Buitenland
Bosnië nu ook soeverein
Arrestaties na mislukte coup Tchad
Castro: Socialisme enige weg voor Cuba
Bulgaren vieren feest
na val communisten
Baker maakt laatste ronde
Senaat beslist vandaag
over benoeming Thomas
Myanmar boos over toekenning Nobelprijs
NIEUWSLIJN
Uitstel ondertekening Unie-verdrag
De ondertekening van het economische unieverdrag door de re
publieken van de voormalige Sovjetunie is tot vrijdag uitgesteld.
Dat heeft Ivan Silajev, het hoofd van het economisch comité dat
na de couppoging in augustus de noodlijdende Sovjet-economie
leidt, verklaard. Het verdrag had gisteren getekend moeten wor
den. Een reden voor het uitstel is niet gegeven.
Oppositie leidt regering Zaïre
In Zaïre is, drie weken nadat muitende militairen in de hoofd
stad Kinshasa de straat opgingen, een regering gevormd waarin
de oppositie het voor het eerst in meer dan twintig jaar voor het
zeggen heeft. President Mobutu Sese Seko, die in 1965 de macht
greep en sindsdien met strakke hand regeerde, heeft een decreet
getekend waarin de nieuwe regering van Etienne Thisekedi
wordt bekrachtigd, zo meldde de Zaïrese staatsradio gisteren.
Aardbeving bij Solomon-eilanden
Een aardbeving met een kracht van 7.3 op de Richterschaal heeft
vanochtend de Solomon-eilanden getroffen en veel inwoners in
de hoofdstad Honiara uit de slaap gehaald. Autoriteiten zeiden
dat er niet onmiddellijk meldingen waren ontvangen over
slachtoffers of schade, maar dat men bezig was na te gaan hoe
de zaken er op de diverse eilanden voor stonden.
Albanië lid van IMF en Wereldbank
Albanië heeft zich vandaag als 156ste lidstaat aangesloten bij het
Internationale Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank. De
toetreding van Albanië tot beide zusterorganisaties geschiedde
tijdens de openingszitting van de jaarvergadering in Bangkok,
aldus Peter Riddleberger, woordvoerder van de Wereldbank.
Sovjet-kazerne aangevallen
Een Sovjet-schildwacht heeft twee keer in de lucht geschoten
om een aanval van een dertigtal rechts-extremistische Duitse
jongeren op een kazerne in van Sovjet-militairen in Welzow af te
weren. De jongeren hadden geweren en gaspistolen bij zich en
schreeuwden „Weg met de Russen" tijdens hun stormloop. In
Duitsland hebben neo-nazistische jongeren in een golf van
vreemdelingenhaat de afgelopen weken herhaaldelijk tehuizen
van asielzoekers aangevallen. Ook de Sovjet-troepen, die zich
geleidelijk terugtrekken van het voormalig Oostduitse grondge
bied, worden door hen niet ontzien.
Zoon president Zambia veroordeeld
De jongste zoon van president Kaunda van Zambia is gisteren
door het Zambiaanse Hooggerechtshof tot de strop veroordeeld
wegens moord op een jonge vrouw. Rechter Claver Musumali
achtte bewezen dat Kaunda junior op 3 september 1989 de
vrouw moedwillig met een pistool heeft doodgeschoten. Kaunda
heeft tijdens het proces aangevoerd dat hij handelde uit nood
weer. Hij heeft inmiddels beroep aangetekend tegen het vonnis.
Moskou haalt troepen uit Koerilen
De Unie van Soevereine Staten (ex-Sovjetunie) heeft besloten
eenderde van de militairen die zijn gestationeerd op de omstre
den Koerilen-eilanden met onmiddellijke ingang terug te trek
ken. Op de vier eilanden die door Japan worden opgeëist, zijn
ongeveer 8.000 manschappen gestationeerd. De Koerilen wer
den aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door de Sov
jetunie geannexeerd.
Senaat Peru stemt over oud-president
De Peruaanse senaat beslist deze week over de opheffing van de
parlementaire onschendbaarheid van oud-president Alain Gar
cia, die wordt verdacht van corruptie en meineed. Het lagerhuis
had al eerder besloten de onschendbaarheid van Garcia in te
trekken. Garcia, die van 1985 tot 1990 aan de macht was, is auto
matisch senator voor het leven geworden en kan alleen worden
vervolgd als zijn immuniteit ongedaan wordt gemaakt.
Vrijdag opnieuw topberaad over Joegoslavië in Den Haag
De Joegoslavische republiek Bosnië-Hercegovina heeft
zichzelf vanochtend soeverein verklaard, waarmee de
eerste stap is gezet op weg naar afscheiding van de fede
ratie. De beslissing van het parlement in Sarajevo om de
republiek soeverein te verklaren kwam na een lang en fel
debat.
klaart het parlement in Sarajevo
zich bovendien neutraal in het
Kroatische conflict, eist het, een
demilitarisering van de repu
bliek en zegt het dat Bosnië-
Hercegovina aan geen enkel fe
deraal orgaan meer zal deelne
men waarin niet alle zes andere
deelrepublieken zijn vertegen
woordigd. Besluiten die in de
federale organen zijn genomen
zonder de Kroaten en Slovenen
worden niet gerespecteerd.
De presidenten van Slovenië,
Joegoslavië en de vijf republie
ken komen vrijdag naar Den
Haag voor een tweede topont
moeting. Zij moeten de in het
SARAJEVO-DEN HAAG-V1NKOVQ
AP-GPD
De betreffende resolutie was in
gediend door de door moslims
gedomineerde partij Democra
tische Actie, aldus een bericht
van het persbureau Tanjug. In
Bosnië wonen naast moslims
ook Serviërs en Kroaten. Afge
vaardigden van de op één na
grootste partij, de Servische De
mocratische Partij, verlieten
voordat de resolutie in stem
ming werd gebracht uit protest
het parlementsgebouw.
In het aangenomen „memo
randum van soevereiniteit" ver
slop rakende vredesconferentie
een nieuwe impuls geven. Op
de top zullen de leiders van de
republieken enkele 'concrete
voorstellen' worden voorgelegd,
aldus de woordvoerder van mi
nister Van den Broek (buiten
landse zaken).
Eerder had de voorzitter van
de vredesconferentie, Lord Car-
rington, aangekondigd dat de
top-ontmoeting pas volgende
week dinsdag zou worden ge
houden. Van den Broek besloot
de top echter enkele dagen te
Van den Broek wijt de verstar
ring aan het uitblijven van 'eni
ge constructieve opstelling' van
de Joegoslavische deelnemers.
De Servische president Milose
vic en zijn Kroatische collega
Tudjman praten vandaag in
Moskou aftonderlijk met presi
dent Gorbatsjov, die vorige
week een felle oproep aan de
strijdende partijen heeft gedaan
om het geweld te stoppen.
In Kroatië wordt ondertussen
nog steeds hevig gevochten. Het
door EG-waamemers begeleide
voedselkonvooi naar Vukovar is
gistermiddag onverrichterzake
uit een federale kazerne aan de
zuidelijke rand van de stad ver
trokken. „De strijdende twee
partijen willen geen voedsel of
hulpgoederen in Vukovar", zo
verklaarde Michel Robert, de
leider van het uit 50 auto's be
staande konvooi.
In Belgrado werd een aanslag
gepleegd op de leider van de
grootste anti-communistische
oppositiepartij in Servie, Vuk
Draskovic van de Servische Ver
nieuwingsbeweging. De aanval
lers, die gekleed waren in ca
mouflagepakken, namen de be
nen toen bewakers van de partij
het huis van Draskovic nader
den.
De minister van binnenlandse
zaken van Tchad, Maldom Bada
Abbas, is gisteren gearresteerd
op beschuldiging van een coup
poging. Verder is een aantal an
dere hoge regeringsfunctiona
rissen en militairen gearres
teerd. De mislukte coup vond
zondag plaats toen rebellerende
soldaten een munitiedepot in
de hoofdstad N'Djamena aan
vielen. Daarbij kwamen zeker
veertig mensen om het leven.
De regering heeft inmiddels
een nachtelijk uitgaansverbod
afgekondigd en de inwoners
van de hoofdstad opgeroepen
gewoon naar hun werk te gaan.
Volgens een lid van Tchads
regerende Patriottische Red
dingsbeweging (MPS) was het
de bedoeling van de rebellen de
democratische hervormingen te
saboteren en president Idris
Deby te doden. Bada Abbas
wordt ervan verdacht direct be
trokken te zijn geweest bij de
acties van de opstandige mili
tairen.
Ook in buurland Cameroun
is het onrustig. In de havenstad
Douala gebruikten veiligheids
troepen gisteren traangas om te
voorkomen dat duizenden aan
hangers van de oppositie een
protestmars zouden houden.
De onrust houdt verband met
beloofde parlementsverkiezin
gen op 16 februari.
In de Noordnigeriaanse stad
Kano vielen gisteren zeker vijf
tien doden en enkele honder
den gewonden, toen christenen
en moslims met elkaar op de
vuist gingen na de aankomst
van een Duitse dominee. Reli
gieuze twisten zijn niet nieuw in
Nigeria en zeker niet in het
noorden.
Wat als een historisch partij
congres was aangekondigd, is
gisteren afgerond zonder enig
teken dat Cuba zal afwijken van
het pad dat is uitgezet door Fi
del Castro. In zijn slottoespraak
zei de president dat het socialis
me de enige weg is.
Met verheven en soms over
slaande stem sprak Castro gis
teravond de afgevaardigden toe.
Hij stapte af van zijn traditione
le slotzin „Socialisme of de
dood". „Socialisme of de dood
is niet van toepassing, omdat er
ten koste van alles socialisme
zal zijn", aldus Castro. De presi
dent zei dat de Cubaanse com
munisten middelen zullen vin
den om het land, de revolutie
en het socialisme te redden.
De slotdag van het congres
stond geheel in het teken van de
enorme economische proble
men waarmee Cuba wordt ge
confronteerd nu het zijn be
langrijkste sponsor, de Sovjetu
nie, heeft verloren. De 1800 af
gevaardigden namen met het
oog op de economische situatie
verscheidene maatregelen,
zoals het aanbrengen van een
koppeling tussen salaris en pro-
duktie, het bevorderen van bui
tenlandse investeringen en op
voering van de export van pro-
dukten waarmee harde valuta's
worden verdiend, zoals medicij
nen.
In een kleine concessie aan
de realiteit van de zwarte markt
werd besloten ruimte te geven
voor het opzetten van een
mansbedrijfjes als kappersza
ken en werkplaatsen van rij
wielherstellers.
Fidel Castro tijdens zijn slottoespraak op het partijcongres in Santiago de Cuba.
Uitzinnige vreugde gisteravond in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. De
communisten zijn verslagen. foto epa mladen antonov
SOFIA RUNA HELUNGA
CORRESPONDENT
Het centrale plein van de Bul
gaarse hoofdstad Sofia had gis
teravond veel weg van een
open-luchtdiscotheek. Vele
tienduizenden mensen drom
den er samen op de verkie
zingsnederlaag van de Bulgaar
se Socialistische Partij Bularije
(BSP - ex-communisten) te vie
ren. De partij leed zondag voor
het eerst sinds ruim veertig jaar
een nederlaag in de parle
mentsverkiezingen, die werden
gewonnen door de radicale af-
spitsing van de Unie van Demo
cratische Krachten (UDK).
Volgens verschillende peilin
gen kan de UDK rekenen op 36
procent van de stemmen, 3 pro
cent meer dan de BSP. De Be
weging voor Rechten en Vrijhe
den, die de Turkse minderheid
vertegenwoordigt, heeft de kies
drempel van 4 procent gehaald
en zal ook in het nieuwe parle
ment zitten nemen. De officiële
uitslag wordt pas over enkele
dagen verwacht.
De liberale en de sociaal-de
mocratische afsplitsingen van
de UDK (de partij viel in juni in
drie groeperingen uiteen) doen i
na deze verkiezingen niet meer
mee in het politieke spel. Geen j
van beiden haalde de kiesdrem
pel van 4 procent.
Dat de radicale UDK de be
langrijkste partij in de regering
wordt, staat al vast. Wie echter
verder in de regering zitting
moet nemen, in nog onduide
lijk. De BSP in ieder geval niet.
Geen enkele andere partij wil
met haar samenwerken. Maar
na verdeling van de reststem-
men heeft de partij vermoede
lijk straks meer dan eenderde
van de zetels in het parlement.
Dat is voldoende om verande
ringen in de komende jaren to
blokkeren. Bij de eerste vrije
verkiezingen in juni vorig jaar
won de BSP nog met grote
meerderheid.
Dinsdag 15 oktober 1991 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: CLARA KEMPER
HET PARLEMENT VAN HATTI heeft
gisteren de benoeming van Jean-Jac-
ques Honorat tot premier goedge
keurd. Slechts 46 van de 81 parle
mentsleden waren bij de stemming
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter(Rtr), aanwezig.
International Press Service (IPS)Associated Press (AP), Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
De Kurden liggen van alle kanten
onder vuur. Turkije heeft gisteren
gezegd dat de aanvallen op de
Turkse Kurden op Iraaks grondge
bied bedoeld zijn om „bases van
terroristen te vernietigen". Daar
mee wees Ankara protesten van
Irak dat het Turkse leger het Iraak-
se grondgebied schendt van de
hand.
Duizenden Turkse militairen heb
ben het afgelopen weekeinde on
der dekking van gevechtsvliegtui
gen bases van de verboden Kurdi-
sche Arbeiderspartij (PKK) in Irak
aangevallen, die vecht voor een
onafhankelijke Kurdische staat
Een hoge Turkse legerfunctionaris
meldde gisteren dat de Turkse
troepen begonnen zijn zich terug
te trekken nu zij een aantal bases
hebben verwoest
Volgens de Kurden hebben de
Turken ook napalm gebruikt bij de
bombardementen. Deze jongen
heeft zijn brandwonden evenwel
opgelopen bij aanvallen van het
Iraakse leger op Kurdische dorpen.
foto ap rasit curdtlek
De toekenning van de Nobelprijs voor de
Vrede aan de Myanmarese (Burmaanse)
oppositieleidster Aung San Suu Kyi heeft
gisteren in de hele wereld tot enthousiaste
en positieve reacties geleid. De Myanmare
se autoriteiten daarentegen reageerden met
verontwaardiging. Hun ambassade in
Bangkok sprak van „inmenging in interne
aangelegenheden". Het Witte Huis juichte
de toekenning toe en drong er bij de autori
teiten in Yangon (Rangoon) op aan de op
positieleidster vrij te laten.
De secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Perez de Cuellar, zei zeer blij te zijn
met de toekenning van de Nobelprijs aan
Suu Kyi. „Ze is een opmerkelijke leider die
heel moedig is en sterk hecht aan geweld
loosheid en democratie", aldus een VN-ver-
klaring namens de secretaris-generaal. Pe
rez de Cuellar hoopt dat de internationale
erkenning die haar nu ten deel is gevallen
er toe leidt dat haar huisarrest wordt opge
heven en dat ze zonder enige belemmering
haar gezin kan bezoeken.
De in ballingschap levende oppositielei
der Sein Win meende dat de toekenning
van de prijs aan Suu Kyi de nïilitaire leiders
danig in verlegenheid kan brengen en mo
gelijk tot veranderingen in de voormalige
Britse kolonie kan leiden. De Nationale Liga
voor Democratie, winnaar van de verkiezin
gen in 1990 met 82 procent van de stem
men en opgericht door Suu Kyi, riep vanuit
Bangkok gisteren de Myanmarese bevol
king op het verzet tegen de militairen op te
Daarentegen reageerde de Myanmarese
ambassade in Bangkok verontwaardigd.
Eerste secretaris Tin Htun sprak van „in
menging in de binnenlandse aangelegenhe
den". Nobelprijs of geen Nobelprijs, de
houding van onze regering zal niet veran
deren, voorspelde hij. Het officiële Myan
marese radiostation zweeg over het besluit
van het Nobelprijscomité.
Namens de Europese gemeenschap gaf
het ministerie van buitenlandse zaken in
Den Haag een verklaring uit, waarin de
hoop werd uitgesproken dat de militairen
in Myanmar de mensenrechten zullen res
pecteren en de resultaten van de verkiezin
gen van mei 1990 eerbiedigen. De militai
ren zouden met onmiddellijke ingang de
macht moeten overdragen aan een burger
regering, aldus de EG.
De vredesconferentie over het
Midden-Oosten zal nog voor
het einde van deze maand wor
den gehouden zelfs als sommi
ge problemen niet kunnen wor
den opgelost. Dit heeft de Ame
rikaanse minister Baker (bui
tenlandse zaken) gisteren in
Cairo gezegd. De Palestijnen
krijgen misschien geen tweede
kans als zij besluiten niet mee te
doen aan Israëlisch-Arabische
vredesbesprekingen. „De bus
komt niet opnieuw langs", zo
zei Baker gisteravond vervol
gens in Amman.
Baker begon in de Egyptische
hoofdstad aan zijn achtste
rondreis door het Midden-Oos
ten. Hij is bezig aan een beslis
sende poging om de laatste pro
blemen rond de conferentie op
te lossen. Baker zette gister
avond in de Jordaanse hoofd
stad Amman zijn vredesmissie
voort. Vandaag reist hij door
naar Damascus en morgen
vliegt hij van de Syrische hoofd
stad naar Jeruzalem. Voor vrij
dag staat in de Israëlische
hoofdstad een ontmoeting met
zijn ambtgenoot uit Moskou,
Boris Panlrin op het program-
Bush en Quayle 'bewerken' senatoren
CORRESPONDENT
De Amerikaanse Senaat spreekt
zich vandaag uit over de voor
dracht van de Republikeinse
rechter Clarence Thomas als lid
van het Opperste Gerechtshof
(Supreme Court). De stemming
wordt rond elf uur vanavond
Nederlandse tijd verwacht, na
een debat waarvoor ruim acht
uur is uitgetrokken.
President Bush en vice-presi
dent Quayle keerden gisteren
vervroegd terug van korte va
kanties buiten Washington om
persoonlijk de leiding te nemen
bij de pogingen, aarzelende
senatoren over de streep te hel
pen. Het gaat het Witte Huis
daarbij met name om een groep
van dertien Democratische
senatoren.
Voordat Thomas' voormalige
medewerkster, professor Anita
Hill, met haar beschuldigingen
over seksuele intimidatie kwam,
zeiden zij voor Thomas te zul
len stemmen. Of ze dat nu nog
van plan zijn, is maar de vraag.
Sommige senatoren zeiden zich
eerst nog eens over het verslag
van de hoorzittingen te willen
buigen. Als vijf van de dertien
besluiten hun mening te her
zien, dan zou er net een meer
derheid tegen de benoeming
zijn. Thomas zelf heeft het al
gezegd: voor hem hoeft die be
noeming niet meer. De volgens
hem „leugenachtige" aantijgin
gen van Hill en de hoorzittingen
van de Senaatscommissie afge
lopen weekeinde, hebben zijn
carrière volgens hem al vernie
tigd.
Of hij inderdaad schuldig is
aan ongewenste intimiteiten of
dat hij het slachtoffer is van een
politiek complot, houdt de ge
moederen in de VS en ver daar
buiten volop bezig. Hoewel de
Amerikaanse publieke opinie
hem het voordeel van de twijfel
gunt, werd er gisteren opnieuw
Bewijsmateriaal tegen hem aan
gedragen. Een andere voormali
ge medewerkster van Thomas,
journaliste Angela Wright, ver
klaarde tegenover de Senaats
commissie verbaal seksueel las
tig te zijn gevallen door Tho
mas. „Hij had opmerkingen
over mijn lichaamsbouw. Hij
vroeg een keer hoe groot mijn
borsten waren", aldus Wright.
Hill onderwierp zich gisteren
vrijwillig aan een test met de
leugendetector. Volgens Paul
Minor, die dit soort leugentes
ten uitvoert voor het Ameri
kaanse ministerie van justitie, is
Hill betrouwbaar.
