De Vries roept bonden
op tot loonmatiging
Binnenland
Onderzoek naar infiltratie politie
door Surinaamse drugsmafia
Boete voor illegale
werknemer verhoogd
Nibud: Tegemoetkoming
studiekosten onvoldoende
Miljoen werknemers dupe van ziektewet-plannen
Woensdag 4 september 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (dKf) PATRICK VAN DEN HURK MARCOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving HANS BOE2ELUN
3
NIEUWSLIJN
PTT Telecompetitie mag genoemd
Het gebruik van de aanduiding PTT Telecompetitie door de
NOS is toelaatbaar. Dat heeft de Raad van State gisteren be
paald. Het Commissariaat voor de Media wilde de NOS een boe
te opleggen, omdat sprake zou zijn van overbodige reclame. De
Raad van State is het daarmee niet eens. De manier waarop de
NOS de naam gebruikt in de programma's Studio Sport, Langs
de Lijn en NOS-joumaal is volgens de Raad van State toelaat
baar, omdat de naam zonder enige nadruk wordt genoemd.
Zeven jaar cel en tbs voor schutter
Het Amsterdamse gerechtshof heeft een 23-jarige man gisteren
veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf en terbeschikking
stelling (tbs). Het hof achtte bewezen dat de man op 12 juni
1990 een Amsterdammer heeft doodgeschoten. Zijn vrouw liep
een gebroken jukbeen op, terwijl de dochter van het slachtoffer
in haar wang werd gebeten. Aanleiding voor de gewelddadighe
den was het feit dat de dochter de man dreigde te verlaten.
Vrachtwagenchauffeur botst op trein
Een 18-jarige vrachtwagenchauffeur is gisteren bij een botsing
met een trein bij Winterswijk verongelukt. De man, mogelijk
verblind door de laagstaande zon, reed op de stoptrein Winters
wijk-Aalten. Een enorme ravage was het gevolg. Drie treinreizi
gers liepen lichte verwondingen op. Eén inzittende moest met
rugklachten naar het ziekenhuis.
Banengroei van 143.000 in een jaar
Van maart 1990 tot maart 1991 is het aantal banen in Nederland
met 143.000 toegenomen tot ruim 5,4 miljoen. Dat staat in het
kwartaalbericht arbeidsmarkt van het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid. Dit is deels te danken aan het feit dat
de loonkosten in ons land minder zijn gestegen vergeleken met
het buitenland. Daardoor verbeterde de concurrentiepositie van
Nederland.
Campagne voor inzameling glas
Onder het motto 'Alle glas hoort in de glasbak' start de Branche
vereniging Glas deze maand een grootscheepse campagne om
het hergebruik van glas te stimuleren. Er zullen Ster-spotjes wor
den uitgezonden en er zijn speciale posters ontworpen. In
Twente is het startsein gegeven om glas naar kleur in te zame
len. Het naar kleur inzamelen is noodzakelijk geworden omdat
de afzetmarkt van bontglas (alle kleuren glas door elkaar) verza
digd raakt. Van bontglas kan alleen groen glas worden gemaakt.
Er is juist een flinke vraag naar gesorteerd glas, met name wit
Hotel voor gehandicapten dicht
Het ORA-Hotel in Heerlerheide, het enige hotel voor gehandi
capten in Nederland, gaat op 1 november dicht, omdat er geen
geld is voor een noodzakelijke verbouwing van 1,5 miljoen gul
den. De sluiting is volgens secretaris Van der Hijden van de
stichting die het hotel beheert noodzakelijk, omdat de overheid
weigert financieel bij te dragen aan de exploitatie van het hotel.
Het ORA-Hotel heeft al jaren moeite het hoofd boven water te
houden. De handicaps van de gasten vragen om speciale, veelal
dure, voorzieningen.
Minister Hirsch Ballin (justitie)
beschouwt het in dienst hebben
van illegale vreemdelingen als
een misdrijf. Het is een gevaar
voor de openbare orde en de
openbare financiën. Justitie wil
dan ook illegale arbeid strenger
gaan vervolgen.
Dat zei de minister gisteren in
de Tweede Kamer tijdens de
voortzetting van het vorige
week begonnen asieldebat. Op
dit moment eisen de officieren
van justitie in Nederland een
boete van 750 gulden voor elke
illegale vreemdeling die een
werkgever in dienst heeft. De
eis wordt opgevoerd tot 1500
gulden, wanneer geen sociale
premies worden afgedragen.
Deze eis wordt nog eens ver
dubbeld, dus tot maximaal 3000
gulden, wanneer de werkgever
zich vaker aan dit feit schuldig
maakt. Volgens de minister
staan deze sancties echter in
geen verhouding tot de winst
marges. Bij de vergadering van
procureurs-generaal is nu een
voorstel aanhangig om deze
strafvordering fors aan te scher
pen.
De minister deed verder - na
een vraag van het kamerlid Sip-
kes (Groen Links) - uit de doe
ken dat het verlenen van hulp
aan illegalen (zoals nu door ker
kelijke en andere particuliere
organisaties gebeurt) wat de re
gering betreft alleen strafbaar
zal worden als het gaat om hulp
uit winstbejag.
Volgens staatssecretaris Kosto
van justitie daalt het aantal
asielzoekers. In de eerste acht
maanden van dit jaar vroegen
12.825 mensen in Nederland
asiel aan. In dezelfde periode
van 1990 bedroeg dat aantal
13.072. Kosto had tijdens het
asieldebat in de Tweede Kamer
nog een nieuwtje voor de ka
merleden in petto. Hij kondigde
aan dat met de KLM is afge
sproken een proef te houden
met personencontrole buiten
de landsgrenzen. Hiertoe zullen
personeelsleden van de Konink
lijke Marechaussee op een bui
tenlands vliegveld worden ge
stationeerd om daar de perso
nencontrole uit te oefenen.
De tegemoetkoming in de stu
diekosten die ouders met kin
deren in het voortgezet onder
wijs kunnen krijgen voor de
aanschaf van boeken en andere
leermiddelen, is in veel gevallen
ontoereikend. De tegemoetko
ming bedraagt voor kinderen
onder de 16 jaar maximaal 300
gulden, terwijl de werkelijke
kosten voor de ouders afhan
kelijk van de schoolsoort va
riëren van 525 tot 950 gulden
per jaar.
Dit stelt het Nationaal Insti
tuut voor Budgetvoorlichting
(Nibud) op grond van een on
derzoek dat vorig jaar werd ge
houden.
De tegemoetkoming voor kin
deren van 16 jaar en ouder is
een stuk redelijker, aldus het
Nibud. Die tegemoetkoming
bedraagt maximaal 700 gulden
per jaar. Het Nibud vindt dat
het onderscheid in leeftijd moet
verdwijnen.
De kritiek van het Nibud
komt op het moment dat minis
ter Ritzen van onderwijs de ge
hele regeling tegemoetkoming
studiekosten wil herzien en
minder ingewikkeld wil maken.
Het aantal inkomensschijven
zal worden verminderd van der
tien tot vier, terwijl het onder
scheid naar leeftijd wordt ver
vangen door een onderscheid
naar school.
De laagste inkomens krijgen
straks een vergoeding voor zo
wel lesgeld ais reiskosten en
boeken en andere leermidde
len. De iets hogere inkomens
krijgen alleen een vergoeding
voor het lesgeld en de reiskos
ten. De nog iets hogere inko
mens (tot een belastbaar inko
men van maximaal 50.000 gul
den) krijgen alleen nog een deel
van het lesgeld vergoed.
Opnieuw grote
krantenfusie
Van oost-Turklje en de Israëlische gisteren echter niet in stelling ge-
woestijn naar Breezanddijk aan de bracht om vijandelijke raketten
Afsluitdijk. De in de Golfoorlog zo neer te halen. De Patriots van de
cruciale Patriot-raketten werden luchtverdedigingseenheden van
de Koninklijke Luchtmacht namen
wel voor het eerst deel aan de
luchtverdedigingsoefening Strong
Nut FOTO ANP» COR OUT
De Amsterdamse hoofdcommissaris Nord-
holt beschikt op dit moment over geen en
kele concrete aanwijzing dat de Surinaamse
drugsmafia is geïnfiltreerd in het hoofdste
delijke politiekorps. „Op verzoek van de
Binnenlandse Veiligheidsdienst zijn we al
eerder dit jaar wel begonnen met een on
derzoek", zo deelde Nordholt gisteren mee.
De hoofdcommissaris wilde geen nadere
inlichtingen verstrekken over de mogelijke
duur en aanpak van het onderzoek. Ook
wilde hij niet zeggen of de BVD namen van
mogelijke betrokkenen heeft genoemd:
„Dergelijk onderzoek is nu eenmaal ge
heim".
Hij ontkende met nadruk dat de twee Su
rinaamse politiemensen die gedurende het
afgelopen jaar op non-actief zijn gesteld,
iets met deze zaak te maken hebben. „Die
indruk is in de media gewekt, maar berust
nergens op. Zij zijn om geheel andere rede
nen op non-actief gesteld en voor een van
hen wordt naar een andere functie gezocht.
Meer wil ik daar niet over zeggen", aldus
Nordholt.
De hoofdcommissaris noemde het verder
buitengewoon vervelend als er door deze
berichtgeving een smet op de Surinaamse
politiemensen binnen het koips wordt ge
worpen. „Niemand van hen is op dit mo
ment geschorst of op non-actief gesteld en
ik heb groot vertrouwen in hun werk". Toch
waren er „genoeg redenen" om in te gaan
op het verzoek van de BVD. „Als dat niet
het geval was geweest, hadden we niet
meegewerkt", aldus Nordholt.
Het Landelijk Selectie Centrum voor de
Politie (LSCP) heeft'vorig jaar 109 van de
4.500 sollicitanten voor de functie van agent
geweigerd, omdat zij een ernstig crimineel
verleden hadden. Voordat studenten op de
politie-opleidingsscholen worden aangeno
men, worden zij eerst getest. Ook infor
meert het selectiecentrum bij justitie naar
een eventueel strafblad. Volgens woord
voerder Comelis van het centrum mag daar
'best het een-en-ander op staan'.
„Bekeuringen en overtredingen zijn vaak
geen probleem. Een sollicitant wordt afge
wezen als hij een strafblad heeft waaruit
blijkt dat hij in het verleden ernstige mis
drijven heeft gepleegd en zeker als dat een
reeks misdrijven betreft."
Comelis vindt dat de manier waarop al
lochtonen voor functies bij de politie wor
den geworven, niet bijdraagt aan een ver
antwoorde selectie. Tal van politiekorpsen
hebben zich namelijk ten doel gesteld een
bepaald percentage allochtonen aan te ne
men. Daarin schuilt volgens hem het gevaar
dat zaken door de \Hngers worden gezien en
de selectie niet altijd even zorgvuldig ver
loopt.
De voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), René Danen, is tijdens de opening van het academisch jaar in Nijmegen door de politie
opgepakt Hij zou de directeur van de schouwburg in het gezicht hebben geslagen, omdat deze een aantal studenten zonder geldig toegangsbewijs
liet verwijderen.
FOTO ANP PETER DRENT
Vakbeweging bezorgt 'Nederland-Gezond-Krant' huis aan huis
Opnieuw is een grote kranten-
fusie in de maak. Wegener Tijl
in Apeldoorn, waarvan de aan-
delennotering gisteren rond het
middaguur op de Amsterdamse
effectenbeurs tot nader order
werd opgeschort, gaat samen
met de vorig jaar gevormde
Oostelijke Dagbladen Combina
tie ODC.
Wegener Tijl geeft een groot
aantal regionale dagbladen
(waaronder het Utrechts
Nieuwsblad) in het midden en
oosten van het land uit. De dag
bladoplage van Wegener Tijl
omvat 329.000 stuks.
De Oostelijke Dagbladcombi
natie (ODC) geeft vier dagbla
den uit, met als hoofdtitels Dag
blad Tubantia, Arnhemse Cou
rant, Deventer Dagblad en
Twentsche Courant. De dagbla
den van de ODC hebben samen
een oplage van ruim 271.000
kranten.
Minister de Vries van sociale zaken en werkgelegenheid
hoopt dat werkgevers en bonden in het cao-overleg hun
'gezond verstand' gebruiken en gematigde loonsverho
gingen afspreken. Alleen dan kan de koppeling met de
uitkeringen in stand blijven. De vakbeweging gaat er ech
ter van uit dat loonsverhogingen volgend jaar niet onder
de 4 procent zullen uitkomen. Dit bleek gisteren in Den
Haag tijdens de aanbieding van de 'Nederland-Gezond-
Krant' van FNV, CNV en MHP aan De Vries
gevuld: 4,75 procent.
De drie vakcentrales laten de
ze week 5,5 miljoen exemplaren
van de 'Nederland-Gezond-
Krant' bezorgen bij alle huis
houdens in Nederland. In de
krant zetten FNV, CNV en MHP
hun bezwaren uiteen tegen de
voorgestelde ingrepen in ziekte
wet en de wao.
Volgens prof. dr. A. Wellink,
directeur van De Nederland-
sche Bank, moet het huidige in
flatiecijfer niet al te strak wor
den gehanteerd. Het onlangs
gepubliceerde hoge juli-cijfer
van 4,5 procent vloeide voort uit
de per 1 juli getroffen over
heidsmaatregelen zoals huur-
en accijnsverhoging.
MHP-voorzitter Van Dalen ziet
een loonsverhoging van ruim 4
procent als absolute onder
grens, omdat voor 30 procent
van de werknemers (onder
meer in de metaalindustrie en
het bankbedrijf) al loonsverho
gingen in 1992 van 4 tot 4,25
procent zijn afgesproken.
FNV-voorzitter Stekelenburg
sprak van een nuchter reken
sommetje. De vakbonden zul
len bovenop de inflatie (3,5 tot 4
procent) nog 1 procent eisen
voor verbetering van de koop
kracht. De Voedingsbond FNV
heeft als eerste bond al precies
de hoogte van haar looneis in-
Als de looneisen op een te
hoog inflatiecijfer worden geba
seerd zijn de gevolgen volgens
Wellink desastreus: slechtere
concurrentiepositie, krimpende
winstmarges, minder export en
investeringen en hogere werk
loosheid.
De Sociale Verzekeringsraad
heeft berekend dat een kwart
miljoen wao'ers die jonger zijn
dan 50 jaar, moeten inleveren
door de nieuwe kabinetsplan
nen. Zo n 40.000 van hen zullen
hun uitkering op den duur met
500 tot 2000 gulden bruto per
maand omlaag zien gaan.
Jonge arbeidsongeschikten
die een hoog salaris verdienden
krijgen het het zwaarst. Bijna
6000 arbeidsongeschikten tot 32
jaar met een salaris boven 3500
gulden per maand gaan er op
termijn tussen de 870 en 2000
gulden op achteruit. In vergelij
king met de juli-plannen gaan
arbeidsongeschikten ouder dan
40 jaar er veel minder op ach
teruit.
Voorzitter Kamminga van het
KNOV, de grootste overkoepe
lende organisatie van werkge
vers in het midden- en kleinbe
drijf, heeft gezegd dat de werk
gevers zich niet geroepen voe
len om verlaging van ziektegeld
en wao-uitkering van hun per
soneel te repareren op kosten
van het bedrijf. Kamminga
vindt dat de werkgevers door de
regering zelf al met zoveel extra
lasten worden opgezadeld, dat
dit er niet meer bij kan.
PvdA-fractieleider Wöltgens
heeft uitgehaald naar de vakbe
weging. De Nederlandse vakbe
weging, met name de FNV. gaat
er te veel van uit, dat de belan
gen van de PvdA samenvallen
met die van de bonden. Wölt
gens zei dit gisteren in een toe
spraak aan de Technische Uni
versiteit in Eindhoven.
De vakbeweging heeft heftige
kritiek op de PvdA in verband
met de besluiten over de wao.
Volgens Wöltgens vergeet de
vakbeweging dat er een groot
verschil is tussen een politieke
parrtij en een vakbond. Een po
litieke partij heeft immers met
meer rekening te houden dan
alleen het beperkte belang van
de vakbonden.
ACHTERGROND
DEN HAAG JAN HARREN
In de heftige discussies over de bezuinigin
gen in de wao zijn de plannen die het kabi
net voor de ziektewet heeft ontvouwd, wat
ondergesneeuwd geraakt. Maar zowel
werknemers als werkgevers zullen zich
moeten voorbereiden op een fikse financië
le klap.
Er bestaat nog maar weinig inzicht in de fi
nanciële gevolgen van de ingrepen in de
ziektewet. Afgezien van bonus-regelingen
die erop zijn gericht om gedeeltelijk ar
beidsongeschikten (ook gedurende de ziek
tewet-periode) weer aan de slag te krijgen,
komen de maatregelen op het volgende
het aantal vakantiedagen van werknemers
wordt bij elke keer dat betrokkene zich ziek
meldt met één dag verminderd: wel moeten
er per jaar minstens 20 vakantiedagen over
blijven.
aan zieke werknemers hoeft "gedurende
enige tijd" (de regering heeft dat nog niet
nader ingevuld) niet het volle salaris maar
slechts 70 procent daarvan te worden door
betaald.
op het salaris van werknemers mag de be
drijfsvereniging (het GAK) de ziektewet-
premie verhogen of verlagen, afhankelijk
van het ziekteverzuim in het bedrijf.
werkgevers moeten de eerste 6 weken (in
bedrijven met hooguit 14 personeelsleden 3
weken) die een werknemer ziek is, voor ei
gen rekening nemen: pas na die 6 (of 3) we
ken keren de uitvoerders van de ziektewet,
de bedrijfsverenigingen, een bedrag uit van
70 procent van het loon.
werkgevers gaan meer (dan wel minder)
premie betalen, naarmate in hun bedrijf
een hoger (dan wel een lager) ziektever
zuim voorkomt dan wat het gemiddelde in
hun bedrijfstak is. En ze zijn tot een jaar sa
laris kwijt (met een maximum van 5 pro-
Als de plannen voor de ziektewet door
gaan, moeten een miljoen werknemers
bij elke ziekmelding een vakantiedag in
leveren. Bovendien moeten ze genoegen
nemen met slechts 70 procent van hun
salaris. De vakbeweging zal proberen
deze verslechteringen in de cao's te
compenseren. Maar een miljoen mensen
werken in banen waarvoor geen cao
geldt. Zij zullen zélf afspraken met hun
werkgever moeten maken over aanvul
ling van de ziektewet-uitkering. Of ac
cepteren dat zij minder inkomen en va
kantiedagen over houden.
cent van hun totale loonsom) als iemand
van hun personeel in de wao terecht komt.
Het lijkt niet waarschijnlijk dat onderne
mers in het cao-overleg een halszaak zullen
maken van het eventueel afboeken van va
kantiedagen bij ziekte. Maar er zal heel wat
worden af gerekend, voordat duidelijk is
wat de gevolgen zijn van verschillende pre
mies en vooral van de zes-wekenmaatregel.
In principe moet de werkgever gedurende
zes (of drie) weken 70 procent van het loon
doorbetalen, zonder dat daar een vergoe
ding vanuit de bedrijfsvereniging tegenover
staat.
Tegelijkertijd heeft hij wel weer het voor
deel dat in het nieuwe systeem de ziekte
wet-premie een stuk lager zal zijn. De ziek
tewet draait immers niet langer op voor de
eerste zes (of drie) weken ziektegeld. Dat
kan een slok op een borrel schelen, want
voordat die weken om zijn, zijn veel zieke
werknemers weer beter. Vraag blijft voorlo
pig of het een tegen het ander opweegt.
Tot dusver betaalt de ziektewet vanaf de
derde ziektedag uit (en ook op basis van 70
procent van het loon). Hoe veel dat in pre
mie gaat schelen is nog niet berekend. Het
kabinet laat het bepalen van de premie
hoogte over aan de bedrijfsverenigingen
(het GAK). Die staan ook nog eens voor de
taak om onderscheid te maken tussen be
drijven met veel en met weinig ziektever
zuim. zal moeten worden gemaakt.
Dat streven naar minder verzuim zal alleen
maar groter worden, wanneer de vakbon
den erin slagen in cao's vastgelegd te krij
gen dat de werkgevers niet slechts de
(straks) wettelijk verplichte 70 procent maar
het völle salaris doorbetalen. De onderne
mer heeft er dan immers nog meer belang
bij dat een ziek personeelslid sneller op zijn
werkplek terugkeert.
Tot dusver maakt dat financieel althans
niet zo heel veel uit. Het is op het ogen
blik gebruikelijk dat ondernemingen bin
nen de bedrijfsverenigingen verplicht zijn
zich bij te verzekeren voor dat deel van het
loon dat bij ziekte van een werknemer niet
door de ziektewet wordt gedekt. En verhou
dingsgewijs draagt iedereen daarin in gelij
ke mate aan premie bij. Een prikkel om het
beter te doen gaat daar niet van uit.
In het nieuwe systeem wordt het verplichte
bijverzekeren verboden. Wel kunnen werk
gevers vrijwillig een bijverzekering afsluiten.
Maar ook in de bijverzekering zal een hoge
re premie worden gevraagd van bedrijven
met veel zieken.
Het is maar de vraag of voor bepaalde be
drijven een bijverzekering dan nog wel
loont. Tegelijkertijd betekent het dat de
premies voor degenen die de bijverzekering
wèl willen sluiten, nog verder omhoog
moet.
De vakbonden hebben al aangekondigd dat
zij er hard tegen aan zullen gaan om „bij de
werkgevers terug te halen wat de politiek
vernielt". Een miljoen mensen zullen het
zelf moeten doen.
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
