Binnenland
'Verhoging lesgeld jaagt nog
meer leerlingen van school'
Wachttijden voor studenten op
een kamer worden steeds langer
Speciale teams plukken
drugsmisdadiger kaal
van de gemeentepolitie Rotte
dam wist jaren geleden al dat
maar één oplossing is van het
drugsprobleem. Kleedt drugs
criminelen financieel tot de
laatste draad uit, anders blijft
het dweilen met de kraan open.
Deze opvatting heeft inmid
dels navolging gevonden. De
ministeries van justitie en bin
nenlandse zaken hebben inge
stemd met de
komst van de
Bureaus Finan
ciële Onder
steuning
(BFO's) van de
Nederlandse
politie. Deze
'kaalplukteams'
pakken crimi
nelen jaarlijks
i al tientallen
derzoeken.
Verwacht wordt dat de vijftien
BFO's, die er eind volgend jaar
moeten zijn, op jaarbasis elk
goed zijn voor minimaal 2,3
miljoen gulden. Wanneer van
dat bedrag 600.000 gulden aan
salaris- en overige kosten voor
een team van zes man wordt af
getrokken, dan is duidelijk dat
de BFO's voor de overheid zeer
winstgevend zijn.
De kaalplukteams beschikken
over hoog gekwalificeerd perso-
De kaalplukteams halen zo veel
miljoenen guldens binnen
dat ze zichzelf terugverdienen
niljoenen guldens af. De teams neel. Dat is nodig om de finan-
richten zich niet alleen op het
geld van drugsdealers en andere
misdadigers, maar ook op hun
landhuizen, auto's en jachten.
Op Schiphol en in de grote
havens wordt dag en nacht naar
drugs gezocht. De vondsten lij
ken steeds groter te worden.
Toch wordt er nog steeds op
grote schaal in heroïne en co
caïne gehandeld. Want tegen
over de soms spectaculaire
vangsten staan ontelbare drugs
transporten die niet worden on
derschept.
ten of overschrijven op een re
kening. De banken moeten op
hun beurt na het openen van
een rekening vijf jaar lang dos
siers bewaren. Financiële instel
lingen die weigeren om hieraan
te voldoen, kunnen op een straf
rekenen.
De EG hoopt op deze manier
meer zicht te krijgen op het
zwart geld-circuit. Ook Luxem
burg zal de nieuwe richtlijnen
respecteren. Het land wil niet
langer een vrijhaven zijn voor
drugsbaronnen,
seksbazen, oplich
ters en wapenhan-
delaars. In Neder
land zijn de ban
ken op dit mo
ment al verplicht
om rente van
spaargeld aan de
belastingdienst
door te geven. De
BFO's kunnen
door nauwe samenwerking met
de FIOD dan ook de herkomst
van grote bedragen achterha
len.
ciële handel en wandel van
doorgewinterde criminelen in
kaart te kunnen brengen. Van
elk team maken een politiechef
met recherche-ervaring, een ac
countant, twee boekhouders,
een tactisch rechercheur en een
administratief medewerker deel
uit.
De Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) in Den Haag deze branche omgaat. Binnen
Cocaïne
Met de handel in drugs zijn
enorme bedragen gemoeid.
Deskundigen schatten dat er
jaarlijks 120 miljard dollar
met name de Fraude
sificaten Centrale van deze
dienst zal de BFO's gaan onder
steunen door zonodig nog
Politie en justitie raken door specialistische kennis beschik-
de drugsmidaad overbelast. Bij baar te stellen,
de negentien rechtbanken en de
vijf gerechtshoven gaat geen
week voorbij, zonder dat drugs
handelaren terechtstaan. De
Nederlandse gevangenissen zit
ten vol met langgestrafte han
delaars en koeriers.
Succes
Een werkgroep onder voorzit
terschap van de Alkmaarse
hoofdofficier van justitie Jo-
sephus Jitta heeft de komst van
Witwassen
Het onderzoek naar misdaad
geld wordt volgens BFO-men-
sen bemoeilijkt door het voort
durend witwassen van geld.
Daarbij wordt veelvuldig ge
bruik gemaakt van banken in
landen als Luxemburg, Liech
tenstein en Zwitserland, waar
nog een strikt bankgeheim be
staat.
De EG besloot onlangs
de bureaus voorbereid. De het witwassen van drugsgeld
erkgroep zegt in haar rapport
dat de politie zich van oudsher
altijd heeft gericht op het straf
bare feit zélf, en niet zozeer op
het uit misdaad verkregen ver
mogen. Met de komst van de
BFO's is daar verandering in ge
komen.
'Plukteams' in Arnhem, Eind
hoven, Leeuwarden, Enschede,
Dordrecht en Rotterdam heb
ben inmiddels met succes ge
opereerd. Samen achterhaalden
ze vanaf januari '90 ongeveer 53
miljoen gulden aan crimineel
vermogen. De BFO's pakten in
de beginfase, om zich waar te
maken, relatief veel makkelijke
zaken aan. Momenteel loopt
aantal veel moeilijkere on-
de twaalf landen van de EG
per jaar 16 miljard dollar aan de
handel in .drugs worden ver
diend. Het meeste zwart geld
gaat om in de cocaïnehandel.
Het opsporen van zware vor
men van criminaliteit en mis
daadgeld wordt in Nederland
bemoeilijkt doordat na de aan
houding van een verdachte
vaak onvoldoende tijd beschik
baar is. De wet vereist dat een
strafzaak uiterlijk 102 dagen na
de aanhouding van een ver
dachte op de zitting moet zijn
aangebracht.
Om die reden ligt er een wets
ontwerp, waarin de BFO's in
een afzonderlijke procedure
meer tijd wordt gegund om 'we
derrechtelijk verkregen
hard aan te pakken. Dat speelt deel' af te pakken. Als de wet
de BFO's in de kaart. De
ters van financiën van de twaalf
EG-landen willen banken ver
plichten tot opgave van ver
dachte transacties. Het bankge
heim komt te vervallen, wan
neer er aanwijzigingen zijn voor
frauduleuze praktijken. Justitie
hoopt op deze manier te voor
komen dat topbedragen heel
simpel van de ene naar de an
dere bank kunnen worden
doorgeschoven. De maatregel
wordt op 1 januari 1993 van
kracht.
Klanten van banken moeten
zich in de toekomst bovendien
identificeren wanneer ze meer
dan 30.000 gulden willen stor-
door het parlement komt, heb
ben de plukteams straks tot
maximaal twee jaar na de uit
spraak van de rechtbank gele
genheid om alle bankrekenin
gen van een verdachte na te lo
pen en het ten onrechte ver
diende geld geld af te pakken.
Het bewijs dat een bepaald
vermogen uit misdrijf is verkre
gen, is in de huidige situatie ook
nog vaak moeilijk of helemaal
niet te leveren. In het nieuwe
wetsontwerp worden de nor
men verruimd. Wanneer er vol
doende aanwijzigingen zijn dat
iemand zijn geld niet op een
eerlijke manier heeft verdiend,
dan kan het worden afgepakt
Dinsdag 3 september 1991 Redactie: 023-150225 J AMINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART [Chef) PATRICK VAN DEN HURK SJ AAK SMAKMAN FRANS VISSER MARGOT KLOMPMAKER Vormgeving: JAN KUNGE
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
Onderwijsbond Abop: Aantal uitvallers bedraagt nu al 40 procent
„De plannen om het lesgeld met bijna 300 gulden te ver
hogen zijn onderwijskundig puur slecht. Dit is niet meer
dan een manier om de begroting kloppend te krijgen".
Ella Vogelaar, voorzitter van de onderwijsbond Abop,
windt er geen doekjes om. „We vrezen het ergste, want
met zo'n maatregel lijken de tijden van Deetman terug te
kfren".
gulden lijken tè erg. Te meer
daar het lesgeld vorig jaar ook al
flink is opgetrokken. En hetzelf
de geldt voor invoering van
strafkorting van 250 gulden
voor leerlingen die meer dan
één keer blijven zitten.
Vogelaar ziet de discussies in
gezinnen al voor zich: „Als ie
mand een keer is blijven zitten
en nog eens zakt voor zijn havo
examen, wordt een nieuwe po
ging wel erg duur. En de con
clusie 'er maar helemaal niet
meer aan te beginnen' is dan
snel getrokken".
Nu verlaat veertig procent van
de leerlingen in het voortgezet
onderwijs de school zonder di
ploma. „Met deze maatregelen
wordt dat alleen maar erger. En
dat terwijl we al jaren zoeken
naar methoden om het aantal
dropouts te verminderen". De
Vogelaar formuleert zorgvuldig,
want de naam Deetman doet de
onderwijskundige ijstijd herle
ven. En daar is de Abop-voorzit
ter niet op uit. Zij heeft slechte
herinneringen aan de kilte die
de verhouding met de vorige
minister van onderwijs ken
merkte en die tot uiting kwam
in grimmige demonstraties.
„Het lijkt erop", benadrukt ze
daarom. „Maar we moeten
eerst Prinsjesdag afwachten".
De grootste onderwijsbond
heeft er zichtbaar moeite mee
te geloven dat in Zoetermeer
drastische maatregelen worden
voorbereid om het huishoud
boekje voor 1992 kloppend te
maken. De plannen om het les
geld voor 16- tot 18-jarigen te
verhogen van 1163 naar 1450
Abop-voorzitter benadrukt oog
te hebben voor de problemen
van minister Ritzen en staatsse
cretaris Wallage. „Er zijn veel te
veel jongeren die halverwege af
haken. Ook gaan er te veel met
een havo-diploma naar het
middelbaar beroepsonderwijs,
terwijl ze daar met mavo terecht
kunnen. Dat is verspilling van
geld. Toch is het voornamelijk
een onderwijskundig probleem,
dat niet met boetes kan worden
bestreden". Daarom wil de on
derwijsbond op mavo-, havo-
en vwo-scholen meer aandacht
voor de beroepsopleidingen.
Desnoods moet de samenstel
ling van het vakkenpakketten
minder vrij worden gelaten.
Het irriteert Vogelaar zicht
baar dat de lopende discussie
over doelmatiger inrichting van
het voortgezet onderwijs op de
ze brute manier wordt afgekapt.
Een nota over dit onderwerp ligt
nog onbesproken bij de Tweede
Kamer en de Abop is bereid tot
harde afspraken. „Scholen waar
veel leerlingen in vier jaar een
diploma halen, mogen van ons
wat meer geld krijgen dan een
school die daar vijf jaar voor no
dig heeft".
„Als de uitgelekte plannen
doorgaan, wordt het lesgeld
voor een 16-jarige mbo'er meer
dan 100 gulden in de maand.
En dan hebben we het nog niet
over boeken, materiaalkosten
en de eigen bijdrage die scholen
vaak nog vragen".
Volgens Vogelaar zullen voor
al mensen met lagere inkomens
afhaken. „Tegelijkertijd wordt
er met de sociale partners over
legd hoe mensen zonder diplo
ma's aan een baan kunnen wor
den geholpen", schampert de
Abop-voorzitter.
Prinsjesdag
Toch is de Abop-leiding nog
niet in de hoogste staat van pa
raatheid. „Ik zeg nü nog niet: ik
ben ontzettend teleurgesteld".
Eerst komt Prinsjesdag en dan
moet het parlement zich nog
uitspreken over de uitgelekte
plannen. „Voor eventuele acties
is dus nog tijd genoeg".
Verder speelt mee dat de be
windslieden op onderwijs be
hoorlijk wat krediet hebben bij
de onderwijsbonden. „We heb
ben kritiek op onderdelen van
het beleid, maar over het alge
meen is het onderwijs de laatste
jaren bij de bezuinigingen rede
lijk buiten schot gebleven".
Vogelaar herinnert eraan dat
dat in de tijd van minister Deet
man wel anders was. Door het
gebrek aan overleg was de ver
houding met de toenmalige be
windsman dan ook uitgespro
ken slecht. Dat is nu anders: de
bewindslieden Ritzen en Walla
ge hebben hart voor het onder
wijs. „De salarissen van begin
nende leraren zijn verhoogd, de
zeer omstreden vier-jarigen-
maatregel is teruggedraaid, de
klassen in het basisonderwijs
zijn niet vergroot en er is serieus
werk gemaakt van de integratie
met het speciaal onderwijs".
Al met al heeft dat een gunsti
ge invloed gehad op de relatie
met de bewindslieden. Maar de
verhouding is broos en de ach
terdocht niet geheel uitgeban
nen. „Onze achterban mort
nog". Vogelaar geeft dan ook
onomwonden toe dat het psy
chologisch effect van de maat
regelen die nu dreigen haar gro
te zorgen baart. „Ik ben bang
dat we weer in een negatieve
spiraal terecht komen".
Voorzitter Ella Vogelaar v
ciangebroken"
r» de onderwijsbond Abop: „Afwachten of e
De kamernood is opnieuw ge
stegen. De jongste lichting stu
denten moet nog harder vech
ten voor het dure zolderkamer
tje driehoogachter dan de colle
ga's vorig jaar. Kamerbureaus
worden weer overspoeld. Fles
sen wijn, zelf gebakken taarten
en etentjes in advertenties in
het vooruitzicht gesteld. De Na
tionale Woonbond vraagt deze
week in een landelijke actie
aandacht voor de kamernood.
„De eerste die belde, was een
man die een mooie kamer voor
mij had in Utrecht-Oost", ver
telt Katja Wormer in het intro
ductienummer van het Utrechts
universiteitsblad. „Maar, zei hij
er bij, ik moest het niet vreemd
vinden wanneer hij zijn tanden
kwam poetsen als ik in bad
zat." Katja, afkomstig uit Maas
tricht, is niet op het aanbod van
de man ingegaan.
Verhalen als deze zijn elk jaar
eenvoudig op te tekenen. De
kamernood onder studenten
leidt niet alleen tot astronomi
sche prijzen, maar trekt ook al
lerlei vervelende typen aan.
Een terugkerend verhaal is
ook dat van de man die één en
dezelfde kamer aan meer gega
digden tegelijk verhuurt. In Wa-
geningen maakte een 44-jarige
inwoner dit jaar op die manier
elf slachtoffers. Alle gedupeer
den hebben hem een borgsom
van 200 gulden vooruitbetaald.
Opmerkelijk in dit geval was
overigens het feit dat de man
het niet voor de eerste keer
deed. In 1990 dupeerde hij ne
gen studenten. Dit voorjaar
werd zijn zaak verdaagd, omdat
hij niet naar de rechtszitting
kwam.
Wachttijden
Studenten zijn niet de enigen
die last hebben van het chro
nisch tekort aan kamers. Ook
andere jongeren op zoek naar
zelfstandigheid zien zich gecon
fronteerd met dit probleem. Elk
jaar aan het begin van het stu
diejaar melden zich op de ka-
mermarkt zo'n 75.000 nieuwe
studenten. In de maanden au
gustus en september veroorza
ken zij zo een acuut probleem.
Vorig jaar schatte de Neder
landse Woonbond het tekort op
150.000 kamers. Medewerker
René van Genugten is voorzich
tig bij het noemen van het jong
ste, al weer hogere cijfer. Op dit
moment is er een gat van er
gens tussen de 150.000 en
200.000 kwalitatief goede ka
mers, schat hij.
Een rondje langs een aantal
universiteitssteden onderstreept
Studenten in de binnenstad van Utrecht lopen met folders langs de deuren om kamers te v
de stelling van Van Genugten
dat de situatie voor de kamer-
zoekende eerstejaars weer is
verslechterd. In Groningen
heeft de plaatselijke stichting
het 'iets drukker'. Volgens de
Campushuisvestiging van de
Technische Universiteit Twente
is de situatie in Enschede 'wat
minder gunstig'. Ook Wagenin-
gen meldt een groei van de
wachtlijst, terwijl daar de golf
aanmeldingen van het vorig jaar
nog niet eens is weggewerkt.
Pas echt beroerd is de situatie
in de Randstad. Alleen al aan de
Universiteit van Amsterdam bij
voorbeeld beginnen deze weken
zo'n 5.000 nieuwe eerstejaars.
Te zamen met de collega's van
de Vrije Universiteit en enkele
hogescholen dreigen zij de de
markt in de hoofstad volledig te
verstoppen.
Het commerciële bureau
Apartment Services kon de af
gelopen weken één op de twin
tig zoekenden aan een kamer
helpen. Bij het Amsterdams
Steunpunt Wonen werd zelfs
een aantal van één kamer op
vijftig gegadigden genoteerd.
De grote vraag leidt tot enor
me wachttijden. Een kamer in
het centrum van Utrecht vraagt
een geduld van achttien maan
den. Studenten die geen be
zwaar hebben tegen wonen in
Zeist, kunnen na veertien
maanden terecht. In Amster
dam is de wachttijd voor een
kamer in de stad zelfs de twee
jaar al bijna gepasseerd.
Belasting
Van Genugten noemt drie oor
zaken voor de stijging van het
tekort aan kamers. Het aantal
studenten neemt nog steeds
toe, evenals het percentage on
der hen dat niet meer thuis wil
wonen. En dat terwijl het aan
bod aan kamers sinds 1989 niet
meer groeit.
Daarnaast signaleert hij een
nieuwe ontwikkeling. Eenmaal
afgestudeerd blijven studenten
langer zitten op hun kamer dan
voorheen.
Ook het beleid van staatsse
cretaris Heerma van volkshuis
vesting vergroot volgens Van
Genugten de problemen. In zijn
nota 'Volkshuisvesting in de ja
ren negentig' uit 1989 schetste
de bewindsman twee manieren
om de kamernood te bestrijden.
De woningcorporaties zouden
meer woningen in kamers moe
ten gaan opdelen en de kamer-
verhuur door particulieren zou
aantrekkelijker moefen worden
gemaakt.
foto anp hans steinmeier
Om dat laatste te bereiken pen van de huurbescherming.
zouden hospes en hospita's een De aanpak via de woningcorpo-
belastingvrije voet voor huurin- raties kan de bond wel waarde-
komsten moeten krijgen. Daar- ren, maar volgens Van Genug-
bovenop zou de bescherming ten zet dat weinig zoden aan de
van huurders voor een deel pijk.
moeten wor
den ge
schrapt. In
een wets
voorstel dat
deze zomer
de Tweede
Kamer be
reikte, stelt
Heerma de
voet op 5.000
gulden. De
opzegtermijn
van de kant
wil
huurder
hij vastleggen
op drie
maanden,
terwijl de ka
merbewoner
het eerste
jaar verder
geen huurbe
scherming
meer geniet.
De Woon
bond is een Staatssecretaris Heerma heeft ooit voorgesteld om ka-
felle tegen- merbewoners minder huurbescherming te geven. De
stander van Nationale Woonbond voelt daar niet veel voor
het schrap- foto gpd cees zorn
