Rtv show
Musicus Ed Starink bij
miljoenen kind aan huis
'Ik moet van de dokter
eerst beter worden
HV-hoorspel bekroond
Dinsdag 8 oktober 1991
Redactie 023-150191/023-150192 JOLANDA OUKES GERARD VAN PUTTEN RE NA VAN POPPElfN Vocmgeving: CLARA KEMPER
6
Het onbekende succes van de apparatenfreak
Miljoenen mensen hebben cd's
van Ed Starink in huis, zonder
dat het grote publiek ooit van
hem heeft gehoord. Voor de Ar
cade-serie 'Synthesizer Grea
test' speelde hij bekende stuk
ken na van grootheden als Van-
gelis, Jean-Michel Jarre en Ki-
taro, zette ze op een cd en ver
kocht er over de hele wereld vijf
miljoen exemplaren van. De
Synthesizer Greatest is inmid
dels aan de vijfde cd in de reeks
toe en wordt uitgebracht onder
de naam Star Inc. Achter die
naam gaat een miljoenenbedrijf
schuil, dat is gevestigd in een
schitterende villa aan het randje
van de Hoge Veluwe. Geestelijk
vader achter dit succes en leider
van het bedrijf is Ed Starink, die
samen met zijn vrouw Nicolette
een 'rustig bestaan buiten de
schijnwerpers leidt.
In de kelder staan als een
soort relikwieën de syn
thesizers die hij ooit heeft
gebruikt. De eerste wonder-
doos, waarmee Ed Starink eind
jaren zeventig furore maakte
op het podium, heeft hij niet
meer. „Verkocht, toen ik een
keer geld nodig had", zegt hij,
niet zonder spijt De ontwikke
lingen op het gebied van de
elektronische instrumenten
zijn de afgelopen tien jaar ra
zendsnel gegaan, maar appa
ratenfreak Starink volgt ze op
de voet
Wie de laatste snufjes wil
zien, moet een paar deuren ver
der zijn, in misschien wel de
mooiste synthesizerstudio van
Nederland. Aan de muur hangt
de diamanten cd met zijn naam
erop, verdiend met de verkoop
van een miljoen cd's van 'Syn
thesizer Greatest' in Frankrijk.
Wie de trap naar de kelder af
daalt, komt in een wereld te
recht die schril afsteekt tegen
het natuurschoon buiten de vil
la. De werkplaats van Starink,
enkele maanden geleden vol
tooid, wordt beheerst door elek
tronica. Computers, beeld
schermen, toetsenborden en
een 40-kanaals digitale mengta-
fel. Toen Starink tien jaar gele
den zijn eerste tweesporenstu-
dio inrichtte in zijn garage in
Soest was dit zijn ideaalbeeld.
„Ik wilde absoluut de beste stu
dio van Nederland hebben, al
leen voor mezelf, waar ik lekker
kon werken. Dat is gelukt, zelfs
meer dan dat."
Curiositeit
Starink mist de publieksbe-
kendheid niet. Integendeel, zo
lang hij niet bekend staat als
'dat synthesizerjochie', houdt
hij de handen vrij om andere
muzikale richtingen in te slaan.
De recordverkóop van zijn pro-
dukten lijkt hij meer als een cu
riositeit te beschouwen dan als
een prestatie. Natuurlijk pronkt
Starink ook met andermans ver
en, maar voor het naspelen van
synthesizermuziek komt meer
kijken dan voor het coveren van
de doorsnee top 40-plaat. Het
vereist vakmanschap, zowel
muzikaal als technisch.
Toen Arcade, de maatschap
pij van de zogenaamde tv-cd's,
bij Starink aanklopte, had die al
een goed lopend eigen label,
Star Ine Music. Sinds 1986 heeft
deze 65 cd's uitgebracht, meest
synthesizerbewerkingen van
bekende melodieën. De aan
dacht van Arcade werd getrok
ken door 'The Most Spectacular
Synthesizer Hits'. „Normaal ge
bruikt Arcade de originele uit
voeringen voor compilaties,
maar het is nu eenmaal zo dat
Jean-Michel Jarre en Vangelis
zich allebei beschouwen als.de
beste muzikanten ter wereld en
daarom niet samen op één cd
willen. Arcade vroeg dus of ik
een plaatje voor ze kon maken."
Starink was voor die taak de
uitgelezen persoon. Sinds zijn
vijftiende is hij kind aan huis in
de Nederlandse platenstudio's.
De vader van een schoolvriend
was eigenaar van de Luc
Ludolph Studio in Nederhorst
den Berg. Zo werd hij. omdat hij
gitaar en orgel speelde, nogal
eens opgetrommeld. Met David
Bowie heeft hij nóg gespeeld
vóór diens grote doorbraak.
('Maar ik zou niet meer weten
wat'). 'Holland' van de Beach
Boys maakte wat dat betreft
meer indruk.
Ook toen hij klassiek piano
ging studeren aan het conserva
torium van Hilversum, bleef hij
actief in de studio. Hij speelde
destijds bovendien in de pop
groep Gamma, een tegenhanger
van Focus. „We zaten allemaal
op hetzelfde conservatorium."
Met een van de eerste versies
van de synthesizer baarde Sta
rink in die tijd, begin jaren ze
ventig, opzien op de podia.
„Het was een soort toverdoos,
een koffer die je openklapte. Er
zaten geen toetsen op. je moest
pinnetjes inpluggen en dan gin
gen er sequences (herhalende
tonenreeksen) lopen. Je kon
maar beperkt programmeren,
in de pauze moest je snel iets
nieuws invoeren." De komst
van de mini-moog betekende
de doorbraak van de synthesi
zer in de popmuziek.
In verband met rijn pianostu
die moest Starink de plastic
toetsenborden een tijdje afzwe
ren. Spelen op orgel en andere
keyboards werd schadelijk ge
acht voor zijn toucher. In Gam
ma werd hij daardoor een van
de eerste linkshandige sologita
risten van Nederland. „Fluit
deed ik er ook nog bij, dat mul-
ti-instrumentale stond interes
sant. Nu is dat achterhaald,
maar toen maakte dat indruk."
Geen geduld
In 1975 werd Gamma opgehe
ven, een jaar daarna deed Sta
rink eindexamen. Behalve zijn
diploma A en B klassiek piano
deed hij compositieleer, psy
chologie en algemene muzikale
vorming. Een paar jaar geleden
heeft hij zelfs nog «en tijdje les
gegeven aan het Haags conser
Mies Bouwman denkt nog niet aan nieuw programma
Uit het museum van de platenmaatschappij Motown in Detroit is de
witte, met kristallen parels bezette handschoen gestolen die Michael
Jackson droeg tijdens een van zijn toemees. Michael Jackson had het
museum zijn handschoen en zwarte hoed samen met een bedrag van
125 000 dollar geschonken Het museum betreurt de diefstal van de
„onvervangbare" handschoen zeer. foto ap
Donderdagavond
was ze er opeens
weer. Na drie Jaar
afwezigheid stond Mies Bouw
man tot ieders verbazing weer
stralend voor de tv-camera's
om de Televizierring 1991 uit
te reiken. Maar of ze daarmee
definitief terugkeert op het
scherm is nog onduidelijk.
„Aan een nieuw programma
denk ik absoluut niet. Alle spe
culaties daarover zijn onjuist
Het gaat goed met me, maar ik
moet eerst beter worden. Ik
hou me wat dat betreft aan de
dokter", aldus Mies.
„Ik heb de Televizierring uit
gereikt om de kijkers even dag
te zeggen. En omdat de bladen
maar over mij en mijn ziekte
bleven schrijven. Ze, bleven
maar met de vreemdste specu
laties komen, ik heb hét beslist
niet gedaan om nieuws te wor
den. Er zijn belangrijker dingen.
En het moet nu ook weer snel
stil worden. Nu is het weer afge
sloten."
Tot in het weekeinde stroom
den bloemen, brieven en ge
lukwensen Huize Timp-Bouw
man in Blaricum binnen. Mies:
„Heel lief allemaal. Het heeft
me in de afgelopen drie jaar
trouwens niet aan belangstel
ling ontbroken. Waar ik in die
jaren echt verrast door was, wa
ren de blijken van meeleven uit
alle geledingen van het Hilver-
sumse omroepwereldje. Don
derdagavond had ik echt wel op
applaus gerekend. Maar wat ze
me daar aan staand applaus ga
ven! Ik wist niet wat me over
kwam. En er zat toch heus heel
wat 'Hilversum' op de tribu-
Mies onthult dat ze slechts
een paar dagen tevoren de be
slissing nam om donderdag de
prijs uit te reiken. „Ik heb die
prijs zelf twee keer gewonnen
en ik ben door mijn werkzaam
heden voor Televirier en de
AVRO ook bij de organisatie van
vroegere uitreikingen betrokken
geweest. Ik wilde heel bewust
de kijkers even 'dag' zeggen en
dan weer wegwezen. Het kon
nu. En het kon kort. Dit was bo
vendien ook een mooie gele
genheid."
Drie jaar geleden, na de grote
inzamelingsactie op tv voor ge
handicapte sporters (24 miljoen
opbrengst), kreeg Mies plotse
ling last van een ontstoken ader
in haar hoofd. De nog resteren
de afleveringen van haar pro
gramma In de Hoofdrol werden
afgelast. Ze liet zich ook niet
meer zien op recepties en bij
prijsuitreikingen (zoals de jaar
lijkse Nipkow-prijs).
BOES
HEINZ
Ed Starink in de studio waar hij zijn cd's maakt die met miljoenen tegelijk over de toonbank gaan.
vatorium, afdeling lichte mu
ziek. „Studiopraktijk, hoe je
moet arrangeren, hoe je moet
omgaan met de synthesizer.
Maar ik had al heel snel beke
ken dat ik daar het geduld niet
voor heb. Ik zit nu te veel in de
produktieve hoek om nog braaf
voor de studenten te gaan
staan."
Star Ine Music eiste boven
dien steeds meer tijd op. De di
recte aanleiding voor de oprich
ting in 1986 was de komst van
een nieuwe directie in de MCR-
studio in Amersfoort, waar hij
na zijn conservatoriumjaren als
arrangeur aan de slag ging. Sta
rink kon het met de nieuwe lei
ding minder goed vinden en
stapte op. „Van alles heb ik bij
MCR gedaan, van Lucy Steymel
en The Mo tot en met accorde
onplaten en de Havenzangers."
In de MCR-tijd richtte hij in
Soest zijn eerste eigen studio in.
Hij bereidde daar zijn eerste
synthesizerplaat voor, 'Cristal-
lin', die hij in 1981 in de MCR-
studio voltooide. De oplage
kwam niet verder dan wat re
censie-exemplaren, die echter
tot in Amerika lovend werden
ontvangen. „Waarom hij niet is
uitgebracht, weet ik niet. De po
sitieve reacties zijn in elk geval
wel een stimulans geweest om
door te gaan." Binnenkort
brengt Star Inc. de plaat op cd
uit. Tien jaar na de geboorte,
maar ondanks alle ontwikkelin
gen op elektronisch gebied niet
achterhaald. Uit de composities
blijkt Starinks klassieke achter
grond en zijn voorliefde voor
Franse componisten. „Ik heb
hem voor de cd opnieuw ge-
mixed en ik vond het heel leuk
om mezelf op die manier weer
tegen te komen."
Voor volledig eigen produk-
ties heeft Starink de laatste ja
ren weinig tijd gehad. In 1986
bracht hij met hulp van vrien
den uit de MCR-tijd de eerste
zeven Star Inc-cd's uit. De gok
pakte goed uit. De formule, de
bewerking van bekende melo
dieën voor synthesizer en die
aanbieden voor een lage prijs,
sloeg aan. Het label heeft in
middels 65 titels in de catalogus
en daaronder zijn ook cd's met
andere artiesten opgenomen.
Star Inc. besteedt tegenwoordig
ook werk uit aan andere stu
dio's.
Momenteel heeft Starink wat
meer tijd voor componeren,
maar voordat hij zijn nieuwe
compositie kan voltooien, heeft
hij opnamen met zanger Demis
Roussos op de agenda staan. En
hij moet, op speciaal verzoek
van Frankrijk, aan de slag voor
deel zes van de 'Synthesizer
Greatest'-si
Noot voor noot
Starink schrijft de composities
noot voor noot uit. „Het is leuk
om op die manier een kijkje te
nemen in de keuken van ande
ren. Van Vangelis kun je merken
dat hij meer van muziek be
grijpt, vooral zijn filmmuziek is
heel smaakvol. Jarre is meer een
effectenjager, af en toe heel
bombastisch. Er zijn ook wel
dingen die je niet kunt nadoen.
Dan kun je net gaan doen als
die jongetjes die van alles
samplen, maar dat vind ik niks.
Meestal neem ik dan iets com
pleet anders, psychologisch
werkt dat beter dan iets wat er
nèt niet genoeg op lijkt. Maar
die truc hoef ik maar zelden toe
te passen, meestal kom ik er wel
aardig uit. Het is een kwestie
van proberen, veel doen. Dat is
de sport erachter."
Het is een tijdrovende zaak
om de nummers uit te pluizen.
„Toen Arcade voor het eerst bij
me kwam, wilden ze dat ik het
in twee weken deed, niet besef
fend dat het in principe veel
moeilijker is om een synthesi
zerplaat goed na te maken dan
zelf iets te schrijven. Ik heb ge
zegd: als ik twee weken de stu
dio in ga, lijkt het resultaat niet
op het origineel. Ik heb dus te
gen Arcade gezegd dat ik drie
maanden nodig had. Dat was
het einde van de samenwer
king, want dat ging ze allemaal
veel te lang duren. Arcade heeft
het toen met twee anderen ge
probeerd, maar uiteindelijk
kwamen ze toch weer bij mij te
recht."
Infolijn voor
Twin Peaks-fans
Ja hoor, RTL 4 probeert van al
les om de Amerikaanse Twin
Peaks-gekte ook op de Neder
landse kijkers over te brengen.
In navolging van de Amerika
nen kunnen nu ook Nederland
se kijkers via een 06-lijn (06-
35031010, 50 cent per minuut)
op de hoogte blijven van de
laatste ontwikkelingen in het
onderzoek naar de moord op
Laura Palmer. Het missen van
een aflevering betekent nu niet
meer dat de hele serie als verlo
ren kan worden beschouwd. De
infolijn zal worden uitgebreid
met een reactielijn waarop kij
kers terecht kunnen met hun
vragen over de serie.
Scène uit Twin Peaks. Op de foto v.l.n.r. Lara Flynn Boyle, Kyle Mc-
Machlan en David Lynch. foto ki
De speciale juryprijs van het
Prix Italia-festival 1991 in de ca
tegorie radio-fictie, is gewonnen
door het hoorspel Het schortje
van de terrorist, een program
ma van het Humanistisch Ver
bond. uitgezonden op Radio 5
op 13 mei.
Het hoorspel werd geregis
seerd door Kees Jan Hundling
en Kees Vlaanderen en geschre-
ven door Liet Lenshoek en Kees STRIPS
Jan Hundling, gebaseerd op
autobiografisch werk van Ulrike
Meinhof, Gudrun Enslin en an
dere leden van de Rote Armee
Faction.
De bekroonde uitzending
wordt overigens 21 oktober her
haald, op Radio 5 om 12.05 uur.
BOLLEBOOM
«WUl.
fJ.PFF!
