Regio
bart smit
Rampen bij ambulancevervoer niet uitgesloten
'Situatie in Suriname te
vergelijken met Afrika'
ii {nf -•
Plannen voor proef met ligtaxi in Den Haag en Amsterdam
DESPEELGOEDWINKELVAN
TAN BRUSSEL'IN DE
HAARLEMMERSTRAAT
TE LEIDEN, HEETNU:
SPEELGOEDPALEIS
Woensdag 11 september 1991
Redactie: 071-161400 WIM SPIERDIJK WIM SCHRIJVER MEIDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERBEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSEUNG Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: RUTGER J HOOGERDUK
18
TOCH PROEF met lig-
taxi's, oftewel hulpambu
lances, in Amsterdam en
Den Haag.
OM DE KWALITEIT van
ambulancevervoer te ver
hogen, zou het samen
gaan van verschillende
vervoersbedrijven een op
lossing kunnen zijn.
Provinciale inspecteur volksgezondheid:
Het is niet uitgesloten dat er fatale fouten worden ge
maakt bij het vervoer van een zwaar gewonde door een
van de kleinere ambulancevervoerders. Dat zegt inspec
teur van de volksgezondheid in Zuid-Holland, F. Hazel-
zet, opsteller van het rapport die de zwakke kanten van
het ambulancevervoer in de Leidse en Alphense regio en
Bollenstreek bloot legt. Tot nu toe zijn er volgens Hazel-
zet echter nog geen aanwijzingen dat er ongelukken bij
het transport zijn voorgekomen.
bulancevervoer en vragen wat
ze moeten doen. De arts moet
dan instrueren. Hij vertelt hoe
zij de dingen moeten vasthou
den en hoe het verder in zijn
werk gaat. Als u mij vraagt of ik
dat verantwoord vind, dan zeg
ik ronduit nee. Een arts moet ter
plaatse zijn om een diagnose te
stellen en moet vervolgens zelf
medische handelingen verrich-
LEIDEN MEINDERT V
Uit het onderzoek van de in
spectie is gebleken dat een
groot deel van de auto's die in
de genoemde regio's het zie-
kentranport doen, bemand is
met mensen die niet in staat
zijn om patiënten in een nood
situatie verantwoord naar een
hospitaal te brengen. Mensen
die in acute ademnood verke
ren moeten een buis in de
luchtpijp krijgen, omdat ze an
ders stikken. Personeel met een
EHBO-diploma en een oplei
ding tot ambulancebegeleider
zijn hiertoe niet in staat.
Hetzelfde geldt voor patiën
ten met een hartstilstand die al
leen geholpdn zijn met elektri
sche schokken, het zogenaamde
defibrilleren. „Volgens de re
gels", zo stelt Hazelzet, „moe
ten begeleiders die dat niet kun
nen, contact opnemen met de
arts van de Centrale Post Am-
Hoewel het rapport niet de
partijen bij de naam noemt, is
het duidelijk dat de Leidse EHD
de enige vervoerder is die aan
alle eisen voldoet. Van Gebr. De
Jong uit Leiden, met zes wagens
de grootste, wordt gezegd dat
het bedrijf op weg is om aan die
eisen te voldoen. Van de andere
zeven vérvoerders kan in kwali
tatief opzicht weinig verwacht
worden, omdat ze stuk voor
stuk tfe klein zijn. Zo hebben
Meeuwenoord uit Noordwijker-
hout en Eigenbrood uit Lisse
De gemeente Leiden wilde in 1987 de Eerste Hulp Dienst privatiseren. Dat stuitte op protesten
van de overheid is, als enige kwalitatief goed is. De meeste particuliere diensten voldoen niet a
geen van beide verpleegkundi
gen aan boord. Gemeente Rij-
neveld heeft slechts de beschik
king over vier afroepkrachten
en werkt verder met vrijwilli
gers.
Volgens inspecteur Hazelzet
moet er dus dringend gefuseerd
worden om tot een 'continue en
verantwoorde ambulance-hulp
verlening' te komen. Voor de
Leidse agglomeratie geldt dat,
ondanks de aanwezigheid van
twee grote vervoerders, even
zeer als voor de andere twee ge
bieden.
In Leiden is bekend hoe de
EHD en Gebr. De Jong elkaar
naar de strot vliegen als het op
de ritverdeling aankomt. Na
veel geruzie is een paar jaar ge
leden wel een verdeelsleutel
overeengekomen. Voormalig
brandweercommandant B.
Mark, die nog wel directeur is
van de Centrale Post Ambulan
cevervoer (de instantie die de
opdrachten voor de ritten
geeft), vindt dat deze verdeling
hoog nodig op de helling moet.
Het waarom maakt het fapport
van Hazelzet duidelijk.
Gebr. De Jong krijgt te veel re
latief makkelijke ritten, zoals 'iet
vervoer van mensen van huis
naar het ziekenhuis of anders
om. De EHD krijgt daarentegen
bijna uitsluitend spoedeisende
klussen als gevolg van bij voor
beeld ongelukken. Deze ritten
zijn relatief duur omdat het ho
ge paraatheidskosten met zich
meebrengt, maar ook omdat er
veel loze meldingen tussen zit
ten die niet verrekend kunnen
worden. Volgens de inspectie
leidt dit tot een toenemende
druk op de financiële middelen
van de EHD, zodat getwijfeld
moet worden of die wel de hoge
kwaliteit kan handhaven. Een
nauwe samenwerking tussen de
twee concurrenten is volgens de
inspectie kortom noodzakelijk.
De Duin- en Bollenstreek is
volgens Hazelzet het meest
kwetsbare gebied van de drie
onderzochte regio's. Reden: de
diensten zijn te klein om vol
doende ritten te maken en kun
nen dus geen voor spoedeisend
vervoer gekwalificeerd perso
neel in dienst nemen. Er is
reeds een achterstand en die zal
alleen maar gaan toenemen.
Oplossing is volgens Hazelzet
het opgaan van de twee be
staande bedrijven met een der
de vervoerder uit de Leidst re-
o.
Dezelfde problemen spelen in
de Rijnstreek waar te veel am
bulancediensten ieder te weinig
ritten maken. Hier moet één
vervoerder komen die boven
dien nog gaat samenwerken
met een Leidse vervoerder.
Hazelzet benadrukt dat het
gaat om een organisatorisch
probleem. „Overal waar ik
kwam omtmoette ik enthou
siaste en gemotiveerde mensen.
Daar ligt het dus niet aan".
Waar het dus snel van moet ko
men zijn fusies. Hazelzet weet
uit ervaring in Noord-Holland
dat bedrijven uiteindelijk zelf
hun verantwoordelijkheid ken
nen en uit eigen beweging een
fusie aangaan. Volgens hem is
het moeilijk om hierop druk uit
te oefenen.
'De proeven moeten vergelijkbaar materiaal opleveren'
LEZERS SCHRUVEN
Het Witte Kruis in Den Haag en
het Verenigd Ziekenvervoer
Amsterdam (VZA) in de hoofd
stad willen een experiment met
hulpambulances (de zoge
naamde ligtaxi's) beginnen. Bij
het ministerie van WVC zijn
hiertoe plannen ingediend.
WVC meent dat de experi
menten nog nader op elkaar af
gestemd moeten worden, voor
ze doorgang kunnen vinden.
„De proeven moeten vergelijk
baar materiaal opleveren. In de
huidige opzet is dat nog niet
zo", aldus een woordvoerster.
De Nationale Raad voor de
Volksgezondheid adviseerde
begin dit jaar om een experi
ment met hulpambulances te
houden. Dit naar aanleiding
van grote commotie die in Den
Haag ontstond, toen het Witte
Kruis begon met de inzet van
hulpambulances. Deze zijn be
doeld voor patiënten die lig
gend vervoerd moeten worden,
maar hierbij geen verpleegkun
dige of medische zorg nodig
hebben. De inzet van hulpam
bulances zou ten opzichte van
reguliere ziekenwagens goedko
per zijn voor de ziektekosten
verzekeraars.
Het Witte Kruis moest na een
uitspraak van het College van
Beroep voor het Bedrijfsleven
zijn activiteiten staken. Zowel
de gemeente Den Haag als de
GG GD maakten grote bezwa
ren tegen de ligtaxi. Deze zou
ten koste gaan van de kwaliteit
van het ziekenvervoer.
Den Haag is nu wel bereid
om te overleggen over het expe
riment, zo laat wethouder D.
Ramlal weten. „Als de zorg
maar gegarandeerd blijft." De
Haagse GG GD keurt de in
voering nog steeds af. „Het zie
kenvervoer wordt te grabbel ge
gooid", meent directeur R. Her-
rebout, die tevens stelt dat de fi
nanciële basis onder het ambu
lancevervoer wegvalt. „Ik ver
wacht een reductie van vijftig
procent." Volgens directeur E.
Cassee van de VZA spelen in
Amsterdam dergelijke tegen
stellingen niet. „Wij praten mèt
elkaar. Als we er niet gezamen
lijk, met onder meer de GG
GD, mochten uitkomen, staat
de VZA ook niet meer te sprin
gen."
De proeven zouden in Am
sterdam en Den Haag een ver
schillende opzet hebben. In
Amsterdam is het plan om, na
indicatie van een arts, met de
tussenkomst van de Centrale
Post Ambulancevervoer hulp
ambulances in te zetten. In Den
Haag zouden artsen en het Wit
te Kruis bepalen wie er met een
dergelijke ambulance vervoerd
kunnen worden.
Volgens directeur J. de Jong
van het Witte Kruis komt de
kwaliteit van het ziekenvervoer
hierbij niet in gevaar. „Op elke
auto rijdt een ziekenverzorger
mee." De VZA, Witte Kruis en
WVC voeren de komende tijd
overleg over de voorwaarden
die aan de proef in beide steden
worden gesteld. „Het zal waar
schijnlijk gaan over een gelijke
indicatiestelling en bijvoorbeeld
verslaglegging van de proeF',
verwacht Cassee. Als de partijen
tot overeenstemming komen
kan de proef naar verwachting
in januari beginnen.
Leidse onderzoeker richt stichting op om kinderen te helpen
Trots zijn Surinamers op hun
land en die trots heeft hen er tot
voor kort van weerhouden om
de vaak erbarmelijke leefom
standigheden in Suriname aan
de grote klok te hangen. „Ik wil
geen vergelijking maken met
hongerend Afrika, niemand
vindt het leuk om dat beeld van
zijn land op te roepen, maar de
situatie is vaak wel te vergelij
ken," zegt Remy Hirasing, voor
zitter van de stichting Tamara
die hulp wil bieden aan kinde
ren in Suriname.
De wetenschappelijke onder
zoeker, verbonden aan het Ne
derlands Instituut voor Prae-
ventieve Gezondheidszorg
(NIPG) in Leiden, richtte de
stichting vorige maand op. Hi
rasing is afkomstig uit Surina
me, hij behaalde zijn kandi
daatsexamen medicijnen in Lei
den en kwam later terug om
zich te specialiseren tot kinder
arts. Toen hij na afronding van
die specialisatie op het punt
stond naar zijn land terug te ke
ren, namen de militairen de
macht over.
„Na de onafhankelijkheid
ging het snel bergafwaarts.
Toen in 1982 de ontwikkelings
hulp van Nederland stopte, had
het land nog reserves. Het weg
vallen van de steun uit Neder
land was echter op termijn niet
op te vangen, er was ook geen
tijd om alternatieven te ontwik
kelen. De situatie is eigenlijk te
vergelijken met een huis. Het
kan best een paar jaar zonder
onderhoud, maar ais het een
maal begint te vervallen, dan
gaat het ook hard," zegt Hira-
singh.
Het heeft even geduurd voor
dat daadwerkelijk de noodklok
werd geluid. „Je wilde niet we
ten dat de armoede in je land
groot is, dat mensen honger
hebben. We gingen ervan uit
dat de Surinamers altijd te eten
zullen hebben, de grond is im
mers vruchtbaar. En de menta-
liteit van de mensen was altijd
zo, dat iemand die geen eten
had, wel een bord van een an
der kreeg." Hirasing vertelt dat
de mentaliteit van de mensen
verandert. „Als je weet dat je
over twee dagen geen aardap
pelen meer hebt, geef je wat je
over hebt natuurlijk niet weg.
De mensen worden individua-
listischer."
Geen kleding
Vooral de kinderen hebben te
lijden onder de situatie in Suri
name. Vaak missen zij elemen
taire zaken als voeding, kleding,
huisvesting en schoolmateria
len. Bij zijn bezoek aan het land
in maart van dit jaar constateer
de Hirasing dat veel jeugdigen
zich met handel bezig hielden.
„Ze proberen iets te verdienen,
dat vinden ze belangrijker dan
naar school gaan." De Leidse
onderzoeker bezocht ook een
afdeling psychiatrie van een
kinderziekenhuis. „Er was geen
kleding, de kinderen aten brood
zonder beleg. Ik vond het zo erg
dat ik geen foto's durfde te ma
ken."
Remy Hirasing stelt vast dat
veel kinderen ook niet op steun
uit Nederland hoeven te reke
nen. „Er zijn Surinamers die
hier familie hebben, die geeft
steun, door geld te geven of
door hier een baan te regelen.
Veel kinderen hebben niemand
in Nederland, terwijl zij juist de
steun het hardst nodig hebben.
Die groep moet de problemen
in Suriname straks oplossen."
De stichting die vorige maand
door Hirasingh en enkele ande
re vrijwilligers werd opgericht,
kreeg daarom de naam 'Tama
ra', wat in het Surinaams 'toe
komst' of 'morgen' betekent.
„Kinderen zijn het volk van
morgen," zegt Hirasingh dan
ook. „Deze kinderen, vooral de- S|
genen die in probleemsituaties
verkeren, hebben hoop op de
toekomst nodig. Met de stich
ting willen we een stukje hoop
realiseren."
Toen Tamara bekendheid gaf
aan de erbarmelijke omstandig
heden waaronder kinderen le
ven, werd bij veel Nederlanders
de ogen geopend. „Suriname is
niet alleen Bouterse, militairen
en cocaïne. Men was vergeten
dat er ook mensen wonen."
In de klas
Het initiatief van Hirasing kreeg
meteen al veel publiciteit. De
Leidse onderzoeker doet er alles
aan om ervoor te zorgen dat het
niet bij publiciteit blijft, maar
dat er ook daadwerkelijk iets ge
beurt. "Het is de bedoeling dat
het een actie wordt 'voor kinde
ren, door kinderen'. Het moet
geen bedelcampagne worden."
Hirasing stelt zich voor dat er
op basisscholen inzamelingen
worden gehouden. „In de klas
wordt een spaarpot neergezet,
daar kan iedefeen naar draag
kracht geld indoen. Dat geld
wordt bestemd om de ingeza
melde goederen te verzenden."
De voorzitter van de stichting
denkt hierbij aan zomerkleding
en bijvoorbeeld sportschoeisel.
De zending gaat rechtstreeks
naar een kindertehuis en komt
niet in handen van de Suri-
overheid.
Het is de bedoeling dat de ac
tie een structureel karakter
krijgt. Hirasing: „Mensen moe
ten het geld niet alleen overma
ken om hun geweten sussen,
hoewel het geld natuurlijk hard
nodig is en ook welkom is. Wat
we het liefste willen is dat er
Kwaliteit
ambulancediensten
Alle ambulancediensten in Ne
derland voldoen aan de kwali
teitseisen zoals vermeld in de
wet op het ambulancevervoer.
Zoniet dan wordt geen vergun
ning afgegeven en mag een am
bulance ook niet rijden. Die
kwaliteitseisen betreffen zowel
het materieel als het personeel.
Beide moeten uiteraard opti
maal kunnen functioneren. Bin
nen de regio Leiden hebben de
drie grootste vervoerders (De
Jong BV, Prins en de E.H.D.) bo
vendien nog enkele aanvullende
afspraken gemaakt. Deze af
spraken hebben met name be
trekking op het zogeheten
'spoedvervoer' (d.w.z. al het
acute vervoer zoals reanimatie
en dergelijke). En dan met na
me op het personeel dat op de
auto rijdt. Er dient bijvoorbeeld
in elk geval een verpleegkundi
ge aanwezig te zijn. En hoewel
er nog veel geregeld moet wor
den gaat het er uiteindelijk om
adequaat hulp te kunnen verle
nen waar dit noodzakelijk is. En
uiteraard zo goed als mogelijk
is. Dat wil zeggen dat er binnen
de dienst een evenwichtige ver
deling dient te zijn qua kennis.
Dus ook de aanwezigheid van
verpleegkundigen met een car
diologische, intensive care, psy
chiatrische of traumatische ach
tergrond. Goed...., we rijden dan
dus met één verpleegkunidge
en een chauffeur. Alles meer
aan kwaliteit op de auto is
zondegeld en alles minder is uit
den boze. Wanneer we nu het
hoge aantal loze ritten binnen
de regio bekijken dan valt het
volgende op. In eerste instantie
kunnen we niet de C.P.A. (Cen
trale Post Ambulancevervoer)
hiervoor verantwoordelijk stel
len. Dat zou veel te simpel zijn.
Immers krijgen alle vervoerders
binnen de Leidse regio hun rit
ten aangeboden via de C.PA
Deze C.P.A., welke ook de kwa
liteit binnen de regio contro
leert, geeft opdracht aan de ver
voerder om een bepaalde rit te
rijden. Dientengevolge is de
vervoerder verplicht aan die op
dracht te voldoen. Wanneer nu
een rit als loos wordt aange
merkt dan wil dat zeggen dat de
ambulanceverpleegkundige zelf
besluit niet te vervoeren. En
voilaeen loze rit. Nu blijkt dat
alleen de E.H.D. in vergelijking
tot collegavervoerders schrikba
rend veel loze ritten heeft. Los
van de statistische medische ri
sico's welke hieraan verbonden
zijn is er nog een ander groot
nadeel. Elke loze rit draagt bij
tot uiteindelijke verhoging van
de ritprijs. En die stijging in de
kosten wordt uiteindelijke be
taald door de wèl vervoerde pa
tiënt en de belastingbetaler. Het
behoeft geen betoog dat dit
voor een ongewenste dure si
tuatie zorgt die vermeden (en
dus nader bekeken) dient te
worden. En daar worden we al
lemaal, zowel op de korte als op
de lange termijn, beter van!
M.J.A. Bryl, Leiden
Auto in beslag
Met stijgende verbazing heb ik
het 'zielige' verhaal gelezen van
de Leiderdorper wiens Merce
des bijna verbeurd werd ver
klaard ómdat hij volgens eigen
zeggen iets te hard reed. Hij had
er zelfs een slapeloze nacht van
gehad! Blijkbaar is het niet in
hem opgekomen hoeveel slape
loze nachten hij zou hebben als
hij tijdens zijn laagvliegoefening
op de Churchilllaan iemand
had doodgereden of zwaar ver
wond, om maar niet te spreken
van de slapeloze nachten van
nabestaanden. Als iemand op
de openbare weg gevaarlijk met
een bijl zwaait dan wordt die
bijl zeker in beslag genomen en
verbeurd verklaard, als je dat
zelfde doet met een auto dan
zou dat niet mogen?
Beste Leiderdorper, wees eerlijk
en geef toe dat je gevaarlijk
handelde, zowel voor jezelf als
voor je medemens en koop de
volgende keer een auto die min
der snel kan. Dat is echt minder
frustrerend, veel veiliger en
goedkoper.
Henk J.M. Sloos
Botenpad 4, Valkenburg
Remy Hirasing, voorzitter van de stichting Tamara die hulp wil bieden aan kinderen in Suriname: „Suriname is
niet alleen Bouterse, militairen en cocaïne. Men was vergeten dat er ook mensen wonen." foto jan holvast
projecten worden opgezet, die
langer doorlopen en dus meer
effect hebben."
Informatie over de Stichting Tamara bij
Lucia Sloot. 02290 - 44689. Het giro
nummer van de stichting, gevestigd te
Hoorn, is: 6263100.
Haarlemmerstraat 182 Tel. 071-122061
