Zaken
Leeuwenhorst investeert
voor 25 miljoen gulden
Schilders ziek van verf
'Als je langdurig werklozen zo aan
het werk zet, loopt het vaak fout'
Woensdag 4 september 1991 Redactie: 071-161400 WILLEM SPIERDUK CAROUNE VAN OVERBEEKE Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: SIMON DE GRAAF
19
STAND VAN
HET OPDOEN VAN werkervaring en
de status 'aan het werk zijn' is in de
meeste gevallen de belangrijkste moti
vatie van de deelnemers van het bol-
lenproject
Congrescentrum Noordwijkerhout wil marktleider blijven
Congrescentrum Leeuwenhorst in Noordwijkerhout
moet de komende jaren een bedrag van 25 miljoen gul
den investeren om zijn positie op de congressenmarkt te
behouden. Leeuwenhorst, waar congresgangers ook kun
nen overnachten, is het grootste congrescentrum in zijn
soort. De omzet bedraagt circa 24 miljoen gulden per
jaar.
R. de Jager wordt de concurren
tie van hotels in de regio steeds
groter voor Leeuwenhorst. „Ho
tels zoals het Oranjehotel en
Huis ter Duin hebben ook con
gresfaciliteiten en gaan soms
onder onze prijzen zitten. Wil
len we onze postitie behouden,
dan moeten we flink investeren,
vooral om ons gebouw aantrek
kelijk te houden en de appara
tuur in goede staat. Tot 1995 in-
caroline van overbeeke
Landelijk gezien neemt Leeu
wenhorst de derde plaats in als
alleen naar de congresfunctie
wordt gekeken: de RAJ in Am
sterdam is het grootste, gevolgd
door het Nederlands Congres
gebouw in Den Haag.
Volgens financieel directeur
vesteren we 25 miljoen gulden,
een hoop geld, maar wel nodig
willen we marktleider blijven."
Leeuwenhorst heeft 470 ka
mers en richt zich vooral op
congresgangers die van maan
dag tot en met vrijdag komen.
Jaarlijks heeft Leeuwenhorst
ongeveer 80.000 gasten, de be
zoekersaantallen zijn redelijk
stabiel volgens De Jager. „Daar
om moet groei van het bedrijf
vooral worden gezocht in nieu
we marktsegementen. En de
ruimte die we nog hebben, is er
vooral in de weekeinden. Door
deweeks reserveren we vrijwel
in zijn geheel voor congressen,
bijeenkomsten, symposia, ver
gaderingen, trainingen en oplei
dingen."
Leeuwenhorst wil in de week
einden meer bezoekers die voor
de 'eigen' cursussen komen op
gebied van vrije tijdsbesteding.
De Jager: „Denk aan bridge-,
computer- en skicursussen.
Maar wat we in de weekeinden
ook aanbieden, zijn bedrijfs
feesten, familieweekeinden en
sportweekeinden. Daar zijn nog
groeimogelijkheden.
De directie van Leeuwenhorst
benadrukt dat het soms moeite
kost om aan personeel te ko
men. „We zijn een horecabe
drijf met ongeveer 250 mensen
in dienst. Maar als mensen
weggaan, is het moeilijk om
nieuw personeel te krijgen ge
zien de krappe arbeidsmarkt."
Leeuwenhorst is in belangrijkheid het derde congrescentrum van ons land. foto w/m dijkaaan
Bedrijven in
regio doen
mee aan spel
managers
amsterdam/regio
caroline van overbeeke
Een spelletje voor managers.
Een leerzame bijeenkomst
voor personeel over het rei
len en zeilen van een organi
satie. Beide omschrijvingen
zijn van toepassing op het
Benelux management Game
1991 waaraan ook bedrijven
en instellingen uit deze regio
meedoen. Het spel is een
krachtmeting tussen leiding
gevenden die moeten wedij
veren over het nemen van
beslissingen, marketing, pro-
duktie, financiering, onder
zoek en ontwilckeling. Het
doel van het spel is kennis-
overdacht voor managers.
Uit Leiden doet het bedrijf
Hutchinson Technology Inc.
mee, het Noordwijkse Busi
ness Solutions 2000 heeft
zich aangemeld, uit Alphen
aan den Rijn komt een team
van verpleeghuis Oudshoorn
en uit Oude Wetering wordt
een team van de NMB-bank
afgevaardigd. Eik bedrijf of
gesubsidieerde instelling kan
- na betaling van het in
schrijfgeld - meedoen, de
aanmelding sluit op 1 sep
tember.
Het spel is een inititatief
van het Amsterdamse Mana
gement Consultancy Center
(MCC), een landelijk advies
bureau dat zich richt op de
overdracht van bedrijfskun
dige kennis. Het MCC ver
zorgt bedrijfskundige oplei
dingen. advies en automati
sering.
Het Management Game is
een realistisch spel waarbij
vooral managers hun kwali
teiten kunnen testen in
teamverband. Elk team van 3
5 mensen speelt de directie
van een bedrijf in een nage
bootste marktsituatie. De
teams beconcurreren elkaar,
maar moeten soms ook met
elkaar samenwerken. Na af
loop beoordeelt de spellei-
ding de prestaties van de
teams met behulp van com
puters. Elk team moet na af
loop de eigen prestaties eva
lueren en vergelijken met de
doelstellingen.
Drukbezette managers
kunnen tijdens het spel op
nieuw onder spanning en
tijdsdruk komen te staan, die
ze al dagelijks aan den lijve
ondervinden. Hebben ze
daar wel zo'n zin in, in hun
schaarse vrije tijd? Volgens
het MCC is de belangstelling
voor het spel groot: ongeveer
400 bedrijven hebben zich
aangemeld. Vorig jaar waren
het er 175.
Dit jaar wordt het spel voor
de vijfde keer gespeeld en
doen naar schatting 2000
managers uit de Benelux
mee. In elke provincie wor
den voorronden gespeeld. De
bedrijven in Zuid-Holland
spelen het spel op 15 oktober
in de Haagse Hogeschool. De
finale wordt op 12 december
gehouden in Oisterwijk.
In kleine ruimte meer problemen
Negen weken lang doen werkloze Amsterdammers hier temidden van 'gewone' seizoenwerkers inpakwerk bij Van der Schoot. Daarna hopen
ze een vaste baan te vinden. foto dick hogewoning
Zeven uur 's ochtends bereikt de door Uit
zendbureau Start ingehuurde bus het
laatste opstappunt bij het kerkje in Diemen.
Een paar mensen stappen in, de rest is al bij
eerdere haltes 'aan boord' gekomen. Ruim
veertig langdurig werklozen uit Amsterdam
en omstreken vertrekken naar de Bollen
streek waar ze via het zogenaamde bollen-
project voor minimaal negen weken aan de
slag kunnen.
Voor het geld doen ze het in de meeste
gevallen niet. De verdienste 512- gulden
bruto in de week en een maandelijkse pre
mie van 350 gulden als de negen weken
worden volgemaakt is niet veel hoger
dan de uitkering, die de meesten krijgen.
Dat weegt dus niet echt op tegen de lange
dagen, zeggen de de deelnemers. Zij zijn
van 's ochtends zeven tot 's avonds zes uur
van huis.
Het opdoen van werkervaring en de sta
tus, die de deelnemers door het 'aan het
werk zijn' verkrijgen, is in de meeste geval
len de belangrijkste motivatie. „Je ziet het al
bij het eerste gesprek," zegt project-coördi
nator Frans Hoekman. „Dan verschijnen ze
in hun netste kleren alsof het een echte sol
licitatie betreft."
Voor het bollenseizoen verstuurde Start
11.000 uitnodigingen om eens op gesprek
te komen. Daarop reageerden 1.100 men
sen van wie uiteindelijk de helft zich ook
daadwerkelijk inschreef. Niet iedereen kan
dit jaar echter aan de slag. Het aantal vaca
tures bleef beneden peil. Het uiteindelijk
aantal aangemelde banen zal aan het eind
van het bollenseizoen zo'n 225 bedragen,
verwacht Start. Dat is aanzienlijk minder
dan vorig jaar toen de bollenkwekers en -
handelaren gezamenlijk ruim vierhonderd
vacatures aanmeldden.
Achtergebleven
Start probeert dan ook dit jaar nog een
tweede project in Noord-Holland waar
voornamelijk lelies worden verbouwd
van de grond te krijgen om zo een zo'n
groot mogelijk deel van de gegadigden te
voorzien van een werkplek. „Waarom de
werkgevers dit jaar achter zijn gebleven bij
het aanbrengen van vacatures, weten we
niet," zegt Hoekman. „Het kan liggen aan
het grote aantal seizoenwerkers, die uit EG-
landen als Ierland naar Nederland toe zijn
gekomen. Maar ook andere factoren zullen
een rol spelen."
Om tien voor acht stopt de bus bij het
eerste bedrijf, bloembollenexporteur Vein
der Schoot in Hillegom. Veertien mensen
stappen hier uit, inclusief 'opa', de grote
gangmaker in de bus die zich schijnbaar tot
doel heeft gesteld de andere deelnemers ge
durende de reis wakker te houden. Hij mag
bij Van der Schoot iedere dag plaatsnemen
op de heftruck. De anderen nemen hun
plaats in bij de inpaktafels of de verschillen
de lopende banden.
Verzoekjes
In de bus hebben de deelnemers de bege
leiders al bestookt met allerlei vragen en
verzoekjes. Bijvoorbeeld of zij even naar de
bank willen gaan om geld op te halen. Of
contact op willen nemen met het energie
bedrijf omdat de electriciteit is uitgevallen.
Begeleidster Carmen List: „We regelen ont
zettend veel voor ze, nemen contact op met
de sociale dienst als dat nodig is, of met an
dere instanties. Daar hebben de deelne
mers geen tijd voor. Of ze weten niet hoe ze
het moeten aanpakken."
Ze vervolgt: „Uiteindelijk willen we zo ver
komen, dat de deelnemers hun zaakjes zelf
kunnen regelen. De begeleiding moet echt
heel goed gebeuren. Als je langdurig werk
lozen zomaar aan het werk zet, loopt het
vaak fout. Ze hebben dat werkritme bij
voorbeeld nog niet te pakken. Bovendien is
de mentaliteit vaak heel anders, weten de
deelnmers niet dat ze zich voor eeen be
zoekje aan de dokter, zich bij de baas even
moeten afmelden."
Korte nachten
Henna Berrenstein heeft het zegt ze zelf
getroffen. Zij is al vier weken aan de slag
bij de lopende band. ,Als de machine af en
toe niets te doen heeft, moet ik wel eens
naar een inpaktafel," aldus* Henna. „Maar
dit vind ik toch het leukste." Henna is nu
anderhalf jaar werkloos maar thuisblijven,
daar vindt ze „niks aan". „Ik werk graag,"
zegt ze. „En de korte nachten, die ik nu
maak, die neem ik op de koop toe. En mijn
moeder doet nu meestal mijn boodschap
pen omdat ik daar de tijd niet voor heb.
Wat ik straks wil gaan doen als ik hier ben
uitgewerkt? Inpakwerk, zoals dit. Dat vind
ik heerlijk."
Harriëtte Gilles, moeder van vier kinde
ren, heeft haar zinnen op iets anders gezet
Ze wil straks aan het werk als metro-be
stuurder, met een computer of in de keu
ken. Een definitieve keuze heeft ze nog niet
gemaakt, het ligt er aan wat haar het eerst
wordt aangeboden. In ieder geval is ze wel
van plan een cursus via Start te gaan vol
gen. „Ik wilde perse aan het werk," ver
klaart de vrouw. „En ik hoop dat ik straks
ook makkelijk aan het werk kan."
„Dat lukt in de meeste gevallen ook",
zegt één van de begeleiders die bij een paar
kleinere bedrijven een aantal werknemers
coachte. „Vier zijn daar nu uitgewerkt en
daarvan zijn er al drie onder de pannen.
Eén heeft er een jaarcontract, de tweede
een vast dienstverband en de derde doet nu
Optimaal
Personeelsfunctionaris Tineke Lommerse
van Van der Schoot viel meteen de begelei
ding door Start op. „Die is optimaal en dat
is voor ons ook prettig. Het vermindert de
kans op uitvallers in ieder geval drastisch."
Vorig jaar heeft Van der Schoot nog niet
meegedaan aan het Start-project. „Ja, we
waren een beetje voorzichtig. Bang dat het
niet zou lopen. Maar dit jaar wilden we er
toch voorzichtig aan beginnen met zestien
vacatures. We wilden er over kunnen mee
praten. Het is ieder jaar toch weer een hele
klus om genoeg seizoenwerkers te vinden",
aldus Lommerse.
Ze verwacht dat Van der Schoot volgend
jaar opnieuw meedoet aan het bollenpro-
ject. „Ook al kost zo'n werknemer via Start
fors meer," aldus Lommerse. ,,Ik heb het
daarstraks even nagekeken. Vijf gulden per
werknemer meer in het uur. Dat loopt dus
fors op als je het over zestien werknemers
gedurende negen weken berekent. Maar
aan de andere kant: alle administratieve
rompslomp wordt door Start gedaan en de
uitval is gering."
ruswuk jan westerlaken
Vluchtige stoffen in verf bezor
gen schilders een serie klachten
aan het centraal zenuwstelsel.
Klachten als duizeligheid,
hoofdpijn, moeheid, slecht sla
pen, verandering van de stem
ming, verstrooidheid, een slecht
geheugen en armen en benen
die problemen geven, kwamen
bij hen meer voor dan bij een
groep bouwvakkers die op de
zelfde verschijnselen werd on
derzocht.
Schilders die in een kleine
ruimte, kelder of douche, werk
ten, hadden soms het gevoel of
ze dronken waren. De onder
zoekers vinden dit niet zo ver
wonderlijk omdat zij een ver
hoogde dosis van die vluchtige
stoffen inademden. Over het al
gemeen zijn deze ruimten
slecht geventileerd.
Die bevindingen heeft het
medisch biologisch laborato
rium van TNO in Rijswijk opge
tekend in een rapport dat in op
dracht van het ministerie van
sociale zaken en de stichting Ar-
bouw tot stand kwam. TNO on
derzocht tweehonderd schilders
en eenzelfde aantal bouwvak
kers.
De aanleiding om de invloed
van oplosmiddelen op het cen
traal zenuwstelsel bij schilders
te onderzoeken waren alarme
rende berichten uit Amerika en
landen in Scandinavië. Schil
ders waren er soms zo ernstig
aan toe dat zij hun werk niet
meer konden doen. De stichting
Arbouw en het ministerie van
sociale zaken namen toen het
initiatief om TNO in Nederland
eenzelfde onderzoek te laten
doen dat samen met het Finse
Institute of Occupational Health
werd uitgevoerd. Voor de Fin
nen was gekozen, omdat juist
zij veel ervaring met onderzoek
op dit gebied hebben.
Neuroloog
Het onderzoek wees uit dat
schilders vaker dan anderen een
beroep doen een neuroloog,
psychiater of psycholoog. Maar
alleen bij jonge schilders trof
TNO een verhoogd voorkomen
van psychologische problemen
aan. De onderzoekers melden
dat 'opmerkelijk veel' schilders -
jongere en al gepensioneerde -
lijden aan een hartkwaal. Voor
alsnog hebben zij met dat gege
ven niets gedaan. Maar dr. J.
Hooisma, de leider van het on
derzoek, denkt dat de vluchtige
stoffen er mede de oorzaak van
kunnen zijn dat zoveel schilders
een hartaandoening hebben.
Hooisma zegt niet echt ge
schokt te zijn van de uitkomst
van het onderzoek. Hij vindt dat
het in Nederland allemaal nog
best meevalt. Overigens lijken
de resultaten niet van toepas
sing op werknemers van verffa-
brikanten. De schilders, aldus
Hooisma, staan meer bloot aan
de oplosmiddelen dan de men
sen die de verf maken. De pro
ducenten springen voorzichti
ger met vluchtige stoffen om.
„Een schilder maakt zijn potje
verf open, smeert het ergens op
en snuift vervolgens de dampen
op. In een fabriek gebeurt dat
minder, omdat afzuigapparaten
voor een goede ventilatie zor
gen."
Aanbeveling
TNO stelt in zijn aanbevelingen
dat schilders bij een verhoogde
blootstelling aan vluchtige stof
fen bescherming (masker)
noodzakelijk is. Is die niet voor
handen dan moet er eerst voor
voldoende afzuiging worden ge
zorgd alvorens er een begin
wordt gemaakt met de schil-
derswerkzaamheden. Verder
moet er meer onderzoek wor
den gedaan naar ziekten die
eerder bij de schilders voorkwa
men en moet er worden geke
ken wat de klachten precies wa
ren. De gevoeligheid van iedere
schilder voor oplosmiddelen
moet worden onderzocht en bij
een bedrijfskeuring moet er elke
keer opnieuw worden gevraagd
naar symptomen die kunnen
zijn ontstaan door het werken
met vluchtige stoffen.
TNO stelt in zijn
aanbevelingen dat
schilders bij een
verhoogde bloot
stelling aan vluchti
ge stoffen bescher
ming (masker)
noodzakelijk is.
fotogpd