Buitenland
Korea's dichter bij elkaar
Binnenstad
Dubrovnik
onder vuur
Gangsters na schietpartij gepakt
Amerika wil weer
banden met Vietnam
Nieuwe premier Zaïre
valt slecht bij oppositie
Vrouwen in het Indiase Uttarkashi rouwen om de dood van familieleden tijdens de aardbeving die zich afgelopen zondag in het noorden van het
land voordeed. Volgens de Indiase pers zijn bij die ramp 1500 mensen om het leven gekomen. De autoriteiten houden voorlopig vast aan een do
dental van bijna 700. foto afp
Donderdag 24 oktober 1991 Redactie: 023-150225 RONALD FR1SART (chef) ONNO HAVERAAANS HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEAAANTSVERDRIET Vormgeving: HANS BOEZEUJN
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr),
International Press Service (IPS)Associated Press (AP), Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
CHINA EN LAOS zijn een verdrag
overeengekomen, waardoor na meer
dan tien jaar een einde komt aan het
grensconflict tussen beide landen
NIEUWSLIJN
Negen doden in stations Soweto
Bij aanvallen door met vuurwapens, speren en messen gewa
pende mannen zijn gisteren op twee treinstations in het woon
oord Soweto 9 zwarten om het leven gekomen en 36 gewond ge
raakt. De politie vermoedt dat de aanvallen op de stations
Nancefield en Orlando waren bedoeld als vergelding voor de
dood van een Zulu eerder op de dag. De stations liggen vlak bij
een arbeiderspension, waar aanhangers van de conservatieve
Zulu-beweging Inkatha zijn ondergebracht. Ooggetuigen zeiden
te geloven dat de aanvallen het werk waren van bewoners van
dit pension.
Monument voor vermoorde monniken
Mongolië gaat een monument oprichten voor de duizenden
boeddhistische monniken die op last van Sovjet-president Jozef
Stalin zijn vermoord. De Britse televisiezender BBC meldde
dinsdag vanuit Mongolië dat een massagraf is ontdekt in de
buurt van de stad Moron in West-Mongolië. Daarin bevinden
zich de stoffelijke overschotten van lama's die zijn gedood als
onderdeel van de wrede onderdrukking van het boeddhisme
door de communistische machthebbers.
Chauffeur ambassadeurs KGB-agent
Een Sovjet-chauffeur die sinds 1972 in Moskou zijn diensten
aanbod aan zeven achtereenvolgende Britse ambassadeurs heeft
volgens de Britse krant The Independent toegegeven een KGB-
agent te zijn geweest. De Moskouse correspondent van The In
dependent schreef dat chauffeur Konstantin Demachin tegen
over hem heeft verklaard de gesprekken die in de Rolls Royce
van de ambassade werden gevoerd, te hebben doorverteld aan
de geheime dienst. Damachin zei spijt te hebben niet eerder
met de waarheid naar buiten te zijn gekomen.
Twee leden Guardia Civil gedood
Twee leden van de Spaanse Guardia Civil zijn gisteren doodge
schoten door gemaskerde aanvallers. De aanslag in een café in
de Noordspaanse stad San Sebastian wordt toegeschreven aan
de Baskische afscheidingsbeweging ETA. De nieuwe slachtoffers
brengen het aantal mensen dat dit jaar in Spanje door politiek
geweld om het leven is gekomen op 36.
Moskovieten willen hoger loon
In Moskou hebben gisteravond zo'n tienduizend mensen gede
monstreerd voor loonsverhoging. „Wetten zijn niet genoeg om
het volk te voeden", stond op een spandoek dat door de demon
stranten werd meegedragen. „Ik ben arm en hongerig gemaakt"
luidde een andere tekst. De bijeenkomst, on het Moskouse Ma
negeplein, was georganiseerd door de Moskouse vakbondsfede
ratie. Voorzitter Sjmakov waarschuwde in een vraaggesprek voor
de televisie dat bij uitblijven van maatregelen alleen het „mach
tigste wapen" staking - overbleef.
Akkoord Cambodja getekend
In Parijs is gisteren het Cambodjaanse vredesakkoord ondertekend.
Het akkoord moet een einde maken aan een 21-jarige periode van
oorlog en verschrikkelingen en leiden tot vrije verkiezingen in 1993.
Er is onder meer bepaald dat verzetsleider prins Norodom Sihanoek
(op de foto), voorzitter wordt van de Opperste Nationale Raad, een
orgaan waarin alle partijen zijn vertegenwoordigd. Tijdens de onder
tekening van het akkoord kwamen vanuit Cambodja berichten van
bestandsschendingen. Vooral aan de Thaise grens was het gisteren
onrustig. foto afp cerard fouet
Noord- en Zuid-Korea hebben
aanzienlijke vooruitgang ge
boekt bij hun overleg over her
eniging. De landen hebben zich
zeer positief uitgelaten over de
resultaten van het overleg dat
de beide premiers de afgelopen
(lagen in de Noordkoreaanse
hoofdstad Pyongyang hebben
gevoerd. Er wordt gewerkt aan
een raam-akkoord waarin de
belangrijkste geschilpunten in
hun al veërtig jaar durende vij
andschap worden geregeld.
Noord-Korea heeft zijn weer
stand tegen het Zuidkoreaanse
beleid om het personenverkeer
via de zwaar bewaakte grens
voorlopig nog beperkt te hou
den opgegeven. In het raam-ak
koord wordt ernaar gestreefd
om zo spoedig mogelijk tot een
hereniging te komen van de
tien miljoen Koreanen die na de
staatkundige deling van elkaar
werden gescheiden en elkaar
sindsdien veelal niet meer heb
ben gezien.
De kernwapenkwestie is ver
schoven naar de toekomst.
„Ons standpunt is dat er een
akkoord moet komen over nu
cleaire ontwapening. Maar dat
betekent niet dat er geen over
eenstemming kan komen over
andere zaken als een non-
agressieverklaring, uitwisseling
en andere vormen van samen
werking, zolang zo'n akkoord er
nog niet is", vatte Noord-Korea
zijn positie samen.
Beide landen hebben een ge
zamenlijke werkgroep ingesteld
die onmiddellijk aan de slag
gaat met de voorbereiding van
het akkoord.
De Zuidkoreaanse premier
Chung Won-shik wees erop dat
de tegenstellingen tussen
Noord- en Zuid-Korea niet spo
ren met de sfeer van ontspan
ning in de rest van de wereld.
Hij pleitte ervoor een einde te
maken aan „de status van ge
wapende confrontatie", die for
meel nog tussen beide Korea's
bestaat, aangezien na de Korea-
oorlog alleen een wapenstil
stand overeen werd gekomen
en nimmer een vredesverdrag is
gesloten.
De Noordkoreaanse premier
Yon Hyong Mok kwam met een
voorstel dat beide landen de
produktie en het bezit van kern
wapens verbieden. „Als Ameri
kaanse kernwapens volledig zijn
teruggetrokken uit Zuid-Korea,
zullen wij een internationaal ak
koord tekenen en instemmen
met gelijktijdige inspectie (van
het nucleaire potentieel) in
Noord- en Zuid-Korea", be
toogde Yon.
Vergoeding
slachtoffers
aidsschandaal
De Franse president Mitterrand
heeft schadevergoeding in het
vooruitzicht gesteld voor slacht
offers van een schandaal, waar
in talloze mensen in de periode
van 1984 tot 1985 met aids be
smet bloed kregen toegediend.
Ook beloofde hij hervorming
van de Franse bloedtransfusie
dienst, die tienduizenden men
sen behandelde met besmet
bloed. Volgens een van de orga
nisaties die de belangen van de
slachtoffers behartigen, zijn
meer dan tweehonderd mensen
overleden als gevolg van be
smetting.
In verband met het schandaal
zijn deze week drie functiona
rissen op het gebied van volks
gezondheid, onder wie de ex-di
recteur van het Nationale
Bloedtransfusiecentrum, in
staat van beschuldiging gesteld
wegens het geven van toestem
ming voor het gebruik van be
smet bloed.
Hun staan aanklachten te
wachten wegens fraude en cri
minele nalatigheid, die leidden
tot het verspreiden van aids en
verschillende vormen van hepa
titis, waardoor volgens een ge
heim rapport van het Franse
ministerie van volksgezondheid,
dat uitlekte via het blad Le
Monde, rond 400.000 mensen
werden getroffen.
GAZA STAD AP
Haidar Abdul-Shafi, de aan
voerder van de Palestijnse dele
gatie naar de vredesconferentie
die volgende week in Madrid
begint, heeft gisteren gezegd
dat Israël „doet alsof' zijn groep
geen PLO-delegatie is. „Zij we
ten heel goed dat het een PLO-
delegatie is". Hij zei niet te ver
wachten dat de regering-Shamir
op dit punt moeilijkheden zal
maken, „omdat ik denk dat zij
de absurditeit van hun stand
punt inzien".
Israël weigert te onderhande
len met de PLO, die het als een
tenoristische organisatie be
schouwt, en heeft geëist dat
geen PLO-leden naar Madrid
worden afgevaardigd. De Pales-
tijnen in de door Israël bezette
gebieden hebben echter keer op
keer verklaard dat de PLO hun
enige wettige vertegenwoordi
ger is. Saeb Erekat, een ander
lid van de Palestijnse delegatie,
zei in een vraaggesprek met de
Amerikaanse omroep CNN en
voor de Israëlische radio onom
wonden dat de veertien leden
tellende delegatie is gekozen
door de PLO.
Yossi Ben-Aharon, directeur-
i het departement
i de Israëlische premier Yit
zhak Shamir, is van mening dat
Erekat zich met zijn opmerkin
gen uit de markt heeft geprezen
als deelnemer aan de vredes
conferentie. Ook Shamirs
woordvoerder Ehud Gol zei dat
Israël duidelijk had gemaakt dat
Zestien jaar na het einde van de
Vietnam-oorlog wil Amerika de
betrekkingen met Vietnam nor
maliseren. Minister Baker van
buitenlandse zaken heeft giste
ren gezegd dat de VS daarover
al volgende maand met Viet
nam willen gaan praten.
Washington stelt wel de voor
waarde dat Vietnam verdere
medewerking verleent aan het
onderzoek naar het lot van tij
dens de Vietnam-oorlog vermis
te Amerikaanse militairen, de
zogeheten MIA's missing in ac
tion). De Amerikaanse autoritei
ten hanteren een lijst waarop in
totaal 2.300 vermeende krijgs
gevangenen en MIA's staan.
Baker deed zijn uitspraak gis
teren in Parijs, waar hij de for
mele ondertekening van het
vredesakkoord voor Cambodja
bijwoonde. Kort daarna sprak
Baker met zijn Vietnamese
ambtgenoot Manh Cam. Baker
verklaarde dat de toenadering
van Washington tot Hanoi on
derdeel vormt van de Ameri
kaanse wil om „de bladzijde
van de Vietnam-oorlog" om te
slaan.
Na de Vietnam-oorlog was
het vooral Washington dat een
normalisering van de betrekkin
gen tegen hield. De smadelijke
afgang tegen de door de Sov
jetunie gesteunde communisti
sche verzetsbeweging Vietcong
liet bittere sporen na in de
Amerikaanse samenleving. Ja
renlang frustreerde het Witte
Huis met een harde handels
boycot de economische op
bouw van het in puin geschoten
Vietnam.
De bliksem-overwinning op
Irak tijdens de Golfoorlog nielp
Amerika pas over zijn Vietnam-
trauma heen. De afgelopen ja
ren heeft Washington ai voor
zichtig toenadering tot Hanoi
gezocht. Vorig jaar werd in de
Vietnamese hoofdstad een kan
toor geopend dat zich bezig
houdt met onderzoek naar ver
miste Amerikanen.
Een gemaskerde Pa
lestijn op de weste
lijke Jordaanoever
maakt bij een span
doek duidelijk tegen
de vredesconferentie
te zijn. foto epa
iemand die zich als lid van de
PLO presenteerde zichzelf auto
matisch uitsloot van deelname
aan de conferentie.
De 72-jarige gepensioneerde
arts Abdul-Shafi leverde kritiek
op uitlatingen van Shamir, deze
week tegenover het Europese
parlement, dat Israël niet van
zins is veroverd Arabisch gebied
terug te geven:Als we over vre
de piraten, schiet je er niets mee
op om op die manier te denken
en te praten".
De onderhandelaar zei dat de
Palestijnen in een ongunstige
positie naar de besprekingen werkt aan nieuwe nederzettin-
gingen, omdat zij hadden moe- gen - volgend jaar wil de rege-
ten buigen voor de Israëlische ring-Shamir het aantal kolonis-
eis dat geen afgevaardigden van ten hebben verdubbeld tot
buiten de Westoever en de Ga- 200.000 - „werpt de vraag op
zastrook mogen meepraten. De waarom wij eigenlijk gaan'zei
omstandigheid dat in de bezette hij.
gebieden hard wordt verder ge-
Ter verdediging van zijn be
slissing verklaarde Diaka dat het
hoog tijd wordt dat iemand de
taak op zich neemt om de span
ning in Zaïre te verminderen.
Gezien de reactie van zijn colle
ga-oppositieleden is het niet
aannemelijk dat hij hierin zal
slagen.
Diaka staat bekend als een
politieke kameleon die in het
verleden wel vaker van het ene
naar het andere kamp is overge
lopen. Direct na de onafhanke
lijkheid van Zaïre stond hij be
kend als een revolutionaire na
tionalist, die tot het kamp van
Mobutu's rivaal Lumumba be
hoorde. Direct na de moord op
Lumumba werd hij lid van Mo
butu's regering.
De grootste groep buitenlan
ders die gisteren is geëvacueerd,
is naar het buurland Congo ge
vlogen, van waar een aantal in
middels is doorgereisd naar Eu
ropa. Anderen rijn naar Ruanda
en Zuid-Afrika vertrokken.
CORRESPONDENT
De Zaïrese president Mobutu
heeft gisteravond zeer tegen de
zin van de oppositie een van
haar leden, Mungo Diaka, als
nieuwe premier aangewezen.
De oppositie wil dat Etienne
Tshisekedi, die begin deze week
werd ontslagen, wordt herbe
noemd als premier. De politieke
impasse waarin Zaire al enige
tijd verkeert, heeft gisteren we
derom geleid tot plunderingen.
De Belgische luchtmacht heeft
in verband hiermee opnieuw
honderden buitenlanders geë
vacueerd uit de op een na
grootste stad Lubumbashi.
De oppositie, verenigd in de
Heilige Unie, heeft Mungo
Diaka, die het premierschap
heeft aanvaard, van hoogver
raad beschuldigd en de bevol
king opgeroepen de straat op te
gaan om te protesteren tegen
de benoeming.
Het Joegoslavische leger heeft vanmorgen nieuwe be
schietingen uitgevoerd op de omgeving van Dubrovnik.
Gisteren werd het historische centrum van de stad voor
het eerst door granaten getroffen. Het centrum staat op
de Unesco-lijst van beschermde bouwwerken in de we
reld. Ook Vukovar, Osijek, Karlovac, Benkovac bij Zadar
en Sinj bij Split lagen vanmorgen opnieuw onder vuur.
De beslissende aanval van het Joegoslavische leger lijkt in
volle gang.
sche centrum van Dubrovnik
onder vuur. Met artillerie en
vanaf marineschepen werd de
binnenstad van 'de parel van de
Dalmatische kust' beschoten.
Diverse monumentale bouw
werken uit de Middeleeuwen c
Renaissance, waaronder het
Sponza-paleis, het Rupe-mi
um, de Minceta-toren, het Fort
Revelin en de oude muziek
school, werden beschad
Ook verschillende gebouwen
aan de Stradun, een van de be
kendste straten in de binnen
stad, kregen voltreffers. EG-
waamemers in Dubrovnik be
vestigden dat de stad zwaar on
der vuur ligt, maar over de aan
gerichte schade konden zij niets
zeggen.
Dubrovnik heeft net als Vuko
var, waar ook nog wordt ge
vochten, weinig militair-strate
gische betekenis. Maar de stad
geldt als het symbool van de
Middeneuropese cultuur en is
een grote toeristische trekpleis
ter. Kennelijk willen de Serviërs,
die als enigen nog in een fede
ratief Joegoslavië geloven, ver
hinderen dat een onafhankelijk
Kroatië straks beschikt over de
ze belangrijke inkomstenbron.
Dinsdag kondigde de Joegosla
vische minister van defensie,
generaal Veljko Kadijevic, „be
slissende operaties" tegen Kroa
tië aan, met als doel opheffing
van blokkades van legerkazer
nes door Kroatische eenheden
te bereiken. Sindsdien zijn de
gevechten in hevigheid toege
nomen, aldus Radio Zagreb.
Het federale leger heeft haast,
omdat binnenkort de winter zal
invallen.
Servië heeft intussen een
nieuw plan voor een nieuwe
Servische federatie ontwikkeld,
waarbij de 'onafhankelijke' Ser
vische regio's in Kroatië en Bos-
nië-Herzegovina (samen goed
voor meer dan een miljoen in
woners) zich kunnen aanslui
ten. Op een 'federale' top in
Belgrado werd besloten dat het
Joegoslavische volk zich via een
referendum over de toekomst
moet uitspreken. Zo'n referen
dum is in het voordeel van de
Serviërs, omdat zij verreweg de
grootste etnische groep vormen
Het leger nam gisteren voor
het eerst ook het oude, histori-
BERLIJN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De vier criminelen die maandagnacht door
het nemen van drie gijzelaars een vrije af
tocht uit de strafgevangenis van het Duitse
Celle afdwongen, zijn gistermiddag in
Karlsruhe gearresteerd. De beslissende tip
kwam van een Turk die twee van de misda
digers herkende in een parkeergarage.
Daarop kwam een speciale politie-eenheid
in actie die dit tweetal overmeesterde. De
wegens roof veroordeelde aanvoerder van
het viertal, een Duitser, en een Libanese
moordenaar, boden geen verzet.
Daarna volgde een wilde achtervolging
van de twee andere misdadigers, die op
nieuw iemand hadden gegijzeld. Buiten
Karlsruhe lukte het de politie de auto van
de gangsters tot stoppen te dwingen, waar
na het tot een wilde schietpartij kwam.
Daarbij raakten een andere Duitser, veroor
deeld wegens moord op twee politieman
nen, en een Joegoslaaf, die een lange straf
wegens roofovervallen uitzit, zwaar ge
wond. De gijzelaar bleef ongedeerd. Het
grootste deel van het losgeld van twee mil
joen mark is teruggevonden.
Enkele uren vóór de verrassende ontkno
ping zei de politie nog ervan uit te gaan dat
het als levensgevaarlijk omschreven viertal
naar Oost-Europa was ontkomen. Dat werd
onder meer afgeleid uit het feit dat zij hun
laatste gijzelaar uit Celle dinsdagavond vlak
bij de Tsjechoslowaakse grens in de Oost-
duitse deelstaat Saksen hadden achtergela
ten. De man werd gistermorgen vroeg ge
vonden.
De Duitse politie was sinds dinsdagmor
gen toen de vier hun tweede gijzelaar vrij
Deten, het spoor bijster. Daarom werd de
hulp van de Duitse bevolking gevraagd bij
de opsporing van de gevangenen. Hoewel
er honderden tips binnenkwamen, meldde
de politie toen geen „heet spoor" te heb
ben. De doorbraak kwam enkele uren later
met de beslissende tip uit Karlsruhe.
