Binnenland
Meer banen
verpleging
Kok en Wöltgens ook weg
Lubbers bagatelliseert wao-plannen
AbvaKabo: Massale
acties op Prinsjesdag
Marjanne Sint verlaat het zinkende schip
Ik denk dat u het
spoor bijster
Zaterdag 31 augustus 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (chef) PATRICK VAN DEN HURK AAARGOT KLOMPAAAKER SJAAK SAAAKAAAN FRANS VISSER Vonngeving: V
I! Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Schietgrage mannen bekenden politie
De twee mannen die met een grote hoeveelheid wapens don
derdagavond werden gearresteerd door de Alkmaarse politie,
zijn bekenden van de politie. Beide mannen zijn reeds meer
malen vervolgd voor het plegen van strafbare feiten. Dat heeft
een politiewoordvoerder gisteren gezegd. Huiszoeking in de
woningen van de mannen in Vinkeveen en Landmeer heeft
een aantal extra wapens opgeleverd, waaronder een Smith
Wesson patroonhouder, 500 stuks 9 mm patronen en vier
busjes CS-gas. Het is nog niet bekend wat de mannen met de
wapens van plan waren.
Euthanasie meest toegepast bij kanker
Euthanasie wordt het meest toegepast bij mensen met kan
ker. Dat blijkt uit een artikel in het Nederlands Tijdschrift
voor Geneeskunde van geneeskundig inspecteur G. van der
Wal, methodoloog prof. dr. J. van Eijk, prof. dr. H. Leenen en
huisarts dr. C. Spreeuwenberg. Zij onderzochten gegevens
van ruim duizend huisartsen. Daaruit bleek dat 85 procent
van de patiënten bij wie euthanasie is toegepast, aan kanker
leed. Het feit dat kanker vaak gepaard gaat met een ondraag
lijk en uitzichtloos lijden, vormt volgens de onderzoekers de
verklaring voor het hoge percentage euthanasit -gevallen.
Friesland bouwt compost-installatie
Vanaf april volgend jaar gaat Friesland een deel van haar
groente-, fruit-, en tuinafval (GFT) in een eigen installatie
composteren. Gisteren sloegen afgevaardigden van het Open
baar Lichaam Afvalverwijdering Friesland (OLAF), De Vries
Holding Joure BV en Holwerda Transport BV de eerste paal
voor een composteringsfabriek in Heerenveen. De installatie
zal jaarlijks 15.000 ton GFT verwerken tot vijf- zesduizend
ton hoogwaardige compost.
NS beginnen met verkoop kranten
De NS gaan kranten verkopen in de trein. Dat heeft NS-
woordvoerder Van Stokkum gisteren gezegd. Momenteel
wordt nog onderzocht hoe de nieuwe dienstverlening het
beste kan worden georganiseerd. Het staat nog niet vast wan
neer de NS de nieuwe verkoopactiviteit beginnen, maar vol
gens Van Stokkum is 1 januari 1992 de meeste logische aan
vangsdatum.
Haarlemmer staat in Australië terecht
Een 49-jarige Nederlander moet in de Australische staat
Queensland terechtstaan, wegens het bedreigen van de Ne
derlandse ambassadeur in Australië, Mr J. Bast, en zijn toen
malige collega in Nieuw Zeeland, mr G. du Marchie Servaas.
De man, afkomstig uit Haarlem, bedreigde beide overheids
functionarissen tussen november 1989 en april 1990 in brie
ven met de dood. De verdachte riskeert een maximum-ge
vangenisstraf van zeven jaar.
Bonden akkoord over Volvo
De Industriebond FNV, de Unie BLHP (technisch, admini
stratief en commercieel personeel) en de Centrale Onderne
mingsraad van Volvo Car BV gaan akkoord met de verkoop
van een fors pakket staatsaandelen aan Volvo Zweden en het
Japanse Mitsubishi. Vandaag zullen minister Andriessen van
economische zaken en de topmannen van Volvo Zweden en
Mitsubishi de overeenkomst in Den Haag ondertekenen. De
Staat, de Zweden en de Japanners worden ieder voor eender
de eigenaar van de nieuwe onderneming.
'Oude' aaw'ers buiten schot
DEN HAAG JULIE WEVERS
pensen die nu een uitkering
ontvangen in het kader van de
Algemene Arbeidongeschikt-
heidwet (aaw) blijven buiten
schot bij de nieuwe aaw-rege-
ling in januari volgend jaar. Dat
staat in een adviesaanvraag die
het ministerie van sociale zaken
onlangs naar de Raad van State
heeft gestuurd.
een aaw-uitkering geldt volgend
i inkomenseis. Betrokke-
COMMENTAAR
Met haar aftreden heeft PvdA-
voorzitter Maijanne Sint de eni
ge juiste conclusie getrokken uit
haar optreden rond de wao-pe-
rikelen. Een partijvoorzitter die
vlak voor het uitbreken van een
te voorziene crisis in haar partij
volkomen spoorloos op vakan-
.tie gaat, hoort niet op die plaats
*töiuis. Ook na haar terugkomst
ging ze direct in de fout, door in
een interview met een kabinets
crisis te dreigen als het CDA
piet met concessies zou komen.
Partijleider Kok vond het zelfs
nodig haar via het NOS-jour-
naal tot de orde te roepen.
Officieel heet het dat ze de
'beslissende discussie' over de
Icoers van de partij niet in de
yyeg wil staan met discussies
rpnd haar persoon. Dat klinkt
heel nobel, maar het lijkt waar
schijnlijker dat ze met haar af
treden de eer aan zichzelf wilde
houden. Nog geen twee weken
.geleden verklaarde ze immers
dat ze zich uitstekend in staat
achtte om de partij uit de huidi
ge problemen te leiden.
Met het vertrek van Sint is de
_eerste kop in de partijtop ge
rold. De vraag is hoeveel er nog
zullen volgen. Immers, niet al
leen Sint heeft uitermate zwak
geacteerd rond de wao-crisis.
-XDA-fractievoorzitter Brinkman
Extra geld schept 1.800 arbeidsplaatsen
In het ziekenhuiswezen worden dit jaar 1.800 nieuwe ba
nen gecreërd met het geld (261 miljoen gulden) dat de
overheid beschikbaar stelt voor verlichting van de werk
druk. Vorig jaar trok de overheid al 107 miljoen gulden
uit voor de gezondheidszorg waardoor 1.600 extra perso
neelsleden konden worden aangetrokken. Dat heeft
staatssecretaris Simons van volksgezondheid gisteren ge
schreven in een brief aan de Tweede Kamer.
Paaltjes markeren de plaats in
Slootdorp (Noord-Holland) waar
restanten van een nederzetting uit
3100 jaar voor Christus zijn ge
vonden. De resten van de neder
zetting uit de Trechterbeker-cul
tuur zijn ontdekt door een groep
Nederlandse, Poolse en Argentijn
se archeologen. Volgens project
leider drs. J. Hogestijn van de
Rijksdienst Oudheidkundig Bo
demonderzoek is er sprake van
een „unieke vondst". Er zijn tien
duizenden botfragmenten, vuur
stenen werktuigen en scherven
gevonden, maar ook restanten
van primitieve waterputten, afval-
kuilen, slachtafval, complete pot
ten en een groot deel van een pri
mitieve hut foto anp koen suyk
In 1990 kwam de personeelsuit- gezondheid nog eens 381 mil-
breiding (1.200 banen) kwam joen gulden beschikbaar. Dit
vooral ten goede aan de verple
ging en verzorging. Naar ver
wachting zal de verpleging en
verzorging dit jaar met nog eens
1.500 arbeidsplaatsen worden
uitgebreid.
Ook is extra paramedisch- en
laboratoriumpersoneel aange
steld en is apparatuur aange
kocht om het werk te verlichten.
Naar verwachting zal dit jaar
een nog groter deel van het ex
tra geld direct voor perso
neelsuitbreiding worden uitge-
geld moet volgens afspraak ge
richt besteed worden om knel
punten te laten verdwijnen. De
precieze invulling wordt echter
aan de instellingen overgelaten.
Simons bestrijdt in zijn brief
berichten dat het ziekenhuiswe
zen de extra middelen niet goed
zou besteden. Wel erkent hij dat
het voorkomt dat ziekenhuizen
een deel van het geld gebruiken
voor het dekken van tekorten en
voor het behoud van bestaande
arbeidsdplaatsen.
'Lang niet iedereen gaat er op achteruit'
DEN HAAG GPD-A
nen moeten kunnen aantonen
dat zij een bepaald inkomen
hadden, voor zij arbeidsonge
schikt werden. Wie dit niet kan,
heeft alleen recht op een bij
standsuitkering. Aanvankelijk
wilde het kabinet deze regeling
ook laten gelden voor een aan
tal oude aaw-gevallen.
Voordeel van de aaw in verge
lijking tot de bijstand is dat een
aaw'er mag bijverdienen en niet
eerst het eventuele eigen ver
mogen hoeft aan te spreken.
De kabinetsbesluiten over de
wao betekenen een achteruit
gang van 7 procent voor 43 pro
cent van alle wao'ers. Door het
kabinetsbesluit om alle wao'ers
ouder dan 50 jaar te vrijwaren
van ingrepen in de wao, raken
de maatregelen 55 tot 60 pro
cent van de wao'ers niet. Dat
heeft minister-president Lub
bers gisteravond gezegd na af
loop van de ministerraad.
Indien gekeken wordt naar het
financiële effect van de maatre
gelen voor alle wao'ers, gaat
men er gemiddeld slechts 3 pro
cent op achteruit, aldus de pre
mier. Wel is er een groep die er
meer dan 20 procent op achter
uitgaat. Het gaat dan om jonge
ren tot 28 jaar die een hoog sa
laris ontvangen van meer dan
60.000 gulden bruto per jaar.
Lubbers omschreef hen als „ex
treme gevallen". Desalniette
min zal de teruggang in inko
men ook voor hen geleidelijk
zijn, aldus de minister-presi
dent.
De premier zei dat de door
hem genoemde cijfers betrek
king hebben op 35 procent van
alle ingrepen in de wao die op
de agenda staan. Voor het ove
rige gaat het om zaken als meer
keuringen, ruimere toepassing
van het begrip passende arbeid
en herplaatsing.
Lubbers zei met tevredenheid
terug te kijken op het kamerde
bat van deze week over wao en
(ont)koppeling. Hij wees erop
zijn geschrokken van de aan
kondiging van FNV-voorzitter
Stekelenburg dat de vakbewe
ging volgend jaar een looneis
van 1 procent boven de inflatie
zal stellen. „Ik viel niet van mijn
dat D66-voorman Van Mierlo stoel toen ik dat hoorde", aldus
weliswaar kritiek had op de ka- de premier.
Reikhalzend pakt deze piepjonge
paradijs-kraanvogel een meel-
worm aan uit de vingers van zijn
verzorger. Het vogeltje, verwekt
via kunstmatige inseminatie, werd
twee weken geleden geboren in
de Amsterdamse dierentuin Artis.
Het is voor het eerst in 29 jaar dat
een paradijs-kraanvogel in gevan
genschap wordt geboren. foto
Stakingen bij overheid en openbaar vervoer
utrecht *anp het kabinet heeft aangekondigd
dat de loonsverhoging voor het
overheidspersoneel volgend
jaar tot 3 procent beperkt blijft.
Acties zijn ook te verwachten
in ziekenhuizen en bejaarden
en verzorgingstehuizen. Daar
zullen op 17 sep-
tember zondags-
AöVaKaoo: diensten worden
Rprpidhpid gedraaid.
oereianeia Bjj gemeenteHjke
tot acties diensten en
stadsdeelraden
er8 groot jn Amsterdam,
Rotterdam, Den
Haag, Haarlem,
Haarlemmermeer, Purmerend,
Groningen, Leeuwarden, Assen,
Gouda, Vlaardingen, Schiedam
en Dordrecht wordt de Troon
rede eveneens aangegrepen om
het werk te onderbreken. Dat
geldt ook voor de welzijnsinstel-
lingen in Amsterdam, de Vrije
Universiteit in Amsterdam, de
Rijksuniversiteit Utrecht, het Al
gemeen Burgerlijk -Pensioen
fonds in Heerlen en sociale
werkvoorzieningsschappen.
binetsvoomemens,
alternatief had. Volgens hem
komt de stelling van de D66-
voorman erop neer dat de kabi
netsbesluiten nu niet gedragen
worden door D66 maar op ter
mijn wel. Lubbers: „Dat is een
heel labiele houding voor een
fractie. Het is een poging een
draai te nemen."
De premier zei verder niet te
Extra mankracht
voor opsporing
van illegalen
Lubbers verwacht dat de in
flatie volgend jaar hooguit 3,5
procent zal bedragen. Als de
vakbeweging 4,5 procent loons
verhoging vraagt, is er volgens
de premier niets aan de hand.
De uitkeringen kunnen in koop
kracht op peil blijven tot een
loonstijging van 4 procent.
Minister Maij
verscherpt eisen
APK-keuringen
Het aantal acties dat de vakbon
den voorbereidt tegen de kabi
netsplannen voor wao en Ziek
tewet, breidt zich uit. In navol
ging van de vervoersbonden en
de onderwijs
bonden heeft de
ambtenaren
bond AbvaKabo
gisteren gezegd
dat zijn leden bij
de overheid, in
het openbaar
zondheidszorg
en het welzijnswerk op Prinsjes
dag massaal in actie zullen ko
men.
Bij het gemeentelijk vervoer
bedrijf, in Amsterdam zal op 17
september de hele dag worden
gestaakt. Bij de vervoerbedrij
ven in Rotterdam en Groningen
zijn werkonderbrekingen tij
dens de Troonrede te verwach
ten, aldus de AbvaKabo giste-
'anp cor mulder ren. De actiebereidheid is vol
gens de bond groot, zeker nu
De vreemdelingendiensten van
Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag en Enschede krijgen vol
gende werk versterking van in
totaal vijftig marechaussee's.
Dat heeft het ministerie van jus
titie gisteren bekendgemaakt.
De marechausee's zullen zich
uitsluitend met het vreemdelin
genbeleid bezighouden en niet
met andere politietaken. De
marechausee's zullen onder
meer worden ingezet om illega
le werknemers in bedrijven op
te sporen. Volgens het ministe
rie van justitie neemt 60 pro
cent van de illegalen een nep-
identiteit aan in de hoop te
kunnen blijven.
Het is de bedoeling dat op
termijn in totaal tweehonderd
marechaussee's beschikbaar
komen voor de vreemdelingen
diensten. Een en ander is onder
meer afhankelijk van de afbouw
van de grensbewaking tussen
Nederland en Duitsland. Het
Aanvullend Akkoord van Schen-
gen, dat de afbouw van die
grensbewaking mogelijk maakt,
Vanaf 1 september worden de
milieu-eisen voor de algemene
periodieke keuring (AP1Q voor
motorvoertuigen verscherpt. De
keuring zal door deze maatregel
langer duren. Bovendien gaat
het maximale keuringstarief
omhoog. Minister Maij-Weggen
van verkeer en waterstaat heeft
dat gisteren bekendgemaakt.
Volgens de bewindsvrouw zal
voortaan een specifieke, aange-
j scherpte eis per voertuigtype
worden gehanteerd, in plaats
van de algemene eis voor het
gehalte van koolmonoxyde
(CO). Maij vindt de aanscherp
ing nodig vanwege de verbete
ring van de motortechniek, die
sinds de invoering van de APK
in 1984 heeft plaatsgevonden.
Een aantal voertuigen wordt
uitgezonderd van de nieuwe ei
sen, bijvoorbeeld auto's met
een bouwjaar van voor 1974.
Het maximale keuringstarief
gaat van 83,54 gulden omhoog
naar 92,43 gulden (inclusief
r 'btw). Het afrneldtarief wordt
is echter nog m behandeling bij eveneens verhoogd, van 8,50 tot
ACHTERGROND
DEN HAAG CAREL GOSEUNG
zegt vandaag in een vraagge
sprek met deze krant dat de
presentatie van de wao-plannen
al geruime tijd van tevoren uit
gebreid is doorgesproken met
zijn PvdA-collega Thijs Wölt
gens en partijleider Wim Kok.
Zij verzuimden echter vervol
gens volledig hun achterban
voor te bereiden op wat komen
ging. Ze blonken vervolgens in
de dagen na 13 juli vooral uit in
het ventileren van steeds ande
re meningen. Uiteindelijk stem
den ze in met een resultaat dat,
hoewel misschien het enige
haalbare, in flagrante tegen
spraak is met wat ze hun kiezers
tot 12 juli steeds hebben voor-
het parlement. Het Akkoord v
Schengen werd enkele maan
den geleden nog door de Raad
van State bekritiseerd omdat
het teveel onduidelijkheden zou
bevatten.
8,90 gulden. Dat is nodig c
hogere kosten van de Rijks
dienst voor het Wegverkeer te
dekken, die de uitvoering van
de APK controleert.
Het resultaat is er naar: ruim
60 procent van de PvdA-achter-
ban zegt zijn leider niet meer te
vertrouwen. Kok wil nu een ver
vroegd partijcongres over zijn
positie. Als dat besluit Kok niet
naar huis te sturen, zal dat
vooral zijn om de chaos in de
partij niet nog groter te maken.
Een vertrouwensvotum zal het
echter hoe dan ook niet zijn.
Kok en Wöltgens zouden er
daarom verstandiger aan doen
net als Sint de consequentie uit
hun optreden van de afgelopen
maanden te trekken.
De afgelopen weken was het opvallend rus
tig rond Sint. Natuurlijk, in de zomer laaide
de kritiek op haar functioneren fel op. De
partijvoorzitter was 'kwijt'. Toen het kabinet
de omstreden besluiten over de wao nam
op 13 juli, was Sint in Italië. Met fietsvakan
tie.
Terwijl haar partij fel en emotioneel rea
geerde op de kabinetsbesluiten, bleef Sint
onvindbaar. Ze liet niets van zich horen. Er
werden talloze grappen over gemaakt. Som
migen menen dat ze zich bewust voor het
Nederlandse nieuws blind en doof heeft ge
houden. Ze zou zijn uitgeput. Geruchten
willen dat zij zelfs door partijbonzen min of
meer op vakantie is gestuurd, met de mede
deling zich voorlopig maar nergens mee te
bemoeien.
Bij terugkeer in Nederland schrok Sint
zich naar eigen zeggen 'rot'. Zij sprak van
een inschattingsfout.' De achterban had be
ter op pijnlijke maatregelen voorbereid
moeten worden, vond zij. Tegelijk keerde zij
zich tegen ingrepen in de hoogte van de
wao-uitkering. Ook de duurbeperking wees
Sint af. Zij eiste extra maatregelen voor
schrijnende gevallen. Zaken die ook in de
tweede kabinetsbesluit rond de wao niet
zijn geregeld.
Al haar uitlatingen werden bekritiseerd
door de achterban. Openlijk werd gesteld
dat juist zij, als partijvoorzitter, voor een
discussie in de partij over de wao had moe-
Marjanne Sint (42) houdt het voor ge
zien als PvdA-voorzitter. Op 14 augus
tus zei ze nog in reactie op alle commo
tie rond haar persoon: „Het is te hopen
dat ik dat deukje de komende periode
weer kan uitdeuken. Natuurlijk met de
hulp van Wim Kok en Thijs Wöltgens,
want als trio moeten we de partij uit het
slop halen."
ten zorgen. Sint is echter nooit opgevallen
door een uitgesproken visie. Nooit is zij uit
geblonken in vlammende betogen die 'Jan
de arbeider' aanspreken.
Voordat ze in de schijnwerpers trad als
partijvoorzitter, studeerde Sint economie en
werkte onder meer bij het ministerie van
economische zaken. Later trad zij in dienst
van Intermediair, het eliteblad voor univer
sitair beta-geschoolden.
In 1987 was de PvdA, in een golf van
emancipatie, toe aan een vrouw als partij
voorzitter. Sint won het moeiteloos van mi
nister Jan Pronk (ontwikkelingssamenwer
king), toen nog kamerlid.
Meteen na haar komst trachtte Sint de
PvdA op de stuwen in de vaart der volkeren.
Qe partij moest moderner worden, zich
richten op de middeninkomens. Realisme
in de plaats van idealisme. Ze probeerde
ook de macht van de afdelingen en gewes
ten binnen de partij te breken. Alleen dan
zou het partijbestuur weer goed kunnen
functioneren, vond ze.
De commissie-Van Kemenade werd inge
steld om dat doel te bereiken. Enige maan
den geleden kwam de commissie met haar
rapport en Sint verbond daar haar politieke
lot aan. In december is er een partijcongres
over, maar Sint zal dat niet meer meema
ken. Al haar andere pogingen de partij te
veranderen - denk aan de rapporten Schui
vende Panelen en Bewogen Beweging - lie
pen spaak. Fraaie stukken over de toekomst
van de PvdA die echter vrijwel zonder con
crete gevolgen bleven.
Eén paar maanden geleden weerde de
PvdA-achterban Marjanne Sint nog uit de
Senaat. Net zoals zij eind 1989 buiten het
kabinet werd gehouden, ook al wilde zij
graag minister worden. De laatste maanden
kwam het gerucht in omloop dat Sint bur
gemeester van Groningen wilde worden. De
PvdA in die stad liet echter meteen weten
niets voor haar te voelen.
Nu is ze dan opgestapt. Haar besluit komt
- ondanks alle kritiek - toch nog als een
donderslag bij heldere hemel. PvdA-Kamer
lid Jeltje van Nieuwenhoven hader er gister
avond echter een simpele verklaring voor:
„De Nederlandse politiek is steeds meer
een zaak van personen geworden. Je mag
geen fouten meer maken."
PvdA Noord-Holland-Zuid bespreekt wao
AMSTERDAM THEA V
Als partij moeten we niet alleen
discussiëren over de wao en
ziektewet. We moeten de zaken
verbreden tot de vele andere
problemen die er op dit mo
ment spelen. Op de manier
waarop nu wordt gepraat, denk
ik dat u het spoor bijster bent".
Het kwam kamerlid Tineke
Netelenbos gisteravond op een
vervaarlijk gesis te staan van
haar PvdA-gewest Noord-Hol
land-Zuid, het gewest dat als
eerste een extra partijraad over
de wao-plannen eiste. Gisteren
konden de PvdA'ers in Amster
dam en omgeving in discussie
over de kabinetsbesluiten met
FNV-vice-voorzitter Karin Adel-
mund en de PvdA-kamerleden
Stoffelen en Netelenbos.
Ook de Noordhollanders ble
ken grote moeite te hebben met
de plannen, zoals de secretaris
van het landelijk wao-beraad en
PvdA-lid Van de Beemdelust:
„Mensen die straks met 1400
gulden per maand moeten
rondkomen, dat valt niet te ver
dedigen. Zij moeten leven en
daar nebben ze recht op".
Europarlementariër en voor
malige partijsecretaris Wim van
Velsen: „Het stomste wat kon
gebeuren, is dat een fractie
'geen' is gaan verkopen voor
'beter'. Dat is overactercn. Onze
luidruchtigheid als partij is een
van de belangrijlüte muren
waarachter andere partijen zich
verschuilen. Het CDA is net zo
schuldig".
Netelenbos zei dat „we het
interdaad moeilijk hebben.
Maar ik vind dat we Wim Kok
krediet moeten geven. We moe
ten proberen te regeren. Als op
positiepartij kom je niet ver
der". De zaal: „Daar gaat het
niet om. Het gaat om de princi
pes die je voorstaat".
