Buitenland
Turkije: Alle bases
Kurden vernietigen
Vernietiging wapens
Irak duurt tot 1993
KGB bereidde coup al
in december 1990 voor
'VS leggen in Madrid geen oplossing op'
Oppositie Zuid-Afrika
eist vrije verkiezingen
Einde van tweepartijenstelsel in Colombia
'Regering Bangladesh
negeert hongersnood'
Zaterdag 26 oktober 1991
Redactie: 023-150225 RONALD FRJSART (chef)
HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
United Press International (UPI).
NIEUWSLIJN
Parlement negeert oproep Jeltsin
Het Russische pEirlement heeft gisteren de oproep van president
Boris Jeltsin genegeerd om de lokale verkiezingen uit te stellen
tot volgend jaar. Volgens het parlement moeten deze nog vóór 1
december worden gehouden. Jeltsin had op uitstel aangedron
gen om geld te besparen en om politieke botsingen te vermijden
tussen democratisch gekozen functionarissen en degenen die hij
heeft uitgekozen om lokale regeringen te leiden.
Uitlevering kaper Achille Lauro
Het Griekse oppergerechtshof heeft gisteren besloten dat Ab-
dullrahim Khaled, die ervan wordt beschuldigd de kaping van
het cruise-schip Achille Lauro in 1985 te hebben geleid, moet
worden uitgeleverd. Italië heeft om zijn uitlevering verzocht. De
Griekse regering heeft het laatste woord over de uitlevering,
maar heeft al aangekondigd dat zij zich zal neerleggen bij het
besluit van het hof. Het gerechtshof in Genua veroordeelde Kha
led in 1987 bij verstek tot levenslange gevangenisstraf. Bij de ka
ping van de Achille Lauro werd een Amerikaanse jood vermoord
en vervolgens over boord gegooid.
Graf Romeinse keizer ontdekt
diens moeder. Srejovic zei dat de overblijfselen aangeven dat de
lichamen van Galerius - die van 293 tot 311 regeerde - en zijn
moeder Romula op de brandstapel zijn geplaatst. Volgens hem
zijn de tombes 1500 jaar geleden geplunderd. De vondst zal vol
gens Srejovic bij de VN-organisatie Unesco op de lijst van cultu
rele monumenten worden geplaatst.
Beul valt flauw: uitstel executie
Een ter dood veroordeelde Indiër heeft onverwacht uitstel van
executie gekregen toen de beul die hem zou ophangen flauwviel.
Een journalist van het persbureau United News of India meldde
dat de beul „een nieuweling in het vak is en waarschijnlijk te
veel last had van plankenkoorts". De beul krijgt vandaag een
kans in dezelfde gevangenis van Jammu, in het noorden
i India.
NEW YORK «AP
Het aantal chemische wapens
van Irak is zo groot, gevaarlijk
en moeilijk te hanteren dat
teams van de Verenigde Naties
pas in 1993 klaar zullen zijn met
de vernietiging ervan. Dat is
meegedeeld door het hoofd van
de speciale VN-commissie voor
de vernietiging van Ir aks chemi
sche wapens, Rolf Ekeus.
„De munitie gevuld met ze
nuwgassen en mosterdgas en
dergelijke is, kun je je indenken,
zeer moeilijk te hanteren", zei
Ekeus. Aan het vernietigen van
de munitie is volgens Ekeus een
groot risico verbonden.
Een team van ongeveer vijftig
VN-inspecteurs onderzoekt mo
menteel de grootste opslag
plaats voor chemische wapens,
op de militaire basis van Mut-
hanna bij Baghdad. De missie
van het team zal begin novem
ber zijn beëindigd. Al de in Irak
gevonden chemische wapens
worden in Muthanna vernie
tigd. De inpecteurs zullen de
basis, waarop vele gebouwen
staan, grondig doorzoeken, om
dat Baghdad herhaaldelijk heeft
geprobeerd wapens voor de VN
verborgen te houden. In de VN-
resolutie die een einde maakte
aan de Golfoorlog is vastgelegd
dat alle Iraakse massavernieti
gingswapens moeten worden
ontmanteld.
Prostituees in de Bengalese plaats
Narayanganj protesteerden giste
ren tegen islamitische fundamen
talisten die hen wilden verjagen
uit de twee bordelen in de rosse
buurt De politie moest er aan te
pas komen om de naar schatting
zevenduizend vrouwen te be-
zend islamieten. Een
ders van de islamieten liet weten
met de actie door te gaan totdat
„de slechte vrouwen zijn verdwe
nen". Een van de vrouwen hield
een plakkaat in de hand waarop te
lezen viel: „We zijn ook mensen".
FOTO AP PAVEL RAHMAN
MOSKOU «DPA
De voorbereidingen voor de
staatsgreep tegen Sovjet-presi
dent Michail Gorbatsjov in au
gustus zijn bij de geheime
dienst KGB al in december 1990
begonnen. Dit verklaarde de
nieuwe vice-voorzitter van de
KGB, Anatoli Olejnikov, gisteren
in Moskou. Hij baseerde zich op
documenten van de dienst.
Olejnikov leidde het onder
zoek naar de rol van de KGB bij
de mislukte staatsgreep. Hij
kwam tot de conclusie dat Vla
dimir Kijoetsjkov en Viktor
Groesjko, de voorzitter en vice-
voorzitter van de dienst, de be
langrijkste KGB-mannen in de
putsen waren. Bij de KGB zijn
inmiddels veertien arrestaties
verricht in verband met de
staatsgreep. Olejnikov sloot gis
teren niet uit dat nog vijf tot zes
agenten worden opgepakt. Hun
dossiers liggen al bij justitie, zei
hij.
Opnieuw luchtaanvallen op opstandelingen in noorden van Irak
Stafchef Dogan Gures van het Turkse leger heeft gisteren
aangekondigd dat alle bases van de Kurden in het noor
den van Irak zullen worden vernietigd. Gures zei dat na
dat hij het bevel had gegeven tot luchtaanvallen op
Turks-Kurdische opstandelingen. Premier Mesut Yilmaz
heeft aangekondigd dat de aanvallen vandaag worden
voortgezet.
Net als het offensief dat de
Turkse regering op 11 en 12 ok
tober tegen de Turkse Kurden
in Irak ondernam, volgde de
aanval van gisteren na aansla
gen van de Kurdische Arbei
derspartij (PKK) op Turkse
grensposten. Een vijfhonderd
sterke guerrillamacht van
de PKK overviel gisterochtend
vroeg de gendarmepost Cayirli,
op twee kilometer van de grens
bij de stad Cukurca. Een kleine
re eenheid richtte zich tegen
een tweede, vijf kilometer ver
der gelegen grenspost, maar
werd teruggeslagen.
De luchtaanvallen werden
uitgevoerd door gevechtsvlieg
tuigen en helikopters. Volgens
de militaire verklaring bevon
den zich in het aangevallen ge
bied geen burgemederzettin-
gen. De Kurdistan Democratic
Party (KDP) in Londen gaf giste
ren een verklaring uit, waarin
wordt gezegd dat bij twee aan
valsgolven verscheidene dorpen
in Irak werden gebombardeerd
waar alleen burgers wonen. Alle
dorpen liggen in de destijs door
de geallieerden gecreëerde 'vei
ligheidszone' waar geen Iraakse
vliegtuigen en helikopters mo
gen komen. Er zou ook napalm
zijn gebruikt. De KDP die het
bestuur in deze zone voor een
deel in handen heeft, herhaalde
dat er geen PKK-bases in het
gebied zijn.
Luchtfoto's toonden aan, zo
werd gezegd, dat onder de guer
rillastrijders veel doden waren
gevallen en dat de overlevenden
de bossen van noord-Irak in
vluchtten. Het aantal slachtofers
is niet bekend.
Een woordvoerster van de re
gering zei dat bij de guerrilla -
aanvallen op de grensposten 17
soldaten waren gedood en 40
mensen, zowel soldaten als
dorpsbewoners, gewond.
Volgens sommige berichten
worden de Turks-Kurdische re
bellen bewapend door de rege
ring van president Saddam
Hussein van Irak. Saddam zou
zich daarmee willen wreken
voor de bijstand die Turkije
heeft geboden aan het geallieer
de offensief tegen zijn land. Tij
dens de Golfcrisis heeft PKK-lei-
der Abdullah Ocalan in inter
views gezegd dat Saddam Hus
sein hem in de gelegenheid had
gesteld bases op te richten in
noord-Irak, om van daaruit Tur
kije aan te vallen. Turkije heeft
tijdens de Golfcrisis de Iraakse
olie-uitvoer geblokkeerd en zijn
militaire bases ter beschikking
gesteld voor Amerikaanse bom-
iementsvluchten op Irak.
Turkse functionarissen
iize:
hun verdenkingen dat Irak
en zeggen
geen harde bewijzen te hebben
voor hun verdenki
de Kurden bewapent.
Visser Allahdad (tweede van links) poseert in de haven van het Pakistaanse Karachi trots bij een walvis van 25 ton die hij in zijn netten heeft ge
vangen. FOTO AFP ZAFAR AHMED
Rtr-AFP-DPA-GPD
De Verenigde Staten zullen tijdens de vre
desconferentie voor het Midden-Oosten die
volgende week woensdag in Madrid begint,
geen oplossing proberen op te leggen maar
eerder als „katalysator" fungeren om Israël,
de Palestijnen en de Arabische landen ertoe
te brengen rond de tafel te gaan zitten. Dit
zei de Amerikaanse president George Bush
gisteren tijdens een persconferentie in Was
hington.
„Wij proberen hen bij elkaar te laten ko
men en hun meningsverschillen te laten
overbruggen", aldus Bush, die vol lof sprak
over de maandenlange inspanningen van
minister van buitenlandse zaken James Ba
ker. Hij onderstreepte het „historische" ka
rakter van de conferentie, die hij samen
met president Michail Gorbatsjov van de
Unie van Soevereine Staten (ex-Sovjetunie)
zal openen.
Bush reist maandag al naar Madrid, waar
hij vantevoren behalve met Gorbatsjov zal
praten met de Israëlische premier Yitzhak
Shamir en de Spaanse leiders.
De president ging niet in op de vraag hoe
het moet nu Shamir opnieuw te kennen
heeft gegeven niets te voelen voor vrede in
ruil voor de ontruiming van bezette gebie
den. „Ik zal daar geen antwoord op geven.
Ik wil niet iets doen waarmee ik onbewust
het proces nog ingewikkelder zou maken".
Shamir heeft gistermiddag de samenstel
ling bekendgemaakt van de Israëlische de
legatie naar de vredesconferentie over het
Midden-Oosten in Madrid. 2bals mocht
worden verwacht, draagt de lijst een zwaar
Likud-stempel.
De enige echte verrassing is het ontbre
ken van topdiplomaat Uri Lubrani, adviseur
van de minister van defensie, die aanvanke
lijk was genoemd als delegatieleider bij het
bilaterale overleg met Libanon. Waarom
Lubrani van de lijst is afgevoerd, is niet be
kendgemaakt, maar het houdt mogelijk ver
band met zijn rol in de onderhandelingen
over een gijzelaars- en gevangenruil tussen
Israël en in Libanon opererende groepend In
de Israëlische delegatie is een vertegen
woordiger van de Arabische minderheid
opgenomen en ook een kolonist uit de be
zette gebieden. Behalve delegatieleider Sha
mir bestaat de Israëlische vertegenwoordi
ging uit onderminister van buitenlandse za
ken Benjamin Netanyahu, kabinetssecreta
ris Elyakim Rubinstein, Likud-Knessetlid
Eliyahu Ben-Elisar (voorzitter van de Knes-
setcommissie voor buitenlandse zaken en
defensie), Likud-Knessetleden Sara Doron
en Uzi Landau, de directeur-generaal van
het bureau van de minister president, Josef
Ben-Aharon, de directeur-generaal van het
ministerie van buitenlandse zaken, Jopef
Hadash, diens tweede man, Eitan Ben-Zur.
de Israëlische ambassadeur in Washington
Zalman Shoval en diens ambtgenoot in Ma
drid, Shlomo Ben-Ami, een adviseur van de
minister van defensie, Sali Meridor, gene
raal Yekutiel Mor en de Druzische vertegen
woordiger Assad Assad.
'Regering belangrijkste struikelblok'
De leiders van de belangrijkste teruggetrokken,
zwarte oppositiebewegingen in Sisulu, die de zieke Nelson
Zuid-Afrika, Walter Sisulu Mandela (keelontsteking) ver-
(ANC) en Clarence Makwetu ving, zei dat het aanblijven van
(PAC) hebben gisteren vrije ver- de huidige regering het belang-
kiezingen geëist voor een parle- rijkste struikelblok is op weg
ment dat een nieuwe grondwet naar de onderhandelingen over
ACHTERGROND
BOGOTA-DEN HAAG ANP
tegenslag van start gegaan, na
dat de radicale Azapo, met ANC
en PAC een van de organisato
ren van de bijeenkomst, zich
woensdag na een conflict over
de deelname van organisaties
politiek be
stel. Hij eiste opnieuw
de instelling van een
overgangsregering van
nationale eenheid,
ook de oppositie
moet opstellen.
Sisulu en Makwetu
hielden in de haven-
stad Durban, in de Inkatha
provincie Natal, de
openingstoespraken niet bij
van de Patriottisch rnnforentie zitt*ng heeft. Deze over-
Front-conferentie, die COnjerenue gangsregering moet de
tot en met morgen zal verkiezingen voor de
duren. Meer dan vier- grondwetgevende ver
honderd afgevaardig- gadering uitschrijven,
den die ruim zeventig Aan de bijeenkomst in
organisaties vertegenwoordi- Durban wordt niet deelgeno-
gen, zullen proberen een geza- men door de Zulu-beweging In-
menlijk front tegen de regering katha. Inkatha wordt be-
in Pretoria te vormen. schouwd als een handlanger
De conferentie is met enige van de regering en is een tegen
stander van verkiezingen
een grondwetgevende vergade
ring, de gemeenschappelijke
noemer van de conferentiegan
gers in Durban.
Het politieke spectrum in Colombia wordt
sinds de jaren van de Violencia, de burger
oorlog in de jaren '50 waarbij tienduizen
den doden vielen, beheerst door twee par
tijen. De Liberale Partij en de Sociaal-Con
servatieve Partij die de belangen behar
tigden van een oude elite die steunde op
het bezit van land speelden elkaar na af
loop van de bloedige strijd de bal toe en le
verden om beurten de president van het
land. Ministersposten werden vaak gelijke
lijk over beide partijen verdeeld.
De strategie was er op gericht, vooral tij
dens het hoogtepunt van de Koude Oorlog,
links uit de politiek te weren. Om de vastge
roeste politieke structuren te doorbreken,
besloot links daarop de weg van de gewa
pende strijd te bewandelen.
De belangrijkste guerrillabeweging, M-19,
sloot in januari 1989 een wapenstilstand
met de Colombiaanse regering en koos, on
danks gewapende aanslagen op haar leiders
door rechtse doodseskaders, de weg van de
legaliteit. De rebellen zwoeren het geweld af
en kozen voor de parlementaire democra
tie.
Eigenlijk is het tweepartijenstelsel in Co
lombia al ten einde, maar in het parlément,
dat uit een Eerste en Tweede Kamer be-
De parlementsverkiezingen moeten
morgen in Colombia het einde inluiden
van het tweepartijenstelsel in het land.
De regerende Liberale Partij en de Soci
aal-Conservatieven zullen voortaan ook
in het parlement de macht moeten delen
met andere politici, van wie vooral de
voormalige guerrillastrijders van M-19
hoge ogen zullen gooien.
staat, is dat nog niet tot uitdrukking ge
bracht. Liberalen en sociaal-conservatieven
beschikken hier nog over een grote meer
derheid. In de grondwetgevende vergade
ring Constituyentedie van januari tot juli
bijeen was, hadden M-19 en MSN (Bewe
ging van Nationale redding, dissidente con
servatieven) de meerderheid.
De Constituyente, die direct door het volk
was gekozen en tot taak kreeg een nieuwe
grondwet te ontwerpen, die de oude uit
1886 moet vervangen, stemde in juni met
grote meerderheid voor ontbinding van het
parlement en voor vervroegde parlements
verkiezingen. Het nieuwe parlement zal in
februari 1992 aantreden en tot juli 1994
aanblijven. De ontbinding van het parle
ment werd in Colombia de belangrijkste
politieke gebeurtenis van de eeuw ge
noemd. De liberale president César Gaviria
sprak van een „stille revolutie". De leider
van M-19, Antonio Navarro, die een deel
VEin zijn ingenieursopleiding in Delft volg
de, merkte eind 1990 al op dat in Colombia
„zich een burgerrevolutie tegen het politie
ke establishment, de corruptie en het
machteloze parlement aan het voltrekken
In de nieuwe grondwet wordt onder meer
bepaald dat Colombianen niet aan het bui
tenland kunnen worden uitgeleverd. Dat
droeg er toe bij dat de leider van het drugs
kartel van Medellin, Pablo Escobar, zich in
het voorjaar vrijwillig overgaf aan de Co
lombiaanse justitie.
Of deze politiek ook resultaat oplevert in de
strijd tegen de drugshandelaars is nog niet
te voorspellen. Een woordvoerder van de
Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst DEA
zei vorige maand dat het drugskartel van
Medellin aan het wankelen is. De handel in
cocaïne vanuit Colombia gaat echter onver
minderd door, voegde hij er aan toe.
nuiVA .hm de hnkse Nationale Awami Par
tij.
Pas tien dagen geleden begon
de regering met hulpmaatrege-
De regering van Bangladesh ziet
de hongersnood die in het
noorden van het land heerst be
wust niet onder ogen en neemt
geen hulpmaatregelen. Dat
heeft de Bengaalse oppositie in
de hoofdstad Dhaka verklaard
na een bezoek aan de noordelij
ke provincies die in augustus en
september werden getrofffen
door grote overstromingen.
De oevolking van vijf miljoen
mensen in de noordelijke pro
vincies kampt met voedselte
korten, aldus de leiders van vier
links georiënteerde oppositie
partijen. Hongersnood en cho-
iera-epidemieën dreigen. De
overstromingen hebben de oog
sten vernield die op de velden
stonden, waardoor duizenden
landarbeiders geen werk heb
ben en er slecht aan toe zijn.
Circa 400.000 woningen wer
den volgens de officiële statis
tieken tijdens de overstromin
gen vernield. Veel mensen leven
onder erbarmelijke omstandig
heden en lijden aan ziekten en
ondervoeding, „maar de rege
ring probeert deze simpele
waarheid bewust te verhullen",
aldus Pankaj Bhattacharya van
len
niet toereikend om
lenigen, aldus de oppositie. Te
vens wordt er op gewezen dat
deze hulp via lokale vertegen
woordigers van de regerende
Bengaalse Nationale Partij
(BNP) loopt, die alleen bepalen
wie in aanmerking komen voor
hulp, aldus Bhattacharya.
E)e beschuldigingen werden
geuit nadat premier Khaleda Zia
woensdag verklaarde dat er
geen hongersnood in het land
is. „Als mensen naar hongers
nood willen zoeken moeten ze
terug naar 1974 toen de Awami
Liga aan de macht was, maar er
is nu geen hongersnood", aldus
Zia in het parlement. „Niemand
is de hongerdood gestorven, de
kranten drukken veel leugens af
en beschouwen de gewone
sterfgevallen en zelfmoorden als
slachtoffers van hongersnood",
aldus de regering.
Functionarissen van zieken
huizen bevestigen dat gevallen
van cholera zijn geconsteerd en
vrezen een epidemie.
