Cultuur
een Nogal aparte Stijl van Adviseren.—
Misschien hebben We
GOEDHART
BOUWHUIS
'De stem is er, die staat vooraan'
Bot: totaal mislukt experiment
SieMatic
Schütz in première
Donderdag 31 oktober 1991
LATEN WE ZEGGEN dat 'Bot', een Fact-produktie
onder regie van Jos van Kan, over taal en waarne
ming gaat. Dat komt in elk geval slimmer over dan
gewoon eerlijk bekennen dat er aan deze voorstel
ling geen touw valt vast te knopen.
ZELF EEN WANDELENDE smeltkroes
van rassen, zingt Garland Jeffreys al een
kleine twintig jaar over de diverse as
pecten van het rassenprobleem. Het le
vert boeiende albums op.
DE NEDERLANDSE PREMIERE van Schütz' inte
grale Schwanengesang vindt morgen plaats inde
Pieterskerk te Utrecht. Uitvoerenden zijn de leden
van het ensemble Bouzignac o.l.v. Jos Leussink
NIEUWSLIJN
Recent werk van Hans Wapf te zien in Pulchri. »foto pr
Expositie Hans Wap in Pulchri
DEN HAAG - Pulchri Studio, aan de Lange Voorhout in Den
Haag, exposeert t/m 21 november werk van Hans Wap. Het gaat
om recent werk op papier, zowel lino's met de hand ingekleurd,
als gemengde technieken. Wap zag zijn werk in binnen- en bui
tenland al meerdere malen bekroond, onder meer op de 3e In
ternationale Grafiek Biennalé in Frenchen (een 3e prijs) en in
1986 op de 5e Grafiek Biennale in Seoel (de 'Superior Class Pri
ze). Te zien: di. t/m za. 11.00-17.00 uur, zo. 13.00 tot 17.00 uur.
Amerikaanse hardrock in Katwijk
KATWIJK - Op zaterdag 2 november spelen de Amerikaanse
bands Savatage en Vicious Rumors in hardrockcentrum Scum te
Katwijk. Vicious Rumours is een band die al sinds 1979 bestaat
en een viertal Ip's heeft afgeleverd. Savatage timmert ook al en
kele jaren aan de weg maar is nog niet echt doorgebroken. De
zaal, aan de Noordduinseweg, is open om 20.00 uur.
Fototentoonstelling Noordwijkerhout
NOORDWIJKERHOUT - In de Openbare Bibliotheek van Noord
wijkerhout is, in de maand november, de fototentoonstelling
'Bezwaard bestaan' van de fotografe Marrie Bot te bezichtigen.
Onderwerp in de foto's van Bot zijn de grote onderlinge diversi
teit en de mogelijkheden vari verstandelijk gehandicapten.
Dansgroepen pleiten voor danspodium
AMSTERDAM - Drie Amsterdamse dansgroepen pleiten voor de
bouw van een danspodium dat bij voorkeur moet zijn gekop
peld aan een nieuw te realiseren centrum voor eigentijdse mu
ziek. De drie - de Stichting Krisztina de Chatel, de Stichting
Dansproduktie en de Stichting De Nieuwe Dansgroep - uiten in
een brief aan de Amsterdamse wethouder van cultuur hun be
zorgdheid over de geringe aandacht voor de moderne dans.
„Profilering van Amsterdam als internationale kunstenstad is
eenvoudigweg ondenkbaar zonder' de moderne dans daarin te
betrekken", schrijven zij. In de brief ageren zij ook tegen de af
schaffing van huisvestingssubsidies voor kunstinstellingen. In
Amsterdam is een nijpend tekort aan goede repetitieruimte voor
moderne dans, aldus de brief.
Chanson Noire
LEIDEN - Op zondag 3 november vindt in café The Duke, aan de
Oude Singel in Leiden, wederom Chanson Noire plaats, een
open podium voor cabaret, poëzie, proza en vooral muziek en
liedkunst. Ditmaal zal de middag geheel in het teken van de
zang staan. Aanvang: 15.00 uur.
Kunstlijn 91 in Haarlem
HAARLEM - In Haarlem wordt op 1 november de zesde Kunst-
lijn geopend. Gedurende deze 3-daagse manifestatie presente
ren ruim 150 beeldende kunstenaars uit Zuid-Kennemerland
hun werk in tentoonstellingen, open ateliers en speciale evene
menten. Naast Haarlem vinden er activiteiten plaats in Heem
stede, Bloemendaal en IJmuiden. De opening vindt plaats in de
Vishal. In dit gebouw tonen alle deelnemende kunstenaars een
kunstwerk in een 'driedimensionale catalogus'. Aan de hand
hiervan kan de bezoeker zijn eigen kunstroute samenstellen. Er
-is ook weer de jaarlijkse Nacht van de Galeries. Vijftien deelne
mende galeries, herkenbaar aan de speciale Kunstlijn-wimpel,
zijn dan tot middernacht geopend.
RECENSIE WUNAND ZEILSTRA
Bot. Auteur: Bert Kommerij. Regie: Jos van
Kan. Spel: Niek van der Horst, Juul Vrijdag
en Marieke van Leeuwen.
Gezien: 30/10 LAK-Theater,
Leiden.
Te zien: 31/10, LAK-Theater.
Laten we zeggen dat 'Bot', een
Fact-produktie onder regie van
Jós van Kan, over taal en waar
neming gaat. Dat komt in elk
geval slimmer over dan gewoon
eerlijk bekennen dat er aan
deze voorstelling geen touw valt
vast te knopen. Om toch maar
een poging te wagen zijn 'taal'
en 'waarneming' mogelijk zin
volle trefwoorden.
In deel twee van het stuk tre
den twee vrouwen op. De één
probeert tegenover de ander die
blind is, in taal weer te geven
wat zij waarneemt. Voor een
groot deel gaat het daarbij om
de verrichtingen van de man
die hier door hen beiden wordt
gadegeslagen. In het eerste deel
is deze man in een monoloog
aan het woord geweest. Er
wordt bij dat alles geen gebruik
gemaakt van uitputtende be
schrijvingen, maar van weinig
of geen samenhang vertonende
tekstflarden.
Waarschijnlijk is de bedoeling
van dat alles om te laten zien,
dat taal een ontoereikend mid
del is om grip te krijgen op de
ons omringende werkelijkheid.
Dat laatste is overigens een toe
vlucht tot bekende taaltheorie
ën die misschien aan dit experi
ment ten grondslag liggen.
Ook al zouden de achtergron
dideeën dus best wel eens heel
interessant kunnen zijn, de ar
tistieke uitwerking in 'Bot' is be
slist rampzalig. Dat geldt voor
de tekst waar op een toneel
nauwelijks iets van te maken
valt. Dat geldt evenzeer voor het
regieconcept. Met grote regel
maat bijvoorbeeld gaat het licht
aan en uit. Absoluut een zwak
tebod van een regisseur die
kennelijk niet veel beters weet
te verzinnen om de scènewisse
lingen aan te geven. In zijn
tekstregie mikt regisseur Jos van
Kan op een mengeling van so
berheid en geheimzinnigdoene
rij. Dat laatste wordt door wel
haast kitschige muziek onder
streept. Maar het brengt alle
maal geen zin, samenhang of
spanning in dit gekunstelde
taaibrouwsel.
Volgens de planning zou 'Bot'
vijf kwartier duren. Het blijft bij
precies één uur. Meer dan ge
noeg voor een experiment dat
totaal is mislukt.
vooral over koken
en stijl. Want uw nieuwe
keuken moet een handige
werkplek zijn, afgestemd op
vari koken en uw stijlgevoel.
SieMatic maakt keu
kens in 14 prijsklassen.
Het 180 pagina's dikke
SieMatic keukenideeënboek
krijgt u gratis
Hoorn 126a (t.o. Avifauna), Alphen a/d Rijn, tel. 01720-22100. Openingstijden: 8.30-12.30,13.30-17.30, vrijdag tot 21.00 uur,
zaterdag 10.00-16.00uur. T LlEFST EEN SIEMATIC.
De laatste compositie van de
beroemde Duitse, vroeg-barok-
ke componist Heinrich Schütz
(1585-1672), de eertijds verloren
gewaande elfdelige motetcyclus
over psalm 119, beleeft komend
weekeinde zijn Nederlandse
première. Het vindt plaats tij
dens studiedagen rond Heinrich
Schütz, die door de stichting
Pratum Musicum in Utrecht
worden georganiseerd.
De Nederlandse première van
Schütz' integrale Schwanenge
sang vindt morgen plaats in de
Pieterskerk te Utrecht. Tijdens
het Schütz-weekeinde in
Utrecht treden op in de Pieters
kerk, het Utrechts Barok Con
sort (zat. 2 nov. 20.15 uur: o.a.
Musicalische Exequien), En
semble Rebel (zo. 3 nov. 15 uur,
instrumentale muziek van
Schütz' tijdgenoten) en de Cap-
pella Amsterdam (zo. 3 nov. 17
uur: treurmuziek van Schütz).
Daarnaast worden verschillende
lezingen en workshops gegeven
en een orgelconcert en beiaard
bespeling (zo. 3 nov. 11.45 en
12.30 uur) in de Nicolaikerk.
THEATERS
DEN HAAG
CIRCUSTHEATER
t/m zo 3,20.15 uur: Boudewijn de
Groot e.a. In de musical Tsjechov.
do 7: Koos Alberts met showorkest
Magie.
CONGRESGEBOUW
t/m zo 3, 20.15 uur: Amerikaanse
Broadway-musical Oklahoma.
DILIGENTIA
vr 1, za 2,20.15 uur: Hans Dorres-
tijn; Pretpark.
zo 3,11.30 uur: Else Krijgsmai
no, Janet Krause, viool, Koosje van
Haermgen, viool, Esther van Stralen,
viool, Caecilia van Hoof, violoncello;
werken van Schumann.
di 5.20.15 uur: Vermeer Kwartet
(USA); werken van Van Beethoven,
do 7. vr 8,20.15 uur: Cuadro Fla-
AMSTERDAM
CARRE
di 5 t/m za 9,20.15 uur: Koninklijk
Ballet van Vlaanderen; Anatevka.
CONCERTGEBOUW
za 2,14.00 uur: Radio Filharmo
nisch Orkest olv Edo de Waart, mmv
Eva Marton, sopraan; werken van Wa
gner.
za 2. ma 4, di 5,20.15 uur: Neder
lands Philharmonisch Orkest olv Rol
and Kieft mmv Herre-Jan Stegenga,
cello; werk van o.a.* Berlioz en Saint
Saêns.
zo 3,10.30 uur: Amsterdamse Bach-
solisten mmv Jaap van Zweden, viool,
Han de Vries, hobo, Jacob Slagter,
hoorn; werk van Telemann, Bach en
Förster.
zo 3,14.15 uur: O.V. de Stem des
Volks, Noord-Hollands Kamerorkest
olv Wouter Schmidt n
listen; werk van Gounod, Trygvason
en Grieg.
zo 3.20.15 uur: Stuttgarter Philhar-
moniker olvAlun Francis, mmv Karin
Lechner, Sergio Tiempo. Lyl Tiempo,
piano; werk van Schubert en Mozart,
do 7, 20.15 uur: Koninklijk Concert
gebouworkest olv Valery Gergiev mmv
Yuri-Bashmet, altviool; werk van Sch-
nittkeen-Sjostakowitsj.
C.C. AMSTELVEEN
vr 1,20.45 uur: Compagnie Philippe
Genty; Derives.
za 2,20.15 uur: Mark van de Veer
donk, Radétzky/Marcel Boon, Astrid
van Helden; Cabaretfestival,
dl 5,20.15 uur: Het Zuidelijk Toneel;
Toch zonde van die hoer.
wo 6 (try out), do 7 (première), 20.15
uur: Robert Paul; Het Trappenhuis.
MUZIEKTHEATER
zo 3. di 5, wo 6.20.15 uur: Neder
lands Dans Theater; Gamla Barn,
Ljusvarelser.
ma 4 (première), do 7, 20.00 uur: De
Nederlandse Opera; Fidelio.
NIEUWE DE LA MARTHEATER
vr 1, za 2, 20.15 uur;.zo3,14.00
uur: Helmert Woudenberg; Een
avondje'thuis.
di 5 t/m zo 17. 20.15 uur (betf. ma;
zo alleen 14.00 uur): Musical.
Tsjechov.
STADSSCHOUWBURG
vr 1 (première), za 2. 20 15 uur: Het
Folkloristisch Danstheater; Langs Eu
ropa's heirbanen,
zo 3.20.15 uur: The Ramblers olv
Marcel Thielemans, Jubileumcon
cert.
ma 4,20.15 uur: Momix American
Dance Theatre.
di 54/m zo 10, 20.15 uur (zo. alleen
14.00 uur): Toneelgroep Amsterdam;
CONCERTEN
LEIDEN
DROOMFABRIEK
3 november
De van oorsprong Argentijnse zanger
Jorge Novarro met pianobegeleiding,
aanvang 20.30 uur.
HARTEBRUGKERK
2 november
C.O.V. Ex Animo olv Wim de Ru mmv
Dordts Kamerorkest en vocale solis
ten; Stabat Mater - Haydn, Requiem
KV 626 - Mozart, aanvang 20.30 uur.
LVC
1 november
De Amsterdamse band Rubberhead,
zaal open 22.00 uur, aanvang 23.30
2 november
Afscheidsconcert van de Rotterdam
se band Spasmodique, yoorprogram-
ma de Leidse band Isis, zaal open
22.00 uur, aanvang 22.45 uur.
STADSGEHOORZAAL
1 november
De Bulgaarse concertpianiste Jenny
Zacharieva; werken van Haydn, De
bussy, Chopin en Liszt, aanvang
20.15 uur.
2 en. 3 november
A.N.U.M. Najaarsmuziek-Concours,
aanvang 11.00 uur.
DE WAAG
3 november
De invloed van het impressionisme na
de eerste Wereldoorlog (1919-
1927); werken van Ravel, Pijper, Pi-
zetti e.a., aanvang 14.15 uur.
ALPHEN
DE BRON
2 november
HET KASTEEL
2 november
Spo-dee-o-dee. aanvang 21.00 uur.
HILLEGOM
SOLUTION
2 november
The Bob Color Band, zaal open 21.00
uur, aanvang 22.00 uur.
HOOFDDORP
HET OUDE RAADHUIS
3 november
Koffieconcert door Ivo Janssen, pia
no; werken van Mozart, Schubert en
Chopin, aanvang 12.00 uur.
William Byrd Vocaal Ensemble olv Ni
co van der Meel; koormuziek op tek-
sten van Petrarca en Shakespeare,
aanvang 20.15 uur.
SASSENHEIM
GEREFORMEERDE KERK
1 november
WASSENAAR
DE PAAUW
3 november
Koffieconcert door de pianiste Ariëlle
Vernède; werken van Mozart.
Brahms, Debussy en Chopin, aanvang
12.00 uur.
HAZERSWOUDE
GEREFORMEERDE KERK
1 NOVEMBER
Elly en Rikkert Zuiderveld, aanvang
19.30 uur.
Garland Jeffreys na acht jaar stilte vrijwillig terug bij af
Het kan nauwelijks toeval zijn dat MTV net 'Food for
thought' van UB40 uitzendt op het moment dat Garland
Jeffreys de deur van zijn hotelkamer opent en zijn vrien
delijk lachende hoofd naar buiten steekt. Een betere om
schrijving van Jeffreys' werk dan 'gedachtenvoer' is nau
welijks mogelijk. In 's mans teksten doet hij voortdurend
kond van zijn diepe betrokkenheid bij het wel en wee van
zwart, blank en alle raciale kleuren die daar tussen zitten.
Buckwheat'. „Bij deze plaat
grijp ik terug op mijn 'Ghost
Writer'-album uit 1977. Veel
thema's op die plaat keren op
mijn nieuwe terug. Het is de
plaat die Spike Lee had moeten
beluisteren voordat hij de film
'Jungle Fever' maakte. Dat zou
hem zeker geholpen hebben.
Hij zou me gevraagd hebben
voor de hoofdrol."
Zijn heldere lach schalt door
AMSTERDAM THEO HAKKERT
Zélf een wandelende smeltkroes
van rassen, zingt Jeffreys al een
kleine twintig jaar over de diver
se aspecten van het rassenpro
bleem. Het levert niet alleen
boeiende albums op. Ook op
single-gebied doet Garland Jef
freys van zich spreken. Neder
land is de man van 'Matador',
zijn top 3-hit uit 1979, nog niet
vergeten. Zijn nieuwe single de hotelkamer. Niet omdat hij
niets voor film voelt (integen
deel: hij heeft plannen voor een
film op basis van het nummer
'Don't call me buckwheat'),
maar omdat hij absoluut niets
met Spike Lee van doen wil
hebben. Aardig die nieuwe golf
van zwarte filmmakers. Ze stip
pen dezelfde problemen aan als
Garland Jeffreys in zijn muziek,
maar Spike Lee is niet te ver
trouwen.
„Ik ben geen fan van Spike
Lee. Om diverse redenen. Ik
hield niet van 'Do the right
thing'. Vooral het eind was
slecht. Er was geen aanleiding
'Hail, hail, rock roll' schiet
momenteel omhoog de hitpara
de in. En dat terwijl hij juist
even geen platen had gemaakt
omdat hij zijn werk te commer
cieel vond worden,
Acht jaar lang hadden we
niets van Garland Jeffreys ver
nomen. Echt verbaasd over de
eerste vraag is hij dan ook niet.
Mister Jeffreys, where the hell
have you been?
„Ik heb zelf de zaken ook nog
eens op een rijtje gezet, w^it ik
kon op mijn klompen aanvoe
len dat iedereen mij dat de ko
mende tijd zou gaan vragen. Ik
maakte mijn laatste plaat in
1983, 'Guts for love'. Ik stapte er
toen een tijdje uit, want ik had
teveel platen gemaakt in een te
korte tijd. Dat zal ik nooit weer
doen, zes platen maken in ze
ven jaar. Om de een of andere
reden dacht ik toen dat het zo
hoorde. Tot ik mij realiseerde
dat dat natuurlijk nergens voor
nodig is. Ik ga nu eens per twee
tot drie jaar een plaat maken."
„Een ander punt was dat ik
rond '85 weer begon met het
schrijven van songs. Maar de
nummers waren niet goed. Een
vriend van mij, die nu overle
den is trouwens, vond dat ik
veel te veel in een commerciële
richting zat. Hij vond dat ik
weer moest doen waar ik het
sterkst in was: schrijven zoals in
mijn beginperiode. Meer hoefde
ik niet te horen, want zelf was ik
ook zeer ongelukkig met wat ik
aan het schrijven was."
om het zo te laten aflopen. Zijn
bijdrage aan de filmindustrie is
dat hij de deur voor anderen
heeft geopend. Maar verder...
Hij is een racist. Dat op de eer
ste plaats. Ten tweede weet hij
niets van vrouwen en al hele
maal niets over interraciale lief
de. Hij maakt een film over in
terraciale liefde, waar trouwens
bijna geen liefde in voorkomt,
noemt hem Jungle Fever, maar
voor die liefde neemt hij het
meest clichématige, negatieve
uitgangspunt dat er is. Dan heb
je er niets van begrepen."
Gitarist
'I was afraid of Malcolm' wordt
opgesierd door enkele fraaie gi
taarpartijen van Living Colour-
gitarist Vemon Reid. „Hij solli
citeerde ooit bij mij. Hij wilde in
mijn band spelen. Ik heb hem
niet aangenomen."
Inschattingsfoutje?
„Er was een goede reden om
hem niet aan te nemen. Ik wist
meteen dat hij geen tijd zou
hebben voor mij. Hij zou toch
een andere weg gaan, zijn eigen
weg. Een fantastische gitarist.
Samen werken zou niet gaan.
We bleven wel contact houden.
Ik nodigde hem mee te spelen
op 'Don't Call Me Buckwheat'."
Voor de hoes van 'Don't Call
Me Buckwheat' deed Jeffreys
een greep in een oude doos. We
zien de kleine Garland op een
straathoek in Brooklyn, vlak
voordat zijn vader hem mee zal
nemen naar zijn eerste base-
ball-wedstrijd. „De plaat begint
op dit moment, bij dit kind. Eén
kfrid op het meest perfecte mo
ment van onschuld. Hier sta ik,
op de hoek van de straat. Ik stap
van de stoep de wereld in. Hij
weet nog niets, maar hij komt er
wel achter. Hij zal er achter ko
men dat men niet op hem zit te
wachten. Hij is zwart noch
blank. De zwarte kinderen vin
den hem te licht, de blanken te
donker. Hij raakt in de war en
weet niet wat hij moet doen.
Mijn wereld was een eenzame."
Deze thema's zijn terug te
vinden in nummers als 'Spanish
Blood.' en 'Lonelyville', terwijl
het titelnummer verwijst naar
een periode waarin hij regelma
tig scheldwoorden naar zijn
hoofd geslingerd kreeg.
Muzikaal gezien put Jeffreys
weer uit het amalgaam aan stij
len waar zijn hele oeuvre op is
gestoeld. Reggae, rock, latin.
Mooi melodieus werk, rijk geïn
strumenteerd, maar het gaat
nergens ten koste van Jeffreys'
karakteristieke stem die na
drukkelijk naar voren is gemixt.
„Misschien dat de mensen de
plaat oppikken via de muziek.
Maar de stem is er, die staat
vooraan. Zeker, de teksten zul
len ze horen. Wat dacht je!"
Idee
„Ik had vervolgens wel een idee,
maar ik was te bang om er in te
duiken. Ik wilde weer een plaat
maken met het rassen-pro
bleem als thema. Daar was durf
voor nodig. Althans voor mij.
Op zich is het niet zo'n moedige
stap, maar voor mij was het een
overwinning dat ik het durfde.
Ik deed veel research, ook in
nerlijk. Ik moest eerst mijn ei
gen standpunten duidelijk heb
ben. Het is een zeer complexe
materie natuurlijk."
„De conclusie was echter zeer
simpel. Om het met Bo Diddley
te zeggen: je kunt een boek niet
beoordelen aan het omslag. Zelf
schreef ik: 'The color of yóu, the
color of me. You can't judge a
man by lookin' at the marquee.'
Op een dag kwarri ik die regels
in mijn bovenkamer tegen. Een
i moment. Ik was blij met
Ze komen voor in Jeffreys'
nieuwe hit 'Hail hail rock and
roll', die uiteraard ook te vinden
is op de cd 'Don't Call Me Garland Jeffreys: "Ik wilde v
i plaat maken met het rassen-probleem als thema".
