■Binnenland
Onderzoek politie
naar Aids-stichting
i
Overijssel opent
kantoor in Letland
Ware stormloop op
conducteursbaantje
'Krankzinnigenwet'
blijft heet hangijzer
Platte studententaal biedt
hooguit een kwartiertje lol
Zaterdag 21 september 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FR1SART (chef) PATRICK VAN DEN HURK SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER AAA ROOT KLOAAPAAAKER Vormgeving: HANS BOEZELUN
5
ïau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inte
'Goed doel gebruikt voor commerciële activiteiten
PEN HAAG» BERRY SWART
se!
De organisaties die geld inza
melen voor bestrijding en pre
ventie van aids hebben een be
schuldigende vinger uitgesto-
-4-ken naar de stichting Aidsvoor-
lichting en Preventie in Den
Haag. De Haagse club zou de
aids-bestrijding in discrediet
brengen door amateurisme, ge
brek aan realiteitszin en oplich
ting.
Een onderzoek van de Haagse
politie naar de gangen van de
stichting moet daarover duide
lijkheid verschaffen. De rechter
commissaris in Den Haag is be
zig met het horen van getuigen
en verdachten.
Het Centraal Bureau Fond
swerving, dat beoordeelt of
fondsen steun waardig zijn,
heeft in ieder geval geen goed
woord over voor de in Den
Haag gevestigde stichting.
,,De activiteiten van de stich
ting Aidsvoorlichting en Preven
tie rieken naar het handig ge
bruik maken van een goed doel
voor commerciële activiteiten",
concludeert F. Verhaar van het
in Amsterdam gevestigde Cen
traal Bureau Fondsenwerving.
Hij doet dit op grond van begro
tingscijfers die hij vorig jaar van
de stichting heeft gekregen.
Goed doel
Een samen met de statuten op
gestuurde begroting laat vol
gens Verhaar zien dat ongeveer
85 procent van de inkomsten
naar de stichting zelf terug
vloeit. ,,Dat is te gek. Normaal
gaat gemiddeld 25 procent van
de inkomsten naar een stich
ting. Materiaalkosten bijvoor
beeld en lonen van medewer
kers. Je vraagt je af waar ze mee
bezig zijn als er van elke gulden
die ze krijgen maar vijftien cent
naar een goed doel gaat."
Het Centraal Bureau Fond
senwerving, dat ook op verzoek
van bedrijven bekijkt of fondsen
bonafide zijn, is dan ook van
mening dat de stichting Aids
voorlichting en Preventie 'niet
steunwaardig is'. Verhaar; „Wij
hebben de stichting meerdere
malen verzocht inlichtingen te
geven. Hieraan is geen gehoor
gegeven, een reden voor ons
om de steunwaardigheid ernstig
in twijfel te trekken. Wij advise
ren bedrijven hier geen geld aan
uit te geven."
Oplichting
Twijfels over de oprechtheid
van de stichting zijn er al langer.
In mei van het vorig jaar kwam
het zelfs tot een rechtzaak, om
dat het Aidsfonds een persbe
richt rondstuurde, waarin werd
gespoken van mogelijke oplich
ting. De stichting Aidsvoorlich
ting en Preventie, toen nog ac
tief onder de*" naam Nationaal
Fonds ter Bestrijding, Opvang
en Preventie van Aids
(NFBOPA), eiste voor de Am
sterdamse rechtbank rectifica
tie. De rechtbank oordeelde
echter dat er alle aanleiding be
stond het fonds te verdenken
van oplichting.
De Nationale Commissie
Aidsbestrijding (NCAB), een
door de overheid in het leven
geroepen adviesorgaan, is wat
terughoudender in haar kritiek.
Over de motieven van de Haag
se stichting wordt geen uit
spraak gedaan. Voorzitter E.
Roscam Abbing zegt niet aan de
goede bedoelingen van stich
ting te willen twijfelen totdat
het politie onderzoek het te
gendeel bewijst.
Onkunde
Wel zet hij vraagtekens bij het
nut van de activiteiten van de
stichting. „Een actie om con
doomapparaten op scholen op
te hangen vind ik niet getuigen
van realiteitszin. Eerder van
amateurisme of onkunde", al
dus Roscam Abbing. Behalve de
mededeling van een woord
voerder dat de zaak niet de
hoogste prioriteit heeft, zwijgt
ook de politie in alle toonaar
den over het onderzoek.
Secretaris H. de Goede van de
gewraakte stichting Aidsvoor
lichting en Preventie laat weten
„niks te verbergen te hebben".
De Goede: „Als men onze han
delswijze laakbaar vindt, moet
men maar naar de officier van
justitie stappen."
^Buitenlandse zaken is 'verbijsterd'
Staatssecretaris Gabor (Landbouw, Natuurbeheer en Visserij) heeft gisteren het startsein gegeven voor de landelijke manifestatie 'Week v
met burgemeester Leegwater van Scheemda (links) door een segment van een wildtunnel in Groningen te lopen.
i het Landschap'. Hij deed dat door s
ENSCHEDE GPD
De provincie Overijssel wil
eigen kantoor openen in Riga, tie.
de hoofdstad van de Baltische
republiek Letland. Overijssel
heeft daarmee een nationale
primeur. Voor zover bekend is
het de eerste keer dat een Ne
derlandse provincie een eigen
permanent 'steunpunt' in het
buitenland opent. Volgens ge
deputeerde drs. J. Dijkema zal
het kantoor uiterlijk volgend
voorjaar operationeel zijn.
Over de financiële kant van
de zaak wil het provinciebe
stuur nog overleggen met het
Overijsselse bedrijfsleven.
Nederland heeft nog geen
ambassade in een van de Balti
sche republieken. Minister Van
den Broek heeft daar geen geld
voor, heeft hij laten weten. In
een motie heeft de Tweede Ka
mer de minister gevraagd terug
te komen op zijn aanvankelijke
afwijzing. Volgens een woord
voerder van Buitenlandse Zaken
kan dat alleen als elders in de
wereld een Nederlandse ambas
sade wordt gesloten.
De woordvoerder zegt 'ver
bijsterd' te zijn over het Overijs
selse plan. „Dat is volstrekt on
gebruikelijk", zo luidt de reac-
Overijssel onderhoudt al twee
jaar intensieve contacten met
Letland. Vorige week bezocht
een delegatie van het provincie
bestuur onder leiding van com
missaris J.A.M. Hendrikx de re
publiek. De Overijsselse be
stuurders hadden onder meer
een onderhoud met minister
president Godmanis. Deze heeft
toegezegd een coördinatiegroep
in het leven te roepen, speciaal
voor de begeleiding van zakelij
ke contacten met Overijssel.
Het Overijsselse bedrijfsleven
verwacht veel van de 'opening'
van de Letse markt. Nog dit jaar
zal een delegatie uit het be
drijfsleven naar Letland gaan
om tot zaken te komen. Dat ge
beurt in samenwerking met de
Kamers van Koophandel. Let
land is volgens gedeputeerde
Dijkema geografisch en strate
gisch bijzonder gunstig gelegen
als uitvalsbasis naar de nu nog
instabiele Unie van Soevereine
Staten (voorheen de Sovjet-
Unie).
UTRECHT GPD
De belangstelling voor een baan
als conducteur bij de Neder
landse Spoorwegen (NS) is
enorm. Liefst 16.000 potentiële
sollicitanten hebben sinds be
gin augustus via het gratis 06-
nummer van de NS een infor
matiepakket aangevraagd.
De NS hebben ongeveer een
miljoen gulden uitgetrokken
voor de grootscheepse campag
ne voor de werving van 625
conducteurs: 200 om het na
tuurlijk verloop op te vangen en
425 in verband met de afspra
ken die in het kader van het
agrëssiebeleid zijn gemaakt met
de vakbonden. Onder het motto
'Een baan om je pet voor af te
nemen' worden LBO'ers en
mensen met een MAVO-diplo-
ma via de tv-commercial, affi
ches op stations en abri's en in
full-coUor advertenties opgeroe
pen om als conducteur of con
ductrice een carrière tussen de
rails te beginnen.
Trieste aanleiding voor de af
spraken over het agressiebeleid
was de gewelddadige dood van
een conducteur afgelopen voor
jaar op het perron van Harlin-
gen. Sollicitanten hebben zich
door het drama in Harlingen
echter geenszins laten afschrik
ken. Het aantal spontane aan
meldingen voor de functie van
conducteur was sinds het ge
beurde in Harlingen groter dan
ooit. „Voer voor psychologen",
noemt mr. W. J. Wïerda, hoofd
sectie personeelvoorziening bij
de NS, het.
Toen de wervingscampagne
eenmaal echt begon, was het
hek helemaal van de dam. Be
langstellenden uit de noordelij
ke en oostelijke provincies die
bij de NS een infopakket aan
vragen, krijgen nu al te horen
dat solliciteren nauwelijks nog
zin heeft. „We zijn volledig ver
rast", aldus Wierda.
Het percentage belangstellen
den dat een infopakket aange-
vraagt en vervolgens ook écht in
de pen klimt, varieert volgens
Wierda per regio van 33 tot 50
procent. Vooral de noordelijke
en oostelijke provincies hebben
massaal gereageerd. Dit terwijl
de NS juist in de Randstad de
meeste mensen nodig heeft.
Kandidaten voor een baan als conducteur laten zich niet door agressieve
zwartrijders afschrikken. fotoburo ger dijkstra
Verdeeldheid in Tweede Kamer
moet komen van de Krankzin
nigenwet uit 1884, een enorme
extra belasting van de rechterlij
ke macht met zich mee zou
brengen. Die werd veroorzaakt
doordat de nieuwe wet zich
in tegenstelling tot de Krankzin
nigenwet ook ging uitstrek
ken tot zwakzinnigeninrichtin
gen en psycho-geriatrische ver
pleeginrichtingen.
Voor het overgrote deel van
de mensen die daarin worden
opgenomen, zou met enige re
gelmaat een rechterlijke mach
tiging afgegeven moeten wor
den. De Tweede Kamer had
zich bij de behandeling niet ge
realiseerd dat dat enige tiendui
zenden rechterlijke machtigin
gen per jaar meer /ou beteke
nen dan in de huidige situatie.
Kohstamm signaleerde dan ook
dat de senaat de Tweede Kamer
heeft behoed voor „de voltooide
flater" van een wet die „ten ene
male onuitvoerbaar zou zijn ge
bleken".
De oplossing die het
kabinet nu gevonden
heeft om de belasting
de rechterlijke
maatregel ten meer dan eens macht binnen de per
houden.
De Tweede Kamer is verdeeld
over de vraag of de burgemees
ter de functionaris moet blijven
die beslist over de gedwongen
spoedopname van personen die
„gestoord zijn in hun geestes-
vermogens". De regering vindt
dat de burgemeester zijn huidi
ge bevoegdheden moet behou
den. Deze opvatting wordt ge
steund door PvdA en D66, ter
wijl het CDA de beslissing over
spoedopname wil laten nemen
door de officier van justitie. De
WD aarzelt tussen beide moge
lijkheden.
Dat bleek deze week in de
Tweede Kamer bij een debat
over de herziening van de wet
Bijzondere Opneming in Psy
chiatrische Ziekenhuizen
(BOPZ), waarover al twintig jaar
door parlement en regering
wordt gediscussieerd. Het Ka
merlid Kohnstamm (D66) zei
dat zijn fractie de rol
van de burgemeester
wil handhaven, om-
dat het bij spoedop
names primair gaat
Burgemeester
Ontgroenen is in de studentenwereld nog altijd een serieuze zaak. Daarbij doen studenten er alles aan zich in
hun wereldje thuis te voelen. Ze hanteren zelfs een eigen jargon, de studententaal. Die taal is nu in een eigen
woordenboek ondergebracht. foto»loek zuyderduin
GRONINGEN BERTO AAERX
Wat praten Nederlandse stu
denten raar. Die indruk geeft
'Het eerste Nederlandse studen
tenwoordenboek' van Albert
Gillissen en Paul Olden in elk
geval. Verder is het een boekje
waar de luiheid van de samen
stellers vanaf straalt. Als we het
goed begrijpen, hebben wat
jongelui in studentensteden op
geschreven wat ze zoal hoor
den. Verder zijn wat letterkun
dige werken en bestaande
woordenboeken leeggeroofd en
klaar was Kees.
Om toch maar een compli
ment uit te delen, de twee Leid-
se studenten hebben ongetwij
feld een haarscherp gevoel voor
'het gat in de markt'. Na het
succes van jan Kuitenbrouwers
Turbotaal, het boekje vol ver
handelingen over het moderne
taaltje dat vlot Nederland
schijnt te bezigen, zou het wel
eens de moeite waard kunnen
blijken een boekje speciaal aan
het taaltje van studenten te wij
den. Want dat was toch vooral
de groep waar men elkaar Tur
botaal cadeau deed, als alterna
tief voor de eeuwige fles wijn of
plaat.
Bij het doorbladeren struikelt
de lezer echter over de onjuist
heden. De ASA is toch echt Al
gemene Studenten Arbeidsver-
lening en niet Arbeids-vereni
ging. Een rector magnificus is
zeker niet de hoogste bestuur
der van de universiteit, laat
staan dat het de voorzitter van
de universitaire senaat is. De se-
dat
jaar geleden is opge-
wel een sufkop zijn
chrijven dat de basis
'maandelijkse uitke-
r iedere student recht
op heeft'. Toch heel wat studen
ten weten meestal uit eigen
ervaring dat dit niet waar is.
En de rest? Een verzameling
van vooral liederlijke en grove
termen voor vrijen, feesten en
zuipen, voor mannen en vrou
wen. Vrouwen zijn in studen
ten-taal 'aflegsletjes', 'gleuven',
'kipjes' en 'scheuren'. Mannen
zijn 'badmutsen', 'ballen',
'befhazen', 'butjes', 'gnomen' of
'fluimen'.
Welke groepen onder de stu
denten die woorden gebruiken,
wanneer en waar, dat is kenne
lijk niet interessant. Het zou im
mers nogal wat werk kosten om
daar achter te komen. Mogelijk
zou het een serieuze studie van
een groepstaal opleveren. Maar
ja. dal was de bedoeling niet.
I let gaat immers om een boekje
dat 'vooral dient tot vermaak
van de studenten'. Een kwar
tiertje, en dan is de lol er al af.
om c
behoeve van de open
bare orde en veilig
heid. De burgemees
ter is daarmee im
mers in eerste instan-
tie belast.
De CDA-fractie
vindt die opvatting echter vol
strekt achterhaald. Woordvoer
der Van der Heijden voerde on
der meer aan dat de burge
meester vaak niet bereikbaar is
en dat hij vooral in de grotere
gemeenten nauwelijks over eni
ge achtergrondinformatie over
de betrokkene beschikt. Juist in
de grote steden doet zich het
leeuwedeel van de gevallen
Van der Heijden heeft daar
om een wijzigingsvoorstel inge
diend om de officier van justitie
te laten besluiten over spoedop
names. De WD neigt er toe om
het CDA-voorstel te volgen,
maar „mijn fractie is er nog niet
uit en wacht de discussie op dit
punt af', aldus WD-Kamerlid
Terpstra.
De Tweede Kamer heeft in
1983 al Ingestemd mei de «vei
BOPZ. In de Eerste Kamer
strandde het wetsontwerp ech
ter in de voorbereiding van het
plenaire debat. De senatoren
waren erachter gekomen dat de
nieuwe wet, die in de plaats
onbereikbaaralleen de rechter in te
vindt het CDA «hateien M
ten die „bli|k geven
van bezwaar". Boven
dien wordt de moge
lijkheid geboden om
machtigingen voor langere tijd
af te geven dan aanvankelijk
mogelijk was.
De Kamer is in grote lijnen
akkoord met de oplossing die
het kabinet heeft gevonden. Het
schrappen van de mogelijkheid
om in hoger beroep te gaan te
gen een besluit van de rechter
heeft de WD en D66 echter de
wenkbrauwen doen fronsen.
Minister Hirsch Ballin (justi
tie) en staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) vinden dat er
voldoende waarborgen zitten in
de mogelijkheid die een patiënt
alfljd heeft om tussentijds her
ziening van de rechterlijke uit
spraak te vragen. D66 vindt het
laten vervallen van hoger be
roep echter „een principiële
weeffout" en de WD wil alleen
instemmen met het VWBwi
van hoger beroep. aLs de rech
terlijke machtigingen door
meervoudige kamers worden
afaegeven.
De beide verantwoordelijke
bewindslieden antwoorden de
Kamer volgende week.
