Buitenland
Anti-communisten
Bulgarije winnen
VS in ban van
drama Thomas
Indonesië: bosbrand
een ecologische ramp
Turkije valt
Kurden aan
EG-konvooi Vukovar
weer tegengehouden
Suu Kyi voor niemand bang
mUÊÊJ m
Castro: Nee tegen marktmechanisme
A3 H36HPAM
Maandag 14 oktober 1991
RONALD FRISART (chef) ONNO HA VERMANS HANS JACOBS
Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: A
United Press International (UPI).
BU AANVALLEN OP ALLOCHTO
NEN zijn het afgelopen weekeinde in
Duitsland minstens negen mensen
gewond geraakt. Er werd overal in
het land met stenen en brandbom
men gegooid naar huizen voor asiel
en. zoekers
NIEUWSLIJN
Akajev blijft president Kirgistan
President Akajev van Kirgistan (het voormalige Kirgizië) blijft
president. Uit de voorlopige uitslag van presidentsverkiezingen
in de Aziatische republiek, waarvoor zich geen andere kandida
ten hadden aangediend, blijkt dat Akajev kan rekenen op onge
veer 95 procent van de stemmen. Belangrijkste beleidsvoorne
mens van Akajev zijn democratisering van het politieke systeem
in Kirgistan en versnelling van de overschakeling op een markt-
Willy Brandt
geopereerd
aan tumor
De voormalige Westduitse
bondskanselier Willy Brandt is
zaterdag geopereerd aan een
tumor in zijn darmen. Dit is
bekend gemaakt door Brandts
bureau in Bonn. Volgens het
communiqué is bij de 77-jarige
Brandt „een niet kwaadaardige
darmtumor verwijderd". De
operatie had plaats zonder
complicaties.
Sonia Gandhi geen kandidaat
Sonia Gandhi, de weduwe van de vermoorde Indiase ex-premier
Rajiv Gandhi, doet niet mee aan de tussentijdse parlementsver
kiezingen die volgende maand worden gehouden. De 44-jqrige
Sonia wil niet voor de Congrespartij kandideren in Amethi, het
kiesdistrict in de staat Uttar Pradesh dat haar man in mei tot af
gevaardigde in het parlement in New Delhi had gekozen. Rajiv is
op 21 mei in Tamil Nadu vermoord tijdens een verkiezingstoer-
nee.
Met aangenaaide vinger in Biosphere
Een van de teamleden in de Biosphere II is vrijdag naar de gla
zen mini-wereld in de woestijn ten nöorden van net Amerikaan
se Tucson teruggekeerd met een weer aangehechte vingertop.
De 29-jarige Jayne Poynter raakte afgelopen woensdag door een
maalmachirie een vingertop kwijt. De teamarts zette het topje er
weer aan, maar vond het toch maar beter dat de Britse zich door
een specialist buiten Biospehre sliet behandelen.
Swaggart in gezelschap van prostituée
De vroegere televisiepredikant Jimmy Swaggart is vrijdag in ge
zelschap van een prostituée aangehouden wegens overtreding
van diverse verkeersregels. Swaggart, die in 1988 zijn ambt van
predikant moest neerleggen, nadat hij onder tranen had toege
geven het bed te hebben gedeeld met een prostituée, reed in In-
dio in de staat California links van de weg in een auto zonder
nummerbord. „Hij heeft me meegenomen om seks met me te
hebben, dat is wat ik doe, ik ben prostituée", zei de dame voor
de tv. Zij vertelde dat Swaggart begon te beven, toen hij een po
litiewagen achter zich ontdekte. Bij een poging pornobladen te
verstoppen kwam hij op de linkerrijbaan terecht.
Belgisch kabinet valt bijna weer
Premier Martens van België is er zaterdag met een handige pro
cedurele manoeuvre op het nippertje in geslaagd te voorkomen
dat zijn kabinet voor de derde keer in drie weken ten val werd
gebracht. Daarmee heeft Martins een dreigende constitutionele
chaos vermeden. Het parlement zal deze week worden ontbon
den, vóór het kan stemmen over een motie van wantrouwen te
gen de regering Martens-9.
Schakelaar oorzaak brand Tsjernobyl
Een schakelaar in een turbinehal van de Oekraïnse kerncen
trale in Tsjernobyl, die om nog onopgehelderde reden onver
wacht in werking trad, is de oorzaak van de brand die vrijdag
uitbrak. De turbine was voor normale onderhoudswerkzaamhe
den net stopgezet toen een schakelaar op de lijn die de turboge
nerator met het elektrische systeem verbindt, zomaar omging.
Als gevolg daarvan begon de generator als een motor te werken.
Meeste tv-kijkers geloven Thomas
THE INDEPENDENT-GPD
De Amerikanen hebben het af
gelopen weekeinde doorge
bracht vastgeklonken aan de
buis. Niemand wil ook maar
iets missen van het drama Anita
Hill - Clarence Thomas, dat met
ruim veertig miljoen kijkers de
meest populaire soaps overtreft.
Zelfs het wereldkampioenschap
honkbal, de belangrijkste natio
nale sport, kon de kijkers niet
weglokken en moest het afleg
gen met één tegen drie toe
schouwers voor Thomas.
Op zaterdagochtend moesten
zelfs de kinderprogramma's wij
ken voor de uitzending van de
hoorzittingen over rechter Tho
mas, die door zijn voormalige
medewerkster Hill wordt be
schuldigd van seksuele intimi
datie. Voordat zou worden
overgeschakeld naar het Se
naatsgebouw, zei een omroeper
met serieus gezicht dat er „in
plaats van de Ninja Turtles de
komende uren sprake zou zijn
van schaamharen en penis
grootte".
De vraag die iedereen in de
VS en ver daarbuiten bezig
houdt is: wie heeft er nu gelijk?
Is de Republikeinse rechter
Thomas, die zaterdag ziedend
de aantijgingen aan zijn adres
weerlegde, het slachtoffer van
een politiek complot van De
mocraten die zijn kandidatuur
voor het Hooggerechtshof (Sm-
preme Courtwillen bombarde
ren? Of spreekt professor Anita
Hill de waarheid en is zij jaren
lang door Thomas met vieze
praatjes lastiggevallen?
Volgens een peiling van het
dagblad de Washington Post en
de tv-zender ABC zijn de mees
te Amerikanen Thomas gunstig
gezind; maar liefst 46 procent
gelooft hem. Hill krijgt de steun
van 24 procent van de onder
vraagden.
President Bush, die Thomas
zelf voordroeg als lid van het
Hooggerechtshof, bestempelde
de gang van zaken gisteren als
„schandalig. Er is iets mis als je
met dit soort beschuldigingen
paradeert voor het Amerikaanse
volk", aldus Bush.
De president zei Thomas te
geloven. „De Amerikanen we
ten dat dit proces belachelijk is.
En ze weten dat het oneerlijk is
om op het laatste moment te
komen met deze beschuldigin
gen tegenover een man wiens
benoeming eerder vier maal
door de Senaat is goedge
keurd."
Thomas zelf deed de beschul
digingen zaterdag af als „laster"
en „vuilspuiterij". Hij om
schreef de hoorzitting van de
Senaat als „een high-tech vorm
van lynchen van omhoog ge
klommen zwarten".
In zijn reactie op de beschul
digingen die vrijdag tegen hem
werden geuit door Hill, zei Tho
mas: „Dit is een circus Ik
ontken hier elke beschuldiging
tegen mij die suggereert dat ik
op enigerlei wijze gesprekken
van seksuele aard of over por
nografisch materiaal met Anita
Hill heb gevoerd, dat ik getracht
heb afspraakjes met haar te ma
ken of haar op enigerlei wijze
heb lastig gevallen."
De beschuldigingen van Hill
werden gisteren onderschreven
door vier nieuwe getuigen die
beaamden dat Hill hen in de ja
ren tachtig herhaaldelijk had
verteld dat ze op haar werk
werd lastig gevallen door haar
toenmali
rechter
CORRESPONDENT
manila jan van veghel De bosbranden woeden al min
stens zes weken. Het vuur heeft
tot nu toe ruim 100.000 hecta
ren tropisch regenwoud in de as
gelegd.
Zeker twintig mensen zouden
zijn omgekomen bij aanvarin
gen op Indonesische rivieren als'
gevolg van de enorme rookont
wikkeling, waarmee de bos
branden gepaard gaan. Het
zicht wordt daardoor sterk be
moeilijkt. In Singapore onder
vindt het scheepvaart- en vlieg
verkeer veel hinder van het ver
duisterende stof.
De gigantische bosbranden op
de Indonesische eilanden Kali-
mantan en Sumatra vormen
een ecologische ramp. Dat ver
klaarde vandaag topambtenaar
Kismadi van Jakarta's ministerie
van irylieu en bevolkingszaken.
Hij noemde de situatie „zeer
ernstig".
„We hebben dringend hulp
uit het buitenland nodig", aldus
Kismadi. Hij verklaarde dat Ja
karta momenteel studeert op
een Japans aanbod voor finan
ciële bijstand bij het bluswerk.
SOFIA. AFP-DPA
De Unie van Democratische Krachten (UDK), een coalitie van de
belangrijkste anti-communistische partijen, heeft de parlements
verkiezingen in Bulgarije gisteren gewonnen. De Socialistische Par
tij van Bulgarije (SPB, ex-communisten), heeft haar absolute meer
derheid in het parlement verloren. De Socialisten dreigen daardoor
voor het eerst sinds 1944 buiten de regering te vallen.
slag wordt pas over enkele da
gen verwacht.
Filip Dimitrov, voorzitter van
de UDK noemde de verjde-
zingsuitslag „het einde van een
tijdperk". De voorzitter van de
Socialisten, ex-premier Lilov,
gaf als reactie dat het „nog te
vroeg is om de resultaten te be
oordelen". De Socialisten won
nen de eerste vrije verkiezingen
in juni vorig jaar en stelden uit
eindelijk een coalitieregering
samen onder leiding van de on
afhankelijke premier Popov.
Volgens verschillende peilingen
kan de UDK rekenen op tussen
de 35 en 38 procent van de
stemmen. Dat is naar schatting
3 tot 6 procent meer dan waar
de socialisten op kynnen reke
nen. De Beweging voor Rechten
en Vrijheden, die de Turkse
minderheid vertegenwoordigt,
heeft de kiesdrempel van 4 pro
cent gehaald en zal dus ook in
het nieuwe parlement zijn ver
tegenwoordigd. De officiële uit-
DE KU-KLUX-KLAN werft in
Duitsland aanhangers onder de
skinheads. De Duitse veilig
heidsdienst beschikt over rap
porten waaruit blijkt dat de
KKK in het land Duitse groe
pen opricht.
Turkse gevechtsjagers hebben
zaterdag voor de tweede achter
eenvolgende dag aanvallen uit
gevoerd op Kurdische stellingen
in het noorden van Irak. De re
gering in Baghdad heeft bij Tur
kije een protest ingediend tegen
de bombardementsacties.
Bij de aanvallen kwamen ze
ker drie mensen om en vielen
20 gewonden. De Iraakse Kur-
denleider Massoud Barzani
noemde het Turkse optreden
een „wrede slachting" en kon
digde vergeldingsacties aan te
gen het Turkse leger. Volgens de
Turkse pers is het offensief gis
teren door de legertop afgebla-
Paus: Priesters
buiten politiek
NATAL. CIC
Paus Johannes Paulus II heeft
gisteren de Braziliaanse kerk ge
prezen om haar werk voor de
armen en rechtelozen, en tege
lijkertijd de priesters gewaar
schuwd zich verre te houden
van de politiek.
De paus roemde in ontmoe
tingen met bisschoppen en
priesters in de noordoostelijke
havenstad Natal de bijzondere
gevoeligheid van de Braziliaan
se kerk voor „de grote honger
Van de bevolking naar brood en
gerechtigheid".
Maar de priesters en bis
schoppen moeten uitgaan van
de sociale leer van de kerk en
zich'distantiëren van bepaalde
uitingen van de bevrijdings
theologie „die niet in overeen
stemming zijn met het authen
tieke leergezag van de kerk".
Saddam: We
kunnen met
sancties leven
De UDK bevestigde vanoh-
tend dat ze geen coalitie zal
aangaan met de voormalige
communisten, maar gaf niet
aan hoe ze een meerderheids
kabinet wil samenstellen. Met
de UDK in de regering kan wor
den gerekend op een snelle pri
vatisering van staatsbedrijven.
De opkomst bij de verkiezin
gen was hoger dan verwacht.
Rond vijf uur gisteravond was al
80 procent van de stemgerech
tigden bij de stembureaus ge
weest. Veel bureaus bleven tot
vanochtend vroeg open om de
stroom kiezers te kunnen ver
werken.
De Bulgaren stemden giste
ren niet alleen voor het nationa
le parlement, maar ook voor de
gemeenteraden.
De Iraakse leider Saddam HuS-
sein heeft gisteren gezegd dat
Irak het handelsembargo van de
Verenigde Naties twintig jaar
lang kan weerstaan. Niettemin
riep hij volgens het Iraakse
persbureau INA de Arabische
wereld op de sancties te breken,
die volgens hem de Iraakse eco
nomie kapot maken en kinde
ren doen sterven.
„Het zal voor u duidelijk zijn
dat Irak met deze sancties kan
leven gedurende een periode
van tien tot twintig jaar, zonder
ook maar iets van iemand te
vragen", zei de Iraaltse leider
voor een gehoor van pro-Iraak
se Arabieren.
ZAGREB Rtr-AFP
Het EG-konvooi met hulpgoe
deren voor de burgerbevolking
in het Kroatische Vukovar stuit
te vanochtend opnieuw op pro
blemen toen het vanuit de ka
zerne van het Joegoslavische le
ger, waar het de nacht door
bracht, trachtte het centrum
van de stad te bereiken.
Een woordvoerder van de EG-
waamemers die de 50 voertui
gen begeleiden, zei dat het kon
vooi is blijven steken aan de
rand van de stad, op 2 km van
het centrum. Er is opnieuw ver
warring ontstaan over de voor
waarden om de vuurlinies de
passeren en in het centrum het
voedsel en de medicijnen uit te
laden en de gewonden aan
boord te nemen, aldus de
woordvoerder.
De kazqme waarvandaan het
konvooi vertrok ligt in een bui
tenwijk in het zuiden van Vuko
var, dichtbij de voorste ge
vechtslinies. Gisteren bereikte
de stoet de stad „na een afschu
welijke reis" door een nie
mandsland met Joegoslavische
legereenheden, Kroatische gar
disten en bewapende Servische
vrijscharen. Federale militairen
hadden verscheidene malen
moeten optreden tegen plaatse
lijke Servische bevelhebbers, die
het konvooi ophielden voor zo
genaamd onderzoek.
Het leger had uiteindelijk in
gestemd n;et de komst van het
konvpoi naar Vukovar, dat al
meer dan zeven weken wordt
belegerd, na een nieuwe over
eenkomst voor een staakt-het-
vuren dat vorige week dinsdag
door de politieke leiders werd
bereikt. Maar twee eerste po
gingen om Vukovar te bereiken
mislukten.
Hoewel in de nacht van zater
dag op zondag de voertuigen
met vlaggen van het Rode Kruis
nog in Vinkovci (30 kilometer
van Vukovar) werden beschoten
door Servische troepen, besloot
het konvooi de tocht toch voort
te zetten. Het bereikte de bui
tenwijk gisteravond.
De situatie in Kroatië was het
afgelopen weekeinde over het
algemeen buitengewoon ver
warrend. Rond Pakrac, Osijek,
Nova Gradiska en Karlovac gin
gen de gevechten onvermin
derd door. In Zadar aan de
Adriatische kust begon de ont
ruiming van een kazerne en
konden de veerboten naar Italië
vertrekken. Dubrovnik, dat da
genlang van de buitenwereld
was afgesloten, was zondag
voor het eerst weer te bereiken,
maar Radio Belgrado meldde
dat een dorpje in de buurt met
de grond gelijk is gemaakt uit
wraak voor het neerschieten
van drie militairen. In Den Haag
zijn vanochtend de ministers
van buitenlandse zaken van
Slovenië, Joegoslavië en de vijf
deelrepublieken
komen v<
ken.
Een door een mortiergranaat gewonde Kroatische gardist.
foto ap cristof birbaumer
voedsel, vooral aan verse groenten, is een van de
gevoeligste waarvoor de 1800 afgevaardigden
staan.
Castro had eerder op het congres een meer-
partijenstelsel „volledige rommel" genoemd en
had gezegd dat Cuba's één-partijsysteem het
meest democratische ter wereld is. Zaterdag werd
wel besloten dat de Cubanen voortaan de leden
van de Nationale Assemblee, het parlement,
voortaan direct mogen kiezen. Tot nu toe werden
de afgevaardigden gekozen door de vertegen
woordigers van de gemeenteraden.
Het marktmechanisme blijft in Cuba taboe. De
Cubaanse president Fidel Castro heeft gisteren
gezegd dat de toenemende tekorten aan voedsel
en ontevredenheid daarover geen reden zijn om
de vrije verkoop van voedsel door kleine boeren
toe te staan. Castro sprak op de vierde dag van
het congres van de Communistische Partij in
Santiago de Cuba, dat vandaag wordt afgesloten.
Volgens Castro zou vrije verkoop van voedsel-
produkten „corruptie en demoralisatie" in de
hand werken. De discussie over de tekorten aan
A-UTRECHT GPD
„De Jeanne d'Arc van Rangoon"
of „het Britse meisje". De cha
rismatische leidster van de op-
postie in Myanmar (Burma),
Aung San Suu Kyi, grossiert in
bijnamen. Met de Nobelprijs
voor de Vrede 1991die haar
vandaag werd toegekend, is de
uitstraling van Suu Kyi nog ver
der vergroot.
Maar of zij de prijs persoonlijk
in ontvangst zal nemen, moet
zeer worden betwijfeld. De 46-
jarige voorzitster van de Natio
nale Liga voor Democratie staat
namelijk al sinds 19 juli 1989
onder huisarrest. Zij mèg het
land wel verlaten, maar weet te
gelijk zeker dat de junta haar
nooit zal toestaan terug te ke
ren.
Dat Suu Kyi de oppositie leidt,
is een speling van het lot Zij
verbleef lang in het buitenland
maar keerde in september 1988
naar huis terug om haar zieke
moeder te verzorgen. In die
maand kwam de al lang levende
onvrede van de bevolking je
gens de junta tot een uitbar
sting.
Dagenlang trokken demon
stranten door de stTaten van de
hoofdstad Yangon (Rangoon).
Zij waren de „Burmese weg
naar het socialisme", zoals de
junta zijn isolationistische en
autarkische politiek noemde,
spuugzat. De militairen, toen
nog onder leiding van de oude
generaal Ne Win, reageerden
keihard. Het leger schoot ten
Aung San Suu Kyi. archieffoto
koste van honderden doden de
demonstraties uit elkaar.
Het volk had een leider nodig
en vond die in Suu Kyi. De
vrouw was op dat moment to
taal niet voorbereid om de strijd
aan te gaan met het regime, dat
door Amnesty International wel
als één van de meest wrede ter
wereld wordt beschouwd.
Op tweejarige leeftijd had Suu
Kyi Burma verlaten, nadat haar
vader, de onafhankelijkheids
strijder en volksheld Aung San,
door een politieke rivaal was
vermoora. Jarenlang woonde
Suu Kyi in Groot-Brittannië
waar ze aan de universiteit van
Oxford politieke wetenschap
pen studeerde.
Het „Britse meisje" onderging
een ware metamorfose en ont-
l popte zich als een moedig en
I doorgewinterd politica. De op-
M positieleidster had succes. Het
E verzet tegen de junta groeide en
nam uiteindelijk zulke vormen
Iaan dat de militairen, na het
neerslaan van de opstand van
1988 verenigd in de Staatsraad
voor Herstel van Recht en Orde
(Slorc), zich genoodzaakt zagen
verkiezingen uit te schrijven.
Waar niemand echt rekening
"Tï mee hield gebeurde. De stem-
,__5. busgang verliep eerlijk en Suu
Kyi zorgde voor een unicum: zij
won de verkiezingen onder
huisarrest en met overweldi
gende meerderheid.
Maar tot de beloofde machts
overdracht kwam het nooit, in
tegendeel. Een nieuwe golf van
repressie overspoelde het land.
Tientallen vooraanstaande op
positieleden werden gearres
teerd, elke vorm van protest
werd hard gestraft. Voor Suu Kyi
was dat geen reden de strijd
met de junta op te geven. In juli
bood zij de militairen aan in
ballingschap te gaan. tegen be
paalde voorwaarden natuurlijk.
Zij eiste dat alle politieke gevan
genen werden vrijgelaten, de
macht aan het volk werd over
gedragen. zijzelf gedurende vijf
tig minuten mocnt spreken op
de televisie en zij de weg naar
het vliegveld te voet mocht af
leggen. Dat de junta zelfs niet
ophaar voorstel antwoordde,
zal Suu Kyi niet hebben ver
baasd.
Een jonge Bulgaar speelt een opwekkend deuntje met verkiezingsposters van de Unie van Democratische
Krachten op de achtergrond. foto epa mladen antonov
Socialisten dreigen buiten regering te vallen
