Cultuur
Zes eeuwen boeken
in Leiden
Leiden in teken van het boek
Donderdag 17 oktober 1991
ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASKIA STOEUNGA Eindredactie: HANS SONDERS
THEATERS
DEN HAAG
APPELTHEATER
vr 18, za 19. wo 23. do 24. 20.15
uur: De Appel; (studio) Ingeblikt I.
(grote zaal) Spinoza.
AT&T DANSTHEATER
vr 18, za 19. wo 23. do 24. 20.15
uur: Nederlands Danstheater; Mats
Ek, Gamla Barn, LjusVareiser.
CIRCUSTHEATER
zo 20. 12.15 uur: Wyneke Jordans ei
Leo Doeselaar, piano; Jonge Mees-
I ters.
wo 23, 20.15 l
aterconcert.
DILIGENTIA
r: Janis lan live, the-
j zo 20.14.15 uur: Het Luistermuse
um; De Erkenning, rondleiding door
de muziek van de laatste 100 jaar.
di 22, 20.15 uur: Onon Ensemble;
Mozart. Schubert.
wo 23. 20.15 uur: Helmert Wouden
berg; Een Avondje Thuis,
do 24. 20.15 uur: Hans Visser
Vrienden; Een Akoestisch Concert.
DR. ANTON PHILIPSZAAL
vr 18. 20.15 uur: Residentie Orkest;
Tsjaikovski, Rachmaninov, Prokofjev.
za 19. 20.15 uur: Nederlands Ka
merkoor-, Martin, Jolivert.
zo 20, 15.00 uur: Haags Junioren Or
kest. Haags Jeugd Orkest-, Rossini,
Beethoven. Brahms, Whear, Samt-
Saens.
ma 21, 15.00 uur-. Nieuw Ensemble;
Boulez, Lmdberg, Laman, Loevendie.
wo 23. 20.15 uur: Schönberg En
semble; Rihm, Schnebel, Mahler.
KONINKLIJKE SCHOUWBURG
vr 18. za 19. zo 20, 20.15 uur: Het
Nationale Toneel; 'Heldenplatz', van
Thomas Bernhardt,
ma 21di 22, wo 23. 20.15 uur: Het
Nationale Toneel; Een Ideale Echtge
noot.
do 24, 20.15 uur: Noord Nederlands
Toneel; Roberto Zucco.
NEDERLANDS CONGRESGEBOUW
zo 20, 14.00 uur: Federatie Haags
Amateurtoneel; Interstedelijke Tone-
gala evening.
AMSTERDAM
CARRE
dag (beh ma). 20.00 uur; zo ook
14.00 uur; 'Les Misérables'.
CONCERTGEBOUW
vr 18, 20.15 uur: Forum Filharmo
nisch olvGabriele Bellini mmv Jean-
Ives Thibaudet, piano; Franck, Liszt,
Respighi.
za 19. 15.00 uur: Schönberg Ensem-
319, 20.15 uur: Het Amsterdams
Gemengd Koor. Randstedelijk Bege-
leidings Orkest olv Willem Wiese-
hahn, mmv diverse solisten; The Mes
siah van Handel.
zo 20. 20.15 uur: Shura Cherkassy,
piano; werk van o.a. Lully, Ives, Cho-
ma 2120.15 uur: Amsterdams Pro
menade Orkest olv Ernst van Tiel.
Jurre Haanstra, mmv Henk Poort, ba-
di 22. 20.15 uur: KCOV Excelsior,
Nationaal Philharmonisch Orkest olv
Thijs Kramer, mmv diverse vocale so
listen; Bach. Mozart,
wo 23, 12.30 uur: Gratis toegankelijk
Lunchconcert door het Nederlands
Philharmonisch Orkest olv Hartmut
Haenchen.
wo 23, do 24. 20.15 uur: Nederlands
Philharmonisch Orkest olv Hartmut
Haenchen, mmv Bella Davidovich,
piano; Van Beethoven - Pianoconcert
nr 5, Sjostakowitsj - Symfonie nr. 9.
C.C. AMSTELVEEN
za 19, 20.15 uur: Janis lan.
ma 21, 20.15 uur: Wibi Soerjadi,
piano; Bach, Chopin, Schumann, Lis
zt.
di 22, 20.15 uur: Ro Theater; Tartuf-
fe van Moltere.
wo 23. 20.15 uur: Piet Bambergen,
Rudi Falkenhagen e.a.; Joost mag het
weten.
MUZIEKTHEATER
vr 18, do 24. 20.15 uur en zo 20.
14.00 uur: Het Nationale Ballet; o.a.
Ik hou gewoon m'n adem in, Dodenei
land, Sarcasmen.
dt 22, 12.30 uur: Hendrik Jan Lind-
hout, trompet. Marianne Prommel,
fagot, Nico de Rooij, piano; Hinde-
mith - Sonate.
NIEUWE DE LA MARTHEATER
vr 18. za 19, 20.15 uur en zo 20,
14.00 uur: Henny Orri, Carol van
Herwijnen e.a.; En ik dan? van Annie
M.G. Schmidt.
di 22 t/m za 26, 20.15 uur: Stewart
Ross; Write or wrong, mmv Frankie
Abalony, piano, Engelstalige voorstel-
mière t/m za 26, 20.15 u
14.00 uur: Toneelgroep Amsterdam;
Penthesilea van Heinrich von Kleist.
CONCERTEN
LEIDEN
GEREFORMEERDE KERK VRIJGEMAAKT
18 oktober
Vocaal Ensemble 'C sharp minor', werk van Grieg en Sibelius, aanvang 20.15 uur.
K&O-KAPELZAAL
24 oktober
Marcel Moester, bas, en Jorina van Bergen, piano; werk van Wolf, Schubert,
Gershwin en Bernstein, van 12.45 tot 13.30 uur.
LVC
18 oktober
Red Hot Tulpe Bolle, zaal open 22.00 uur, aanvang concert 23.30 uur.
19 oktober
De Raggende Manne, zaal open 22.00 uur, aanvang concert 23.30 uur.
STADSGEHOORZAAL
18 oktober
Rian de Waal, piano; werk van F. Schubert en L. Godowsky, aanvang 20.15 uur.
DE WAAG
18 oktober
The Barton Workshop, muziek van Poolse en Russische componisten, aanvang
20.15 uur.
19 oktober
Termostientet, Lingua Franca Meets Val Resia, aanvang 21.30 uur.
ALPHEN
ADVENTSKERK
24 oktober
Alphens Mannenkoor olv René Fons, mmv Lisette Emmink, sopraan, Simon Stelling,
orgel; werken van o.a. Bach, Mozart, Strauss, Rodgers, aanvang 20.00 uur.
OUDSHOORNSEKERK
24 oktober
Vocaal ensemble 'Ottovoci' olv Maurice Broussard; werken v
Saëns, Ravel en Poulenc, aanvang 20.15 uur.
LISSE
T HUYS DEVER
19 oktober
Leden van het Residentie Orkest, aanvang 20.00 uur.
WASSENAAR
DE PAUWHOF
20 oktober
Peter Bree. hobo, en Anna Vreede-Mees, piano; werken van
vienne en Schumann, aanvang 16.00 uur.
i Schumann, Saint-
Veel evenementen op Boekenzondag
De Leidse boekenwereld maakt een florerende indruk.
Boekhandels hebben grote nieuwe panden betrokken of
zijn ingrijpend gerenoveerd. Uitgeverij Brill lijkt een zwa-
fe crisis te boven zijn gekomen. Het aantal Leidse anti
quariaten is de afgelopen jaren zo ongeveer verdubbeld.
Maar er is meer.
De universiteitsbibliotheek, met zijn grote, rijke collec
tie heeft een prachtige, moderne behuizing gekregen. De
openbare bibliotheek is eveneens verhuisd naar een his
torisch, maar modern ingericht gebouw, waar de liefheb
ber tegenwoordig zelfs op zondag terecht kan. En als klap
op de vuurpijl wordt op 20 oktober de eerste, en hopelijk
niet de laatste, Leidse boekenzondag georganiseerd, met
een breed scala aan evenementen.
LEIDEN «P G. HOFTUZER
Een dergelijke opleving is in de
geschiedenis van het Leidse
boek niet uniek. Ook in het ver
leden waren er perioden van
opkomst, bloei en verval. De
drukkerij, uitgeverij en boek
handel, maar ook het lezen van
boeken zijn door de eeuwen
heen onderhevig geweest aan
steeds wisselende invloeden
van economische, sociale, poli
tieke en culturele aard. Een
rondgang door de Leidse boek
geschiedenis kan dit illustreren.
Over het boek in Leiden vóór
de introductie van de boekdruk
kunst is maar weinig bekend.
We weten dat in de vijftiende
eeuw in het klooster Lopsen,
gelegen net buiten de toenmali
ge Rijnsburgerpoort, hand
schriften werden gekopieerd en
verlucht. In die tijd bezat Leiden
ook de eerste openbare biblio
theek van de Noordelijke Ne
derlanden. De beroemde jurist
Philips van Leyden, raadgever
van vorsten en prelaten, had bij
zijn dood in 1382 zijn huis op
de hoek van de Nieuwsteeg en
het Pieterskerkhof, met daarin
een voor die tijd zeer aanzienlij
ke verzameling van 73 hand
schriften, nagelaten. Lang heeft
deze bibliotheek niet bestaan,
want door diefstal en gebrekkig
toezicht slonk het boekenbe
stand snel. De herinnering er
aan bleef echter behouden in de
naam van het huis, Templum
Salomonis, ofwel Salomo's tem
pel der wijsheid, zoals het ne-
gentiende-eeuwse uithangbord
van Burgersdijk Niermans
laat zien.
Ketters
De eerste Leidse boekdrukker
was een zekere Hendrik Hen-
driksz. Van hem zijn een drietal
boeken bekend, gedrukt in
1483. Hij werd spoedig opge
volgd door anderen, die zich
vooral toelegden op de druk van
katholieke kerk- en gebeden
boeken. Jan Seversz. daarente
gen, die op de Hooigracht
woonde, drukte omstreeks 1520
ook verboden ketterse geschrif
ten, reden waarom hij door het
stadsbestuur werd verbannen.
Een ander slachtoffer van de
censuur was de drukker Jan
Mathijsz. Ook hem werd de toe
gang tot de stad ontzegd, maar
niet nadat hij in 1546 met de
door hem gedrukte boeken om
zijn nek op het schavot te
schande was gezet.
Toch bleef de verspreiding
van de boekdrukkunst in Leiden
lange tijd beperkt. Tot het
laatste kwart van de zestiende
eeuw tellen we niet meer dan
zo'n vijftien boekdrukkers, allen
met een bescheiden produktie.
Pas met de stichting van de
Universiteit in 1575 kwam daar
verandering in. Door de komst
van vooraanstaande geleerden
en steeds meer studenten
kwam de Leidse uitgeverij en
boekhandel tot bloei. Die werd
nog versterkt door de vestiging
van talrijke ervaren drukkers en
boekverkopers uit de Zuidelijke
Nederlanden die om gods
dienstige of economische rede
nen de wijk naar het Noorden
namen. De meesten waren af
komstig uit Antwerpen, gedu
rende de zestiende eeuw hèt
belangrijkste boekencentrum
van Noord-West Europa.
Onder hen treffen we
Christoffel Plantijn, de grootste
drukker van zijn tijd. Na enige
jaren werd hij opgevolgd door
zijn schoonzoon Frans van Rap-
helingen, tevens een beroemd
geleerde op het gebied der oos
terse talen. Zij bewoonden een
prachtig huis aan de Breestraat
en hadden een boekwinkel
naast de academie op het Ra
penburg. Een andere Zuid-Ne
derlander was Louis Elzevier,
die aanvankelijk alleen als
boekbinder werkte. Hij zou de
stamvader worden van de be
roemdste Leidse drukkersdy
nastie.
Deze drukkers en boekverko
pers specialiseerden zich in uit
gaven in het Latijn voor een in
ternationaal geleerd publiek,
hèt fundament van het Leidse
boekbedrijf gedurende de ko
mende twee eeuwen. Maar ook
het veilingwezen kwam van de
grond evenals de lettergieterij.
Omstreeks 1630 woonde en
werkte in de Haarlemmerstraat
de lettergieter Arent Corsz. van
Hogen acker. Uit eerbied voor
de legendarische Hollandse uit
vinder van de boekdrukkunst,
Laurens Jansz. Coster, liet hij in
de gevel van zijn huis een beeld
van deze beroemde Haarlem
mer aanbrengen.
De zeventiende en achttiende
eeuw waren het gouden tijd-
de Leidse boekhandel
Omstreeks 1630 woonde en werkte in de Haarlemmerstraat de lettergieter Arent Corsz. van Hogenacker. Uit
eerbied voor de legendarische Hollandse uitvinder van de boekdrukkunst Laurens Jansz. Coster, liet hij in de
gevel van zijn huis een beeld van deze beroemde Haarlemmer aanbrengen. Na 350 jaar staat het er nog
als die van de Elzeviers, Maire
en Hackius in de zeventiende
eeuw, en van Pieter van der Aa
en het huis Luchtmars in de
achttiende eeuw, dreven handel
uitgeverij. Ondernemingen door hee' Europa.
Tijdens de Eerste Leidse Boekenzondag, die op
20 oktober wordt gehouden, staan in veel boek
handels, musea en antiquariaten speicale activi
teiten op het programma:
De Bond van Handelaren in Oude Boeken or
ganiseert van tien tot zes een grote antiquaren
beurs in de Pieterskerk.
Antiquariaat Aioloz, Botermarkt 8, presenteert
boeken die normaal niet in Nederland worden
verkocht. Boeken op het gebied van moderne
kunst, fotografie en Franse letterkunde worden
van tien tot vier tentoongesteld.
Bij uitgeverij Brill is van tien tot vijf uur een
grote uitverkoop van klassieke boeken.
Een gratis taxatie van boeken en prenten is
vanaf tien uur mogelijk bij Burgersdijk Nier
mans. Ook is daar de verkoop van een speciaal
voor deze dag gedrukte tekst van Piet Paaltjens
in Azteekse vertaling.
Bij Fleuron wordt informatie over grafische
technieken met voorbeelden toegelicht en
boekhandel Ginsberg presenteert een expositie
van boeken op het gebied van een nieuw spe
cialisme: de esoterica.
Boekhandel De Kier fleurt zijn etalage op met
archiefexemplaren (boeken en prenten) uit ei
gen bezit, bij antiquariaat De FOikspaan is een
demonstratie boekbinden te zien.
De dichter Anton Korteweg leest om twaalf
uur voor uit eigen werk bij boekhandel Kooyker,
waarna Eleonore Oldenburger een uitleg over
en demonstratie van tarot geeft.
Bij antiquariaat Van Paddenburgh is een ex
positie van hedendaagse schilderkunst uit Tan
zania, terwijl gratis beschrijving en taxatie van
Japanse prenten en boeken mogelijk is bij
Ukiyo-eBooks samen met Hotei Japanse Pren
ten. (van twee tot vijf uur).
Boekhandel Verre Volken heeft een expositie
boeken over primitieve kunst en bij reisboek-
handel Zandvliet is die dag een Globe-reductie
actie.
De Bibliotheca Thysiana is in de Pieterskerk
aanwezig met een expositie van beroemde we
tenschappelijke boeken uit de 16de en 17de
eeuw; in Museum Boerhaave is om twee uur
een lezing over anatomische atlassen en hun af
beeldingen.
Ook Stedelijk Museum De Lakenhal staat in
het teken van de boekenzondag met een ten
toonstelling over Leidse drukkers, boekstempels
e.d. Voor kinderen wordt in de Openbare Biblio
theek een jeugdtheaterproduktie gegeven: om
twee uur begint daar 'Zachtjes murmelt het pa
pier'.
In het Rijksmuseum voor Oudheden houdt
M. Raven om drie uur een lezing over 'Het boek
in het oude Egypte'.
Toch waren het niet alleen
geleerde boeken die in Leiden
van de pers kwamen. Veel klei
nere drukkers en boekverkopers
legden zich toe op produktie en
verkoop van schoolboeken,
pamfletten, stichtelijke tractaat-
jes, almanakken en wat dies
meer zij. Er werd in huiselijke
kring veel voorgelezen, zodat
ook zij die niet konden lezen
toch met het boek in aanraking
konden komen. Het bezit van
grote bibliotheken was voorbe
houden aan de stedelijke elite,
aan hoogleraren, rijke kooplie
den en regenten.
Omschakeling
Tegen het einde van de acht
tiende eeuw was het met de
bloei van het Leidse boekbedrijf
gedaan. De politieke en econo
mische neergang van de Neder
landse Republiek en het in on
bruik raken van het Latijn als
voertaal van de geleerde wereld
hadden tot gevolg dat de Leidse
boekverkopers hun vooraan
staande positie verloren. Een
lang en moeizaam proces van
omschakeling volgde, waarbij
men zich steeds meer richtte op
de Nederlandse markt.
Deze ontwikkeling had echter
ook positieve kanten. Een door
betere scholing en ontluikend
maatschappelijk bewustzijn
groeiend lezerspubliek verlang
de juist een groter aanbod van
Nederlandstalige boeken.
Om aan deze groeiende vraag
te voldoen waren de Leidse
FOTO O POST VAN DER MOLEN
drukkers en uitgevers in de ne
gentiende eeuw gedwongen
over te schakelen op industriële
produktiemethoden. Een van
de pioniers op dit gebied was
A.W. Sijthoff, wiens voor zijn
tijd zeer moderne bedrijf was
gevestigd op de hoek van de
huidige Doezastraat en het Ra
penburg. Begonnen met één
handpers in 1850, draaiden er
rond 1900 20 snelpersen en
werkten er 200 mensen! Sijthoff
beperkte zich bovendien niet
tot de uitgeverij van boeken,
maar richtte ook verscheidene
kranten op, waaronder het
Leidsch Dagblad.
De ingrijpende veranderingen
in de aard en organisatie van
het Leidse boekbedrijf hebben
zich voortgezet in de twintigste
eeuw. Het boekenaanbod in de
boekhandels nam steeds verder
toe, maar tegelijkertijd nam het
aantal winkels af.
Vast staat dat de belangstel
ling voor het boek in Leiden
niet is verminderd. Dat er ten
slotte niet alleen vóór. maar ook
dóór Leidenaars (een rekbaar
begrip) is en wordt geschreven,
blijkt uit de lange rij van namen
van schrijvers uit de .Leidse
school': Jan van Hout, Willem
Bilderdijk, Piet Paaltjens, Jan
Wolkers, Maarten 't Hart, Maar
ten Biesheuvel, F.B. Hotz en zo
vele anderen.
De auteur is boekhistoricus
en anglicist, verbonden aan de
Leidse universiteit
PODIUMBLIK
FUNNY GIRL
Het leven van het lelijke eentje Fanny
Brice, die haar gekke smoeltje culti
veerde en zo een gewaardeerde re
vuester bij de Ziegfried Follies werd.
de doorbraak voor Barbra Streisand.
Theaterproducent Joop van den
Ende nam. bijna een kwart eeuw la
ter, het initiatief (en het risico!) om
deze musical in Nederlandse verta
ling op de planken te brengen. Simo-
ne Kleinsma werd - allicht - aange
trokken om de rol van Fanny Brice te
vertolken.
Geen sinecure, want het publiek
zal ongetwijfel Kleinsma met Strei
sand vergelijken. En al is Kleinsma
een theater- en musicaldier van allu
re, de uitstraling van een Streisand
ontbreekt, is anders, Hollandser in
elk geval.
Niettemin wordt 'Funny Girl', die
onlangs in première ging, in de pers
geprezen. ..Eigenlijk valt er weinig op
de uitvoering af te dingen. Kleinsma
slingert hits als 'People' en 'You are a
woman, I'm a man' met zo'n kracht
de zaal in. dat het hoe dan ook een
muzikale belevenis wordt. Het ballet
voert zijn ondersteunende werk met
overgave en professionaliteit uit.
Kortom: ideaal v
ouderwets uitpakken houden en nooit
- of zeer langgeleden - de film Funny
Girl hebben gezien," schreef toneel
recensent Eric van der Velden voor de
GPD-bladen.
Op 18. 19, 21. 22 en 23 oktober
kan het publiek in deze regio (op
nieuw) met Fanny Brice kennisma
ken. In de Leidse Schouwburg.
ZEVEN CHOREOGRAFIEËN
De Groningse dansgroep Reflex komt
in het nieuwe seizoen met een reeks
choreografieën op uiteenlopende mu
ziek en thema's, maar in hetzelfde
decor. De stukken variëren van solo's
tot ensemblewerken, gemaakt door
de choreografen Charles Corneille,
Marcelo Evelin, Itzik Galili, Lionel
Hoche, Glenn van der Hoff (artistiek
leider van Djazzex Modern Jazz Dan
ce Company) en Thomas Lankau.
"Head over Hells' van Corneille is
gemaakt voor vijf dansers, Marcelo
Evelin maakte met 'Tran Chan' een
choreografie voor twee dansers, in
'Dry tears' van Galili zien we drie dan
sers aan het werk. Van zijn hand is
ook 'Old cartoon' waarmee hij de eer
ste prijs won bij de Gvanim competi
tie voor jonge choreografen in Tel
Aviv.
Hoche maakte 'Comment séduire
en cas d'incendie' en voor acht dan
sers is 'Negen min één' van Glenn
'f.Vé
'Kly
tag' voor vier dansers ti
Op vrijdag 18 en zaterdag 19 okto
ber, LAK-theater, Leiden.
EENAKTERFESTIVAL
Komend weekeinde staat het Alphen-
se Parktheater in het teken van het zo
langzamerhand traditioneel wordende
eenakterfestival.
Op vrijdag 18 oktober treedt De
Timdelerclub aan met 'Feest op de
agenda' van C.G. Wiegan Bruss, ge
volgd door Spot met 'De overledene'
van René Obaldia en Picolo met
'Lady Eau de Cologne' van Tennessee
Williams.
Litteris Sacrum bijt op 19 oktober
het spits af met 'Serenade' van Sla-
womir Mrozek. Van Peter van Straat-
en is 'Een lichte lunch' dat door thea
tergroep Mimicri ten tonele wordt ge
bracht en Per Expres sluit het festival
af met 'Een totnogtoe onvervuld ver
langen' van Moniek Kramer.
DAT MAG IN DE KRANT
Kinderen mogen en kunnen meespe
len in het programma van het Teele
Kindertheater .Dat mag in de krant'.
Op verzoek van Teele brengen kinde
ren ideeën en verhalen aan, die zo
leuk zijn dat ze vast wel in de krant
komen. De kinderen spelen zelf mee
en daardoor weet je nooit wat er ge
beurt. het toeval speelt een grote rol.
Op 19 oktober, 's middags om
twee uur in De Schelft, Noordwijker-
hout. Voor kinderen van zes tot 12
jaar.
DIVA'STOUR I
Hester Macrander. een van de finalis
ten van het Leids Cabaret Festival
1990, brengt ook dit seizoen haar
eerste soloprogramma .Diva'stour I'
op de planken. Cabaret, theatercon
cert of louter entertainment? Het is
niet precies te omschrijven wat Ma
crander doet. Een conférence, een ty
petje, een losse inval, muziek van
Schubert tot Hauser Orkater en een
opera van 20 minuten. Alles draait
om de vraag wat mensen drijft: angst,
passie of geld?
De mens is een potsierlijke para
dox, zo concludeert Macrander Hoe
verpletterender de verveling, hoe ho
ger de kijkcijfers en de borrelnootjes-
consumptie.
Op zaterdag 19 oktober in de Mu-
zenhof. Leiderdorp.
Brandt maakten ,De laatste lucifer',
theater voor kinderen.
Twee broers zijn voor niets bang,
niet voor blaffende honden met rode
oogjes en niet voor een natte zoen va
tante, niet voor een dode vogel en
niet voor een bloederige moord. Ze
komen twee vrienden tegen en plot
seling wordt het aardedonker Wie
heeft hun die duistere streek gele
verd7
Zondag 20 oktober, 's middags in
DANSGROEP
Opnieuw dans in het LAK-theater.
waar De Rotterdamse Dansgroep op
woensdag 23 en donderdag 24 okto
ber drie choreografieën uitvoert.
In 'Colours' van Shusaku Takeuchi
zien we indringende theatrale beel
den. waarbii is uitgegaan van emotio
nele associaties met kleuren. Ta-
keuchi, die al eerder met de dansers
van De Roterdamse Dansgroep werk
te. weet de kwaliteiten van de dan
sers fraai te combineren met zijn ge
heel eigen kijk op bewegingstheater.
Kathy Gosschalk het zich in 'Tij' op
muziek van Alfred Schnittke inspire
ren door de natuurlijke paringsdans.
Verschillen en conflicten, maar ook
de aantrekkingskracht tussen vrou
wen en mannen vormen bij Gosschalk
'Forever Green' is het werkstuk van
een nieuw choreografisch talent Rick
Kam Na twee seizoenen bij De Nieu
we Dansgroep te hebben gedanst, is
hij nu aan De Rotterdamse Dansgroep
verbonden. Muzikaliteit en gevoel
voor compositie zijn de elementen
van zijn eerste eigen choreografie, ge
maakt op songs van Cole Porter
AMERIKA
De theatergroep 'De Toneelfabriek'.
in september 1989 ontstaan, trad
eerder dit jaar op met 'Amerika' op
teksten uit het gelijknamige boek van
Franz Kafka De produktie kwam via
improvisaties onder regie van Aman
da Wolzak tot stand.
De voorstelling is opnieuw te zien
op 23. 24 en 25 oktober in Micro
Theater Imperium, Oude Vest. Lei-
KLUCHT
Piet Bambergen en Rudi Falkenhage
staan onder anderen borg voor een
avond ongecompliceerd lachen in de
klucht .Joost mag het weten' van De-
rek Benfield. De voorstelling speelt
zich af m een hotelletje, waar Piet
Bambergen tijdelijk het beheer f\eeft.
Vanzelfsprekend loopt het allemaal
gen
zijn er heel
vtkkehn
Donderdag 24 oktober. Warend.
Wassenaar.
OPERETTE
De Hoofdstad Operette keert dit sei
zoen terug naar de onvervalste Ween
se operette met 'Die Czardasfürstin'
van Kélmin.
Een operette waarin dansen en vo
cale hoogtepunten de toeschouwer
meevoeren naar de temperamentvolle
Hongaarse poesta
Op donderdag 24 oktober.
Schouwburg, Leiden.
ZANGER VAN ECHNATON
Het September Theater bestaat sinds
1990 onder de artistieke leiding var
Christopher Marcus. Dit seizoen
wordt 'De Zanger van Echnaton' ge
speeld. gebaseerd op het Egyptische
Dodenboek, zoals opgetekend de
zogenaamde papyrus van An,
De papyrus bevat de oude tenster
zoals de Egyptenaren die gebruikten
tijdens de begrafenisceremonieën
in het stuk gaat het om de blinde
dichter/zanger Am die na zijn dood
aan de zi|de van de god Toth zijn 'eis
door het rijk der doden maakt
Tijdens die reis wordt hij gecor
fronteerd met de leugens en wanda
den van zijn leven Uiteindelijk komt
hij tot de ontdekking dat de wenzeh,
ke betekenis van zijn leven geheel an
ders was dan hij zelf meende
Op donderdag 24 oktober
Parktheater. Alphen
