Binnenland
Verzuim bij
overheid
groeit sterk
Kosto wil strenger tbs-beleid
'PvdA moetaf van navelstaarderij'
CDA en PvdA willen
harder milieubeleid
Kinderbijslag over 1991
met spoed aanvragen
Bedrijven eisen snel
actie tegen overvallen
te instellingen
B~
F"
Psychiater Zetten
definitief de cel in
Kok weigert
'eerherstel'
Woensdag 2 oktober 1991
Redactie: 023-150225
E BOS AAA ALTAN ERDOGAN
0 FRISART (dief) PATRICK VAN OEN HURK AAARCOT KLOAAPAAAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vomgeving: RALPH KLBNHOUT
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gem
wist (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Stichting ereschulden naar Japan
De stichting Japanse Ereschulden gaat tegelijk met het staatsbe
zoek van koningin Beatrix naar Japan. Drie bestuursleden ver
trekken halverwege deze maand om onder meer gesprekken te
voeren met Japanse kranten. Volgens voorzitter Lapré gaat de
delegatie trachten om alsnog met de regering van Japan in con
tact te treden. Een poging tot het aanbieding van een petitie tij
dens het bezoek deze zomer van premier Kaifu aan Nedèrland
werd tot grote woede van de stichting verhinderd. Volgens voor
zitter Lapré wil de stichting in Japan begrip kweken voor de eis
dat er een openlijke spijtbetuiging moet komen.
Oud-kamerlid Mommersteeg overlijdt
Naar pas deze week bekend is geworden, is op 21 september op
74-jarige leeftijd het oud-kamerlid Mommersteeg overleden. De
op 6 maart 1917 in 's Hertogenbosch geboren Mommersteeg
kwam in 1963 voor de KVP in de Tweede Kamer. In 1973 werd
hij staatssecretaris van defensie in het kabinet-Den Uyl. Een jaar
later trad hij om gezondheidsredenen af. In 1976 keerde hij te
rug in de Kamer, nu voor het CDA. Daarna is hij nogmaals lid
geweest van het Europees parlement. Vorig jaar kwam Mom
mersteeg in opspraak. In een artikel in het weekblad Elsevier
werd hij ervan beschuldigd voor en tijdens de Tweede Wereld
oorlog lid te zijn geweest van de fascistische organisatie Natio
naal Front, die tot 1940 bekend stond als Zwart Front. Mommer
steeg erkende dat. „Het Front sprak mij aan omdat het zich
overduidelijk keerde tegen de NSB. Ik heb bedankt toen het op
riep tot het vormen van een Nederlands legioen voor het Oost
front."
hHHM
Lichtschip Texel strandt door storm
Het lichtschip Texel is vanmorgen op een strekdam voor het
Noordhollandse Petten gedreven, nadat het gisteren los sloeg
van zijn ankers door de storm. Het is onbekend hoeveel brand
stof voor de apparatuur het schip aan boord heeft. Door het dei
nen op.de strekdaip kan het schip averij oplopen waardoor de
brandstof kan ontsnappen. •foto anp corout
DEN HAAG ANP
CDA en PvdA willen een scher
per milieubeleid als blijkt dat de
voorgenomen maatregelen on
voldoende effect sorteren. Dat
zeggen CDA-kamerlid Esselink
en zijn PvdA-collega Van der
Vaart in reactie op het uitgelek
te rapport van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mil
ieuhygiëne (RIVM).
Daaruit komt naar voren dat
het Nationaal Milieuplan Plus
volstrekt onvoldoende is. CDA
en PvdA denken aan meer be
sparing op energiegebruik en
grotere investeringen in
openbaar vervoer. Verder vin
den ze dat verkleining van de
veestapel serieus moet worden
overwogen.
De partijen verschillen van
mening over de vraag waar
eventuele grotere investeringen
uit het openbaar vervoer moet
worden bekostigd. Esselink
meent dat dat niet ten koste
mag gaan van de staatskas.
Voor de PvdA zijn duurdere
kaartjes vooralsnog niet be
spreekbaar.
Zie ook pagina 4
De Sociale Verzekeringsbank verzoekt iedereen
die kinderbijslag wil aanvragen voor het 4e
kwartaal van 1991, dit zo spoedig mogelijk te
doen via het gebruikelijke aanvraagformulier.
Ook als u de kinderbijslag voor eerdere kwartalen
nog niet hebt aangevraagd is het belangrijk dat u dit
zo snel mogelijk doet.
In verband met een administratieve wijziging in de
uitvoering van de kinderbijslag wil de SVB graag op
korte termijn alle aanvragen over 1991 binnen
hebben. Om te voorkomen dat er vertraging optreedt
in de afhandeling van uw aanvraag wordt u verzocht
de aanvraagformulieren zo spoedig mogelijk in te
vullen en op te sturen naar uw districtskantoor.
'Gebrek aan perspectief fnuikend'
Het aantal zieke en arbeidsongeschikte ambtenaren
groeit sneller dan in het bedrijfsleven. Als er niets veran
dert, zal de groei in 2000 nog eens verdubbelen. Ambte
naren raken vooral arbeidsongeschikt door het gebrek
aan perspectief. Ze lopen vast in hun werk, maar kunnen
geen kant op. Er zijn meer banen nodig met een salaris
dat „aanzienlijk hoger ligt dan een uitkering" om het
aantal arbeidsongeschikte ambtenaren terug te dringen.
DEN HAAG ANP
Dat staat in het rapport 'Ar
beidsongeschiktheid onder Zekersheidswet
ambtenaren: feiten, analyses,
maatregelen' dat gisteren aan
minister Dales van binnenland
se zaken is aangeboden. Vol
gens de onderzoekers steeg het
aantal arbeidsongeschikten bij
de overheid vorig jaar met 2,1
procent tegen 1,7 procent in het
bedrijfsleven. Sinds 1980 is het
aantal verdubbeld. De stijging
komt vooral voor rekening van
het onderwijs en de gezond
heidszorg. De arbeidsonge
schiktheid kostte de Staat in
1989 naar schatting 7,6 miljard
gulden, vijftien procent van de
totale loonsom bij de overheid.
Het hoge aantal arbeidsonge
schikte ambtenaren is niet al
leen te wijten aan de arbeids
markt, maar ook aan de huidige
regelingen rond ziekteverzuim
en arbeidsongeschiktheid, zo
stellen de onderzoekers. Zij
pleiten voor een systeem waar
bij iedereen recht krijgt op een
uitkering die een „redelijk be
staansminimum" garandeert.
De speciale status van de amb
tenaar zal daardoor verdwijnen.
Een andere conclusie is dat
de arbeidsongeschiktheidswet
ten op den duur niet te handha
ven zijn. „Overwogen moet
worden een Algemene Sociale
die
uitkering, on-
ijk van de reden waar
om inkomsten ontbreken", al
dus de onderzoekers. Die slui
ten daarmee redelijk aan bij de
huidige kabinetsplannen.
Minister Dales zei de opmer
kingen over het carriereper
spectief „statisch en eenzijdig"
te vinden. Ook het standpunt
dat reïntegratie van arbeidson
geschikten nauwelijks uitvoer
baar is, onderschrijft ze niet. Als
voorbeeld noemt ze het pen
sioenfonds ABP, dat binnenkort
een project begint waarbij volle
dig afgekeurde ambtenaren be
geleid worden bij het zoeken
naar een andere baan.
In een eerste reactie consta
teert de ambtenarencentrale
CMHF „falend beleid van de
ministers van binnenlandse za
ken". „Vast staat dat het over
heidspersoneel de laatste jaren
aan één stuk door geconfron
teerd wordt met afslankingen,
reorganisaties en sterk bij de
martksector achterblijvende ar
beidsvoorwaarden, zeker voor
het middelbaar en hoger perso
neel".
ROOFOVERVALLEN MET GEWELD
overval object In Nederland
1980 f~1 1990 wmt
119
J, beroepsmatig geldvervoer
112
I la» particuliero&tdtrarsporrI
I aan bedniven
woning
Ui 4
straatroof
Internationale vergelijking
1 Canada
1 opde5
2 Verengde Stalen
1 op de 7
3 Spanje
1 op de 10
4 Ha he
1 op de 15
5 Denemarken
1 op de 20
6 Nederland
1 op de 21
7 Ierland
1 op de 21
8 Frankrijk
1 op de 24
9 Zvwden
1opde 31
10 Groot Brittanniè
1 op de 33
11 Portugal
1 op de 44
12 Oostenrijk
1 op de 54
13 Duitsland
1 op de 59
14 Beigiö
1 op de 68
15 Finland
1 op de 70
16 Zwitserland
1 op de 97
17 Noorwegen
1 op de 100
18 Luxemburg
geen
Nederland dreigt voor het be
drijfsleven een zeer onveilig
land te worden. Het aantal
roofovervallen waarbij geweld
wordt gebruikt, blijft onrust
barend groeien. De laatste tien
jaar is het aantal roofoverval
len verdubbeld, bij bank- en
postkantoren verdrievoudigd.
De huidige aanpak door politie
en justitie schiet tekort.
Dit schrijven acht grote Ne
derlandse ondernemers- en
branche-organisaties in een
'Urgentienola Roofovervallen',
die zij gisteren aan het kabinet
en het parlement hebben aan
geboden. Het is voor het eerst
dat het Nederlandse bedrijfsle
ven op deze manier een beroep
op de overheid doet. De orga
nisatie vertegenwoordigt
151.500 bedrijven en vestigin
gen.
Vorig jaar vonden in Neder
land 1760 roofovervallen
plaats. Zevenduizend personen
raakten hierbij als slachtoffer
betrokken, onder wie negen
doden en 127 gewonden. De
roofovervallen richten zich
vooral op bank- en postkanto
ren, benzinestations, winkels,
juweliers, horecagelegenheden
en particulieren.
Het 'Bedrijvenplatform te
gen Roofovervallen' wijst er op
dat Nederland daardoor een
van de meest onveilige landen
van Europa dreigt te worden.
Een op de twintig banken en
een op elke vijftig pompen
wordt elk jaar overvallen.
De ondernemers zeggen
jaarlijks vele honderden mil
joenen guldens in beveiliging
te investeren. Door de groeien
de criminaliteit sorteren de
maatregelen echter weinig ef
fect. Zij wijzen op de succes
volle aanpak in Amsterdam,
waar door de inzet van roofbij-
standsteams het aantal over
vallen met veertig procent is
teruggebracht. Landelijke toe
passing van de Amsterdamse
aanpak zou circa 75 miljoen
per jaar kosten en het aantal
roofovervallen kunnen halve
ren, aldus het Bedrijvenplat-
form.
'Geen voordeel van de twijfel voor patiënt'
DEN HAAG» ANP
Het regime in tbs-instellingen, vooral voor
proefverloven, moet strenger worden. Sinds
in 1986 de normen zijn verzwaard, is de sa
menstelling van de groep TBS'ers sterk ver
anderd. Ruim 90 procent van tbs'ers zit in
de inrichting na een geweldsdelict. Bij 34
procent is sprake van een seksueel misdrijf,
een kwart vin hen is verslaafd aan alcohol
of drugs en een kwart bestaat uit psychotici.
Daarom is een 'nieuw evenwicht' nodig
tussen de beveiliging van de maatschappij
en de rechtspositie van de terbeschikking-
gestelde.
Dat zegt staatssecretaris Kosto van justitie
in zijn gisteren gepubliceerde nota Tbs,
een bijzondere maatregel' Volgens de be
windsman eist de samenleving terecht dat
van tbs, die in plaats van of in combinatie
met celstraf wordt opgelegd, dezelfde 'be
veiliging' uitgaat als van celstraf Bij vrijla
ting of proefverloven mag daarom de tbs'er
niet meer het voordeel van de twijfel krij
gen. Hij wil één wettelijk vastgelegde verlof
regeling voor alle tbs-instellingen.
Daarnaast is door de zwaardere delict
achtergronden de behandelingsduur toege
nomen en is de behoefte aan intensieve
zorg gegroeid. Ook blijkt bijna de helft van
de terbeschikkingsgestelden bij proefverlof
of na het beëindigen van de maatregel aan
gewezen te zijn op psychiatrische zieken
huizen en beschermde woonvormen.
Om de druk te verlichten stelt Kosto een
extra, bij voorkeur particuliere tbs-inrich
ting voor. Om de kwaliteit van de verten
gingsadviezen te vergroten wil Kosto de
voorlichting aan de rechters verbeteren. Het
laatste decennium is het volgens Kosto te
vaak voorgekomen dat een rechter de tbs
niet verlengde tegen het advies van de be
handelende inrichting in.
Kosto wil ook de verdachte van een zwaar
misdrijf kunnen verplichten aan een psy
chiatrisch onderzoek mee te werken. Nu
kan deze dat weigeren, zodat de rechter al
leen over een observatieonderzoek be
schikt. Hij moet echter twee rapporten van
gedragsdeskundigen beschikken wil hij de
tbs mogen opleggen.
Zie ook pagina 4
Emotionele taferelen gisteren in de rechtszaal nadat de Hoge Raad het cassatieverzoek afwees v
mee diens celstraf van zes jaar definitief werd.
De voormalige psychiater-di
recteur van de Heldringstichtin
gen in Zetten moet definitief zes
jaar de gevangenis in. Gisteren
wees de Hoge Raad het cassa
tieverzoek van de psychiater af,
waarmee de straf van het ge
rechtshof in Arnhem werd be
vestigd. Het hof veroordeelde
hem tot zes jaar cel met ontzet
ting uit zijn beroep voor 11 jaar
wegens het plegen van ontucht,
aanranding van de eerbaarheid
en verkrachting.
Raadsman Spong had een
groot aantal bezwaren tegen het
vonnis van het hof geformu
leerd, waarbij hij met name
wees op de onbetrouwbaar
heid' van de getuigen (Zetten is
een inrichting voor moeilijk op
voed bare meisjes) én de proce
dure die bij een aantal getui
genverhoren is gevolgd. Som
mige slachtoffers werden
slechts beperkt verhoord omdat
de herinneringen te veel emo
ties los maakten. De Hoge Raad
wees die bezwaren af.
Het Landelijk Steunpunt Zet
ten sprak van een „goede afloop
van het grootste kinderbescher
mingsschandaal van deze
eeuw" Daarnaast wijzen de
slachtoffers er op dat behalve de
psychiater ook de namen van
bestuurs-, directie en perso
neelsleden van de Heldring
stichting, kinderrechters, voog
den en voogdessen en leden
van inspectie van justitie en
WVC op het vonnis hadden
moeten staan.
DEN HAAG GPD-ANP
Oud-PvdA-voorzitter Van der
Louw heeft in een open brief
vergeefs aan partijleider Wim
Kok gevraagd uit te spreken
dat er geen sprake is geweest
van een 'couppoging' van hem
en drie medestanders. Kok wil
de niet verder gaan dan de uit
lating dat hij „een en ander
maal in gesprekken en publie
kelijk" heeft gezegd dat ieder
een welkom is om mee te pra
ten over de toekomst van de
partij, ook Van der Louw.
Vorige week werd bekend
dat een groepje onder leiding
van Van der Louw een voorstel
heeft gedaan voor een discus
sie over de sociale zekerheid
en de interne partijstructuur
door een speciale commissie
onder leiding van Van der
Louw. Dit werd door velen uit
gelegd als een coup tegen Wim
Kok.
'Bende van vier' uit felle kritiek op handelen partij en Kok
DEN HAAG»GPD
Met de PvdA is het treurig gesteld. Zo
begint het stuk waarmee de 'bende van
viert (Van der Louw, Bomhoff, Kom
brink en De Hond) de discussie in de
PvdA op gang wilde brengen. Van der
Louw heeft het stuk gisteren openbaar
gemaakt, samen met een woedende
open brief aan Wim Kok.
De oud-parijvoorzitter, de hoogleraar
economie, de topambtenaar en de
marktonderzoeker concluderen dat de
partij niet in staat is op de normale wijze
vernieuwing tot stand te brengen. Daar
om willen zij op een 'ongebruikelijke,
maar wel effectieve manier de vernieu
wing snel en succesvol effectueren'. „Wij
willen een PvdA die kiest voor een doel
treffende en slagvaardige overheid. Dat
kan en lukt als we durven te kiezen voor
inhoud eft voor bestuurlijke vernieu
wing, die op alle fronten doorgaat"
Van der Louw pleit voor heldere keu
zen, die de PvdA tot nu toe uit de weg is
gegaan. „Het klakkeloos aanvaarden van
individualisering, die niet het evenwicht
zoekt met rechten van anderen, wijzen
wij af. De mens wordt pas mens in rela
tie met anderen. Die keuze heeft een
praktische betekenis. Het is een voor
keur voor een solidair systeem van socia
le zekerheid en belastingheffing boven
individualisering, waarbij de samenle
ving niet meer is dan een optelsom van
losse atomen".
„Wij zijn voorstanders van loyale rege
ringsdeelname. Ook als dat betekent dal
er verantwoordelijkheid moet worden
genomen voor ingrijpende bezuinigin
gen. Actief meedenken van de partij en
de fractie over bezuiningsmogelijkheden
waar vroeger een taboe op rustte, is on
vermijdelijk. baarbij is het wel noodza
kelijk dat er gehandeld wordt vanuit een
integrale visie van de PvdA op de samen
leving van de toekomst"
„De PvdA staat vooi de taak door te
gaan met de hervorming van de samen
leving, maar stuit daarbij op onderdelen
die ze zelf mee heeft opgebouwd en
waarbij de belangen mede in eigen kring
te vinden zijn. Het negeren van dat di
lemma heeft geleid tot het hanteren van
bezweringsformules waardoor de crisis
alleen maar is versterkt'
De kritiek op de PvdA is niet mals. .De
beleidsvorming deugt niet een samen
hangend toekomstdenken ontbreekt, de
communicatie me» de kiezers is slecht,
de presentatie gaai zwaar gebukt onder
tegenstrijdigheden en hei politieke
management laat
Ook Wim Kok krijgl ervan langs.
„Toen Wim Kok als partijleider aantrad
heeft hij gezegd dat de luiken open
moesten. Nagelaten is aan te geven wie
er op welke manier naar binnen kon ko
men en hoe de PvdA zelf van haar navel
staarderige. naai binnen gekeerde hou
ding zou Kunnen afkomen"
Om te voorkomen dat de PvdA verder
in hel moeras zou zakken, heeft Van der
Louw zijn 'ongebruikelijke' voorstel ge
daan Daarbij zou een commissie onder
zijn leiding twee voorstellen moeten ma
ken. Eén over de inhoudelijke vemieu
wing van de partij en één over de organi
satorische vernieuwing. Deze stukken
zouden via een referendum aan de
PvdA-leden moeten worden voorgelegd.
Partijbestuur en partijcongres zouden
zich van te voren aan de uitslag daarvan
moeten binden
luist daarover hebben Kok en het par
tijbestuur zich opgewonden. Daarmee
zouden de democratisch gekozen partij-
organen buiten spel worden gezet en
zou de commissie-Van der lx>uw in feite
de dienst gaan uitmaken. Kok heeft
daarom het voorstel van Van der Louw
afgewezen en duidelijk gemaakt dat hij
alleen de leiding heeft in de
wingsdiscussie.
