Leven en wonen
Anders denken over
Haal de kamerplanten vlug binnen
Stripschapprijs voor kater
Heinz en zijn broertjes
Soir de Paris is weer terug
Voor kille avonden
Wasautomaat
in de recycling
Dinsdag 15 oktober 1991 Redactie; 023-150263 •HENRIETTE VAN DER HOEVEN «Vormgeving: HANS BOEZELUN
PARAPLU Het is merkwaardig hoe
veel mensen hun leven verliezen door
ongelukken bij pogingen om te voor
komen dat ze hun paraplu verliezen.
PAUL VALERY
Speelgoedjury positief over computerspelletjes
We kijken dit jaar anders aan tegen
speelgoed. De techniek doet haar in
trede, speelgoed slopen mag en de
definities voor goed speelgoed zijn
zoek. Er is in de loop der jaren een
diversiteit aan opvoedingsmethoden
en opvattingen ontstaan die in toe
nemende mate van invloed is op de
mening over goed speelgoed.
Deslree van Ooylk
Deze conclusies kwamen bovendrijven tij
dens de verkiezing van het Speelgoed van
het Jaar in de Utrechtse Jaarbeurs. De jury
gooide voor het eerst oude normen van
zich af als zouden computerspelletjes slecht
zijn voor kinderen en slechts goed voor
kortdurende rages.
De jeugd zelf nam in het afgelopen jaar het
heft in handen en liet - via omzetcijfers -
merken dat handcomputerspellen met ver
wisselbare inhoud hun dagelijkse spelple-
zier vergroten. Trouwens, doordat deze
spellen onderling met elkaar kunnen wor
den verbonden stijgt het sociale contact in
de gezinnen. Een extra winstpunt, volgens
wetenschappers.
Naar verwachting zal dit jaar een viifde deel
van de totale speelgoedomzet worden op
geëist door computerspellen. Een verdub
beling ten opzichte van vorig jaar toen met
een aandeel van tien procent van de totale
markt werd gesproken over een spectacu
laire stijging.
Moeilijker
Het beoordelen van goed speelgoed wordt
intussen steeds moeilijker, meent mevrouw
Elly Rozinga, orthopedagoge en lid van de
speelgoedjury. Volgens haar komt dat om-
De jury vond dit vissersbootje (met visjes en
een hengel) ideaal speelgoed voor de aller
kleinsten. foto P
dat de waarden en normen voor de opvoe
ding van kinderen steeds verder uiteenlo
pen en eigenlijk per gezin verschillen. Waar
bij het ene ouderpaar plastic de deur niet
inkomt en kinderen slechts blankhonten
speeltuig wordt voorgezet, gruwt een ander
van geweertjes en wijst een derde elektroni-
Wat goed speelgoed is wordt mede en ei
genlijk vooral bepaald door de houding van
de opvoeder. In principe, zegt dit jaar de
speelgoedjury, speelt het kind vooral de we
reld na zoals het die beleeft. Veel oorlog op
tv heeft onvermijdelijk invloed op het speel-
gedrag. Een vader en moeder die werken1
met computers moeten niet vreemd opzien
als bij hun kinderen eenzelfde behoefte,
aangepast aan de leeftijd, ontstaat. Voor
kinderen is in dat opzicht speelgoed meer
dan ooit de intermediair tussen de volwas
sen wereld en hun eigen leefomgeving.
Meer dan ooit tonen de omzetcijfers dat dit
jaar aan.
Totale ontwikkeling
De gezamenlijke speelgoedindustrie heeft
zich aangepast en speelt erop in. Steeds va
ker wordt erop gelet dat in het aanbod za
ken zitten die de totale ontwikkeling stimu
leren. Zo moet een kind speelgoed hebben
dat aanzet tot bewegen zowel in de kleine
bewegingen om de fijne motoriek te stimu
leren als in de grovere bewegingen zoals bij
voorbeeld bij hardlopen of fietsen. Daar
naast moet er speeltuig zijn wat het kind tot
denken aanzet of tot praten. Bovendien
.20
HOE ZELDZAMER de parels, hoe
groter de zwijnen.
LEA COUSIN
moeten de gevoelens kunnen worden geuit
bij bij voorbeeld een knuffel of pop.
Slopen
Belangrijk is ook een meerwaarde, de mo
gelijkheid om speelgoed op andere manie
ren dan direkt bedoeld te gebruiken. Ou
ders zouden hun kinderen daarin vrij moe
ten laten zodat deze zelf hun fantasie de
vrije loop kunnen laten. En hoewel speel
goed stevig moet zijn wil de jury anno '91
afrekenen met het idee dat speelgoed nooit
stuk mag. Iets slopen kan heel leerzaam zijn
voor een kind, oordeelt mevrouw Rozinga.
Spullen mogen best wel eens worden ge
sloopt, als dat maar niet te snel kan. Het is
belangrijk dat een kind langs deze weg de
gelegenheid krijgt om zijn negatieve gevoe
lens af te reageren. „Kinderen zijn vaak
boos, zitten vaak met onverwerkte gevoe
lens. Het eens stevig stoom afblazen door te
gooien of het gedeeltelijk vertrappen van
speeltjes moet mogelijk zijn." Sommig
speelgoed mag in haar ogen best stukje bij
beetje worden ontleed maar ander speel
goed, zoals de knuffel moet echt beresterk
blijven en tegen kinderliefde bestand.
Prijzen
In vijf categorieën werden speelgoedprijzen
uitgedeeld. De spelcomputer Game-boy
scoorde het hoogst in de categorie school
gaande jeugd. Het is een computer die kin
deren letterlijk in de hand houden en overal
kunnen meenemen.
Voor kinderen die nog niet naar school
koos de jury voor de natuurgetrouwe weer
gave van een (Playmobil)-boerderij met
grote speelfiguren.
In de categorie baby- en peuterspeelgoed
viel de keus op de vissersboot van Ambi-
toys, uitgerust met hengeltjes en verschil
lend gekleurde visjes.
Abalone, een strategisch spel waarbij de
speelballen van de tegenstander overboord
gewerkt moeten worden werd gekozen in
de categorie spellen.
Bij hobby en techniek werd het Salda Slick
twin-line system bekroond. Flesjes verf
op textiel kan worden getekend
waarmee tegelijkertijd applicaties kun-
worden opgeplakt
TUIN
Greet Buchner
i Vijftien oktober geldt
als een magische dag.
De dag waarop we
nachtvorsten mogen
verwachten. Eigenlijk
net zoiets als 15 mei.
Nadien mogen ze
niet meer komen vol
gens de volksmond.
Nu trekt het weer
zich niet zoveel aan
van oude spreuken,
maar het lijkt toch
veiliger om rond deze
tijd alles wat kan be
vriezen binnen te ha
len.
Op de eerste plaats
de fuchsia's en gera
niums die deze zo
mer mooier gebloeid
hebben dan ooit. Nu
is het gedaan met de
pret. We snoeien ze
een beetje bij, maar
niet te veel. Het is be
ter als de planten
vanzelf afsterven.
Dan zoeken we een
vorstvrij, licht en
luchtig plaatsje om ze
te laten overwinteren.
We geven ze geen
water meer en lang
zaam maar zeker
kunnen we alle ver
dorde blad en bloem
afplukken, zodat we
een paar kale stokjes overhouden.
Geen nood. Volgend jaar hebben we er weer ple
zier van, mits ze géén graad vorst te verduren
hebben en om de paar weken iets water krijgen
om niet geheel en al te verdrogen.
De oleander kan op ongeveer dezelfde wijze
overwinteren, al snoei ik de mijne altijd flink in.
Ja, óók de bloemknoppen die er nog zijn snoei ik
weg. Ervaring heeft geleerd dat die toch niet meer
uitkomen volgend voorjaar.
Hoewel de oleander een enkel graadje vorst kan
verdragen is het bewaren op een vorstvrije plaats
toch veiliger. Het kan soms ineens hard vriezen.
En nu de echte' kamerplanten zoals kamerlinde,
lidcactus, plectranthus, asparagus enzovoorts,
enzovoorts.
Die graven we uit en daarna zetten we ze één
voor één, gedurende enkele uren in een bad met
water van 40 graden Celsius. Hiermee vangen we
twee vliegen in een klap!
De potten worden brandschoon in het water, de
polkluit door en door nat en tengevolge van de
vrij hoge temperatuur kruipt alle ongedierte dat
zich in de potkluit gehuisvest heeft snel eruit. We
houden op deze wijze schone, ongediertevrije en
doornatte potkluiten over. Een goed begin op de
vensterbank dus. En dat was de bedoeling.
Mochten sommige planten wat al te zeer uit het
model gegroeid zijn, zoals de kamerlinden bij
voorbeeld, dan mogen we die gerust een beetje
terugsnoeien. Liefst tot op een knop die naar bui
ten wijst!
LEZERSVRAAG
DF. HEER VAN WOERKOM UIT HAARLEM, die ii
de nieuwe Zuiderpol
der woont, heeft last
van een grijze snuitke-
ver die gaten in de
planten vreet. Nu is de
snuitkever een diertje
waarop veel natuurlijke
vijanden, met name
vogels, loeren. De beste
methode om deze
plaag die volgend
jaar best helemaal over
kan zijn te bestrijden
is niets doen en lief zijn
voor vogels en milieu
zodat er een evenwicht
ontstaat tussen de di
verse planten en die-
Met gif spuiten zou een
averechts gevolg kun
nen hebben, omdat het
gif ook de natuurlijke
vijanden doodt: indi
rect als zij half dode of
dode giftige kevers ver
orberen. Even geduld
dus en de gaten voor
lief nemen. De planten
extra goed verzorgen
met water en voldoen
de natuurlijke mest
stoffen zodat ze weer
stand hebben om over
de schade heen te
groeien. En vooral: lief
zijn voor vogels.
MEVROUW RIA FLORIJN UIT LEIDEN tobt met
een te brede haag. Er staat niet bij wat voor soort
haag, maar ik veronderstel dat het over een ligus
terhaag gaat. Die mag van de herfst, als de natuur
tot rust gekomen is, zelfs tot een derde van de
breedte en hoogte gesnoeid worden. Halveren
kan dus zonder schade. Geef wel voldoende goe
de compost, want al lijkt het dat de wortels bij de
buren zitten, er zitten vast ook heel veel in de ei
gen tuin. Zorg dat de onderkant van de haag iets
breder blijft dan de bovenkant.
S. MOLENAAR UIT SPAARNDAM heeft knolsel-
derijplanten die weliswaar veel loof maar geen
knol vormen.
Als het inderdaad knolselderijplanten zijn (bij
aankoop van jonge planten komen wel eens ver
gissingen voor en bladselderij lijkt klein op knol
selderij) dan is het een kwestie van te veel stikstof
(N) in de grond en te weinig kali (K) en forsfor (P).
Dat teveel aan stikstof is niet per se afkomstig van
kunstmest, ook organische mest zoals bij voor
beeld kippemest en grasviano bevatten veel stik
stof. Volgend jaar beter bemesten en als het kan
wat betoniet of klei door de grond. Daar houdt
knolselderij van!
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de
natuur een vraag op? Greet Buchner zal probe
ren voor u het antwoord te vinden. De vraag
kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Post
bus 507,2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LE
VEN EN WONEN.
„Een strakke en heldere teken
stijl; repeterende humor en ori
ginele woordspelingen". Dat
zijn de loftuitingen van de com
missie voor de Stripschapprijs
1991 voor het duo René Windig
en Eddie de Jong. Windig en De
Jong krijgen de prijs tijdens de
Stripdriedaagse voor hun gehele
strip-oeuvre. Hét jaarlijkse feest
voor de Nederlandse stripma
kers en -lezers, wordt op 18,19
en 20 oktober in het Turfschip
in Breda gehouden. Op de
laatste twee'dagen (zaterdag en
zondag) is de manifestatie voor
het publiek geopend.
Heinz is een klapper van het
formaat dat de Nederlandse
stripindustrie lang niet meer
heeft gekend. Grappig, als je be
denkt, dat Heinz aanvankelijk
slechts een bijfiguurtje was in
de strip Rockin' Belly (die in Het
Parool verscheen). Het succes
van de krantestrip is inmiddels
uitgegroeid tot zeven stripal
bums. Rare spreekwoorden die
letterlijk worden genomen en
andere absurde humor gaan er
bij het grote publiek in als koek.
Dat is ook de reden, waarom
Heinz sinds kort in Sjors en
Sjimmie Stripblad staat.
WETEN WAARD
wr Chanel heeft sinds kort een eyeliner in de vorm van geperste
poeder, zoals bijvoorbeeld ook de oogschaduw. In de bekende
fraaie zwarte doos zitten twee kleuren: zwart en donkerblauw. Met
het fijne penseeltje trek je zonder water een heel mooi dun lijntje.
Parfum was volgens de oude Grieken een godsgeschenk. Venus
zou het geheim van haar heerlijke parfum, via de fee Oenone heb
ben doorgegeven aan de god Paris. Hij vertelde het aan Helena van
Troye, die niet egoïstisch was en haar vriendinnen het geheim ver
klapte.
,Y Aan ouderdomsvlekken, is weinig te doen als je ze eenmaal hebt.
Veel vitamine A (o.m. worteltjes)te je nemen is een middel om deze
vlekjes te voorkomen. Wie toch wil proberen de ouderdomsvlekken
te bleken kan dit oud huismiddel eens proberen: overgiet wat ge
raspte mierikwortel met wijnazijn en laat dit een week intrekken.
Zeef het vocht en wrijf daar dan dagelijks de huid mee in.
De geestelijke vaders van het spel van het jaar 'Abalone' Michel Lalet en Laurent Levi met hun spel.
FOTO DIJKSTRA
Soir de Paris, voor veel
s het in de jaren vijftig de
geur. Met de opkomst veel nieu-
e geuren, raakte de creatie van
Ernest Beaux, die in 1929 op de
markt kwam, een beetje in het
vergeetboek. Fran
cois Demachy, nu de
i achter de par-
is van Bourjois,
heeft Soir de Paris
vernieuwd. Hoewel
de basisnoten (o.m.
vanille) dezelfde zijn
als die van 1929, is
de geur door toevoe
ging bloemen- fruit-
i houtnoten in een
bepaalde verhouding toch een
tikje anders. Een flacon van 50
ml kost 55 gulden.
Dune is de nieuwe geur van
Christian Dior. Een parfum die
zoals de naam zegt ruikt naar
de duinen met geu
ren als brem, korst
mos en amber, iets
heeft van de zee en
waarin ook de geur
van lelie, muur
bloem en pioenroos
is verwerkt. De eau
de toilette (50 ml)
kost 79 gulden.
Een vestje, vooreen kille herfstavond, hoeft niet saai te zijn. Dit model in lamswol is geborduurd en versierd
met pareltjes. In combinatie met een mooie blouse heeft het geheel iets feestelijks. Het vestje is voor 150
gulden te koop bij C&A.
Huishoudelijke apparaten die op de afvalhoop te
recht komen, vormen een belasting voor het
milieu. Er zit in die machines heel wat kunststof.
Zanussi heeft voor de kuip van was- en droogau-
tomaten een kunststof ontwikkeld die voor hon
derd procent hergebruikt kan worden. Het heet
'Carboran', een licht en sterk materiaal, op basis
van polypropyleen, verrijkt met calciumcarbo-
naat, een kristallijne stof die in de natuur voor
komt in marmer, kalksteen en krijt.
De nieuwste generatie was- en droogautomaten
van Zanussi zijn van deze nieuwe kunststofsa
menstelling vervaardigd. Bij recycling van Carbo
ran treden geringe veranderingen in elasticiteit
en treksterkte op, zodat zelfs na tien maal herge
bruik een verlies van slechts 10 optreedt. Een
menging van 80 nieuw materiaal en 20 gere
cycled Carboran brengt de eigenschappen weer
op het oorspronkelijke niveau. Behalve voor toe
passing in was- en droogmachines kan deze
nieuwe kunststof volgens Zanussi ook gebruikt
worden voor talrijke andere doeleinden, zowel in
