Bestuur
van PvdA
achter Kok
Binnenland
Sint: Dit is mijn eigen beslissing
Van Mierlo: kabinet
moet nu opstappen
Drugshandel Suriname
infiltreert in overheid
'Ritzen geeft foutief
beeld van universiteit'
Kamer: Mensenrechten
Indonesië goede kant op
PvdA moet op onmogelijk moment vernieuwen
NIEUWSLIJN
Miljoenenfraude distelleerderij
De Bredase justitie stelt een onderzoek in naar belastingontdui
king van een distilleerderij in Roosendaal. Bij een controle door
de Keuringsdienst van Waren is gebleken dat produkten, waar
onder vieux en jenever, minder alcohol bevatten dan stond aan
gegeven. Volgens justitie zijn er aanwijzingen dat die alcohol
verwerkt is in andere flessen drank, die zwart zijn verkocht
Werknemers nemen bouwbedrijf over
Het personeel van het bouwbedrijf Haverkort in Vroomshoop
gaat over een periode van tien jaar het bedrijf geleidelijk overne
men. De bijna 200 werknemers hebben nu 26 procent van de
aandelen in handen. Haverkort haalde vorig jaar op een omzet
van 51 miljoen gulden een nettowinst van 2,3 miljoen. Haver
kort is landelijk actief in weg- en waterbouw, waterzuivering,
onderhoud en reparatie en de woningbouw. Om de werknemers
in staat te stellen meer aandelen te kopen wordt er een interne
markt gecreëerd waar werknemers één keer per jaar aandelen
kunnen kopen en verkopen. Een extern accountantsbedrijf zal
de koerswaarde vaststellen.
Hotel voor gehandicapten dicht
Het enige hotel voor gehandicapten in Nederland, dat bijna 30
jaar geleden in Heerlen werd opgericht, wordt op 1 november
opgeheven. Het bestuur, de stichting Oud-patiënten Revalida-
tieinrichting Amsterdam (ORA), ziet door het uitblijven van sub
sidie geen mogelijkheden meer om het in stand te houden. Het
ministerie van WVC heeft altijd geweigerd mee te betalen. Nu
het 60 kamers tellende hotel moet worden genoveerd voor 1,5
miljoen gulden, is het moment gekomen om de zaak op te hef
fen. Het hotel kwam in 1961 tot stand op initiatief van een aantal
ernstig gehandicapte oud-mijnwerkers.
Uzi's buitgemaakt bij overval
Bij een overval in de Adolf van Nassaukazeme in Zuidlaren zijn
zaterdagochtend twee geladèn Uzi's buitgemaakt. Tijdens hun
ronde werden twee soldaten om kwart over vier overvallen door
vermoedelijk twee mannen met bivakmutsen op. Deze bedreig
den de soldaten met een gespannen kruisboog. De soldaten
werden daarop vastgeketend aan een vrachtwagen en werden
anderhalf uur later gevonden.
Twee drugsdoden in Limburg
Een 26-jarige Duitser is zaterdag rond middernacht in Venlo
dood aangetroffen in zijn auto. Hij bleek aan een overdosis he
roïne te zijn overleden. Naast de man zat zijn echtgenote. Zij
verkeerde als gevolg van drugsgebruik in coma en is voor behan
deling naar het ziekenhuis overgebracht. Zaterdagmorgen vond
de politie van Kerkrade een 17-jarige inwoner van die plaats
dood in een woning. Ook hij was overleden aan een overdosis.
Motorduivels raken voertuig kwijt
Een 24-jarige Zwollenaar heeft vanmorgen zijn motorfiets moe
ten achterlaten omdat hij op de provinciale wegZwolle-Kampen
146 kilometer per uur reed terwijl 80 daar het maximum is. Gis
teren raakte een motorrijder uit Leusden zijn voertuig kwijt om
dat hij bij Bome (Overijssel) 205 kilometer per uur reed.
De overgrote meerderheid van het PvdA-bestuur staat
achter de kabinetsbesluiten over de wao en de koppeling
en achter politiek leider Wim Kok. Alleen de afgevaardig
den uit Noord-Holland-Zuid en Drenthe steunen de ka
binetsplannen niet, zo bleek dit weekeinde tijdens een
tweedaags beraad van het PvdA-bestuur.
bij de lonen, wilde Castricum
niet ingaan. „Dat is een 'als-
vraag'. Dat zien we tegen die
tijd wel".
Het ziet ernaar uit dat Castri
cum de partij tot volgend
jaar zal moeten voorzitten. Het
is onwaarschijnlijk dat al eerder
een nieuwe partijvoorzitter ge
kozen kan worden. Eén kandi
daat is al gemeld. Paul Scheffer,
directeur van het wetenschap
pelijk bureau van de PvdA,
vindt Felix Rottenberg de
gewezen persoon. Rottenberg is
directeur van het Amsterdamse
theater De Balie. Hij is mede
werker geweest van de Wiardi
Beekman Stichting, het weten
schappelijk bureau van
PvdA. Rottenberg is echter z
omstreden in de partij. Overi-
Op verzoek van Kok besloot het
p.artijbestuur nog deze maand
een extra partijcongres te hou
den over de kabinetsbesluiten
en over de positie van Kok.
Waarnemend partijvoorzitter
Frits Castricum zei na afloop
het niet vreemd te vinden dat
Kok zijn eigen positie aan de or
de wil stellen. „Dat is niet merk
waardig, dat is heel moedig".
Het bestuur wil van kabinet
en fractie „een uiterste inspan
ning" voor arbeidsongeschikten
die geen uitzicht meer hebben
op een baan. Het partijbestuur
wil verder dat de uitkeringen de
lonen volgen als die met meer
dan de nu veronderstelde 3,75
procent stijgen. Beide dingen
wil het kabinet niet. Overigens gens gelooft Scheffer 'dat Kok
zijn beide punten geen voor- weinig steun meer heeft, maar
waarden voor verdere deelname dat fractie en partij hem uit lijfs-
aan het kabinet. Met betrekking behoud niet willen laten vallen,
tot de wao sprak Castricum over „Van de 49 kamerleden zitten er
een 'inspanningsverplichting'.
En op de vraag wat er gebeurt
als de uitkeringen achterblijven
toch zeker 25 aan hun baantje
te denken", zei Scheffer gisteren
voor de radio.
'Coalitie heeft geen legitimatie meer'
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
Opgewekt zet Marjanne Sint haar tas neer vlak voordat ze de verzamelde pers zal uitleggen waarom het maar het beste is dat ze opstapt •foto
anp raymond rutting
Marjanne Sint zit er ontspannen, bijna
opgelucht bij. Het is alsof er een last van
haar schouders is gevallen. Zaterdagmor
gen is de verzamelde pers bijeen geroepen
om van de ex-PvdA-voorzitter te horen,
waarom ze de pijp aan Maarten heeft ge
geven. Naast haar nog één keer de PvdA-
voorlichter van wiens diensten ze na dit
weekend geen gebruik meer zal kunnen
maken.
Wat ze nu gaat doen? „Ik weet het niet,
uitrusten van de vermoeiende weken die ik
achter de rug heb". Ze vindt overigens niet
dat ze zelf schuld heeft aan het rumoer
rond haar persoon. „Ik mag toch nog wel
met vakantie gaan? Natuurlijk, als ik gewe
ten zou hebben dat de onrust zo groot was
in de partij, zou ik wel zijn teruggekomen.
Maar ik wist het niet".
Waarom is ze dan toch afgetreden? „In de
afgelopen weken is mijn positie in de PvdA
steeds meer omstreden geraakt. Deels heb
ik daar zelf, ongewild, ook een bijdrage aan
geleverd. Geluiden die ik uit de partij op
ving maakten duidelijk dat mijn positie ern
stig beschadigd is. Daarom kon ik niet lan
ger functioneren".
„De PvdA staat voor een cruciaal debat
over de inhoud, de structuur en de cultuur
van de partij. In dat debat speelt de partij
voorzitter een hoofdrol. Als de voorzitter
ernstig omstreden is geworden, belemmert
dat zo'n debat. Het gaat om de inhoudelijke
koers. Ik was bereid mijn volle gewicht in
de strijd te werpen om dat debat in goede
banen te leiden. Maar als je zo omstreden
bent als ik, heb je niet voldoende gewicht
meer om die discussie tot een goed einde te
brengen. Daarom heb ik besloten op te
stappen".
Sint ontkent overigens dat ze is wegge
jaagd. „Het is mijn eigen beslissing geweest.
In partijvergaderingen zijn moties ter tafel
geweest, die ook tegen mijn persoon gericht
waren. Dan moet je op een gegeven mo
ment de afweging maken. Ik vond het het
beste om nu maar op te stappen".
Ze meent overigens dat Kok en Wöltgens
haar stap niet moeten volgen. „Die moeten
nu alle aandacht richten op het inhoudelij
ke debat. Ik sta ten volle achter hun beslui
ten. Kok heeft de aanvankelijke wao-beslui-
ten van juli een heel stuk kunnen verbete
ren. Het wordt een moeilijk debat, maar
niet onmogelijk".
Volgens haar is een belangrijk probleem
van haar partij de omslag van oppositie
naar regeringspartij. In 1977 was de PvdA
nog het centrum van maatschappelijk pro
test. „Toen werkte dat voor ons, nu werkt
dat tegen ons"
En dan gaat Marjanne Sint naar huis. De
vergadering van het partijbestuur, die nog
de hele dag zal duren, wordt geleid door
vice-voorzitter Frits Castricurrt. Aan hem de
taak om de discussie in de partij te leiden.
Eén obstakel is verdwenen.
UTRECHT «ANP
D66-leider Van Mierlo wil dat
het kabinet alsnog opstapt. Het
regeerakkoord is nu niets meer
waard. Ook van het PvdA-ver-
kiezingsprogramma, dat de
deelname aan de coalitie legiti
meerde, wordt niets waarge
maakt. „Dus moet je je legima-
tie bij de kiezer proberen te her
stellen. Verkiezingen zouden
daarom zuiverend kunnen wer
ken", aldus de Democraat dit
weekeinde op een bijeenkomst
van de D66-adviesraad in
Utrecht
Volgens hem begaat de PvdA-
achterban een grote fout door
te denken dat de averij die de
PvdA heeft opgelopen in de dis
cussie over de wao en koppeling
„allemaal wordt veroorzaakt
door het functioneren van één
of twee mensen. Het is een
beetje onrechtvaardig om Kok
of Wöltgens de schuld in de
schoenen te schuiven". Van
Mierlo onthield zich van een in
houdelijk oordeel over het op
stappen van Sint. „De PvdA
barst op dit moment van de
problemen. Mij past terughou
dendheid bij het geven van een
analyse."
Dat de PvdA-achterban over
de ingrepen in de wao en losla
ten van de koppeling geschokt
en geëmotioneerd is, vertaalt
zich in een „stand van woede in
de opiniepeilingen. Maar je
moet ongelooflijk oppassen om
dat te vertalen als het om perso
nen gaat".
Dat laat volgens Van Mierlo
onverlet dat ook naar zijn over
tuiging door Kok en de rest van
de PvdA-leiding grote fouten
zijn gemaakt. De toezeggingen
dat de PvdA de duur en de
hoogte van de wao-uitkeringen
zou beschermen, zijn volgens
hem desastreus gebleken.
BVD en Rijksrecherche.doen onderzoek
Maandag 2 september 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOSNIA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (dief) PATRICK VAN den hurk MARGOT klompmaker sjaak smakman frans visser Vormgeving: jakeüen paulus
Felle kritiek bij opening academisch jaar
LEIDEN ANP
Minister Ritzen van onderwijs
geeft „een volstrekt onjuiste
voorstelling van zaken" over het
onderwijs op de universiteiten.
Ritzen spreekt te pas en te on
pas over een 'cultuuromslag'
die nodig zou zijn in het denken
over studievoortgang en onder
wijs op deze instellingen. De
bewindsman wekt daarmee ten
onrechte de indruk dat er iets
grondig mis zou zijn.
Aldus collegevoorzitter Oom-
en van de Leidse universiteit
vandaag bij de opening van het
academisch jaar. Hij uitte felle
kritiek op de minister van on
derwijs. In de zogenoemde
hoofdlijnenakkoorden is vastge
legd dat Ritzen het budget van
de universiteiten zal bescher
men, in ruil voor verbetering
van het studierendement.
In een eerste tussenrapporta
ge hebben zij daarvan verslag
gedaan, aldus Oomen. „In die
situatie gaat het niet aan om via
een term (cultuuromslag, red.)
met een negatief suggestieve la
ding en zonder motivering een
beeld op te roepen dal
dele de werkelijkheid dekt."'
genen
Ook de nieuwe invulling die
Ritzen in de nieuwe Wet op het
Hoger onderwijs en Weten
schappelijk onderzoek (WHW)
wil geven aan een grotere zelf
standigheid voor de universitei
ten, moest het bij de Leidse uni
versiteitsbestuurder ontgelden.
Het voorstel om zelf in laatste
instantie te bepalen of een
nieuwe studierichting 'doelma
tig' is, noemde hij „een aan
zienlijke inperking van de vrij
heidsmarges" en dus „een forse
pas terug".
De droogste augustus van deze e
zorgt voor enorme stofwolken.
v heeft in veel landbouwgebieden gezorgd voor kurkdroge gronden. Ploegen, zoals hier in de Flevopolder,
•foto ap albert overbeek
ACHTERGROND
DEN HAAG HENRI KRUITHOF
Ondanks martelingen onder Papua 's
SCHIPHOL «ANP
De Tweede Kamer is positief ge
stemd over de ontwikkeling van
de mensenrechten in Indonesië.
„Er lijkt een overgang te worden
gemaakt van repressie naar
meer tolerantie", aldus PvdA-
kamerlid Verspaget, die aan het
hoofd stond van een delegatie
die twee weken in Indonesië is
geweest, bij terugkeer op Schip-
De grotere vrijheid uit zich in
een grotere vrijheid van de pers,
die de afgelopen anderhalf jaar
kritischer is gaan schrijven, en
een grotere vrijheid voor de
vakbonden. Daarnaast heeft de
kamercommissie echter ook
grove schendingen van de men
senrechten moeten constate
ren, vooral in Irian Jaya, a< eh
en Oost-Timor. Mensen worden
willekeurig opgepakt,, er wordt
gemarteld en mensen verdwij
nen spoorloos.
Voor het eerst sedert de sou-
vereiniteitsoverdracht brachten
Nederlandse parlementariërs
een bezoek aan Irian Jaya. Het
was daar voor de delegatie niet
eenvoudig om de situatie goed
in kaart te brengen. Tijdens de
officiële gedeelten van het pro
gramma werden de kamerleden
steeds begeleid door Indonesi
sche militairen.
Toch zijn de kamerleden erin
geslaagd om buiten het officiële
programma om contact te heb
ben met vertegenwoordigers
van de Papua's. De kamerleden
hebben uit hun bezoek, dat
vooral de bedoeling had feiten
te inventariseren, wel de con
clusie getrokken dat Irian Jaya
meer aandacht moet krijgen in
het Nederlandse beleid.
Met het speciale partijcongres eind deze
maand zal partijleider Kok waarschijnlijk
voorlopig weer het groene licht krijgen. De
overgrote meerderheid zal het vrijwel zeker
niet aandurven partijleider Wim Kok naar
huis te sturen.
Dat betekent echter allerminst het einde
van de onrust in de PvdA. Je kunt de leden
wel onder de druk van een totale chaos de
wao-ingrepen en de ontkoppeling laten ac
cepteren, maar daarmee zijn zij nog geen
gedachtengoed van de PvdA.
Het probleem zit veel dieper. De PvdA
heeft jarenlang in de oppositie gezeten.
Vanuit die positie was het gemakkelijk aller
lei wijzigingen in de sociale zekerheid af te
doen als 'asociaal'. Met de PvdA in het kabi
net ligt dat heel anders. Wat de partijleiding
in de jaren van oppositie heeft verzuimd, is
een fundamentele discussie aan te zwenge-
len over de dogma's van de jaren zestig en
zeventig. Juist nu de partij in totale verwar-»
ring verkeert en bovendien nog regerings
verantwoordelijkheid draagt, wil de partij
leiding die discussie binnen een half jaar
De PvdA raakt binnenkort vrijwel zeker
nog een bekend gezicht kwijt. Frans
Moor heeft dit weekeinde zijn lidmaat
schap van de Kamer afhankelijk gesteld
van de mening van het partijcongres
over de wao- en koppelingsbesluiten.
Hij kan zijn bureau vast ontruimen. Het
staat vrijwel vast dat die plannen wor
den gesteund.
afronden. Een schier onmogelijke taak.
Want niet alleen de inhoudelijke draai
moet worden gemaakt, de PvdA moet bo
vendien afscheid nemen vah oude structu
ren die de partij jarenlang hebben beheerst
De democratiseringsgolf van eind jaren zes
tig heeft de PvdA opgezadeld met een par
tijorganisatie waarbij de leden het voor het
zeggen hebben. Een commissie onder lei
ding van Jos van Kemenade heeft in het
voorjaar in een rapport de oude structuren
ter discussie gesteld. Van Kemenade wil
veel van de macht die nu nog bij de basis
ligt, naar 'boven' halen. Maar diezelfde ba
sis moet daarover beslissen.
De partijdiscussie van de komende
maanden wordt door nog een factor van
betekenis belast. De PvdA draagt kabinets
verantwoordelijkheid en wil dat ook blijven
doen. Maar juist die verantwoordelijkheid
vergt van de bewindslieden en de fractie
compromissen het CDA, ook op het gebied
van de sociale zekerheid. Met de besluiten
die de afgelopen weken in het kabinet zijn
genomen, is de discussie zeker niet afgelo
pen. Als er in de komende maanden nieuwe
sociale ef economische tegenvallers komen,
zal het kabinet daarop opnieuw moeten re
ageren.
In zo'n klimaat is het vrijwel onmogelijk
een fundamentele discussie te voeren over
uitgangspunten waarop de PvdA zich al de
cennia baseert. Deze discussie zal telkens
weer verstoord worden door nieuwe kabi
netsbesluiten. Het streven van de PvdA-top
om èn de inhoudelijke discussie èn de dis
cussie over de partijstructuren binnen een
half jaar tot een goed einde te brengen, lijkt
te veel gevergd.
DEN HAAG «GPD-ANP
De Rijksrecherche doet sinds
enkele maanden onderzoek
naar infiltratie van 'Surinaamse
drugsnetwerken' in het Neder
landse overheidsapparaat. Ook
de Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD) onderzoekt enkele
zaken naar aanleiding van ge
ruchten over infiltratiepogin
gen.
Volgens het ministerie van
justitie zijn er in één geval har
de aanwijzingen dat Surinaam
se drugshandelaren geïnfil
treerd zijn. Een woordvoerder
wil niet zeggen welk deel van
het overheidsapparaat nu door
de Rijksrecherche wordt door
gelicht.
Volgens een woordvoerster
van minister Dales van binnen
landse zaken is de BVD al meer
dan een jaar op het spoor van
infiltranten en zijn er al maatre
gelen genomen. De - besloten -
vaste leamercomissie voor in
lichtingen- en veiligheidsdien
sten is op de hoogte.
Eén van de vermoedens is dat
Surinaamse oud-politic
die nu in dienst zijn bij de Ne
derlandse politie, betroldcen zijn
bij de drugshandel. Eerder was
al sprake van corruptie bij de
Nederlandse ambassade in Pa
ramaribo, waar Surinaamse
drugskoeriers gemakkelijk aan
een visum konden komen. Een
onderzoek van de rijksrecher
che leverde echter geen bewij
zen op tegen ambassadeperso
neel.
NRC Handelsblad meldde za
terdag dat justitie al in 1985
door de Centrale Recherche In
formatiedienst (CRI) is ingelicht
over de betrokkenheid van de
Surinaamse legerleiding bij de
handel in cocaïne. De regering
heeft nooit in het openbaar toe
gegeven van deze betrokken
heid op de hoogte te zijn.
Volgens NRC Handelsblad
werd op last van de CRI de ar
restatie van plaatsvervangend
legerleider Boerenveen afgelast,
omdat de kwestie politiek te ge
voelig lag. Vervolgens hebben
agenten van de Amerikaanse
drugsbestrijdingsdienst DEA
Boerenveen in Miami in de val
gelokt.
