ZvAKEN
'Ze willen wel zwart werken'
'Bedrijfsblindheid kun je nooit helemaal voorkomen'
'Meubelplein is attractie'
Woensdag 16 oktober 1991 Redactie. 071-161400 WILLEM SPIERDUK CAROLINE VAN OVERBEEKE Eindredactie: NIER FAAS Vormgeving: RUTCER1 HOOGERDUK
Meer vrouwen bij universiteit
LEIDEN Het aantal vrouwen binnen de Leidse universiteit
groeit langzaam: het aandeel vrouwelijk personeel steeg vorig
jaar van 28,6 naar 29,1 procent. Veel van de nieuwe vrouwelijke
werknemers kwamen echter terecht in de lagere functies en kre
gen een tijdelijke aanstelling zoals assistenten in opleiding (aio),
student-assistenten, tijdelijke docenten of secretaresses. Dit
blijkt uit de halfjaarlijkse personeelsstatistiek van de universiteit.
Ook in de hogere functies nam het aantal vrouwen licht toe: het
aantal vrouwelijke hoogleraren steeg van 61 naar 63 en het aan
tal vrouwelijke hoofddocenten nam toe met negen tot 144.
Handelsverdragen Oost-Europa
DEN HAAG Het bedrijfsleven in de Randstad kan zijn voor
deel doen met de ontwikkelingen in Oost-Europa. Dat zegt
staatssecretaris P. Dankert van het ministerie van buitenlandse
zaken in het blad Bedrijvig Beleid van de Provincie Zuid-Hol
land. „De gemeenschap zou snel handelsverdragen moeten slui
ten met Oosteuropese landen. Nauwere banden zorgen voor
meer stabiliteit en politieke rust. De Randstad moet wel op haar
tellen passen: de positie wordt aanzienlijk verbeterd door de
aanleg van de Betuwelijn die Rotterdam met Duitsland moet
gaan verbinden. We zullen fors moeten investeren.", aldus Dan
kert.
Telefoonkaart WV
KATWIJK De VW's in deze regio verkopen sinds kort een ei
gen telefoonkaart die in samenwerking met PTT-Telecom is ont
wikkeld. Ook VWs in andere provincies nemen de kaart in ver
koop. Omdat de vraag naar telefoonkaarten steeds toeneemt,
heeft de WV besloten om de kaart waarmee mer. zonder con
tant geld kan betalen, ook aan te bieden. De kaart heeft een ei
gen VW-gezicht gekregen. De telefoonkaart moet het risico van
vernieling van telefooncellen terugdringen.
Verkiezing zakenvrouw
ETTEN-LEUR Zakenvrouwen uit deze regio kunnen zich nog
voor 15 november aanmelden voor de verkiezing van zaken
vrouw van het jaar 1991 die dit jaar voor de elfdè keer wordt ge
houden. Deze Prix Veuve Cliquot heeft als doel het stimuleren
van het vrouwelijk management. De prijs wordt toegekend aan
een zakenvrouw die over een aantal jaren een goede bedrijfsvoe
ring heeft getoond, zowel in financieel-economisch als in maat
schappelijk opzicht. De jury bestaat uit vertegenwoordigers uit
het bedrijfsleven, de politiek en werkgeversorganisaties. N. Smit-
Kroes, president van de universiteit voor bedrijfskunde Nijenro-
de, is de voorzitter. Bureau Zakenvrouw van het Jaar, tel. 01608-
25113.
Informatie over De Zijl Bedrijven
OEGSTGEEST De Zijl Bedrijven (DZB) in Leiderdorp, de soci
ale werkvoorziening, wil haar leden informeren over de activitei
ten. Volgens het bestuur van De Zijl bestaan daar nogal wat mis
verstanden over. „De Zijl Bedrijven is een produktiebedrijf dat
naar buiten toe een volwaardige zakelijke partnfer wil zijn waar
de klant centraal staat. Levertijden, kwaliteitsbeheersing en
scherpe prijzen staan voorop. Naar binnen toe is het een sociale
werkvoorziening voor mensen die door ziekte of handicap niet
meer aan de slag kunnen bij bedrijfsleven of overheid", aldus se
cretaris G. Nieuwenhuis. Zo'n 900 medewerkers zijn werkzaam
in de sectoren: groen, straatmakerij, bouwkundig onderhoud,
schoonmaak, beheer van fietsenstallingen, gebouwen en terrei
nen en maken industriële produkten. De informatiebijeenkomst
voor leden begint morgenmiddag om 16.00 uur aan de Touw-
baan in Leiderdorp.
Horecabedrijven in Leiden, Alphen aan den Rijn en de
Duin- en Bollenstreek kampen met een steeds nijpender
wordend personeeltekort. Vooral restaurants en hotels
zijn naarstig op zoek naar bedienend personeel en koks.
Sommige hoteleigenaren in de Bollenstreek gaan er zelfs
toe over om personeel in Engeland te werven. Anderen
sluiten niet uit in de toekomst hun heil te zoeken bij ille
galen of personeel dat per se zwart betaald wil worden.
moment dat hotels straks geen
andere keus meer hebben. Het
water stijgt ons aan de lippen."
CAROUNE VAN OVERBEEKE
„Je kan moeilijk aan de gasten
vragen of ze zelf hun bed willen
opmaken", zegt H. de Mooij
van het Noordwijkse hotel Op
de hoogte. „Het personeelste
kort is een ramp. Ik zocht on
langs serveersters en mensen
voor de huishoudelijke dienst.
Ik heb zelfs het arbeidsbureau
in Lisse gebeld maar ik kreeg te
horen dat ik voor 90 procent
géén kans had: ik heb nooit
meer iets gehoord. Het wordt
bovendien steeds moeilijker
want er zijn steeds minder
schoolverlaters. Jongeren blij
ven langer door studeren en
kiezen dan een ander beroep of
ze zijn te duur voor ons. Colle
ga's kampen met hetzelfde pro-
De Mooij is actief in de afde
ling horeca van het Noordwijks
Ondernemers Verbond (NOV).
„In de vergadering van novem
ber moeten we de koppen maar
eens bij elkaar steken want het
kan zo niet langer. Ik heb alles
geprobeerd. Engelsen kon ik
wel krijgen maar ik kan hen hier
niet huisvesten. Regelmatig
staan er Polen voor de deur,
maar daar begin ik niet aan.
Ook zwartwerkers houd ik bui
ten de deur. Maar er komt een
Vacatures
De Mooijs verhaal wordt beves
tigd door horeca-ondememers
van Hotel Huis ter Duin en Ho
tel Oranje in Noordwijk, het
Leidse Holiday Inn, restaurant
de Engelbertha Hoeve in Leiden
en de restaurants De Monnik en
Hens aan dek in Alphen aan
den Rijn.
Uit de laatste gegevens van
het Bedrijfschap Horeca, een
samenwerkingsverband van on
dernemers- en werknemersor
ganisaties in de horeca, blijkt
dat er eind vorig jaar 13.000 va
catures open stonden op een
totaal van 140.000 werknemers.
In die periode had 32 procent
van de bedrijven met personeel
Scholingsplan voor horeca
Werknemers en werkgevers
van de horecacommissie in
het Regionaal Bestuur voor de
Arbeidsvoorziening Rijnstreek
(RBA) hebben een scholings
plan gemaakt voor langdurig
werklozen, herintredende
vrouwen en buitenlanders. L.
Kamphues: „We willen vol
gend jaar voorjaar drie cursus
sen aanbieden voor 60 80
mensen voor de functies van
café-barmedewerker, bedie
nend medewerker en kok. De
opzet is 15 dagen theorie en
daarna stages bij een horeca
bedrijf. Maar die horecabedrij
ven moeten dan eerst plaatsen
beschikbaar stellen. Het RBA
moet bovendien subsidie voor
het project toezeggen. Als het
succesvol is, zullen we het
scholingsproject herhalen."
Het Bedrijfschap Horeca
probeert het aanbod van ar
beidskrachten ook te vergro
ten door een beroep te doen
op herintredende vrouwen,
buitenlanders, langdurig werk
lozen en WAO-ers. Op dit mo
ment doet het Instituut voor
Sociaal wetenschappelijk On
derzoek (IVA) in Tilburg on
derzoek naar de plaatsingsmo
gelijkheden van mensen met
een handicap (wao'ers) in ho
recafuncties.
Wat personeelsbeleid be
treft, valt er volgens het Be
drijfschap veel te verbeteren
op het gebied van arbeidsom
standigheden, arbeidsvoor
waarden en arbeidsmotivatie:
aanstelling, beloning, oplei
ding, loopbaanontwikkeling,
promotie, beoordeling en me
dezeggenschap. Goed sociaal
beleid moet de aantrekkings
kracht van de horeca vergro
ten en de uitstroom verminde-
Stichting Kleinood helpt jacht-bedrijf uit problemen
STAND VAN begemann had zijn
W bedrijf niet voldoende
m vprknrht hii Hp hank H
verkocht bij de bank die
de lening moest verstrek
ken
Horecabedrijven kampen met groeiend personeelstekort
NIEUWSLIJN
OEGSTGEEST MONICA WESSEUNG
Verhuizen, het bedrijf opdoe
ken, minder investeren, een
maatschap aangaan met een
ander bedrijf of juist wél geld in
het bedrijf pompen. In grote be
drijven worden dergelijke be
slissingen door een grote direc
tiestaf genomen die veelal wor
den bijgestaan door een raad
van commissarissen. Onderne
mers van kleine bedrijven staan
er alleen voor.
Zo ook eigenaar Ph. Bege
mann van het jacht-charterbe-
drijf Zuid Hollandse Plassen in
Oegstgeest. Begemann kwam
eind vorig jaar voor een ingrij
pende beslissing te staan. Het
ging niet echt goed met zijn
jachten-verhuurbedrijf. „De
groei was eruit. Je hebt een be
paald minimum aantal boten
nodig om rendabel te kunnen
draaien. Dat aantal hadden we
nog niet en er moest dus over
grote investeringen een besluit
worden genomen Juist omdat
het zo'n belangrijke beslissing
was, wilde ik deze toetsen aan
de mening van iemand anders.
De stichting Kleinnood kwam in
mijn gezichtsveld en samen met
een consulent daarvan zijn we
Ph. Begemann (links): „Ik stond
heel graag met iemand praten di
eruit gekomen", zegt Bege
mann.
De stichting Kleinnood is een
organisatie waar 150 oud-top-
managers en ondernemers gra
tis advies geven aan kleinere
ondernemingen die voor be
langrijke bedrijfsbeslissingen
staan of in de problemen zitten.
Begemann had wel eens van de
stichting gehoord, maar kwam
pas via een artikel in deze krant
te weten hoe hij met de stich
ting in contact kon komen.
een beslissende keuze en wilde
5 tegen de zaak aankeek."
FOTO HIELCO KUIPtRS
Begemann begon in 1981 met
de verhuur van boten aan de
Zoutkeetlaan in Oegstgeest. Hij
kocht een aantal boten, knapte
in de wintermaanden eigen en
an'dersmans schepen op en
zorgde voor de stalling van
jachten van anderen. Omdat in
het wilde weg ondernemen niet
slim is, maakte hij begin 1988
een beleidsplan voor de middel
lange termijn. De vraag naar
jachten was groot en hij wilde
in 1989 en 1990 twee keer twee
schepen aankopen. Voor 1991
stond of een derde aanschaf van
een boot of opknappen van de
parkeerplaats en vernieuwen
van de ontvangstruimte/kan
toor op het programma.
Stevig
Het leek allemaal leuk te gaan
tot een aantal, tot dan toe stevi
ge, poten onder Begemanns
stoel werden weggezaagd. Al
voor het verschijnen van het be
drijfsplan was duidelijk gewor
den dat hinderwet en milieuwet
grote investeringen zouden
gaan vergen. De vloer van de
werkplaats moest vloeistofdicht
gemaakt, er moesten voorzie
ningen tegen geluidoverlast
worden getroffen en de afspuit-
locaties moesten van opvang-
bakken worden voorzien.
Daar kwam nog eens bij dat
de gemeente Oegstgeest van
plan leek te zijn het bedrijf van
Begemann, dat door de jaren
heen in een woonwijk was ko
men te liggen, op te doeken.
"Een buurman van me kwam
met een rapport van adviesbu
reau Stad op de proppen waar
uit bleek dat mijn bedrijf zo
mogelijk moest worden gesa
neerd. Hoewel de gemeente zei
dat ik vermoedelijk kon blijven
zitten, was ik er niet gerust op".
Zijn eigen ongerustheid, de
wel erg grote investeringen voor
boten, milieuproblemen èn de
vage gemeenteplannen deden
de bank besluiten niet met Be
gemann mee te gaan in zijn
aanvraag voor een lening. Hij
stapte over naar een andere
bank, maar dit kostte nogal wat.
Alle leningen, hypotheken en
andere bankzaken moesten im
mers worden overgezet. Dat
bracht nieuwe provisie- en
taxatiekosten met zich mee.
Al met al zag Begemann ach
genoodzaakt twee van de vier
extra nieuwe schepen af te be
stellen. Het kantoor werd wel
verbouwd. Eind verleden jaar
bleek dat het niet goed ging. Be
gemann richtte zich met zijn
bedrijf op de wat luxere markt.
Alleen dèn kon met een relatief
beperkt aantal boten (12) een
gezond bedrijf draaiende wor
den gehouden. Het aantal bo
ten dat hij had, was echter te
klein. De uitgaven waren al de
pan uitgerezen dus nög meer
investeren leek onmogelijk.
Begemann schakelde consu
lent Van der Knoop van Klein
nood in. Samen met hem, een
andere adviseur en het accoun
tantsbureau is besloten wél
twee extra boten aan te kopen.
Hoewel de schepen nog moeten
worden gebouwd, zijn de eerste
boekingen al binnen. Bege
mann heeft weer vertrouwen in
de toekomst.
Wat de hulp van Kleinnood
aangaat, zegt hij: „Bedrijfsblind -
heid kan je nooit helemaal
voorkomen. Ik stond voor een
beslissende keuze en wilde heel
graag met iemand praten die
fris tegen de zaak aankeek.
Door er samen met de consu
lent over te praten, kom je zelf
tot een besluit. We moeten het
nog even afwachten, maar vol
gens mij was dit het enige juiste
besluit".
De consulent die de jachten-
verhuurder te hulp is geschoten,
oud-directeur van Nutricia Van
der Knoop, heeft er vertrouwen
in dat het bedrijf weer op het
juiste spoor staat. „Begemann
had zijn bedrijf niet voldoende
verkocht bij de bank die de le
ning moest verstrekken. Op het
bedrijf zelf waren wat kleine on
gerechtigheden. Zo was de par
keerplaats wat rommelig, maar
dat is inmiddels wel opgelost.
We komen bij Kleinnood van al
les tegen en dit was zeker niet
een van de slechtere bedrijven".
Promotie in RTLA-shows draagt bij aan succes
LEIDERDORP» LIESBETH BU1TINK
De bruidsparen uit Ron's Ho-
neymoonquiz huppelen aan het
eind van de show ingelukkig
over het plein. Elk meubelstuk
waarop de idolen uit 'Goede
Tijden Slechte Tijden' zich uit
strekken, is afkomstig uit de
showrooms aan de Elisabethhof
in Leiderdorp. Het sponsoren
van RTL4-programma's legt het
Meubelplein Leiderdorp geen
windeieren. „Het plein is in de
vijf jaar dat het bestaat een at
tractie geworden," aldus
woordvoerder L. Houweling.
Het succes van het Meubel
plein is vooral te danken aan de
concentratie van verschillende
speciaalzaken. De meubelhan
delaar die in een gewone win
kelstraat niet meer is dan een
middenstander, krijgt aan de
Elisabethhof een zekere allure.
Houwling: „Ons voordeel is dat
we niet te groot zijn. Het plein is
overzichtelijk en toch zijn alle
stijlen aanwezig. Op loopaf
stand zien de mensen klassiek
ëiken, rustiek manou en moder
ne meubelen bij elkaar. Een
grotere meubelboulevard, zoals
die laatst in Heerlen is geopend,
is al gauw te massaal."
Bij de vestiging van het meu
belplein, vijf jaar geleden, moest
de gemeente Leiderdorp op
boksen tegen Leiden en Zoeter-
woude, die de concentratie
meubelspeciaalzaken graag
binnen de eigen gemeentegren
zen wilden zien. Daarbij speel
de angst voor concurrentie voor
de Leidse binnenstad en de
Zoeterwoudse meubelfirma's
een belangrijke rol. „Die angst
voor concurentie bleek achteraf
onterecht," aldus Houweling.
„Ik denk dat het Meubelplein
de mensen van verder weg aan
trekt. Er komen hier ontzaglijk
veel mensen juist van buiten de
regio en dat komt ook omdat
we op de televisie te zien zijn.
Vroeger gingen de mensen naar
een vaste meubelzaak, maar te
genwoordig is iedereen mobiel.
Het succes van het plein is te
danken aan het feit dat het zo
goed bereikbaar is. Zo'n 99 pro
cent van de klanten komt met
de auto en maakt er echt een
dagtochtje van."
Uitzet
Het Meubelplein levert alle
meubelen voor de Nederlandse
soap-opera 'Goede Tijden
Slechte Tijden'. Het winnende
bruidspaar uit Rons Honey-
moonquiz mag bovendien
25.000 gulden besteden aan de
meubels. „Door 'Goede Tijden
Slechte Tijden' zijn we elke dag
op de televisie in de titelrol. De
effecten van vooral de Honey-
moonquiz zijn direct meetbaar.
We doen regelmatig steekproe
ven en daaruit blijkt dat dat gro
te bekendheid geeft," weet
Houweling.
In het komende seizoen van
de quiz wordt niet alleen het
bruidspaar getoond dat de uit
zet uitzoekt, maar krijgt elke
meubelzaak aan het plein ook
een korte spot. Op het plein
nam vorige week
in loondienst een of meerdere
vacatures.
Deze cijfers zijn inmiddels
weer achterhaald. Uit een be
leidsnota over de jaren negentig
blijkt dat de krapte op de ar
beidsmarkt voor horecafuncties
de komende jaren alleen maar
zal toenemen. Onderzoek toont
aan dat de werkgelegenheid
jaarlijks zal toenemen met 8000
banen: de meeste vacatures
ontstaan bij de maaltijdver-
strekkende bedrijven. Het gaat
dan vooral om keuken- en be
dieningsfuncties.
„De klanten maken echt een dagtochtje v
Houweling.
ploeg de opnames, waarbij de
assistentes van Ron Brandste-
der even actrice mochten zijn.
Houweling: „Het leuke is dat
geen één meubelconcentratie
zo'n promotie heeft. Het is net
iets anders dan sterspotjes en
valt daardoor veel meer op."
Houweling weigert te melden
wat de televisie-promotie kost.
De meubels in 'Goede Tijden
Slechte Tijden' en de 25.000
gulden aan 'priizen'-meubelen
zijn geheel op kosten van het
plein. Daarnaast moeten de
meubelspeciaalzaken nog een
bedrag neertellen voor de recla
me. Hoe groot de omzet en
winst zijn van het Meubelplein
wil de woordvoerder niet vrij ge-
Volgens het Bedrijfschap ligt
de oorzaak van het perso
neelstekort vooral in de krapte
van de arbeidsmarkt in het al
gemeen. Halverwege de jaren
'80 trok de economie aan en
groeide de werkgelegenheid in
de horeca explosief. Omdat het
aantal schoolverlaters op
lbo/mavo-niveau afneemt, tra
ditioneel een belangrijke doel
groep van de horeca, wordt het
aanbod van personeel steeds
kleiner. Ook omdat de horeca
op de krappe arbeidmarkt con
currentie van andere bedrijfs
takken heeft gekregen. Veel
mensen verkiezen nog steeds
een baan met regelmatige werk
tijden en willen zo min mogelijk
's avonds, in de weekeindes en
op feestdagen werken. Terwijl
dit juist de piekdagen zijn voor
horecabedrijven. De uitstroom,
11 procent, onder het bedie
nend personeel en in de keuken
is dan ook groot.
Onaantrekkelijk
Bij de arbeidsbureaus (GAB) in
Horecabedrijven in deze regio zoek*
Leiden, Lisse en Alphen staan
ongeveer 150 vacatures voor
horecapersoneel open. Dit cijfer
is nog aan de lage kant omdat
veel bedrijven hun vacatures
niet bij de arbeidsbureaus aan
melden. Volgens arbeidsmarkt
onderzoekers van de GAB's
stijgt dit aantal nog steeds. „De
oorzaak ligt bij de arbeidsom
standigheden, de onaantrekke
lijke werktijden en de concur
rentie van andere sectoren. Het
aantal jeugdige schoolverlaters
neemt af en jongeren studeren
door", zegt B. van der Geijn van
het Leidse GAB.
De personeels- en financieel
manager van het Leidse Holiday
stad en land af naar koks en bedien
Inn-hotel, L Hoogma, signa
leert ook andere oorzaken voor
het personeelstekort. „Veel uren
maken en weinig verdienen is
niet aantrekkelijk. Bovendien is
het imago van de horeca niet
geweldig: veel autoritaire en
starre arbeidsverhoudingen. Je
moet je kop houden, werken en
niet zeuren anders donder je
maar op."
„Veel bedrijven betalen hun
personeel bovendien nog steeds
zwart uit, dat kunnen wij ons
niet veroorloven. Gevolg is wel
dat topkoks worden wegge
kocht door bedrijven die finan
cieel meer te bieden hebben.
Als kleine restaurants al hun
nd personeel.
personeel wit zouden betalen,
worden de menu's 30 procent
duurder. De premies en de
loonkosten zijn dus veel te
hoog. Als het zo door gaat en er
niks verandert in de horeca,
verwacht ik dat er over vijf jaar
niemend meer te krijgen is."
Holiday Inn zoekt al twee
maanden naarstig naar drie
koks.
Ook Hotel Oranje in Noord-
wijk zoekt hét hele land af naar
koks, kellners en afwassers. C.
de Haas van de afdeling perso
neelszaken: „Soms begrijp ik
gewoon niet dat we in dit land
zoveel werklozen hebben: wij
kunnen niemand krijgen."
FOTO CPO
M. van der Ham, manager
van de Engelbertha Hoeve heeft
dezelfde ervaring. „Het grote
stuwmeer aan personeel is leeg
gepompt. Het probleem is ook
dat je altijd moet werken als an
deren vrij zijn. We werken veel
met studenten maar het verloop
is groot."
René Rutten van De Monnik
heeft onlangs een nieuw visres
taurant in Alphen aan den Rijn
geopend. „Ik wil iedereen op de
loonlijst zetten maar veel men
sen hebben liever een zwart sa
laris. Zij haken dan af. De koks
zijn de spil van ie restaurant,
het tekort aan koks is dan ook
het meest nijpende probleem."
