Vrije tijd
/I
Taalcreativiteit in race tegen de klok
NIEUWE CD'S Bijdragen: Wim Koevoet Willem Schrama Ken Vos Paul Korenhof SPELLETJES Jolanda Oukes
POP/POPULAIR
Little Feat 'Shake me up' (Mor
gan Creek/import)
Het moet maar eens uit zijn
met het gezeur over de in 1979
overleden oprichter/bandleider
Lowel George. 'Shake me up' is
de derde sterke plaat op rij van
de Amerikaanse, zeer veelzijdi
ge formatie Little Feat sinds
1988, het jaar waarin ze een he
vig bekritiseerde come-back
maakte. Little Feat zonder Ge
orge is geen Little Feat, ën tallo
ze varianten op deze dooddoe
ner verhullen alweer veel te lang
dat de nu zeven man sterke
band nog altijd tot de crème de
la crème van de Amerikaanse
rock moet worden gerekend.
Vooral als het tempo hoog is, de
beide slagwerkers elkaar rit
misch tegengas geven en met
horten en stoten dat typische
Feat-ritme tot stand komt,
springen de vonken er van af.
De titelsong van deze cd, alsme
de 'Fast Furious en 'Mojo
Haiku', zijn daarom de betere
4 nummers. Van de ballads is
vooral afsluiter 'Down in Fla
mes'zeer geslaagd. (WK)
Joe Cocker - 'Night calls' (Capitol)
Aan Joe Cockers individuele rij
pingsproces lijkt maar geen ein
de te komen. Hoe ouder hij
t wordt, hoe subtieler zijn song
beleving. Op 47-jarige leeftijd
i,< heeft hij niet langer een lood
zware geluidsmuur nodig om
zijn bloeddoorlopen zang aan
op te hangen. Integendeel, de
producers van dit album (David
Tickle, Danny Kortchmar en Jeff
,4lynne) hebben hem ditmaal
/eens flinterdun door de meng-
tafel gehaald, en dat heeft een
prachtig album opgeleverd, met
als hoogtepunt de indringende r
"Sib-ballad 'Please no more'.
"Maar ook de titelsong van Jeff
Tynne mag er zijn, evenals het
speciaal door Prince voor hem
geschreven 'Five women'. De
Beatles-klassieker 'You've got to
hide your love away' roept te
veel reminiscenties op aan de
aloude Sgt. Pepper-cover 'With
a little help of my friends', maar
een kniesoor die daarover zeurt.
'Night calls' behoort tot het bes
te wat Cocker tot nu toe maak-
te.(WS)
Jan Vayne - 'Colours of my mind'
(EMI)
Je bent geneigd hem de Neder
landse Richard Clayderman te
noemen, maar dan doe je hem
toch een beetje te kort. Zijn
techniek is onmiskenbaar beter
en zijn speel-opvatting brutaler,
onbevangener. De 25-jarige Jan
Vayne (spreek uit: Veenje) uit
Zwolle, die enkele jaren geleden
de titel 'Europees Kampioen
Improvisatie' op het Yamaha-
concours in de wacht sleepte,
serveert zijn publiek een goed
in het gehoor liggende piano
cocktail van lichte klassieken en
de betere melodieuze pop, en
vergeet overigens niet zijn eigen
naam eronder te zetten. In vijf
middagen nam hij in Londen
zijn debuut-cd 'Colours of my
mind' op, producer Gerard Stel-
laard voegde er hier en daar wat
strijkers aan toe, en klaar is
Kees. Het resultaat is een heel
aardig album in de kan-geen-
kwaad-sfeer. Te groot voor de
supermarkt, maar te klein voor
de concertzaal. (WS)
JAZZ
Myra Meiford Trio - 'Now Now
(Enemy)
Als we de moeilijk verkrijgbare
cassettes op het Nisus-label
even niet meetellen, is dit het
tweede album van de Ameri
kaanse pianiste Meiford. Nog
meer dan op haar vorige cd
'Jump' wordt bevestigd dat het
hier om een van de belangrijk
ste pianisten van de komende
jaren gaat. Zo is Meiford een
heel begaafde componiste die
kennelijk met het grootste ge
mak oorspronkelijke composi
ties met een sterke melodielijn
weet te schrijven. Daarnaast
zijn haar improvisaties niet zo
zeer uitweidingen, maar zowel
ritmisch als melodisch een ver
dieping van het geschreven ma
teriaal. Stilistisch staat Meiford
ergens tussen Paul Bley en Cecil
Taylor, een combinatie van ro-
mahtiek en percussieve span
ning die helaas zeldzaam is.
Handig weet ze ook verwijzin
gen naar oudere pianotradities
in haar stukken te verbergen,
zoals bijvoorbeeld in 'This That
Way'. De rest van het trio, be
staande uit bassist Lindsey Hor
ner en drummer Reggie Ni
cholson, volgt altijd het initiatief
van de leidster die over een to
meloze energie lijkt te beschik
ken. Een van de beste piano-
cd's van het laatste jaar.(KV)
Paul Hock - 'Fresh Fruit' (Time
less)
Het kwartet van gitarist Paul
Hoek behoort duidelijk niet tot
een wel of niet veronderstelde
Hollandse school. Het spel en
het geluid van de gitarist refe
reert al in de eerste seconden
duidelijk aan John Scofield. De
vraag of hij daar iets wezenlijks
eigens aan toevoegt is moeilij
ker te beantwoorden. Met Ben
van den Dungen, Harry Em
mery en Cees Kranenburg (ju
nior) maakt Hock in ieder geval
smakelijke moderne main
stream. De grootste kracht er
van ligt in de frisse composities
van de leider. Een onverwacht
en geslaagd idee is de bewer
king van Jacques Brels 'Voir un
ami pleurer'. Misschien niet erg
oorspronkelijke, maar wel zeer
vakkundig gespeelde muziek
die bovendien, afgezien van de
bas van Emmery, zeer goed
werd opgenomen.(KV)
Salzburg Recital. Liederen van
Beethoven, Debussy en Wolf -
Jessye Norman, sopraan; James
Zaterdag 26 oktober 1991 Redactie* 023-150263 HENRIETTE VAN DER HOEVEN INEKE VAN DER MEER Vonngeving: RALPH KLEINHOUT
I
NIEUWE VIDEO'S
Dit jaar kwamen er twee nieuwe Robin
Hood-verfilmingen uit: de ene werd een
succes, de andere deed weinig. De succes
volle Robin Hood met Kevin Costner is er
een waarvoor kosten noch moeite zijn ge
spaard en waarin avontuur over avontuur
buitelt. In John livings minder succesvolle
versie gaat het wat kalmer aantoe. Irving is
ook dichter bij het bekende verhaal van de
edelman die steelt van de rijken om de ar
men te kunnèn helpen, gebleven. Slecht is
de film zeker niet en wie (in de bios) heeft
genoten van de capriolen van Costner zou
toch de versie met Patrick Bergin eens moe
ten huren om het verschil in aanpak te zien
(CBS/Fox).
Stanley Krubricks 'Full metal jacket' is
nu ook op video verschenen. Kubricks films
zijn niet voor het grote publiek, maar voor
fijnproevers. Wie oppervlakkig kijkt zal 'Full
metal jacket' - over soldaten die in Vietnam
terechtkomen - kil en hard vinden, maar
wie let op de structuur van de film zal moe
ten erkennen dat een hoge graad van per
fectie is bereikt en dat het oorlogsbedrijf op
genadeloze wijze wordt geanalyseerd (War
ner HomeVideo).
In 'Postcards' van Mike Nichols is het
grote werk weggelegd voor Meryl Streep en
Shirley McLaine. Streep is een actrice met
een drugsverleden, Mclaine is haar over
heersende moeder die aan de drank is. Ze
proberen met elkaar te leven en dat valt
niet mee. Het gegeven is nogal somber,
maar Nichols heeft heel wat vrolijke mo
menten in het verhaal weten te stoppen
(RCA).
Dennis Quaid speelt de hoofdrol in 'Co-
me see the paradise' van Alan Parker. Hij is
er een Amerikaan in die, voor de oorlog,
verliefd wordt op een Japans meisje. Na de
aanval op Pearl Harbour worden in Ameri
ka de Japanners geïnterneerd en ook de ge
liefde van Quaid komt in een kamp. De
Amerikaan die in dienst moet lijkt te moe
ten kiezen tussen zijn liefde voor zijn land
en zijn vriendin. De film is met zorg opge
zet en hij behandelt een probleem dat na
de oorlog in de Amerika sterk is gebagatelli
seerd. Japanners die tientallen jaren in de
USA hadden gewoond en zich Amerikaan
voelden werden schandelijk behandeld en
Parker brengt dat duidelijk in beeld (RCA).
Hoe handig het bezit van een diploma
ten-paspoort is laat 'Diplomatic immunity'
van Peter Maris zien. Een mafketel met z'n
paspoort vermoordt een meisje. De politie
doet niets, maar pa (Bruce Boxleitner) heeft
lak aan het CD-paspoort. Hij trekt naar Pa
raguay en roeit daar de dader en een kwart
van het land uit. Ik zou er wat meer in gelo
ven als Boxleitner er wat stoerder bij had
gekeken. Dat doet hij niet. want hij kan het
niet: hij is te lief voor het killers-werk fWar
ner Home).
Levine, piano (Philips)
Jessye Norman blijft een enor
me persoonlijkheid, maar het
lijkt of zij nu al aan vocale kwa
liteiten begint in te boeten. Bo
vendien heeft het er steeds
meer de schijn van dat zij geen
echte sopraan is, maar een
mezzo-sopraan, en dat zij op
grond daarvan in de afgelopen
jaren zo makkelijk altpartijen
kon zingen. Ook in dit recital
valt op dat haar oude vocale
grandeur het best tot uiting
komt in die liederen waarin zij
haar mezzo-register kan aan
spreken. In het echte sopraan-
repertoire staat haar stem con
stant opder druk en levert het
hoorbaar problemen op om
goed te intoneren. Wie van Nor
man als liedvertolkster wil ge
nieten, is beter uit met een ou
dere opname. (PK)
Schubert: Liederen - Cheryl Stu-
der, sopraan; Inwin Gage, piano
(DG)
L H' D I/R
Wat een verschil met de tien
jaar jongere en opmerkelijk
veelzijdige Chyryl Studer, een
van de snelst rijzende sterren
onder de nieuwe generaties. In
vijftien liederen van Schubert
en met als afsluitend hoogte
punt het ruim een kwartier du
rende 'Klage der Ceres' toont zij
zich een typisch vertolkster uit
de moderne school. De geraffi
neerde woordkunst van
Schwarzkopf heeft moeten
plaatsmaken voor een grotere
directheid, waarbij stemmingen
en kleuren volledig in de muzi
kale lijnen worden opgenomen.
Studer blijkt daarin een waardig
navolgster van Ameling en Au-
gér, die hoe dan ook soms nog
haar meerderen zijn in het uit
diepen van teksten. Al met al
een veelbelovende liederen-cd
van een van de mooiste stem
men van dit moment, schitte
rend begeleid door Irwin Gage.
(PK)
DINGEN
Horloge-broche
Claudio Calli ontwierp voor muziekliefheb
bers die bij de tijd willen blijven deze horlo
ge-broche in de vorm een een gitaar. Het
horloge is een quartz-uurwerk. De prijs van
dit sieraadje is 69,-. Meer informatie:
Alpha Trading tel.075 - 216901.
Hersenkraker vc
De Digi-Disc is een moeilijk maar uitdagend spel
letje. Deze uit Amerika afkomstige 'breinbreker' is
een cilindervormig ding met zeven cijferschijven
die je afwisselend kunt verdraaien. Er staan cij
fers, plussen, minnen en vermenigvuldigings- en
or puzzelfanaten
deeltekens op. Het is de bedoeling de schijven zó
te verdraaien dat alle sommetjes kloppen. In
speelgoedwinkels en de kantoorboekhandel te
koop voor 16,95. f
Woordspelletjes doen het nog altijd heel
goed, zowel op tv als gewoon in de huiska
mer. Aan de enorme stapel spellen die de
creativiteit op taalgebied testen, heeft spel-
lenmaker MB dit jaar een gloednieuw spel
toegevoegd. Het heet Scattergories en is ge
schikt voor 2 tot 6 spelers vanaf 12 jaar. Een
woordspel dat goed is voor urenlange her
sengymnastiek.
In de doos zitten zes mappen, 18 categorie-
kaarten (6x3 kaarten), een tijdklok, speel
bord en een dobbelsteen waar het alfabet
op staat, uigezonderd de letters Q, U, V, X,
Y, Z. De fabrikant heeft aan alles gedacht,
want zelfs 6 antwoorden-blocnotes en 6
potloden ontbreken niet. Het speelbord
dient louter om de dobbelsteen op te gooi-
'en, want de steen is zo zwaar dat het rollen
fatale gevolgen kan hebben voor het tafel
blad.
Het doel van het spel is in een race tegen de
klok unieke woorden te bedenken in elke
categorie. De spelers kunnen naar hartelust
te keer gaan want er zijn maar liefst 144 ca
tegorieën. De beginletter wordt bepaald
door de 20-kantige dobbelsteen.
Het spel wordt in drie ronden gespeeld. Ie
dere speler krijgt een map, potlood, ant-
woorden-blocnote en categorielijst. Zorg er
wel voor dat iedereen dezelfde lijst voor
zich heeft. Eén van de spelers gooit de dob
belsteen en roept luid en duidelijk welke
letter deze ronde wordt gebruikt. Nadat de
tijdklok is ingesteld kan het spel beginnen.
De eerste kolom van de antwoorden-bloc-
note wordt nu ingevuld met woorden die
beginnen met de letter die de dobbelsteen
heeft aangegeven en slaan op de betreffen
de categorie. Voorbeeld: letter A. Categorie:
Landen. Dus: Andorra, Argentinië, Albanië.
De spelers hoeven maar een antwoord in te
vullen maar proberen wel zo origineel mo
gelijk te zijn. Want als een van de andere
spelers precies hetzelfde woord heeft, krijgt
niemand punten.
De spelers werken de hele lijst af. De tijd
klok is onverbiddelijk. Als hij afloopt, wordt
het spel meteen gestaakt.
Nu worden om beurten de antwoorden
voorgelezen. Elk goedgekeurd en uniek
woord levert een punt op. Dat aantal wordt
bovenaan de kolom gezet. De twee volgen
de rondes gaan precies zo. Aan het eind van
de derde ronde worden alle punten geteld.
Degene met de meeste punten wint.
Er is aan dit leuke woordspel een aantal re
gels verbonden die nodig zijn om het spel
in goede banen te leiden. Zo moet de eerste
letter van een antwoord de letter zijn die
door de dobbelsteen is vastgesteld. Lid
woorden mogen niet als sleutelwoord wor
den gebruikt en een woord mag ook niet
twee maal op de lijst worden gezet. Roos
mag worden gebruikt voor de categorie
e tegen de klok unieke woorden verzinnen.
bloemen, maar dan niet nog een keer in de
categorie meisjesnamen.
Wanneer eigen namen worden gebruikt telt
zowel de voor- als achternaam mee. Voor
een zanger/zangeres met een T kun je zo
wel Tony Scott als Mieke Telkamp gebrui
ken. Beter is in dit verband Tina Turner,
want dat levert twee punten op.
Er zijn natuurlijk altijd van die eigenwijze
spelers die ieder antwoord aanvechten. Bij
dergelijke twistpunten wordt er gestemd.
Als de stemmen staken, dus evenveel voor
als tegen, wordt het antwoord niet goed ge
rekend. Ook wanneer een speler een woord
niet goed heeft geschreven, wordt geen
punt toegekend. Ook niet aLs de speler wel
de juiste beginletter heeft gebruikt.
Om het spel nog spannender te maken, kan
de tijdklok kotter worden ingesteld. De er
varing leert echter dat de maximale tijd
geen luxe is. In een heleboel categorieën
zijn woorden met bepaalde beginletters
eenvoudigweg moeilijk te vinden. Ie hebt
die tijd dan hard nodig.
Scattergories is een degelijk uitgevoerd spel
dat voortdurend een beroep doet op de
taalcreativiteit. Want schrijf nooit het
woord op dat je het eerst te binnen schiet.
Je kunt op je vingers natellen dat één van je
tegenstanders dat ook opschrijft. Probeer zn
origineel mogelijk te zijn. Alleen daarmee
zijn punten te verdienen.
Scattergories van MB. Zeer variabele speel-
duur. Richtprijs: 100 gulden.
Het handige van deze Manhattan CD-toren
is dat je er een verdieping tussen kunt
schuiven als je collectie groter wordt. De
standaard-toren, die 99,- kost, kan dertig
zilveren schijfjes bevatten. Het tussenstuk
kost 34,95. Meer informatie bij Kupro BV,
tel.05738 - 2300.
Lettertrein
Onder het motto 'mijn spelen is
leren' zou deze houten trein
39,50) aan het assortiment
speelgoed kunnen worden toe
gevoegd. De wagons van het
treintje zijn namelijk 'gevuld'
met de letters van het alfabet.
Te koop in speelgoedzaken en
warenhuizen.
Zestig
jaar
jong
Een mooie moderne
vormgeving? Schijn
bedriegt. Dit fraai
vormgegeven stoel
tje met bijpassende
tafel en de strakke
vitrinekast werden
meer dan zestig jaar
geleden ontworpen.
Dick Dankers ont
dekte deze Portuge
se meubelen en zijn
Frozen Fountain
Productions brengt
ze als 'remakes' op
de markt. Het meta
len stoeltje met
houten zitting kost
ƒ324,- de tafel
384,- en de afsluit
bare vitrinekast (156
cm hoog, 60 cm
breed en 36 cm
diep) van dun plaat
staal met een alumi-
niumkleurige
coating moet 1600
opbrengen. Meer
informatie: 020 -
6221802.
CD-wolkenkrabber
