Binnenland
CDA Senaat:
Plan-Simons
afblazen
'Minder aftrek pensioenpremie'
'Aidspatiënt moet te
lang op hulp wachten'
Beatrix: Japan kent
Nederlands leed niet
Energie-arm dieet
kan leven verlengen
Kamer kraakt strenger
beleid bouwstoffen
Het gelijk van senator Kaland
NIEUWSLIJN
Luchtvaartindustrie helpt Kazachstan
De Nederlandse luchtvaartindustrie gaat de republiek Kazach
stan assisteren bij het opzetten van een eigen nationale lucht
vaartmaatschappij en een nieuwe internationale luchthaven bij
de hoofdstad Alma Ata. Dat heeft de Netherlands Aerospace
Group (NAG), een samenwerkingsverband van veertig in de Ne
derlandse luchtvaartindustrie actieve bedrijven, gisteren be
kendgemaakt.
Deel vrouwenlichaam gevonden
Op de linkeroever van de Waal ter hoogte van Erlecom is vorige
week woensdag de romp en een deel van de bovenbenen gevon-
I den van een vrouw, zo heeft de rijkspolitie gisteren bekend ge-
I maakt. Sectie heeft uitgewezen dat de vrouw tussen de 25 en 40
jaar geweest moet zijn. Het is niet ondenkbaar dat de vrouw uit
J Duitsland met de rivier mee naar Nederland is gedreven.
Moorden Baarle-Nassau geen roof
De daders van de dubbele moord die afgelopen donderdag in
Baarle-Nassau werd ontdekt, hebben geen buit meegenomen.
De theorie dat het om een roofmoord gaat is daarmee op losse
schroeven komen te staan, zo heeft de Bredase politie gisteren
gezegd. Het buurt- en familie-onderzoek heeft niets opgeleverd.
Volgens de politie wijst ook niets erop dat er enige relatie is ge
weest tussen de slachtoffers en criminele activiteiten. De 50-jari-
ge zakenman en zijn 30-jarige vriendin werden in de kelder vast
gebonden aan stoelen en met vuurwapens om het leven ge
bracht.
'Klimaatramp door energieverdrag'
De plannen van premier Lubbers voor een Europees Energiever-
I drag vormen „een blauwdruk voor een klimaatramp van wereld-
formaat", aldus de milieu-organisatie Greenpeace in een brief
aan premier Lubbers. Volgens Greenpeace zal het Energiever
drag het broeikaseffect doen toenemen. Het Energieverdrag, een
initiatief van Lubbers, is een vrijbrief om overal op de wereld ko
len-, olie-, en gasvoorraden aan te boren, aldus Greenpeace.
Kem van het plan dat de Unie van Soevereine Staten (USS - ex-
Sovjetunie) energie levert aan de EG-landen in ruil voor westerse
j technologie.
Provincies eisen vijf taken
De decentralisatie blijft een wassen neus als niet minstens vijf
belangrijke onderwetpen worden overgedragen. De onderwer
pen waarover gemeenten en provincies zeggenschap moeten
krijgen zijn de jeugdhulpverlening, de regionale inspecties, on
derdelen van rijkswaterstaat, de het beleid in de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening Extra en het landbeleid op natuurgebied
en openluchtrecreatie. Dit heeft het Inter Provinciaal Overleg
(IPO), een belangenorganisatie van alle provincies, vanmiddag
voorgehouden aan een afvaardiging van de Tweede Kamer.
Donderdag praat de Kamer met minister Dales van binnenland
se zaken.
Drie Japanners kijken met grote belangstelling naar de vele soorten worst die te zien zijn op de Slavakto, de internationale slagersvakbeurs die gis
teren van start ging in de Utrechtse Jaarbeurs. Zo'n 1200 deelnemers uit 14 landen geven daar hun visie op ambachtelijk slachten.
•FOTO ANP PAUL VREEKER
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
De instanties waar dragers van
het aids-virus op zijn aangewe
zen voor medische of sociale
voorzieningen, werken te traag.
Het gebeurt regelmatig dat se-
ropositieven of aids-patiënten
zo lang moeten wachten dat ze
de hulp niet meer nodig hebben
als die wordt toegewezen.
„De toewijzingsinstanties zijn
te weinig flexibel om in noodge
vallen snel te kunnen beslissen.
Als ze die soepelheid wel heb
ben, dan passen ze wel op om
daar bekendheid aan te geven
uit angst voor een enorme toe
loop", aldus Jaap Goedendorp
van de HIV-vereniging Rotter
dam.
Ter gelegenheid van het drie
jarig bestaan van de vereniging
van mensen die besmet zijn
met het aids-virus is er vandaag
een symposium over de ontoe
gankelijkheid van de sociale en
medische voorzieningen. 'Aids,
dus geen tijd' is de veelzeggen
de titel.
Goedendorp geeft een aantal
voorbeelden, waaruit blijkt dat
er vaak drie tot zes maanden
overheen gaan voordat een ver
zoek om een taxi- of dieetkos
tenvergoeding wordt gehono
reerd door instellingen als het
GAK. de gemeqnteujke sociale
dienst of de Gemeenschappelij
ke Medische Dienst. Ernstiger is
het als het gaat om de aanvraag
voor krukken of een rolstoel of
noodzakelijke aanpassingen in
de woning. „Het gaat dan om
voorzieningen voor iemand met
een dodelijke ziekte, die hem
het leven kunnen veraangena
men", benadrukt Goedendorp.
In een aantal gevallen komen
de voorzieningen te laat: de toe
stand van de patiënt is zo ver
slechterd dat hij in een ver
pleeghuis is opgenomen of zelfs
is overleden. De HlV-vereniging
wil met alle toewijzingsinstan
ties gaan praten. Een landelijke
regeling voor een versnelde pro
cedure voor terminale patiën
ten, het probleem doet zich ook
bij bijvoorbeeld kankerpatiën
ten voor, zou een stap in de
goede richting zijn.
Ook pleit de HIV-vereniging
voor het toepassen van budget
financiering. „De aidspatiënt is
over het algemeen zeer mondig
en weet zelf heel goed wat voor
hulp hij nodig heeft. Met een
vast budget is èn de patiënt ge
holpen én kan er veel geld wor
den bespaard", aldus Goeden
dorp.
toxyo.anp ^jd e'"de gekomen, on
danks de tijd die sindsdien is
verstreken".
De groeiende economische
kracht van japan heeft duidelijk
zijn weerslag op de bilaterale
betrekkingen tussen Japan en
Nederland, aldus de koningin.
„Er vindt tussen ons een steeds
intensiever verkeer van perso
nen en goederen plaats en een
toenemende uitwisseling van
hoogwaardig technische kennis.
Japan is voor de Europese Ge
meenschap een natuurlijke
partner geworden".
Naast de economische ban
den brengt ook de uitwisseling
op cultureel terrein Japan en
Nederland nader tot elkaar,
vindt koningin Beatrix. Zelf laat
ze morgen het Concertgebouw
orkest voor keizer Akihito spe
len. Ze noemde de Japanse be
langstelling voor Europese cul
tuur „telkens weer verrassend
groot".
Dat klopt zeker, getuige een
tentoonstelling in Tokyo over de
Japanse invloed op Nederlandse
kunst. Deze wordt dagelijks
door ongeveer 600 mensen be
zocht, wat volgens een betrok
kene een zeer hoog aantal is.
„Een eerlijk besef van de be
proevingen die ons verleden be
iasten kan ons helpen gevoelens
van wrok en verbittering te
overwinnen. De geschiedenis
kan niet ongedaan worden ge
maakt, maar wij willen ook niet
haar gevangene zijn. De nieuwe
generaties in onze beide landen
moeten zich nu - weerbaarder
door de kennis van het verleden
- aan de toekomst kunnen wij
den".
Aldus vandaag koningin
Beatrix in Tokyo tijdens het
staatsdiner dat de Japanse kei
zer Akihito haar aanbood. Over
de oorlog zei ze verder dat deze
„helaas een diepe scheiding
tussen onze volken heeft ge
bracht. Sommigen raakten hier
bij als militair betrokken, maar
ook meer dan 100.000 burgers
zijn lange jaren geïnterneerd
geweest. Het is een hoofdstuk
uit onze geschiedenis dat min
der bekend is in uw land. Velen
van mijn landgenoten hebben
de oorlog niet overleefd. Zij die
wel zijn teruggekomen, blijven
getekend door de herinnering.
Aan hun leed is daardoor nog
Senatoren hebben 'fundamenteel bezwaar'
Krakkemikkig
toestel weg
van Schiphol
Dinsdag 22 oktober 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (dief) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKAAAN FRANS VISSER Vormgeving: JAN KUNGE
Een energiebeperkt dieet ver
lengt niet alleen het leven, maar
zorgt ook voor een goede ge
zondheid op hogere leeftijd. Dat
resultaat van proefnemingen op
dieren van TNO in Lèiden komt
donderdag en vrijdag aan de or
de tijdens een wetenschappelij
ke bijeenkomst over veroude
ring in Egmond aan Zee.
TNO gaf ratten ongeveer 30
procent minder te eten dan de
dieren gewend waren. Wel kre
gen ze alle noodzakelijke voe
dingsstoffen binnen. De dieren
werden 20 tot 30 procent ouder
dan gewoonlijk en vertoonden
veel minder ouderdomsziekten.
„Zelfs een matige beperking
van de inname van voedsel
heeft al een positief effèct", al
dus TNO-onderzoeker Hen
driks. Hoe eerder het dieet
wordt ingezet, des te groter zijn
de gevolgen op lange termijn.
De uitkomsten zijn volgens
Hendriks zo veelbelovend dat
het TNO-voedingsinstituut in
Zeist gaat beginnen aan een on
derzoekproject om te zien in
hoeverre een soortgelijke dieet-
beperking van invloed is op de
gezondheid van de mens.
In Egmond komen ook ande
re aspecten van de voeding bij
oudere mensen aan de orde. Zo
is gebleken dat het eten van vis
een lager risico voor hart- en
vaatziekten en suikerziekte met
zich mee brengt. Belangrijk is
ook dat ouderen de benodigde
vitaminen en andere voedings
elementen binnen krijgen.
'Afvalberg wordt alleen maar groter'
den haag GPD bouw, worden verboden en
den haag GPDmoeten voortaan als afval ge
stort worden. Volgens de werk
geversorganisaties VNO en
NCW leidt dat tot jaarlijks vier
tot tien miljoen ton extra afval
en tot extra stortkosten van 400
miljoen tot 1 miljard gulden.
CDA'er Esselink noemt dit
onderdeel van Alders voorstel
„onvoldoende doordacht". Te
Veldhuis (WD) spreekt zelfs
van „ondoordacht en onzorg
vuldig". Te Veldhuis: „Het is
ook in strijd met het nationaal
milieuplan, dat het storten wil
beperken".
Esselink en Te Veldhuis ach
ten de regels die Alders wil stel
len niet of nauwelijks contro
leerbaar. Dat is tevens de be
langrijkste kritiek van de Ver
eniging van Nederlandse Ge
meenten. Hoewel de milieube
weging de normen door de
bank genomen niet streng ge
noeg vindt, is zij het met de
werkgevers eens dat het labora
toriumonderzoek waarop Alders
zijn normen baseert, niet deugt.
Volgens de werkgevers worden
ook stoffen verboden, die in het
geheel de bodem niet vervuilen.
Het ontwerp-bouwstoffenbe-
sluit van milieuminister Alders,
dat strenge regels stelt aan te
gebruiken stoffen in bouwwer
ken, moet van tafel. Een kamer
meerderheid van CDA, PvdA en
WD onderschrijft de scherpe
kritiek van het bedrijfsleven, de
gemeenten en provincies en de
milieubeweging.
Esselink (CDA), Van der Vaart
(PvdA) en Te Veldhuis (WD)
plaatsen grote vraagtekens bij
de normen die Alders hanteert.
Bovendien vrezen zij dat het be
sluit tot een enorme berg extra
afval leidt. De Kamer stelt' de
kwestie binnenkort officieel aan
de orde in een mondeling over
leg met de minister.
In het ontwerp-besluit staan
stoffen genoemd die niet of in
slechts beperkte mate in bouw
materialen mogen worden ge
bruikt, omdat zij de bodem
kunnen verontreinigen.
Veel afvalstoffen van onder
andere grote industrieën als
Hoogovens en Hoechst (zoals
staalslakken en vliegas) die nu
op grote schaal worden herge
bruikt in woning- en wegen-
Het CDA in de Eerste Kamer heeft fundamentele bezwa
ren tegen de volksverzekering voor ziektekosten, het
plan-Simons. In de eerste schriftelijke reactie van de Eer
ste Kamer vraagt het CDA staatssecretaris Simons „zich
opnieuw te beraden" over de invoering van de tweede fa
se van het plan per 1 januari 1992 en over het hele plan
als zodanig.
felle kritiek uit de Eerste Kamer.
Daarna volgt een tweede schrif
telijke ronde en mogelijk nog
een derde. Door deze lange
voorbereidingstijd is het z
twijfelachtig of de Eerste Kamer
het wetsontwerp nog voor het
kerstreces zal behandelen. Lukt
dat niet dan kan het nieuwe
stelsel niet eerder dan 1 januari
1993 worden ingevoerd.
Volgens het nieuwe plan
moet Nederland in 1995 een
volksverzekering tegen ziekte
kosten hebben dat ongeveer 95
procent van het huidige zieken
fondspakket omvat. Het over
grote deel van de premie be
staat uit een percentage van het
inkomen, een klein deel bestaat
uit een vast bedrag. Verder kun
nen mensen kiezen of ze zich
voor het restant van het pakket
willen bijverzekeren en ze kun
nen kiezen voor een groter of
kleiner eigen risico.
De bezwaren van het CDA rich
ten zich op vrijwel alle onderde
len van het voorstel. Het CDA
gelooft niet dat het nieuwe stel
sel voor voldoende concurrentie
tussen de verzekeraars zal zor
gen en dat het plan leidt tot
kostenbesparing, één van de
belangrijkste doelstellingen.
De senatoren vinden in elk
geval dat de tweede fase van het
stelsel niet op 1 januari moet
worden ingevoerd. Zij vrezen
chaos, schrijven ze. Bij het
grootste deel van de kritiek
wordt het CDA gesteund door
de WD, die helemaal tegen het
plan-Simons is. Ook D66
schaarde zich gisteren achter de
bezwaren van het CDA, waar
door een meerderheid in de Se
naat tegen de plannen is.
Naar verwachting zal Simons
nog deze week reageren op de
Het kabinet denkt erover om de aftrekbaar
heid van pensioenpremies aan een maxi
mum te binden om zo ruimte te scheppen
voor een belastingverlaging.
Dat zegt staatssecretaris Ter Veld van so
ciale zaken in antwoord op kamervragen.
„De aftrekbaarheid van pensioenpremies
heeft consequenties voor de belasting- en
premieopbrengsten. Een verlaging van pen
sioenpremies en dus een verminderde fis
cale aftrekbaarheid van pensioenpremies
maakt belastingverlaging mogelijk", aldus
Ter Veld. Zij ontkent overigens dat er al
concrete plannen bestaan.
Volgens Ter Veld zullen door de gelijke
behandeling van mannen en vrouwen de
kosten van pensioenregelingen stijgen met
2,4 miljard gulden. Ook de vergrijzing kost
de pensioenfondsen geld.
Om te voorkomen dat de premies straks
sterk omhoog moeten, wil het kabinet dat
niet het laatstverdiende loon de grondslag
vormt voor het pensioen maar het gemid
delde salaris tijdens de loopbaan. Nu bete
kent elke loonstijging een extra financiële
last in de toekomst. Ook komt met het kabi
netsplan een einde aan het systeem waarbij
iemand vlak voor zijn pensioen nog een for
se loonsverhoging krijgt om het pensioen
op te krikken.
De discussie rond de fiscale behandeling
van pensioenen en de hoogte van pen
sioenaanspraken werd begin dit jaar tijdens
de discussie over de Tussenbalans geopend
door premier Lubbers. Doel is een situatie
waarin aow en pensioen samen 70 procent
van het laatstverdiende loon opleveren.
ACHTERGROND
DEN HAAG WILFRED SCHOLTEN
„Wij gunnen hem deze promotie van har
te", laat de woordvoerster van de CDA-frac
tie weten na de benoeming van CDA-ka-
merlid Johan de Leeuw op een topfunctie
op Landbouw. Hoezo, promotie? Heeft die
Kaland dan toch gelijk? De woordvoerster
wil niet direct een link leggen met de uit
spraken van de senator uit Zoutelande.
Maar het is wel een „samenloop van om
standigheden die minder gelukkig is", geeft
ze toe.
En dat is het. Want om het volgens velen
talentvolle kamerlid nu als enige aan te re
kenen dat hij zijn kamerbankje verlaat voor
het topambtenarenpluche, is oneerlijk.
Sinds de verkiezingen van september 1989
hebben achttien van de honderdvijftig le
den de Tweede Kamer verlaten.
Maar zijn de heren en dames er inder
daad op vooruit gegaan? Drie werden er
burgemeester en één wethouder. Verder
werden er parlementariërs geroepen tot
ambten als lid van de Raad van State, de
Beneluxraad en (promotie?) de Eerste Ka
mer. Bovendien betraden enkelen het door
de politiek tegenwoordig zo geroemde
'maatschappelijk middenveld'. Twee oud-
kamerleden besloten net als De Leeuw om
ambtenaar te worden. En bij die achttien
horen ook de PvdA'ers Moor en De Visser,
die hun kamerlidmaatschap opzegden om
dat ze zich niet konden verenigen met het
wao-standpunt van hun partij.
Alsof de duvel er mee speelt. Senator
Kaland (CDA) had nog maar net zijn kri
tische noten gekraakt over de carrière
zucht van zijn collega's aan de overkant
van het Binnenhof, of het was weer zo
ver. Johan de Leeuw (óók CDA) besloot
de Tweede Kamer na vijf jaar te verruilen
voor een topfunctie op het ministerie
van landbouw, natuurbeheer en visserij.
Een andere vraag is of het niet juist ver
dienstelijk is dat ex-parlementariërs hun
capaciteiten op een ander gebied gebrui
ken. Twee sprekende voorbeelden zijn de
PvdA'ers Herfkens en Schaefër. De eerste
deed in de Kamer ontwikkelingssamenwer
king en Schaefer is nu eenmaal meer op
bouwwerker dan politicus. Herfkens ging
zich bij de Wereldbank bezig houden met
haar specialisme, Schaefer ging het project
team sociale vernieuwing leiden. En finan-
cieel-specialist Kombrink (PvdA) vond het
na zeventien Kamerjaren tijd voor iets an
ders. Hij werd directeur-generaal financiën
en economie bij Defensie.
Geldt voor De Leeuw hetzelfde? Hij is af
gestudeerd aan de landbouwuniversiteit
Wageningen en heeft gewerkt bij de christe
lijke boeren en tuindersorganisatie CBTB.
In de Kamer was hij lid van de commissie
voor landbouw en visserij. Maar een echte
specialist? In een extra uitgave van het per
soneelsblad van Landbouw zegt hij het mi
nisterie „nog onvoldoende" te kennen. Het
directoraat-generaal landelijke gebieden en
kwaliteitszorg, waar De Leeuw de scepter
gaat zwaaien, is zelfs nog onbekender: „Op
dat terrein moet ik een zekere inhaalslag le
veren. Daar ligt een extra opgave om aan te
werken.
De interviewer herhaalt een oude waar
schuwing van De Leeuw aan de minister
'dat hij 'niet te ver moet doorschieten naar
de kant van natuur en landschap'. De kers
verse topambtenaar relativeert dit met 'an
dere verantwoordelijkheden'. Toch: „Maar
het is juist als je constateert dat ik in het
verleden - in vergelijking met de produktie-
kant - niet zo intensief bezig ben geweest
met deze poot van het ministerie."
Het beeld dringt zich op van een benoe
ming waarbij ook andere factoren een rol
hebben gespeeld. Want waarom anders een
veelbelovende carrière binnen de CDA-
fractie opgeven voor deze functie? De
Leeuw was al opgeklommen tot een belang
rijke woordvoerder voor sociale zaken. Hij
was één van de zeer weinige kamerleden
die deze zomer invloed hebben gehad op
de wao-plannen van het kabinet.
Maar het is bekend dat De Leeuw al bijna
staatssecretaris was. Het lijkt er nu op dat
hij via een ambtelijke tussensprong straks
aan de dans om het ministerschap mag
meedoen. Jammer, dat op deze manier Ka
land gelijk schijnt te krijgen.
SCHIPHOL BILL MEYER
De krakkemikkige Boeing 707
van de Nigeriaanse maat
schappij Gas Air Cargo die
zondag een startverbod opge
legd kreeg, is gisteren aan het
einde van de middag van
Schiphol vertrokken. Het toe
stel werd luchtwaardig ver
klaard nadat er enkele repara
ties waren uitgevoerd. Het toe
stel is zonder vracht vertrok
ken naar Roemenië.
De Boeing vertoonde zondag
bij een inspectie zoveel man
kementen dat de Rijkslucht
vaartdienst (RLD) en de Rijks
politie besloten het toestel aan
de ketting te leggen. Na onder
zoek bleek de neus van het
vliegtuig beschadigd evenals
de wanden van de cabine. De
Dienst Luchtvaart stuitte ver
der op gaten in de vloer van de
cockpit en olielekkages in het
hydraulisch systeem. Het was
voor de eersté keer dat op
Schiphol een vliegtuig aan de
ketting werd gelegd vanwege
de slechte toestand.
De Zweedse premier Carl Bildt
heeft gisteren een bezoek ge
bracht aan de Nederlandse pre
mier Lubbers in diens functie als
voorzitter van de EG. Bildt zei dat
zijn land ook als lidstaat van de
Europese Gemeenschap politiek
neutraal zal blijven. Na de bespre
kingen met Lubbers zei Bildt dat
Zweden aan de besprekingen over
een Europese defensiemacht wil
deelnemen. „Dat verandert echter
niets aan de kern van ons beleid
dat we lidmaatschap van een mili
taire alliantie afwijzen". Lubbers,
die anders dan Frankrijk en Duits
land wil dat de NAVO het belang
rijkste orgaan blijft voor Europese
verdediging, zei dat er geen nood
zaak was te eisen dat nieuwe lid
staten hun neutraliteit opgeven.
„De oude discussie over neutrali
teit is niet erg relevant meer," zei
Lubbers. Hij voorspelde dat Zwe
den rond 1996 kan toetreden.
•FOTO ANP ARTHUR BASTIAANSE
