat Israël zestig procent
van zijn water betrekt van de
Westoever, Golan en het zuiden
van Libanon. Syrië wil dat de Is
raëli's met de Arabieren over
het water onderhandelen als ge
lijkwaardige partnersna een
militaire terugtrekking.
Syrië wil ook wapenverminde
ring voorstellen en afschaffing
van alle „massavernietigingswa
pens" in het Midden-Oosten.
Dat zou natuurlijk het einde be
tekenen van de kernwapens van
Israël, een voorstel dat onge
twijfeld zowel door dé Amerika
nen als de Israëli's zal worden
beschouwd als onrealistisch, in
ieder geval op dit moment.
Syrië heeft een vredesplan voor het Midden-Oosten op
gesteld dat bestaat uit elf punten en waarin een totale te
rugtrekking door Israël uit alle bezette Arabische gebie
den wordt geëist. Maar ook wordt in dat plan een gede
militariseerde zone aanvaard aan beide zijden van de Is-
raëlisch-Syrische grens en de blijvende aanwezigheid van
een niet nader genoemd aantal joodse kolonisten onder
Arabische soevereiniteit op een bevrijde Westelijke Jor-
daanoever.
Het plan, waarin de maximale
eisen van Syrië zijn verwoord,
volgt op een vertrouwelijke brief
uit Washington aan president
Hafez al-Assad waarin, volgens
Syrische bronnen, de Verenigde
Staten weigeren de Israëlische
annexatie van de Golanhoogte,
de annexatie van Oost-Jeruza
lem of de legaliteit van de Israë
lische nederzettingen op de
Westoever te accepteren.
De Syrische voorstellen laten
niet toe dat er wordt afgeweken
van de resoluties 242,338 en
425 waarin .wordt geëist dat
Israël zich terugtrekt uit de
Westoever, de Gazastrook, Go
lan en het zuiden van Libanon
en zijn opgesteld na de
laatste ontmoeting tussen de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken James Baker en
president Assad eerder deze
maand. Volgens dezelfde Syri
sche bronnen heeft Assad de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken gezegd dat de
VN-resoluties niet „ter discussie
staan", maar volledig moeten
worden uitgevoerd. Hij voegde
daaraan toe dat „als je Irak had
laten discussiëren over de uit
voering van VN-resoluties, Ku-
wayt nog steeds bezet zou zijn".
Land voor vrede
Assads alles-of-niets-benade-
ring van de Israëlische terug
trekking is ook beïnvloed door
de aparte 'geruststellingsbrief
van Amerika aan de Libanese
regering. Volgens de Syriërs kan
die brief tot gevolg hebben dat
Israël zich uit het zuiden van Li
banon terugtrekt, zegt dat het
„land voor vrede" heeft geruild,
en vervolgens weigert de
Westoever, Gaza en Golan op te
geven. Als niet alle VN-resolu
ties worden toegepast, is de Sy-
rische delegatie hier te verstaan
gegeven, dan zal president As
sad de vredesconferentie in Ma
drid beschouwen als van „nul
en generlei waarde".
In de gedetailleerde Syrische
plannen wordt echter geaccep
teerd dat het nodig is een gede
militariseerde zone in te stellen
op de Golanhoogte nadat die is
teruggegeven aan Syrië en
wordt een VN-macht voorge
steld op een aan beide zijden
van de Israëlisch-Syrische grens
even brede strook Syrië zou er
geen bezwaar tegen hebben
r het grootste contin
gent van de VN-macht zou be
staan uit Amerikaanse troepen.
Ook eist Syrië niet dat alle jood
se kolonisten op de Westoever
vertrekken. Met de suggestie dat
niet alle nederzettingen kunnen
blijven, is Syrië bereid joodse
bewoners op de Westoever te
overwegen die zich vrij naar en
van Israël kunnen bewegen,
maar die geen toestemming
zouden krijgen de Israëlische
vlag boven hun nederzettingen
te hijsen en die ondubbelzinnig
de Arabische soevereiniteit
moeten accepteren.Als de Is
raëli's weigeren dat te accepte
ren", aldus een Syrische bron,
„dan kunnen wij Arabische
vlaggen en soevereiniteit óver
Palestijnse dorpen in Israël ei-
Niettemin blijven Assads voor
waarden voor vrede compro
misloos. Syrië zal bij voorbeeld
niet accepteren wat de Ameri
kanen „vertrouwenwekkende
maatregelen" noemen de
aanwezigheid van militaire
waarnemers, een einde aan de
propagandacampagnes voor
dat Israël een begin hééft ge
maakt met de militaire terug
trekking uit bezet Arabisch ge
bied. Er zal geen einde komen
aan de economische boycot van
Israël en er zal geen overeen
stemming worden bereikt over
de waterbronnen voordat de Is
raëli's een „allesomvattende te
rugtrekking uit bezet gebied"
hebben ondernomen.
Tijdens gesprekken met de VS
hebben de Syriërs er ook op ge
staan dat zij over de Palestijnse
kwestie onderhandelen, net zo
goed als over de Golan hoogte,
om te voorkomen dat de Israë
li's misbruik maken van wat
Damascus vreest het zwakste
Arabische team op de conferen
tie, de gezamenlijke Jordaans-
Palestijnse delegatie. Assad
heeft meerdere malen tegen
over zijn eigen en Palestijnse
functionarissen herhaald dat
„halve oplossingen zullen lei
den tot hele oorlogen".
Assad wilde er zo zeker van zijn
dat de VS de Israëlische a
Inwoonsters van het dorpje Even Shmuel in het zuiden van Israël rouwen bij de aankomst van de kist met het stoffelijk overschot van Ronen Yore-
no. De 22-jarige legerkapitein kwam dinsdag samen met twee soldaten om het leven bij een bomaanslag in het zuiden van Libanon, waar Israël
een 'veiligheidszone' controleert. Syrië, dat grote invloed uitoefent op Libanon, eist dat Israël deze zone verlaat. foto afp svennackstrand
THE INDEPENDENT
Nadat ze twee weken ge
leden in Harare plechtig
hadden beloofd de men
senrechten te zullen res
pecteren en met „her
nieuwde kracht" de de
mocratie te verdedigen
en te bevorderen, zijn de
leiders van de Common
wealth teruggekeerd naar
hun landen en naar de
klus om aan de macht te
blijven.
In Zimbabwe, waar de
oproerpolitie gedurende
de conferentie van de
Commonwealth studen-
tendemonstraties uit el
kaar dreef met traangas
en gummiknuppels, zei
president Robert Mugabe
tegen de buitenlandse
pers: „Wij kennen onze studen
ten beter dan jullie. Wij willen
hen op onze manier discipline
bijbrengen."
Robert Mugabe: Wij willen onze studenten op
onze manier discipline bijbrengen.
berecht door een militaire
rechtbank. Voor hun aandeel i
de mislukte staatgreeppoging
zijn al 69 mensen die schuldig
ogen moet zien, is een
vooraanstaand lid van het
onafhankelijke team dat
toezicht houdt op de ver
kiezingen, in de gevange
nis gezet. Bisschop John
Mambo van de Kerk van
God is lid van de Zam-
biaanse Samenwerkende
Commissie voor Toezicht
op de Verkiezingen en
wordt bedreigd met de
portatie op grond van het
feit dat hij Zuid-Afrikaan
is. De al twintig jaar du
rende noodtoestand is
niet opgeheven voor de
verkiezingen.
Daartoe gestimuleèrd
door Canada en Groot-
Brittannië hebben de lei
ders van de Common
wealth hun handtekening
foto anp gezet onder een verkla
ring van tien punten die
hen bindt aan mensenrechten
en aan „democratie, democrati
sche processen en instellingen
die een weerspiegeling zijn van
Universiteitsstudenten probeer- zijn bevonden door het militaire de nationale omstandigheden,
den twee dagen lang bij de con- tribunaal, geëxecuteerd door
ferentiezaal te komen waar de
regeringsleiders bij elkaar zaten
van de academische vrijheid en
de mensenrechten, maar ze
werden tegengehouden door
oproerpolitie die traangasbom-
men afschoot. De politie sloot
het universiteitsterrein af, waar
pas geleden een nieuw hek om
heen is gezet.
In Nigeria heeft de regering van
president Ibrahim Babangida
toegegeven dat degenen die
worden beschuldigd van mede
plichtigheid aan een staats
greeppoging in april vorig jaar,
in het geheim zuilen worden
de rechtsstaat en de onafhanke
lijkheid van de rechterlijke
De onafhankelijke mensenrech- macht, en een rechtvaardige en
te klagen over het schenden tengroep van Nigeria, de Orga
nisatie voor Burgerlijke Vrijhe
den, probeert een uitspraak v
eerlijke regering".
Mahathir Mohamad, de pre-
Malaysië, verwoordde
de rechtbank te bewerkstelligen de mening van vele Afrikaanse
1 het. tribunaal illegaal en en Aziatische leiders toen hij
vorige maand zei: „Deze r
sen klampen zich vast 3
ongronwettig wordt verklaard.
Volgens de organisatie is aan
negen soldaten en twee burgers schillende zaken zoals
een advocaat geweigerd en zijn rechten en het milieu
zij gedwongen zich te laten ver
dedigen door militaire officie-
opnieuw onder koloniaal be
stuur te plaatsen." Na de bij
eenkomst van de Common-
In Zambia, waar president Ken- wealth zei hij: „Iedere regering
het
neth Kaunda vandaag
eerst sinds 1968 verkiezingen
een meerpartijenstelsel onder
zal doorgaan met wat zij moet
doen. Verklaringen zijn uitein
delijk slechts stukjes papier."
Edward Kennedy moet carrière zien te redden
Zijn weigering de oorlog tegen Irak te steunen, zijn houding tijdens de hoorzitting over de benoeming van
rechter Thomas en zijn talrijke amoureuze escapades betekenen wellicht het einde van de politieke carrière
van Edward Kennedy (links op de foto). In een laatste poging zijn populariteit wat op te vijzelen, trok de sena
tor min of meer het boetekleed aan. foto afp david
HARVARD KEITH BOTSFORD
THE INDEPENDENT
De rede die senator Edward
Kennedy eind vorige week uit
sprak aan de universiteit van
Harvard, was duidelijk bedoeld
als een apologia pro vita sua.
Hij onderkende in het open
baar de 'onwelvoeglijkheden'
in zijn privéleven en zei te be
seffen dat alleen hij verant
woordelijk is voor zijn misdra
gingen, en dat hij degene is die
ze het hoofd moet bieden.
De macho Kennedy-telg kwam
vooral over als een vadsige,
pruilende schooljongen die in
het toilet is betrapt met een si
garet. Hij sprak bijna een half
uur maar keek zelden op van
zijn uitgetikte tekst. Hoewel hij
meer zei dan hijzelf of een an
dere Kennedy ooit bij wijze van
verontschuldiging heeft gezegd,
miste zijn bekentenis de nodige
openhartigheid en directheid.
Bovendien gaf hij geen blijk van
berouw. Een priester die de
biecht afneemt, zou hier abso
luut geen genoegen mee ne-
Maar het zal allemaal toch niet
makkelijk zijn geweest, zelfs
niet binnen de muren van Har
vard in de rechtgeaarde staat
Massachusetts, waar al drie ge
neraties lang de Kennedy 's het
voor het zeggen hebben. Per
slot van rekening had 'Teddy'
de pers tot enkele maanden ge
leden nog voorgehouden geen
drankprobleem, seksprobleem
of huwelijksproblemen te heb
ben. En dat direct na de ver
krachtingszaak die zich afspeel
de in de familieresidentie in
Palm Beach, Florida, en waarin
Kennedy's neef William de
hoofdrol speelde.
De misdragingen van Teddy
kwamen weer eens onder de
aandacht van het grote publiek
tijdens de Senaatshoorzittingen
voor de benoeming van rechter
Clarence Thomas, die zich
schuldig zou hebben gemaakt
aan ongewenste intimiteiten.
Door dubbelzinnige grappen in
tv-shows en door de dagvaar
ding die hij kreeg om te getui
gen in het proces tegen neef
William kregen de roddels een
totaal andere betekenis. Waar
rook is, is vuur, zal menige
Amerikaan hebben gedacht.
Carrière op het spel
De reden van Teddy's aarzelen
de schuldbekentenis moet wor
den gezocht in het feit dat poli
tici alleen zo door de knieën
gaan ais hun politieke carrière
op het spel staat. Het politieke
overleven van Edward Kennedy
valt of staat met vrouwenzaken.
Als Roe versus Wadede rech
terlijke beslissing die bepaalde
dat abortus in de meeste om
standigheden legaal is wordt
verworpen door het Amerikaan
se hooggerechtshof met de
steun van opperrechter Tho
mas, zal Kennedy in de ogen
van veel vrouwen een goede
beurt maken, omdat hij tegen
de benoeming van Thomas
heeft gestemd. Maar in zijn ei
gen staat, waar het recht op
abortus al is gelegaliseerd, zal
dat hem misschien niet kunnen
redden. Vrouwen willen niet
langer worden vertegenwoor
digd door een man die in toene
mende mate wordt gezien als
een onverbeterlijke geile bok en
dronkelap.
De ironie wil echter, dat nie
mand zich zo hard en onver
moeibaar heeft ingezet voor de
zogenaamde 'liberale zaak' dan
Teddy zelf. Dat veel van deze
zaken inmiddels in wetten zijn
verankerd, is vporal te danken
aan de onwrikbare steun van de
Kennedy's voor burgerrechten,
het recht op abortus, de rechten
van homoseksuelen en alle
rechten die de liberale kiezers
binnen en buiten Massachu
setts zo na aan het hart liggen.
Maar de hoorzittingen in de
Thomas-zaak maakten duidelijk
dat Teddy's naam als verdedi
ger van deze zaken is bezoe-
déld. Zijn hartstochtelijke be
toog tegen de benoeming van
Thomas legde geen gewicht in
de schaal vanwege zijn eigen
wanordelijke privéleven. Velen
vonden het nogal opmerkelijk
dat juist Teddy het gedrag van
Thomas veroordeelde.
De Senaatsverkiezingen worden
pas in 1994 gehouden en tot de
verkrachtingszaak en de Tho
mas-hoorzittingen werd alge
meen aangenomen dat Teddy's
herverkiezing een uitgemaakte
zaak was. Hij heeft de machine
rie van de Democratische Partij
in zijn staat achter zich staan;
hij geniet landelijke bekendheid
en zijn reputatie is geworteld in
mythen die in het nationale be
wustzijn staan gegrift. Geen en
kele kandidaat wilde het tegen
hem opnemen.
Aangeschoten wild
Maar nu is alles anders. Om
twee redenen is zijn positie ern
stig in gevaar gekomen. In de
eerste plaats omdat zijn gedrag
en dat van zijn familie de pu
blieke sympathie heeft uitge
hold, en in de tweede plaats
omdat kritische liberalen en
vrouwen hem niet meer als
vanzelfsprekend steunen.
Kennedy is aangeschoten wild.
Het enige dat hij met zijn onbe
holpen bekentenis duidelijk
maakte, is hoe hij zich te weer
denkt te stellen: hij heeft zijn
halve leven in de politiek door
gebracht (en het geluk gehad
langer te leven dan zijn broers)
en hij is vastbesloten „alles te
geven om de zaken waar ik bij
na een derde eeuw voor heb ge
staan, te blijven verdedigen".
Maar Amerika is niet meer zo
ontvankelijk voor dergelijke
sentimenten. De liberale strijd
is allang gestreden en gewon
nen. De liberale verworvenhe
den hadden allemaal betrekking
op binnenlandse aangelegenhe
den en waren voor hun door
voering afhankelijk van een
Amerika dat veel rijker was dan
de huidige VS. De overige libe
rale pijlen op Teddy's boog -
een nationale ziektekostenver
zekering en verhoging van de
belasting voor rijken ten gunste
van de armen - zijn duur en
omstreden. Het is alsof Teddy
gevangen zit in de tijd: de idea
len uit de jaren zestig die voor
het Amerikaanse volk accepta
bel waren, zijn al in wetten ver
ankerd en hieraan heeft Edward
Kennedy niet veel meer toe te
voegen.
Hij is afgeschreven als kandi
daat voor het presidentschap.
Met zijn weigering de oorlog te
gen Irak te steunen, heeft hij
veel kiezers verforen. En de
stroom naaktfoto's van hem
met een jonge meid op een
jacht in de Middellandse Zee
heeft hem ook geen goed ge
daan. Een recente opiniepeiling
naar de populariteit van de der
tien leden van de Senaatscom
missie die zich over Thomas'
benoeming boog, spreekt wat'
dat betreft boekdelen. Iedereen
bracht het er slecht van af, maar
Teddy Kennedy prijkte hele
maal onderaan de lijst.
VERTALING: MARGREET HESLINGA
