Leiden
Duits boekenbezit in
Nederlands systeem
Con Fuoco op de Amerikaanse toer
Kassenbouwer maakt kap
voor pleintje Lakenhal
Eis van 10 maanden na
poging wurgen ex-vrouw
Taxichauffeur overreden
Maandag 7 oktober 1991
Redactie: 071-161400 Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: SIMON DE GRAAF
CON FUOCO wil een
echte Amerikaanse show
band worden
ALLE BIBLIOTHEKEN van
Nederlandse universiteiten
moeten over een aantal jaren
met elkaar verbonden zijn
Computers universiteiten sluiten op elkaar aan
Welke boeken over Goethe bevinden zich in de universi-
teitsbiliotheek (UB) van Göttingen? Over enkele jaren is
dat vanuit de Leidse UB in een oogopslag te zien. En mis
schien kunnen met een druk op een knop in de UB van
Utrecht die boeken zelfs door een lezer worden geleend.
LEIDEN EMIEL FANGMANN
De eerste stap tot deze ontwik
keling werd vanochtend gezet.
Pica, het in Leiden gevestigde
centrum voor bibliotheek-auto
matisering, tekende in het Duit
se Hannover (Niedersachsen),
een overeenkomst met de mi
nister voor wetenschap en cul
tuur. Niedersachsen gaat het
Nederlandse systeem de ko
mend jaren invoeren. De sti-
ching Pica, die haar naam gaf
aan een systeem voor catalogi
sering en uitlening van boeken,
voerde dat in vrijwel alle Neder
landse universiteitsbibliotheken
en enkele openbare bibliothe
ken in.
Nu heeft ook een aantal Duit
se bibliotheken voor dit systeem
gekozen. Niedersachsen voor
ziet er in ruim drie jaar 19,1 mil
joen mark aan uit te geven. 19
universiteiten en hogescholen
worden er mee toegerust. Daar
onder de Technische Biblio
theek in Hannover, in Europa
de grootste in zijn soort, de Her
zog August Bibliothek in Wol-
fenbüttel met zijn zeventiende
eeuwse collectie en de UB van
Göttingen. Na Niedersachsen
komt Sachsen-Anhalt aan de
beurt met de bibliotheken van
Halle en Magdeburg. Pica werkt
voor het project samen met het
BibliothekRechenZenturm für
Niedersachsen. „Wij opereren
altijd in samenwerking met hen
en leiden daar mensen op,"
zegt adjunct-directeur A. Bos-
sers.
Volgend jaar begint het Leid
se centrum met het openen van
informatiekanalen tussen de
Nederlandse universiteitsbiblio
theken. „Daartoe is ongeveer al
de helft van de titels ingevoerd,
in de ene bibliotheek wat meer
dan in de andere." Het proces
verloopt in fasen en over enkele
jaren moeten alle Nederlandse
bibliotheken met elkaar verbon
den zijn. Omdat in Duitsland
eenzelfde proces van start gaat,
is het perspectief dat in de na
bije toekomst de catalogi van
Nederlandse en Duitse biblio
theken met elkaar verbonden
worden. „We werken ook aan
een systeem om documenten
uit te lenen," zegt Bossers.
De stichting Pica, waarbij vijf
tig mensen werkzaam zijn, is
vijftien jaar geleden door de
grote universiteitsbibliotheken
in Nederland opgezet om tot
een eenduidig automatiserings
systeem te komen. De stichting
was eerst gevestigd in de Ko-
uEIDEN. JANET VAN DUK
Een kassenbouwer maakt een tijdelijke overkap
ping voor de binnenplaats van De Lakenhal. Het
college van B en W heeft besloten 60.000 gulden
uit te trekken voor deze constructie, die in no
vember wordt aangebracht. De gemeenteraad
moet nog met dit voorstel instemmen. De over
kapping van de binnenplaats is vooral noodzake
lijk voor de Rembrandt-tentoonstelling, die in de
cember begint.
De gemeente wil voor dit project een kassen
bouwer in Rijswijk in de arm nemen. Directeur A.
Shelter van het gelijknamige bedrijf vertelt dat
voor de kap buigbaar glas uit Canada wordt ge
bruikt. Als de kap wordt weggehaald, kan het glas
DEN HAAG CERBERUS
ninklijke Bibliotheek In Den
Haag, maar bevindt zich sinds
1987 aan het Leidse Schutters
veld. Ze is nu onafhankelijk,
maar opereert nog steeds op
non-profit basis. De adjunct-di
recteur zegt desgevraagd: „Nee,
het zou niet netjes zijn om te
privatiseren, gezien onze ach
tergrond. Wij gaan namelijk niet
de verkoop- en handelstour op,
al is ons systeem een enorm ex-
portprodukt geworden. We wil
len juist met anderen een over
eenkomst in systemen bereiken.
We werken daarom samen met
vergelijkbare partners en probe
ren tot coöperatie op de langere
termijn te komen". Volgens
Bossers hebben de Duitsers na
een internationaal onderzoek
voor het Pica-systeem gekozen,
omdat dat qua 'prijs-prestatie'
het beste was. „We maJcen geen
winst, maar alle kosten worden
natuurlijk betaald," vult hij aan.
In het kader van een EG-project
doet het bedrijf ook een aantal
proeven in Frankrijk en Enge
land.
Drs. J. van Gent, directeur van
de Leidse universiteitsbiblio
theek, zegt dat het aantrekkelijk
is voor Leiden dat drie Duitse
universiteiten hebben gekozen
voor het Pica-systeem. „Voor
ons zijn alle bibliotheken in de
wereld interessant. Vooral als je
iets wilt weten uit publikaties
waarover jezelf niet beschikt.
Daarom zou het fijn zijn als lan
den als Frankrijk en Engeland
zouden besluiten ook met het
Pica-systeem te gaan werken."
stak en haar aanvloog en
schreeuwde: „Ik vermoord je,
rotwijf'. Het incident vond
plaats in het Leidse station.
Eerder zou de verdachte ook
al een wurgpoging hebben ge
daan. Volgens het rapport van
de psychiater is hij verminderd
toerekeningsvatbaar.
De advocate van de Leide-
naar, mr. A. Drayer, vond de 10
maanden die officier eiste te
hoog. Ze noemde de verdachte
'meer een patient dan een de
linquent'.
PERSBUREAU
De officier van justitie bij de
Haagse rechtbank heeft tien
maanden gevangenisstraf,
waarvan 4 voorwaardelijk, ge
ëist tegen een 43-jarige man uit
Leiden wegens een poging tot
zware mishandeling van zijn ex-
vrouw. De Leidenaar wilde in
de schuur van zijn voormalige
woning slapen. Hij was wegge
lopen uit de psychiatrische in
richting. Zijn \Toegere echtge
note vond het geen goed plan
waarop de man in woede ont-
Drum buglecorps in een nieuw jasje
weer worden teruggebogen zodat het gemakkelijk
elders kan worden opgeslagen.
De constructie bestaat uit vijf gebogen kappen,
die volgens de directeur 'stroken met de belijning
van het gebouw'. Door het dak blijft de gevel van
het museum te zien. „Het is nauwelijks storend",
vindt Shelter.
Hij nam contact op met de gemeente Leiden
toen hij las dat er plannen waren voor een defini
tieve kap boven het plein, die zes ton zou moeten
kosten. Shelter maakt een tijdelijke overkapping
voor 60.000 gulden.
De kassenbouwer werkt vooral in het buiten
land, het is voor het eerst dat het buigbare Cana
dese glas in Nederland wordt gebruikt. Volgens
Shelter zijn er geen 'ronde kassen' in Nederland.
LEIDEN EMIEL FANGMANN
Gewaagd paars en roze domi
neerden de kleding van de Leid
se muziekvereniging Con Fuoco
('Met vuur') in de Drie-Oktober-
optocht. Voor wie het corps al
wat langer volgt een complete
metamorfose waaraan velen,
gezien de reactie vorige week,
nog moeten wennen. „We zijn
nu aangeland op het punt, zoals
het hoort," meent bestuurslid
Mario Winter.
De voormalige drumband
Con Fuoco greep haar twaalf-
en een halfjarig bestaan - twee
weken terug - aan om het vier
jaar geleden gewijzigde beleid
krachtig voort te zetten. De ver
eniging wil helemaal op de leest
van het Amerikaanse show-we
zen worden geschoeid.
Toeschouwers moesten Drie
Oktober op het nieuwe Con
Fuoco lang wachten. De club
had in de aan musicals gewijde
optocht een plaats aan het eind
gekregen. Maar opvallen deed
ze: oversized kledij in schreeu
wende kleuren maakte duidelijk
dat Con Fuoco een nieuwe rich
ting op gaat. Ook nieuw: als een
soort bekroning werden zeven
tien 'zilveren' blazers toege
voegd.
„We willen echt een show
band worden, zoals in Amerika
gebruikelijk is," stelt xylofoniste
Corine Hollebeek, die voor Con
Fuoco de publiciteit verzorgt.
Daarom wil de vereniging, die
nu zo'n vijftig leden telt, ook
flink gaan uitbreiden. Een aan
tal jaren terug, toen het met de
band niet zo goed ging ('We
hadden moeite om bepaalde
plekken op te vullen') besloot
men zich minder als drumband
Con Fuoco in het nieuw: oversized kledij in schreeuwende kleuren.
en meer als totale band te profi
leren.
„En de laatste twee jaar zijn
we behoorlijk gegroeid, van der
tig naar vijftig leden. Mensen
zien dat we wat te bieden heb
ben. Maar ons streven is een
drum buglecorps van 128 le
den," vult bestuurslid Winter
aan, die ook de drummajor van
de club is. „Dat is de standaard
in Amerika. Met name in brass
en color guards kunnen wij nog
uitbreiding gebruiken". Winter
gebruikt deze Engelse termen
voor respectievelijk blazers en
vendelzwaaiers opzettelijk.
„Ook in terminologie willen wij
bij de Amerikanen aansluiten."
Con Fuoco is ook in een heel
andere toonsoort gaan spelen.
De blazers spelen op een zoge
naamd 'bes'-instrumentarium.
Daarom kreeg Con Fuoco ook
nieuwe muziek, die speciaal ge
schreven is voor deze opzet
FOTO HENK BOUWMAN
Omdat ook het show-gebeuren
aan revisie onderhevig is, werkt
men in de nieuwe opzet met
maar liefst vijf instructeurs.
„Vorig jaar was dat er nog
één," zegt Hollebeek. Nu zijn er
bijvoorbeeld speciale docenten
voor het slagwerk, voor de bla-
zersgroep, voor de vaandel-
zwaaiers - de pompoenen zijn
door vlaggen vervangen - en
voor de opzet van het totale
marching and moving .Allen
instructeurs van buiten Leiden,
verschillenden onder hen zijn
ook in Amerika geweest."
Oceaan
Dat de leeftijd van de musici in
vergelijkbare Amerikaanse
korpsen 21 jaar is deert Con
Fuoco, waar de gemiddelde
leeftijd iets onder de dertig ligt,
niet. „Nee. bij concoursen in
Amerika bijvoorbeeld, mogen
de deelnamers van buitenland
se corpsen ouder zijn." Het is
een grote wens: deelnemen aan
wedstrijden aan de overkant
van de oceaan.
Con Fuoco werd twaalfeneen-
half jaar geleden opgericht door
een groep die zich van Leidens
oudste vereniging 'Werkmans
Wilskracht' afsplitste. „Maar
van die groep is nu niemand
meer over. We hebben vier le
den die tien jaar lid zijn," vertelt
Winter.
Sinds twee jaar heeft Con
Fuoco, samen met 'Allegro', 'De
Burcht', 'K G' en "Werkmans
Wilskracht' een eigen ruimte in
het muziekverzamelgebouw.
Vrijwilligers hebben in dat repe
titielokaal de afgelopen weken
de laatste hand aan de nieuwe
kleding gelegd. Hollebeek en
Winter erkennen dat Con Fuoco
mede dankzij de faciliteiten van
het nieuwe clubhuis de stap
kon nemen om doelgericht gro
ter te worden. Voor de financiën
draagt de vereniging zelf zorg.
Men krijgt inkomsten uit optre
dens, uit bijvoorbeeld de Grote
Clubactie en ontvangt vanwege
'cultuurbeoefening' extra subsi
die uit het Anjerfonds.
Jacobus Houbraken
naar Hendrik Potho
ven, Lucretia Wilhel-
mina van Merken.
FOTO COLLECTIE
GEMEENTEARCHIEF
Lucretia van Merken en
het Beleg van Leiden
Afgelopen donderdag
vierden we weer het
Ontzet van Leiden,
met de vaste ingrediënten: re
veille, koraalmuziek in het Van
der Werffpark, uitreiking van
haring en wittebrood in de
Waag, de herdenkingsdienst in
de Pieterskerk, bezoek aan de
Lakenhal om de hutspot en de
opoffering van burgemeester
Van der Werff aan zijn kinderen
te laten zien, de optocht met
het vaandel van de 3 October
Vereeniging en de koets met de
burgemeester, gevolgd door
praalwagens en muziekkorpsen,
het verorberen van de echte
Leidse hutspot (waarnaar de
stad nog dagen ruikt), de kermis
en het feestelijke vuurwerk tot
besluit.
Eeuwenlang viert de Leidse
bevolking deze gedenkdag,
maar ook kunstenaars hebben
zich met dit onderwerp bezig
gehouden. Het beleg en ontzet
van Leiden heeft velen geïnspi
reerd en zo ontstonden talrijke
toneel- en muziekstukken over
dit thema. In 1774 verscheen
'Het Beleg der stad Leiden.
Treurspel' van Lucretia Wilhel-
mina de Winter, geboren Van
Merken. Lucretia van Merken
werd op 21 augustus 1721 in
Amsterdam geboren als dochter
van de bonthandelaar Jacob van
Merken en Susanna Wilhelmina
1 Brandt (een afstammelinge van
de dichter en geschiedschrijver
Gerard Brandt). Ze kreeg een
zeer zorgvuldige opvoeding en
werd al op jeugdige leeftijd be
kend gemaakt met de voor
naamste voortbrengselen van
onze letterkunde. Op 19-jarige
leeftijd publiceerde zij al Feest
zang op het eerste eeuwgetij der
Nederlandsche vrijheid (1740),
vijf jaar later gevolgd door haar
treurspel Artemines, gepubli
ceerd onder de zinspreuk 'La
vertu pour guide'. Dit stuk
oogstte overal grote bewonde
ring, zo zeer zelfs dat Betje
Wolff zich later nog herinnerde
als kind over deze dichteres ge
hoord te hebben. Zo schreef ze
in 1798:
Eens hoorde ik uwen lof,
uitmuntende Van Merken!
De pop viel uit mijn hand,
zo luisterde mijn oor:
Ach Vlissing!' dacht ik, 'had
gij ook eens uw Van Merken
Hoe aangenaam zou mij dit
zijn.'
In 1762 publiceerde Lucretia
van Merken 'Het nut der tegen
spoeden', waarschijnlijk geïn
spireerd door persoonlijke te
genspoed, want in drie jaar tijd
verloor, zij haar vader, moeder
en enige zuster. Enkele jaren la
ter, in 1768, trouwde ze op 47-
jarige leeftijd met Nicolaas Si
mon van Winter.
Nicolaas van Winter was 25 de
cember 1718 in Amsterdam ge
boren als zoon van Pieter van
Winter en Elizabeth van
Leeuwarden. Ook hij kreeg een
beschaafde opvoeding en werd
opgeleid voor de handel. Hij
werd makelaar in verfstoffen en
bewoonde tijdens zijn eerste
huwelijk een eigen huis in de
Wolvenstraat te Amsterdam.
Zijn eerste echtgenote was Jo
hanna Muhl, die in januari 1768
na een langdurig lijden over
leed. Ruim acht maanden later
trad hij met Lucretia van Mer
ken in het huwelijk. De dag na
de huwelijksvoltrekking, 27 sep
tember 1768, testeerden beide
echtgenoten, waarbij hun geza
menlijk vermogen opgegeven
werd voor de klasse 50.000 -
100.000.
Na enige jaren begon de ge
zondheidstoestand van Van
Winter te wensen over te laten:
hij werd geplaagd door hoest
buien en ischias. Omdat de
Leidse lucht de naam had zeer
gezond te zijn, besloten de ech
telieden een buitenhuis in de
buurt van Leiden te kopen voor
een verblijf tijdens de zomer
maanden. In de lente van 1773
betrokken de Van Winters het
landhuis Bijdorp in Zoeterwou-
de aan de Meerburgerwetering
en de Rijn. Hier beleefde het
echtpaar gelukkige tijden. Vele
bekende Leidenaars hadden in
de omgeving hun buitenverblijf
en Bijdorp werd een centrum
van, gezelligheid en letterkundi
ge gedachtenwisseling. Talrijke
Leidse professoren en regenten
kwamen geregeld op bezoek,
maar ook uit Amsterdam, Haar
lem, Den Haag en Rotterdam
verschenen vele vrienden, voor
al in de tijd van de jaarvergade
ring van de Maatschappij van
Nederlandse Letterkunde. Vaak
voer het gezelschap in een
jachtje naar Leiden om een be
zoek te brengen aan goede
vrienden, zoals Frans van Lely-
veld. de griffier Daniël van Al
phen, mr. A.C. de Malnoë, ds.
Pieter van den Bosch en burge
meester Van Halteren. Was er
op Bijdorp geen plaats meer
voor logés, dan konden de gas
ten terecht in de herberg 'Ik leer
nog'.
Lucretia heeft het opgewekte
gezelschapsleven op Bijdorp en
de geneugten van het buitenle
ven vaak in haar gedichten be
zongen. In 1783 verlieten Nico
laas van Winter en zijn vrouw
Amsterdam voorgoed, omdat
het heen en weer reizen te be
zwaarlijk werd. Ze huurden het
pand Rapenburg 41 in de stad
die hun het poorterschap koste
loos aanbood ter waardering
van 'beider waare deugt en
fraye wetenschappen en de lof
felijke iever en viijt door egte-
luyden betoont'. In 1789 over
leed Lucretia van Merken, die
door Betje Wolff 'de grootste
dichteresse onses lands' ge
noemd werd. Na haar overlij
den trok Van Winter zich geheel
op Rapenburg 41 terug, waar hij
door de getrouwe dienstbode
Mietje Bavink verpleegd moest
worden. Hij dicteerde haar zelfs
zijn brieven. Uiteindelijk stierf
hij in 1795.
Beide echtgenoten, die in 1774
tot ereburgers van de stad be
noemd werden omdat Lucretia
bij het tweede eeuwfeest van
het ontzet van Leiden het toe
passelijke toneelstuk had ge
schreven en aan de stadsrege
ring had opgedragen, werden
niet in de Sleutelstad, maar in
hun geboorteplaats Amsterdam
begraven, in de Nieuwe Kerk.
INGRID MOERMAN
NOORD WIJK
Een 37-jarige Noordwijkse taxi
chauffeur is vrijdagavond over
reden toen hij op de taxistand
plaats aan de Parallel boulevard
naast zijn auto stond. Het onge
luk gebeurde om half tien. Een
grijze Mini met gedoofde lich
ten schepte de man en reede
daarna door. De man is met
ernstig inwendig letsel en een
enkelbreuk overgebracht naar
het St. Elisabeth Ziekenhuis in
Leiderdorp.
Man krijgt slaag
van acht jongens
LEIDEN
Een 23-jarige man uit Voor
schoten heeft zonder aanwijs
bare reden een paar klappen
gekregen op de Stationsweg van
een achttal jongens. De Voor
schotenaar liep zondag even na
middernacht richting station.
Daar kreeg hij van een van het
passerende achttal een klap.
Toen hij een klap teruggaf, be
gonnen alle acht te slaan. De
man hield oogletsel en een
hechtwond aan de ontmoeting
over.
AGENDA
MAANDAG 7 OKTOBER
Molenwandeltocht over 10 en 15 km,
start vanaf WV. Stationsplein 210
tussen 9.00 en 17.00 uur
Bfdgen (beperkt roken) door B C L.
in het 'Poelhuys'. aanvang 20.00
Noordwijk
Vergadering van de raadscommissie
voor openbare werken, woningbedrijf
en verkeerszaken, aanvang 20.00
Een direct na het ongeval in
gesteld onderzoek in de omge
ving bleef aanvankelijk zonder
resultaat. Later op de avond
werd de auto aangetroffen nabij
het Wantveld. Het ongeluk
bleek veroorzaakt door een 56-
jarige vrouw uit Noordwijk. Zij
was na de aanrijding in over
spannen toestand doorgereden.
Door de shock was zij ook later
op de avond niet in staat een
duidelijke verklaring af te leg
gen.
Vrouw aangerand
in Lijsbethsteeg
LEIDEN
Een 23-jarige Leidse vrouw is
gisteravond omstreeks half elf
aangerand in de Lange Lijsbeth
steeg. De vrouw liep in het
steegje achter de Oude Vest
toen een man haar aansprak.
Daarna betastte hij de vrouw,
trok een mes en probeerde haar
te verkrachten. De vrouw zag
kans zich los te rukken en weg
te lopen. De politie beschikt
over een goede beschrijving van
de dader.
DINSDAG 8 OKTOBER
Molenwandeltocht over 10 en 15 km,
start vanaf WV. Stationsplein 210
tussen 9 00 en 1 7 00 uur.
Le/mg 'Bach ais uitlegger van de bij
bel' m de Hooglandse Kerk. aanvang
20.00 uur.
Contactavond met video/diabeeiden
van de Leidse Aquariumvereniging
'De Natuurvriend' m het Clubgebouw
van K&G. J C de Rijpstraat 29. aan
vang 20 00 uur
De universiteitsbibliotheek in Leiden. In de toekomst heb je hier toegang tot de Duitse catalogi.
FOTO HOLVAST
