Binnenland
FNV overweegt
acties bij V D
Kabinet: euthanasie blijft strafbaar
Kok heeft geen behoefte
aan groep-Van der Louw
Industriebonden stellen
looneis van 4,5 procent
Industriebond: Actiebereidheid stelt teleur
Overleg Suriname over
drugshandel en democratie
Opnieuw arrestaties in
affaire-groeimiddelen
Ingrijpende reorganisatie
bij Daf in voorbereiding
Campagne moet man bewust
maken van seksueel geweld
Donderdag 26 september 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: MITZIE MEUERHOF
3
Twaalf jaar geëist tegen verkrachter
De officier van justitie heeft gisteren voor de rechtbank in As
sen 12 jaar gevangenisstraf geëist tegen een 35-jarige man uit
Hoogeveen wegens verkrachting en ontucht. De man zou zijn
vriendin meerdere malen hebben verkracht. Na drieënhalve
maand vluchtte de 22-jarige vrouw naar haar familie. Zij ver
klaarde voor de rechtbank dat de man haar compleet in zijn
macht had. De betrokkene ontkent alle beschuldigingen. Enke
le jaren geleden is hij voor een bijna identiek feit veroordeeld
tot vier jaar gevangenisstraf.
Omroepen schorten besluit op
TROS en Veronica zullen 1 januari niet beslissen of ze een
commerciële omroep zullen worden. Daardoor kan minister
d'Ancona (WVC) niet aan de wens van de meerderheid van de
Tweede Kamer voldoen. Die wil uiterlijk begin januari 1991 van
de minister horen of de beide omroepen commercieel worden
of niet. „Niemand, ook de politiek niet, kan ons voorschrijven
om in een zwart gat te stappen", zei gisteren TROS-voorzitter
Minderop. Volgens Minderop moeten beide omroepen eerst
de gewijzigde Mediawet en tal van andere voorwaarden uit
Den Haag onder ogen krijgen, voordat een beslissing over
'commercieel gaan' valt.
Brochure voor kinderen in nood
Zeker eenderde van de kinderen van psychiatrische patiënten
komt vroeg of laat zelf in de problemen. Deze kinderen, die
niet snappen wat vader of moeder heeft en met veel vragen zit
ten, worden vergeten door de hulpverlening. Een mogelijkheid
om over de situatie thuis te praten, is er niet. Kinderen houden
dus hun mond en denken dat alles aan hen ligt. Speciaal voor
hen is er een folder van het Landelijk Centrum Gezondheids
voorlichting en -opvoeding. De brochure 'Met wie kun jij dan
praten?' is bedoeld voor kinderen tussen de acht en twaalf jaar
en onder meer verkrijgbaar via het Riagg.
Kamervragen over Britse justitie
Tweede-Kamerlid Wolffensperger (D66) heeft staatssecretaris
Kosto van justitie schriftelijk om opheldering gevraagd over
een Nederlander, die door de Britse justitie begin november
vorig jaar naar Groot-Brittannië zou zijn gelokt om hem te
kunnen arresteren. Volgens zijn advocaat is de man naar Groot
Brittannië gelokt met de mededeling dat zijn vriend een auto
ongeluk zou hebben gehad.
Vijftig banen weg bij NOS
Bij de gemeenschappelijke diensten van de NOS moeten de
komende twee jaren bijna vijftig van de ruim tweehonderd ar
beidsplaatsen verdwijnen. Dat heeft het NOS-bestuur gisteren
bekend gemaakt. De reorganisatie levert een besparing van
jaarlijks vijf miljoen gulden op. De NOS wil met de reorganisa
tie van de gemeenschappelijke diensten meer aansluiten bij de
behoefte van de omroepen.
Meer toezicht op 'geheime' uitgaven
Geheime uitgaven van de overheid moeten in alle gevallen
rechtstreeks en persoonlijk kunnen worden gecontroleerd door
de voorzitter van de Algemene Rekenkamer. Hetzelfde geldt
voor eventuele geheime ontvangsten. De Tweede Kamer heeft
gisteren voorgesteld dit vast te leggen in een wet. Het gaat om
enkele miljoenen guldens per jaar, die voornamelijk worden
uitgegeven voor activiteiten van de inlichtingendiensten. On
geveer een jaar geleden kwam een dergelijk geval nog in het
nieuws via de zogeheten Gladio-affaire, een geheime comman
do-organisatie die werkte met geld waarover het parlement
geen controle kon uitoefenen.
Mr. Pieter van Vollenhoven kijkt mee met een technisch rechercheur van de Algemene Verkeersdienst Drie
bergen tijdens de inspectie van een vrachtwagen. Als voorzitter van de vereniging Veilig Verkeer Nederland
bradit Van Vollenhoven een werkbezoek aan de verkeersdienst foto anp Raymond rutting
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
PvdA-leider Wim Kok heeft
geen enkele behoefte aan een
crisiscommissie die leiding gaat
geven aan het vernieuwingspro
ces van de PvdA. In een verkla
ring liet Kok gisteren weten dat
de PvdA moet vernieuwen,
maar wel onder zijn leiding.
Een groep van vier prominente
PvdA-leden, onder leiding van
ex-partij-voorzitter André van
der Louw, liet deze week weten
een inhoudelijke discussie over
de partijvernieuwing te willen.
Zij willen daarmee de crisis in
de PvdA bezweren. De vier (be
halve Van der Louw, de hoogle
raar economie Bomhoff, ex-ka-
merlid Kombrink en opinie-on
derzoeker De Hond) zullen zich
na afloop van het congres dat
zaterdag wordt gehouden, bera
den welke rol zij in de vemieu-
wingsdiscussie kunnen spelen.
De Industriebonden van FNV
en CNV gaan de cao-onderhan
delingen in met een looneis van
4,5 procent. Voor 'goede doelen'
als bevordering van de werkge
legenheid en het terugdringen
van het aantal arbeidsonge
schikten, blijft volgens de In
dustriebond FNV 1,75 procent
over en volgens de Industrie- en
Voedingsbond CNV 2,5 procent.
De Industriebonden gaat
hiermee voorbij aan de wens
van het kabinet de loonstijging
te beperken tot 3,75 procent. Al
leen bij (maximaal) dat percen
tage zou de koppeling tussen
lonen en uitkeringen kunnen
blijven bestaan.
De komende maanden moe
ten in de industrie nieuwe cao's
tot stand komen bij onder meer
Philips, Akzo, Unilever en DSM
en in de metaalnijverheid
(klein-metaal).
De looneis van de Industrie
bonden ligt driekwart procent
boven de loonstijgingen die de
Vervoersbond FNV en de Hout
en Bouwbond CNV nastreven.
De Bouw- en Houtbond FNV
maakt volgende week zijn eisen
voor de nieuwe bouw-cao be
kend.
De nadelige gevolgen die de
werknemers ondervinden van
de ingrepen die het kabinet in
de Ziektewet en de wao van
plan is, zullen in elk geval wor
den 'gerepareerd', verklaarden
de voorzitters van de beide In
dustriebonden.
Die kosten komen bovenop
de zogenaamde loonruimte (in
flatie plus de stijging van de ar-
.beidsproduktiviteit). Toch vre
zen beide bonden dat de repa
ratie de 'goede doelen', zoals
het verbeteren van de arbeids
omstandigheden, scholing en
bevordering van de werkgele
genheid, „zullen ondersneeu
wen".
Beide Industriebonden willen
komend jaar werk maken van
het terugdringen van de werk
loosheid. Die zal volgens het
CPB komend jaar voor het eerst
sinds lange tijd weer toenemen,
met circa 20.000 mensen. De
Industriebond FNV stelt daartoe
de arbeidstijdverkorting na ja
ren toch weer centraal in de
cao-onderhandelingen.
Vertegenwoordigers van de organisatie Streekvervoer Nederland overleggen tijdens het kort geding dat gisteren werd gevoerd tegen de Vervoers
bond FNV over een staking in het openbaar vervoer. foto anp
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De Industriebond FNV is teleurgesteld over
de geringe animo van werknemers om te
staken tegen de voorgenomen ingrepen in
Ziektewet en wao. „We hadden de stakin
gen in de bedrijven graag veel breder ge
zien, daar moeten we eerlijk over zijn", al
dus bestuurder H. Peperkamp gisteren op
een persconferentie in Nunspeet.
Peperkamp schrijft de tegenvallende ac
tiebereidheid toe aan de afstand tussen de
landelijke politiek en de werkvloer. „Men
denkt: Ziektewet en wao liggen vast in de
cao, waar zouden we ons druk over maken.
Als het eenmaal naar de cao wordt vertaald,
wordt de strijd veel heviger", verwacht Pe
perkamp.
Volgens bondsvoorzitter B. van der Weg
speelt ook de politieke discussie een rol.
„Acties op de werkplek blijken in dit stadi
um moeilijk van de grond te krijgen. Er be
staat het gevoel dat Kok het wel zal redden.
Mensen vragen zich af of ze nog moeten
staken als de politieke race al lijkt gelopen",
aldus Van der Weg.
Extra complicatie is het niet meestaken
van de CNV- en MHP-bonden, waardoor
binnen bedrijven spanningen ontstaan en
men omwille van de onderlinge verhoudin
gen voor de weg van de minste weerstand
kiest.
Het rechterlijk verbod van de staking bij
Rockwool Lapinus in Roermond is voor de
industrie geen aanleiding om met de acties
te stoppen. Morgen zijn stakingen bij meer
dere bedrijven te verwachten met het oog
op het PvdA-congres van zaterdag. Overi
gens worden in kringen van werkgevers de
signalen steeds sterker dat zij in het geval
van een staking het voorbeeld van Rock
wool zullen volgen en de rechter om een
verbod vragen.
Secretaris G. van Huygevoort van de
ambtenarenbond AbvaKabo heeft gisteren
gewaarschuwd dat de rechtbank-presiden
ten van Amsterdam en Utrecht met hun
uitspraken wilde stakingen in de hand wer
ken. Op een stakingsbijeenkomst van het
stadsvervoerbedrijf RET, vannacht in Rot
terdam, riep hij de rechterlijk macht in ons
land op „zich te bezinnen" op de gevolgen
van hun uitspraken in de twee kort gedin
gen, die het Streekvervoer Nederland en het
stadsbestuur van Amsterdam tegen de bon
den hadden aangespannen.
Volgens Van Huygevoort zouden de rech
ters moeten beseffen dat zij de 'machtsba
lans' in het nadeel van de werknemers laten
doorslaan met als gevolg „ongewenste r<
ties" van werknemers. Het moment dat
mensen buiten de bond om naar het sta
kingswapen grijpen komt volgens Van Huy
gevoort angstvallig dichtbij.
„Het wordt de vakbeweging in ons land
steeds moeilijker gemaakt. Je mag nog sta
ken, maar de beperkingen zijn inmiddels
van dien aard dat staken straks geen zin
meer heeft", zei hij.
Een arts die euthanasie verricht
blijft strafbaar volgens de wet,
maar indien er zorgvuldig ge
handeld is, blijft strafvervolging
achterwege. Het kabinet is het
daarover eens. Er wordt nog ge
discussieerd op welke manier
en door wie getoetst moet wor
den of een arts zorgvuldig heeft
gehandeld.
Eén van de mogelijkheden is
de instelling van een toetsings
commissie, die zal bepalen of
de arts zorgvuldig heeft gehan
deld bij het voortijdig beëindi
gen van het leven van een pa
tiënt die niet vefder meer wil.
In de praktijk is de situatie
overigens al gegroeid dat een
arts die zorgvuldig heeft gehan
deld bij het uitvoeren van eu
thanasie niet wordt vervolgd.
Maar volgens de wet is een arts
strafbaar en het kabinet wil dat
ook in de toekomst zo houden.
Het kabinet overweegt verder
om de zorgvuldigheidseisen die
rond euthanasie gelden in de
wet op te nemen. Tot nog toe
zijn die eisen alleen opgenomen
in een instructie van de minis
ter van justitie aan het Open
baar Ministerie. Heeft de arts
een collega geraadpleegd en
een verslag gemaakt van de eu
thanasie, dan zal het OM niet
vervolgen.
Het kabinet denkt binnenkort
een definitief standpunt te kun
nen innemen. Voorlopig stokt
de discussie, omdat minister
van justitie Hirsch Ballin in
Indonesië verblijft. De Tweede
Kamer heeft laten weten vóór 1
november een kabinetsstand
punt te wensen.
Suriname heeft Nederland uit
genodigd voor gesprekken om
de relatie tussen de twee landen
te verbeteren. Dat is gisteren in
New York bekendgemaakt door
minister Van den Broek van
buitenlandse zaken.
Van den Broek is in New York
voor de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties (VN).
In de marge van die vergadering
had hij gisteren een gesprek
met de nieuwe president van
Suriname, Ronald Venetiaan.
Venetiaan, aldus Van den
Broek, nodigde Nederland daar
bij uit voor de gesprekken die
onder meer zullen gaan over
nieren waarop de democra
tie in Suriname kan worden ver
breed, over een gezamenlijke
aanpak van het drugsprobleem,
en over de ontwikkelingsrelatie.
Het ligt in de bedoeling om
eind oktober of begin november
met de gesprekken te beginnen.
De plaats is nog onduidelijk,
maar Venetiaan zei gisteren de
voorkeur te geven aan neutraal
terrein.
De Nederlandse regering
heeft de afgelopen maanden
herhaaldelijk voorstellen ge
daan om de relatie tussen Ne
derland en Suriname veel nau
wer te maken dan nu nog het
geval is. Dat had onder meer te
maken met de zeer slechte eco
nomische situatie in Suriname.
Nederland zou, aldus de
voorstellen, onder meer bereid
zijn om de zwakke Surinaamse
munteenheid te koppelen aan
de Nederlandse gulden, en een
herstelplan voor de economie te
introduceren. Ook zou Neder
land bereid zijn om het Suri
naamse justitiële apparaat te
hervormen, en politie en doua
ne terzijde te staan. Dat laatste
om een eind te maken aan het
drugsverkeer vanuit Suriname.
den groeibevorderend middel
clenbuterol aangetroffen, zo
heeft justitie laten weten.
Deze week werden ook al vier
mensen in Brabant en Gelder
land aahgehouden in verband
met de zaak. In totaal zijn er
sinds de invallen van 6 septem
ber 15 mensen gearresteerd,
waaronder de directeur van het
farmaceutisch bedrijf Dophar-
ma. Hij wordt er van verdacht
het brein achter de organisatie
te zijn.
Een dierenarts in Hengelo, zes
veehouders en twee veehande
laren in Twente zijn gisteren
aangehouden in verband met
het grootscheepse onderzoek
pr de handel in en het ge
bruik van verboden groeibevor-
derende middelen.
In monsters van voer, urine
n diergeneesmiddelen, die tij
dens huiszoeking op 6 septem
ber zijn genomen, is het verbo-
richt om alle kosten te vermin
deren. Ook moet de organisa
tiestructuur worden vereenvou
digd. Verder streeft de raad van
bestuur emaar de rapportagelij-
nen te verkorten. Voor de reor
ganisatie is twee jaar uitgetrok-
Daf bereidt een ingrijpende re
organisatie voor. Dat valt op te
maken uit een vandaag gepubli
ceerde mededeling van de
vrachtautofabrikant. Over de
aard en omvang van de ingreep
wil Daf in dit stadium niets zeg-
f;en. De bonden zijn vertrouwe-
ijk geïnformeerd over de
hoofdlijnen van het plan. De
vakbondsbestuurders hebben er
mee ingestemd voorlopig geen
mededelingen te doen.
De reorganisatie is volgens
Daf nodig om de resultaten van
de onderneming te verbeteren.
Vorig jaar leed het Eindhovense
bedrijf een verlies van 228 mil
joen gulden. In de eerste helft
van dit jaar stond Daf al voor
179 miljoen gulden in het rood.
De problemen zijn het gevolg
van de ingezakte markt voor
vrachtauto's in West-Europa.
De reorganisatie is erop ge-
ken.
Daf is inmiddels al begonnen
om de vrachtauto's voortaan
rechtstreeks af te leveren bij de
dealers. Tot nu toe was het vaak
zo dat de auto's eerst nog naar
speciale werkplaatsen gingen
om te worden voorzien van
door de klant gevraagde specia
le voorzieningen. Het recht
streeks leveren aan de dealers
leidt op termijn tot grote bespa
ringen, verwacht Daf.
Een klein onderdeel van de
reorganisatie is al bekend. De
afdeling Daf International, ver
antwoordelijk voor de verkoop
buiten Europa, is inmiddels
overgeplaatst van het Engelse
Manchester naar Eindhoven.
NIEUWSLIJN
Bond eist garanties voor behoud werkgelegenheid
Leden van de Dienstenbond FNV hebben zich gister
avond unaniem bereid verklaard tot acties bij Vroom
Dreesmann, als de directie van het warenhuisconcern
weigert te garanderen dat er geen gedwongen ontslagen
zullen vallen. De lopende reorganisatie bij het warenhuis
doet de bond het ergste vrezen.
UTRECHT GPD-ANP
V D wil in de hogere functies
450 van de 1100 banen schrap
pen. De directie wil gedwongen
ontslagen niet uitsluiten. De
achterban van de Dienstenbond
FNV vindt gedwongen ontsla
gen echter niet acceptabel.
Al jaren is er bij V D de ene
reorganisatie na de andere. De
mensen zijn de onzekerheid zat,
aldus een vakbondswoordvoer
der. Ook over het opnieuw inle
veren van loon valt met de
werknemers niet meer te pra
ten.
Dit jaar namen de V&D'ers
nog wel genoegen met een be
scheiden loonsverhoging en le
verden ze een aantal atv-dagen
in. Aan die offerbereidheid is nu
een eind gekomen. Bij de ko
mende cao-onderhandelingen
moet de Dienstenbond FNV
weer het volle pond eisen: een
looneis van ongeveer 4,5 pro
cent. Ook had een groot deel
van de leden er weinig vertou
wen in dat met de jongste reor
ganisatie het winkelbedrijf écht
uit de problemen is.
Volgens het personeel heeft
het matigen van de lonen niet
geleid tot het behoud van werk
gelegenheid, gezien de aankon
diging van V D dat er onder
het middenkader 450 arbeids
plaatsen moeten verdwijnen.
Volgens de FNV-bond zullen
veel meer dan 450 mensen hun
baan bij het concern kwijtraken.
De huidige verkoopleiders,
assistent-verkoopleiders en
hoofdverkopers zullen worden
vervangen door 650 verkoop-
chefs. De functieklassificatie
(salarisschaal) voor deze functie
is 6. De functies die verdwijnen
variëren van 6 tot en met 10. In
het sociaal begeleidingsplan is
afgesproken dat niemand bij
herplaatsing meer dan één
schaal achteruit mag gaan. Dat
betekent dat het middenkader
in de salarisschalen 8 of hoger
niet op de nieuwe functie van
verkoopchef kan solliciteren.
Bovendien zouden door de in
greep ook nog eens honderden
verkoopspecialisten verdwijnen,
die door V D niet bij de 450
zijn meegeteld.
Volgens V D hebben als ge
volg van de reorganisatie lot nu
toe hooguit 15 mensen ge
dwongen ontslag gekregen.
Maar FNV-bestuurder
Voormeulen denkt dat het daar
niet bij zal blijven. Alleen al op
de districtskantoren van de
Dienstenbond FNV zijn 62 ont
slagaanvragen bekend.
De komende dagen zullen de
FNV-leden in de warenhuizen
en de distributiecentra comités
oprichten die acties gaan voor
bereiden voor het geval dat V
D niet op de eisen ingaat. De
Unie BLHP heeft gisteravond
eveneens de leden geraad
pleegd. De Dienstenbond CNV
vergadert binnenkort. Volgens
FNV-bestuurder Voormeulen
zitten de drie bonden wat hun
eisen betreft op dezelfde lijn.
DEN HAAG ANP
Jongens en mannen moeten zich bewust worden
van de ongewenste kanten van hun seksueel ge
drag tegenover meisjes en vrouwen. Een speciale
campagne gaat hen daarop wijzen, onder het
motto 'Seks is natuurlijk, maar nooit vanzelfspre
kend'. De campagne is georganiseerd door de mi
nisteries van justitie, onderwijs en wetenschap
pen, sociale zaken en WVC.
„Seksueel geweld is in de eerste plaats een zaak
van mannen, zodat zfj moeten worden aange
sproken op hun gedrag", aldus staatssecretaris
Ter Veld van sociale zaken. „Het gaat daarbij niet
alleen om verkrachting en aanranding, maar
vooral om minder zware vormen zoals handtaste
lijkheden en opmerkingen, seksueel geweld dat in
groepen jongens en mannen als normaal wordt
ervaren".
In de campagne worden alledaagse situaties
getoond waarin mannen en vrouwen zich direct
zullen herkennen. De tv-spot toont een meisje
dat een jongen mee naar huis vraagt om iets te
drinken. Met op de achtergrond het Stones-num-
mer 'You can't always get what you want', raakt
hij haar tegen haar wil aan.
„Zet nooit door, tegen haar zin", meldt de spot
„Eén op de drie vrouwen is ooit seksueel mis
bruikt, acht van de tien daders zijn bekenden van
het slachtoffer".
Volgens Ter Veld gaat het bij dat cijfer om alle
vormen van seksueel geweld, ook aanrakingen en
opmerkingen. Volgens de staatssecretaris worden
juist deze lichte vormen van 'seksueel geweld'
vaak niet gemeld, omdat door de slachtoffers
wordt gedacht dat ze niet erg genoeg zijn. Vrou
wen vinden ze echter wel heel vervelend.
