Binnenland
VOOR DE TROONREDE
Kabinet scherpt
mestbeleid aan
ONDERBREEK HET WERK
Benzinepomp mag geen
alcohol meer verkopen
Overheid let steeds
beter op haar geld
EB
Harde begroting kan kabinet elan geven
iriHP
Nederland: Militaire
hulp voor Suriname
Looneis eerste cao in
detailhandel 15 procent
Vrijdag 13 september 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: ANDRIES DETMAR
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Huurder mishandeld na wanbetaling
Een 33-jarige man is woensdag door zijn huisbaas in Rotterdam
enkele uren mishandeld en vastgehouden omdat hij de huur
niet betaald zou hebben. Volgens de politie werd de huurder,
een Duitser, door de huisbaas en een andere man met een staal-
borstel geslagen, werd zijn hoofd met gele verf bespoten, een
hakenkruis op zijn lichaam geschilderd en werden er met een
scherp voorwerp hakenkruisen in zijn rug gekrast. Verder is hij
geschopt en moest urine drinken. Na enige tijd kon de huurder
vluchten. Hij is inmiddels onder behandeling bij het Riagg. De
daders zijn bij de politie bekend maar nog niet ingerekend.
Van Gogh-roof in oktober bij rechter
die worden verdacht van de roof van twintig
schilderijen uit het Van Goghmuseum in april, moeten op 17 ok
tober voor de Amsterdamse rechtbank verschijnen. Tijdens de
kunstroof, die als de meest spectaculaire roof van na de Tweede
Wereldoorlog wordt beschouwd, had een van de verdachten als
bewaker dienst. De roofovervallers sloten hem en zijn niets-ver-
moeuende collega-bewaker op in de kelder. De schilderijen wer
den enkele uren na de roof teruggevonden in de vluchtauto, die
bij het Amstelstation stond geparkeerd. Het viertal werd half juli
gearresteerd.
Valsemunterij dollarbiljetten opgerold
De Haagse politie heeft gistermiddag een valsemunterij van 100-
dollarbiljetten opgerold bij een inval in een huis in Hilversum.
De politie vermoedt dat in de-afgelopen tijd hier vals geld met
een totale waarde van enkele tientallen miljoenen guldens is ge
drukt. Bij de inval werden geen arrestaties verricht. De politie
kwam de valsemunterij op het spoor via de inbeslagname op 25
juli in Rotterdam van een partij hasj. Er werden toen vier arres
taties verricht. Na verhoor besloot het bureau een inval te doen
in Amsterdam. Op 1 september arresteerde de politie daar een
Amerikaan, een Brit en een Duitser, die na drie dagen weer op
vrije voeten kwamen. Bij vervolgonderzoek kwam de politie de
valsemunterij in Hilversum op het spoor. De eigenaar van het
pand bleek niets met de zaak te maken te hebben. De kwaliteit
van de valse biljetten is volgens de politie „zeer goed". De Cen
trale Recherche Informatie dienst (CRI) zet het onderzoek voort.
Beveiligingsdiensten in uniform
Particuliere beveiligingsorganisaties moeten zoveel mogelijk
standaard-uniformen gaan gebruiken, zo heeft de Tweede Ka
mer gisteren besloten. CDA en PvdA willen met eenduidige kle
ding de herkenbaarheid van dit groeiend aantal beveiligingsbe-
amten verbeteren. Een eigen bedrijfsstijl moet voor het publiek
tevens verwarring met echte politiemensen voorkomen. Minis
ter Hirsch Ballin zei gisteren niet zo veel voor hel plan te voelen.
Hij wil de beveiligingsdiensten niet op kosten jagen en vreest
door de invoering van een uniform juist verwarring met echte
politiemensen.
Autobranche doet goede zaken
De omzet van de personenautobranche is in de eerste helft van
dit jaar met 6,3 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar, zo
heeft het CBS berekend. De omzet van de auto- en motorrij
scholen steeg met 14,1 procent, terwijl er voor 7,6 procent meer
werd verkocht aan fietsen, bromfietsen en motoren.
'Beheer Sociale Zaken zorgwekkend'
De rijksoverheid let steeds beter
op haar geld, maar het kan nog
een stuk beter. Dat stelt de Al
gemene Rekenkamer in een
vandaag gepubliceerd rapport
over de rijksbegroting 1990. De
Rekenkamer bekeek alle begro
tingen van ministeries en be
grotingsfondsen.
Het rapport is positief over de
begrotingen. Er bestaat een re
delijke zekerheid dat 84,7 pro
cent (155,6 miljard gulden) is
besteed zoals de bedoeling was.
In 1989 was dat nog maar 77,6
procent. Van 99,4 procent van
alle ontvangsten (183,3 miljard
gulden) bestaat ook een redelij
ke zekerheid dat die begrotin
gen kloppen. In 1989 was dat
slechts voor 39,8 procent zeker.
De Rekenkamer schrijft de
verbetering vooral toe aan bete
re accountantscontroles en een
goede administratieve organisa
tie. Ondanks de goede resulta-
Dinsdag 17 september. Prinsjesdag. De Troonrede.
Blijft het kabinet bij z'n ongezonde plannen voor WAO
en Ziektewet? Oordeel zelf.
Geef gehoor aan de oproep van de complete Neder
landse vakbeweging onderbreek het werk en volg de
Troonrede!
Kijk vanaf 13.00 uur naar Nederland 3 of stem af op
Radio 1.
Landbouwschap: Voorstellen onbespreekbaar
DEN HAAG ANP
ten mag de aandacht echter
niet verslappen, aldus de Re
kenkamer. Met name de admi
nistratieve organisatie op de de
partementen kan nog veel be
ter.
De Rekenkamer heeft ook kri
tiek, met name op de uitgaven
voor de sociale zekerheid. Het is
onduidelijk of de 19,7 miljard
gulden die Sociale Zaken in
1990 daaraan heeft uitgegeven
(bijna 60 procent van de totale
begroting), wel goed is besteed.
De interne controle schiet te
kort. De Rekenkamer spreekt
van een 'zorgwekkend' finan
cieel beheer.
Problemen zijn er ook rond
de uitkering van investerings
premie aan bedrijven (WIR).
Volgens de accountantsdienst
van Financiën is maar 3 procent
van de uitgekeerde premies (54
miljoen gulden) onterecht gege
ven, maar de Rekenkamer zet
daar grote vraagtekens bij.
CNV—
Het kabinet gaat wetgeving voorbereiden om de veesta
pel op elk gewenst moment vanaf 1995 in te krimpen.
Daarnaast worden de bestaande maatregelen aange
scherpt om verdere uitbreiding van de mestproduktie te
voorkomen.
probleem volledig uit de hand
loopt. „In het belang van de
landbouw zelf rest ons geen an
dere mogelijkheid dan nu maat
regelen te treffen."
De belangrijkste maatregel is
gericht op de handel in mest
quota. Dat is nu niet toege
staan, maar moet mogelijk wor
den via het zogenoemde Ver-
plaatsingsbesluit. Daarvan is al
twee jaar sprake, maar het is er
nog niet van gekomen uit vrees
dat boeren met meer mestrech-
ten dan vee hun 'overschot' zul
len verkopen aan veehouders
die mestrechten te kort komen.
Daardoor zou de mestproduktie
uiteindelijk met 15 procent toe
nemen. In het nieuwe plan wor
den mestrechten die in '88, '89,
of '90 niet gebruikt zijn, een
voudigweg geschorst zodat ze
De ministers Bukman van land
bouw en Alders van milieube
heer hebben dat gisteren mee
gedeeld aan een delegatie van
het landbouwbedrijfsleven. De
maximale mestproduktie van
125 kilo fosfaat per hectare
wordt in het hele land verlaagd
tot rond de 100 kilo in 2000.
Verder mag er in de zogenaam
de schone gebieden veel min
der mest worden uitgereden
dan nu het geval is. Voorzitter
Mares van het Landbouwschap
wijst de maatregelen volstrekt
van de hand.
Volgens Bukman moeten de
maatregelen, die officieel wor
den aangekondigd op Prinsjes
dag, voorkomen dat het mest-
niet verhandeld kunnen wor
den. De mestproduktie kan al
dus niet toenemen.
Het Landbouwschap reageer
de gisteren furieus. Voorzitter
Mares bestempelde de plannen
als „niet bespreekbaar". Het
Landbouwschap houdt voorlo
pig vast aan het standpunt dat
het niet nodig is het mestbeleid
aan te scherpen. Mares: „Met
het kabinet is eerder afgespro
ken dat het mestbeleid in 1992
zou worden geëvalueerd. We
kunnen niet hebben dat we
links en rechts worden inge
haald door maatregelen die in
paniek worden genomen."
Volgens minister Alders
houdt het kabinet vast aan de
maatregelen. Hij denkt de ko
mende tijd de boeren te kunnen
overtuigen. „Ik kijk met plezier
uit naar ontmoetingen met boe
ren in het land. De maatregelen
zijn uiteindelijk in het belang
van de landbouw zelf. Die kan
alleen produceren bij schone
lucht, schone bodem en en
schoon water."
aantal piepers
voorgescho
teld. De aard
appels
bereid door de
plattelands
vrouwen.
•FOTO ANP
RUUD HOFF
In Arnhem is gisteren een nieuw
systeem voor het overzetten van
schoolkinderen in gebruik geno
men. De 'moederbrigade' kan
daar nu met een draaibare slag
boom het verkeer even stilzetten
om hun kroost veilig over te zet
ten voor en na schooltijd.
•FOTO ANI
Nieuwe alcoholwet moet misbruik beperken
DEN HAAG. GPD
Benzinestations mogen in de
toekomst geen alcohol meer
verkopen. Bier en wijn blijven
verkrijgbaar in de supermarkt,
sterke drank alleen bij de slijter.
Op het werk mag geen alcohol
worden verkocht. Bovendien
moet alcohol worden geweerd
uit de gezondheidszorg, onder
wijs en jeugdinstellingen.
Aldus de nieuwe alcoholwet die
staatssecretaris Simons van
volksgezondheid dit najaar voor
advies naar de Raad van State
wil sturen. Over de hoofdlijnen
is pas onlangs overeenstem
ming bereikt tussen de verschil
lende ministeries, schrijft Si
mons in een brief aan de Ka
mer. Die eiste een jaar geleden
CDA-senator
stemt tegen
wao-besluit
CDA-senator Van der Meulen,
voormalig voorzitter van de
christelijke vakcentrale CNV,
zal tegen het wao-ziektewet-
pakket stemmen. Volgens Van
der Meulen legt het kabinet
met de ingrepen „de bijl aan
de wortel.
Dan helpen ze de laatste on
derdelen van de overlegecono
mie om zeep".
Van der Meulen in het blad
CNV-Opinie: „Als de huidige
plannen doorgaan, dan zal ik
in het beraad van de fractie
zeggen: Ik heb onoverkomelij
ke bezwaren, ik kan hier niet
voorstemmen. Dit kan ik niet
voor mijn verantwoordelijk
heid nemen".
Hij trekt daaruit niet de con
sequentie om de Eerste Kamer
te verlaten. „Dat is het slecht
ste wat je kunt doen. je moet
juist blijven proberen binnen
je eigen partij je opvattingen
weer te geven".
ACHTERGROND
DEN HAAG HENRI KRUITHOF
De afgelopen twee jaar waren de begrotin
gen volledig oninteressant. In 1989 bracht
het kabinet Lubbers-De Korte een begro
ting uit, maar daarin stond geen letter
nieuw beleid omdat het kabinet in mei van
dat jaar was gevallen en demissionair was.
Naar de begroting van vorig jaar werd -
achteraf gezien ten onrechte - reikhalzend
uitgekeken als de eerste echte begroting
van het kabinet Lubbers-Kok. Maar helaas:
alle belangrijke beslissingen doorgeschoven
naar de tussenbalans.
Die is inmiddels achter de rug en ook be
langrijke beslissingen over de arbeidsonge
schiktheid en de ziektewet zijn genomen.
De begroting van komende dinsdag moet
de eerste echte van dit kabinet worden. In
deze begroting zullen, als het kabinet ver
standig is, alle vervelende maatregelen die
'Lubbers-III' nog in petto heeft, bij elkaar
worden gepropt. Er zal geween zijn en tan
dengeknars. Het volk zal luid morren, vak
bonden zullen nogmaals een hete herfst
voorspellen en de treinen zullen nog vaker
dan normaal niet op tijd rijden.
En toch is dat het beste wat het kabinet
kan doen. Economisch gaat het volgend
jaar niet zo goed. Er komen nauwelijks
Prinsjesdag nadert. Vroeger was dat een
dag waar politieke waarnemers met eni
ge spanning naar uitkeken. Welke leuke
of juist vervelende maatregelen zou het
kabinet nu weer in petto hebben? Te
genwoordig zijn alle belangrijke maatre
gelen al bekendgemaakt öf uitgelekt.
Toch is er reden genoeg dit jaar met ex
tra belangstelling de begroting te bekij
ken.
e banen bij, de werkloosheid neemt
toe en de economische groei blijft achter.
Alles bij elkaar moeten er vervelende maat
regelen worden genomen, om het land eco
nomisch een beetje in het gareel te houden.
En als dat dan toch moet, dan maar alles in
één keer. Als CDA en PvdA nog een half
jaartje door de zeer zure appel heenbijten,
zou (zonder nieuwe tegenvallers) het ergste
leed geleden kunnen zijn.
Lubbers en Kok zijn dan ook al enkele
weken bezig met een campagne om het
volk op het ergste voor te bereiden. De
PvdA-leider deed er deze week tijdens een
partijbijeenkomst in Scheveningen nog een
schepje bovenop door aan te kondigen dat
nog dat de bewindsman uiter
lijk deze Prinsjesdag een wete-
ontwerp zou indienen.
De alcoholwet gaat de be
staande drank- en horecawet
vervangen. Centraal staat een
effectieve aanpak van misbruik.
Volgens Simons kost alcohol
misbruik de samenleving twee
miljard gulden per jaar. Simons
wil daarom het aantal verkoop
punten verminderen en de ver
koop beperken in 'risicositua
ties'. Daaronder valt het verbod
op alcoholverkoop in benzine
stations. Gemeenten krijgen de
bevoegdheid daarvan ontheffin
gen geven, omdat die beter
zicht hebben op de lokale om
standigheden.
Verder wil de staatssecretaris
dat de alcoholbranche zichzelf
beperkingen oplegt. Hij heeft
vorig jaar met de bedrijfstak een
code afgesproken voor reclame,
promotie en verkoop, die dit
wordt geëvalueerd. Als de code
niet voldoet, komen er alsnog
overheidsmaatregelen.
In de nieuwe wetgeving wordt
het paracommercialisme (ver
koop van sterke drank in kanti
nes, clubhuizen e.d aangepakt.
Voor de horeca blijft een ver
gunningenstelsel van kracht.
Volgens Simons is een vergun
ningsysteem voor slijterijen
achterhaald omdat driekwart
van de alcoholverkoop in ande
re winkels gebeurt. Het ver
koopverbod aan jongeren blijft
landelijk van kracht, maar zal
van 18 tot 16 jaar worden ver
laagd.
Alleen actie bij verzoek Paranuiribo
DEN HAAG GPD
De Nederlandse regering zal Su
riname nogmaals aanbieden
militaire assistentie te verlenen
en de douane posten in het
land te versterken, zo hebben
premier Lubbers en de vier
meest betrokken ministers deze
week genomen.
Minister van Staat en oud-mi
nister van buitenlandse zaken
Van der Stoel zal de boodschap
volgende week aan de Suri
naamse regering overbrengen.
Dat zal gebeuren na de officiële
inhuldiging van de nieuwe pre
sident van Suriname, Veneti-
aan. Van der Stoel zal nog eens
uiteenzetten dat de Nederland
se regering hulp wil bieden als
daarom wordt gevraagd.
Het kabinet zei afgelopen juni
al dal de banden met Suriname
konden worden aangehaald „als
Suriname dat zelf wil" Militaire
bijstand werd daarbij toen niet
uitgesloten. Venetiaan zei vlak
na zijn verkiezing dat hij zo'
verzoek „niet wil uitsluiten".
Lubbers en de ministers Van
den Broek van buitenlandse za
ken, Hirsch Ballin van justitie,
Dales van binnenlandse zaken
en Ter Beek van defensie zijn
tot hun besluit gekomen met
het oog op de voortdurende
drugstransporten vanuit Surina
me naar Nederland. Zo'n zestig
procent van de cocaïne die aan
Nederlandse grenzen wordt on
derschept. is uit Suriname af
komstig. Met een nieuwe bur
gerregering aan de macht zou
Nederlandse militaire hulp le
gerleider Bouterse kunnen
weerhouden van een derde
staatsgreep. De militaire leger
top in Suriname zou bovendien
verwikkeld zijn in de drugs
transporten naar Nederland en
Europa. Volgens de woordvoer
der van minister Van den Broek
bestonden tussen Nederland en
Suriname al vergaande plannen
om op politie- en justitiegebied
nauwer te gaan samenwerken.
Maar de coup van december
vorig jaar gooide roet in het
eten. Van den Broek praat vol
gende week in New York met de
nieuwe Surinaamse minister
van buitenlandse zaken.
er naast de gehate wao-plannen nog meer
ellendigs aankomt. Opvallend genoeg kreeg
hij er nog applaus voor ook.
De PvdA begint het te leren. De partij
heeft het ook nu ze regeert moeilijk om im
populaire maatregelen te verdedigen, maar
het lukt en lijkt zelfs succes te kunnen heb
ben. In de zalen waar de vice-premier zelf
aan zijn achterban uitlegt waarom al die
vervelende maatregelen nodig zijn, is de
kritiek aanmerkelijk minder hard dan tij
dens bijeenkomsten waar PvdA-voorlieden
in de verdediging kruipen.
Wanneer in de loop van volgend jaar de
meeste vervelende maatregelen zijn uitge
voerd, kan het kabinet eindelijk zonder de
steeds weerkerende bezuingingslast aan
echt regeren toekomen, waarbij ook af en
toe nog eens wat leukere boodschappen te
brengen zijn. Als het kabinet en de PvdA de
huidige crisis overleven, zouden de woor
den van Lubbers wel eens bewaarheid kun
nen worden: de diepste crisis waarin de co
alitie gedompeld is, zou dan louterend kun
nen werken en nieuw elan geven aan een
kabinet dat tot voor kort als 'stroperig' door
de wereld ging.
WOERDEN GPD
'Achterstand van 25 procent inlopen
de Dienstenbonden de tijd rijp
om de achterstanden salarissen
aan te pakken. Werknemers in
deze sector lopen tot 25 procent
achter bij vergelijkbare beroeps
groepen. aldus de bonden.
Driekwart krijgt niet meer dan
het minimumloon. Bonden en
werkgevers proberen het eerst
eens te worden over de salaris
schalen. Deze zijn gebaseerd op
de cao van KBB (Bijenkorf) en
de cao voor de levensmiddelen
handel (supermarkten).
FNV-bestuurder Steijaert is
tevreden dat er eindelijk een
cao tot stand lijkt te komen.
„Het is een enorme stap voor
uit. Het gaat hier om een grote
groep mensen die qua arbeids
voorwaarden echt aan de on
derkant zitten".
Secretaris detailhandel Lam
van het KNOV noemt de voor
stellen van de bond „bespreek
baar, niet meer dan dat".
De Dienstenbonden van FNV
en CNV hebben looneisen tot
15 procent op tafel gelegd voor
de ruim 125.000 werknemers in
de detailhandel. Voor het leeu-
wedeel van deze werknemers
willen de bonden een verhoging
van 7 tot II procent plus 3 of 4
procent prijscompensatie, voor
een periode die loopt van 1 ja
nuari 1992 tot 31 maan 1993.
Vakbonden en de werkgevers
organisatie KNOV zijn gisteren
overeengekomen dat er een col
lectieve arbeidsovereenkomst
moet komen voor deze nog cao-
loze sector Tot dusver gold in
deze branche een verordening,
waarin vooral secundaire ar
beidsvoorwaarden waren vast
gelegd. De cao betreft verkopers
en personeel in winkels als dro
gisterijen, bloemenzaken, juwe
liers en schoenenzaken.
Met de komst van cao achten
