Leiden
Vogelstand duinen bedreigd
i
Stemming
Onderzoek naar nieuwe plaats
kiosk bij Van der Werfpark
Nieuw inzicht rijk komt laat
rj
'aterdag 31 augustus 1991
071-161418 KAREI BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEL FANGMANN ROY KLOPPER LOMAN LEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER WIM WEGMAN Eindredactie: HANS SONDERS Vormgeving: HENK
25
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
De gemeente Leiden en de
Energie- en Watervoorziening
Rijnland (EWR) gaan in de ko
mende twee weken, deels sa
men, onderzoeken wat er met
het 'verkeerd' geplaatste kioskje
Jjij het Van der Werfpark moet
gebeuren. Dat zijn wethouder
Van Rij en EWR-districtsdirec-
trice Hupkens deze week over
ëengekomen.
Het koffiekioskje, dat bijna
een ton kostte om te bouwen,
werd door een fout in de voor
bereiding bovenop een stuk
stoep aan de Doezastraat ge
bouwd waaronder in de grond
een hogedruk-gasleiding ligt.
De EWR verweet de gemeente
tijdens de voorbereidingen van
de bouw niet goed te hebben
opgelet en er was ook onvol
doende overleg met het EWR
geweest.
De geplande opening van
kiosk-eigenaar Korenhof viel
vorige week in het water, want
de EWR weigerde als gevolg van
de fout om gas, water en licht
aan te sluiten. Gemeentelijk
bouwinspecteur L. Kuivenho-
ven en architect W. Hofman
hoopten dat het ergste scenario
afbreken en een paar meter
verder weer opzetten achter
wege kon blijven. Maar volgens
EWR-voorlichter J. van der Erf
moet daar toch terdege reke
ning mee worden gehouden.
ACHTERGROND
REDACTEUR DEN HAAG MEINDERT VAN DER KAAL)
De vogels in de duinen vertrekken naar een veiliger heenkomen.
ARCHIEFFOTO
Zelfs het ministerie van verkeer
en waterstaat lijkt voorzichtig
tot inkeer te komen. Als een
haas zijn ambtenaren informa
tie aan het verzamelen over de
consequenties van een hoge
snelheidslijn die over bestaand
spoor van Rotterdam - via Den
Haag en Leiden - naar Amster
dam raast. Dit gebeurt echter
pas nu uit de massale inspraak-
W reacties blijkt dat tegen aanleg
W van nieuwe tracés zeer grote
weerstand bestaat en de voor
keur uitgaat naar het bestaand
spoor.
Het nieuwe inzicht van het mi
nisterie komt rijkelijk laat, als
bedacht wordt dat al vanaf 1986
serieus rekening wordt gehou
den met de komst van een su
persnelle trein die Amsterdam
verbindt met de rest van Euro
pa. Begin dit jaar zijn twee dik
ke regeringsnota's verschenen
die de komst van de hogesnel
heidslijn wettelijk - via een zo
genaamde Plan Kernbeslissing
(PKB) - mogelijk moet maken.
Hierin staat uitgebreid aangege
ven uit welke mogelijkheden de
Tweede Kamer eind mei vol-
i gend jaar kan kiezen.
Voor het stuk boven Rotterdam
is er de keuze uit drie, gedeelte
lijk nieuwe trajecten. Tracé C
gaat via nieuw spoor langs
Gouda en sluit aan op bestaand
traject Utrecht/Amsterdam,
tracé B loopt ten westen van
Zoetermeer, sluit aan op de A4,
zoeft langs Zoeterwoude, splijt
Leiderdorp in tweeën en komt
Het lijkt er voor de actievoer
ders tegen de TGV goed uit te
zien nu de provincie de afgelo
pen week de plannen voor de
aanleg van een nieuw spoor
voor de flitstrein in de prullen
bak heeft gegooid, maar de
tergende onzekerheid blijft
ter hoogte van Abbenes op het
bestaande spoor van de Schip-
hollijn. Tracé A loopt vanaf Rot
terdam ten oosten van Zoeter
meer dwars door het Groene
Hart, gaat vlak langs Hazers-
woude-Dorp en -Rijndijk en
sluit eveneens aan op de Schip-
hollijn.
Het provinciebestuur heeft af
gelopen week deze tracés naar
de prullenbak verwezen. De
keuze om de TGV langs het be
staande spoor te leiden dat nu
verdubbeld en vernieuwd
wordt, is duidelijk. De tijdwinst
van 14 minuten weegt niet op
tegen de sloop van honderden
huizen, vernietiging van natuur,
verlies van mogelijke bouw
plaatsen van woningen.
De provincie gaf toe het heel
onzeker te vinden dat de ruim
een miljard kostende nieuwe
lijn voldoende reizigers trekt.
De financieringswijze vinden ze
krakkemikkig. Bovendien gaat
de TGV hoe dan ook de eerste
15 jaar gebruik maken van het
oude spoor en dus zijn aanpas
singen al onvermijdelijk.
De bestuurders van Zuid-Hol
land zeggen het niet hardop,
maar maken binnenskamers
duidelijk dat het aanleggen van
een nieuw spoor voor de flit
strein een prestige-object is. De
Nederlandse TGV wint door een
gloednieuw traject in aanzien.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat kan geen enkele ver
klaring geven voor het ontbre
ken van de meest logische vari
ant in de regeringsnota's.
De vraag is nu wat er verder
gaat gebeuren. Betrokken ge
meenten zijn allemaal tegen de
nieuwe tracés en daar heeft de
provincie zich bij aangesloten.
De waarde van het oordeel van
lagere overheden is moeilijk in
te schatten. De gemeenten vin
den het standpunt van Zuid-
Holland 'een enorme steun in
de rug'. De provincie heeft na
melijk ten aanzien van de ruim
telijke ordening vergaande be
voegdheden. Het is ook provin
ciale staten die bijvoorbeeld
eventuele wijzigingen van be
stemmingsplannen moet goed
keuren.
Het uiteindelijke oordeel wordt
echter in mei volgend jaar door
de Tweede Kamer gegeven. Een
voorlopige rondgang bij woord
voerders van kamerfracties
maakt duidelijk dat zij steeds
minder voelen voor de hoog
dravende plannen van de rege
ring. Ook zij zijn al bezig met
het idee om de TGV minder
snel en prestigieus te maken
door het over de oude lijnen te
laten lopen. Het lijkt er voor de
actievoerders tegen de TGV dus
goed uit te zien, maar de ter
gende onzekerheid blijft.
die
dat i
Praktisch de hele vogelstand in de duinen staat onder
druk. De stichting Duinbehoud in Leiden signaleerde
eerder deze week al een dramatische achteruitgang van
de leeuwerik. Maar deze vogel staat niet alleen. Zo wor
den de wulp en de roerdomp nog maar nauwelijks in de
duinen aangetroffen en is de nachtzwaluw er helemaal
verdwenen. Positief is dat de nachtegaal meer en meer in
de duinen verschijnt.
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Maar toch. Ruud Cuperus, die
onderzoek voor de stichting
doet, constateert dat er meer
dan één oorzaak is. De recreant
is een boosdoener. Hij benut de
duinen om te joggen, fietsen,
wandelen en noem maar op.
Schetterende radio's zijn er
geen zeldzaamheid. De Leidse
universiteit heeft vastgesteld dat
daar waar de recreant komt, de
wulp vliegt. Op zoek naar een
rustige omgeving.
Het is duidelijk, zegt Cuperus,
dat er wat moet gebeuren. „Je
moet sturen," legt hij uit. „Doe
je dat niet dan wordt het hele
duin onder de voet gelopen. En
verdwijnen de vogels. Ze trek
ken naar een veiliger heenko
men. Bedenk wel dat vogels die
vluchten minder kans hebben
om te overleven. Als ze op een
andere plek neerstrijken vor-
voor de
vogels die daar hun territorium
hebben. Dus worden ze ver
jaagd. Vogels beschermen hun
i door te zingen. Op
8e"
Dood
Hoe is dat nu
precies met de
leeuwerik,
waarvan er drie
soorten zijn, ge
gaan? Cuperus
vertelt dat er in
de jaren vijftig
veel konijnen
aan de ziekte
myxomatose
nijnen hielden de stukjes gras
land waar de veldleeuwerik
huisde laag. Door die massale
sterfte waren er echter te weinig
Ruud Cuperus: ..'recreant is
boosdoener'..
•FOTO HOLVAST
Die ko- Rebied van
konijnen voor dat 'onderhoud'.
Een enkele keer kwam het voor
dat er vee op graasde. Niet ge
noeg. Gevolg: de open terreinen
groeiden dicht, de leeuwerik
vertrok.
Een andere oorzaak is de zure
regen. De duinen werden als
gevolg daarvan rijker aan voed
sel. Alleen ander voedsel dan
waarvan de veldleeuwerik leeft.
De derde oorzaak is al ge
noemd: de recreant. Hij loopt
door de landjes, verstoort het
evenwicht en de rust. De leeu-
werik vlucht.
Dan is er de
boomleeuwerik
die op wat kalere
terreinen broedt.
Verruiging van die
terreinen en op
nieuw de recreant
deden hem er tus
senuit knijpen. Al
leen in het duinre
servaat van
Noord-Holland
komen ze nog
voor. Zaten ze
aanvankelijk ver
spreid over een
gebied van zo n honderd kilo
meter, nu is dat niet groter dan
twintig kilometer. Oprukkende
nieuwbouwwijken hebben hier
maken. Als de
De
POLITIEKE RUBRIEK
Taaiterroristen
Moedig vond oud
communist Jan
Laurier het bij
een commissievergadering deze
week om een slogan van de
communistische aartsvader
Lenin op te nemen in een ge
meentelijke nota. „Je kunt geen
omelet maken, zonder eieren te
breken," luidt de kreet van de
man wiens erfenis de Sovjetu
nie nu probeert kwijt te raken.
Lenin? Het is van Bakoenin, zei
de gereformeerde wethouder
Aart van Bochove, die door
gaans niet uitblinkt in bijbel
vastheid.
Maar van wie ook afkomstig, de
slogan is bijna een eeuw lang
het excuus geweest voor bloe
derige moordpartijen. Lenin en
Bakoenin, die zich de 'anarchist
van de daad' noemde, smeten
behalve eieren ook bommen
naar 'reactionairen' en later
'contra-revolutionairen'. Met
dezelfde leuze praatten linkse
intellectuelen de moordpartijen
van Stalin goed. Net als later bij
de aanslagen van de Rote Ar
mee Fraktion, die immers ook
streed tegen 'onderdrukkende
structuren'.
De gemeente Leiden strijdt ook
tegen 'structuren', zij het alleen
in het ambtelijk apparaat. Bij de
commissievergadering spraken
raadsleden - pardon hadden zij
een 'meningsvormende ronde' -
over een reorganisatie-plan. De
eier-slogan vond gretig ingang
in de monden van de politici,
dus dat beloofde wel wat vuur
werk onder de omelet.
De brandbommen voor de
ambtenaren bleven echter in de
aktentas. De eieren werden niet
gebroken maar alleen getikt: het
klonk hol. Het waren geen bom
men maar woorden die dóór de
Dick van Duijn. Van CDA-kar tot boodschappenwagentje.
ruimte gingen, woorden die bij
na verdampten in de microfoon
en de zachte geur van gebakken
lucht verspreidden. Het was
geen aanslag op de bureaucra
tie bij de gemeente maar op de
taal zelf, een samenzwering te
gen fatsoenlijk Nederlands.
De namen van taaiterroristen
zullen we maar niet onthullen,
dat doen zij zelf wel als zij weer
eens een met de behangers
kwast geschreven motie indie
nen. Dit kunnen we wel ver
klappen: vertrekpunten gingen
via rode draden naar eindter-
vertaalslagen gingen de
i, feed-back was
gecumuleerd in structuren
(daar heb ze je weer), legitime
rende elementen lagen onder
de organisatie, die behalve ge-
hiërarchiseerd ook gemonitoord
en gehelikopterd moet worden.
Dan toch liever een handgra
naat of een rot ei op je hoofd.
Machtswisseling
Het ging een beetje
geruisloos, maar het
is toch echt ge
beurd. Bij het CDA in Leiden
heeft zich weer eens een
machtswisseling voor gedaan.
Fractievoorzitter Dick van Duijn
heeft na krap negen maanden
de fakkel overgedragen aan Paul
Klück, die nauwelijks twee jaar
geleden nog door zijn eigen le
denvergadering op een lage
plaats op de verkiezingslijst was
gezet. 1 let was slechts bij gratie
van de falende wethouder Wil-
bert Hettinga dat Klück in de
gemeenteraad mocht terugke-
Klück is de tierde fractievoorzit
ter sinds de verkiezingen van
maart vorig jaar. De eerste was
Aart van Bochove, de super
nieuwkomer uit Groningen. Bij
FOTO HIELCO KUIPERS
gebrek aan beter werd hij
meteen tot fractievoorzitter ge
bombardeerd toen bekend was
dat het CDA in het college zou
komen. Anders was Joop
Walenkamp gewoon fractielei
der gebleven.
Aart van Bochove dus. Het
nieuwe CDA-licht. Zijn heer
schappij mocht niet lang duren.
Toen bleek dat Hettinga moest
opstappen omdat hij de ge
meente had misleid met privé-
zaakjes, was er maar een kandi
daat die hem kon opvolgen. Van
Bochove, inderdaad.
Er was maar een probleempje:
er moest een nieuwe fractie
voorzitter worden gevonden.
Unaniem werd gekozen voor
Dick van Duijn, een ervaren
raadslid, dat meestal op de ach
tergrond opereerde en van wie
niet veel meer bekend was dan
dat hij veel verstand heeft van
financiële zaken.
In de maanden dat hij de CDA-
kar trok zijn we niet veel wijzer
geworden. Van Duijn bleef een
wat stille man, die zelfs tijdens
raadsdebatten nauwelijks iets
van zich liet horen. Het gebeur
de nogal eens dat dan het
woord werd gevoerd door een
van zijn partijgenoten.
Pas nu deze week is bekend ge
worden dat hij weer gewoon
raadslid wordt, omdat hij het
fractie voorzitterschap niet kan
combineren met zijn gewone
baan, is hij een beetje tot leven
gekomen. Heel eerlijk geeft hij
toe dat het erg moeilijk was om
de CDA-fractie te leiden, omdat
iedereen vreselijk moest wen
nen aan het feit dat de partij na
zestien jaar oppositie weer in
het college is vertegenwoordigd.
Van Duijn vindt het geen pro
bleem dat er nu alweer een an
der aan het roer komt te staan.
Klück die kan het, zegt zijn
voorganger. Bovendien is hij in
staat de verschillende werk
zaamheden beter te combine
ren, onder meer omdat hij een
baan heeft waarbij hij ook veel
thuis kan werken.
Van Duijn kon dat niet waar
door hij veel werk dat het frac
tievoorzitterschap met zich
meebracht in het weekeinde
thuis moest verrichten. En de
zaterdag en zondag had hij als
brave huisvader altijd gereser
veerd voor zijn gezin. Je kent
dat wel, zegt hij. op zaterdag
mee boodschappen doen. En
op zondagochtend sporten met
de kinderen. Dat schoot er alle
maal bij in.
Arme Dick van Duijn. In plaats
van de CDA-kar trekken moet
hij nu het boodschappenwa
gentje weer duwen.
boomleeuweriken uit de duinen
worden verjaagd, is er nauwe
lijks een gebied om in over te
lopen.
De kuifleeuwerik, aldus Cu
perus, is een cultuurvolger. Hij
broedt in kunstwerken die de
mens heeft aangelegd. „Ais de
omgeving wat met mensen te
maken heeft, tref je er de kuif
leeuwerik. Behalve in de dui
nen. Daar komt ook hij hoe lan
ger hoe minder voor."
Aanpassen
Het beheer van het duin moet
worden aangepast, zegt Cu
perus. De grasveldjes moeten
behouden blijven. De planten
en het gras moeten niet te hoog
worden. Zodra de natuurlijke
omgeving verandert verdwijnen
de vogels. „Dan is er wat met
het milieu aan de hand. Is dat,
bijvoorbeeld, op de plek waar ze
broeden, dan leggen ze minder
eieren, worden ziek, enz. In Ne
derland worden vogels druk ge
teld en in kaart gebracht. Want
aan die vogelstand kun je con
clusies verbinden. Komt daarin
verandering dan moet je alert
zijn. Net als nu met de leeuwe
rik. Er zijn maatregelen nodig.
Neem je die niet, dan is de leeg
loop straks compleet."
AGENDA
ZATERDAG 31 AUGUSTUS
Katwijk
Stoomtramritten door de Zuid-
duinen, vertrek vanaf de 'Vrie-
ze Wei' nabij de Soefi-tempel,
ieder heel uur tussen 10.00 en
17.00 uur.
Leiden
VEB0 Fokvee-, Mestvee- annex
Zuiveltentoonstellmg in de
Groenoordhallen, van 9.00 tot
14.00 uur.
Midzomerfeesten bij De Luifel-
baan in Zuid West met o.a.
braderie, kermis en een cu-
riosamarkt.
Open dagen bij volkstuincom
plex Ons Buiten, bij tuin nr.
274, achter de Willem de Zwij
gerlaan, van 11.00 tot 17.00
Leiderdorp
Jeu de Boules Toernooi bij "De
Boulende Stier" aan de Van
der Marckstraat naast het wijk
centrum Zijlkwartier, aanvang
10.30 uur.
Noordwijk
Taptoe mmv 8 muziekkorpsen
uit de regio.
Voetbalwedstrijd Noordwijk-
Best Vooruit, Sportpark Duin-
wetering, aanvang 17.00 uur
Warmond
Gondel vaart met verlichte en
gepavoiseerde schepen en
scheepjes, vertrek vanaf de
Leede om 20.30 uur.
Zoeterwoude
De Rijntamboers halen weer
oud papier en vodden op.
Meerburg Parochiedag, met
muziek, een rommelmarkt e.a
zaken.
ZONDAG 1 SEPTEMBER
Leiden
'Duinennt', fietstocht over 35
of 65 km. start vanaf clubhuis
Swifttoer, park 'De Bult',
Roomburgerweg, tussen 08.30
en 12.00 uur.
Stadswandeling olv een gids,
vertrek vanaf Stadhuisplein om
14.00 uur.
Archeologisch spreekuur in het
Rijksmuseum van Oudheden,
Rapenburg 28, van 13.00 tot
16.00 uur.
Open dagen bij Volkstuincom
plex Ons Buiten, achter de Wil
lem de Zwijgerlaan bij tuin
nummer 274, van 11.00 tot
17.00 uur.
Parkconcert van De Vereniging
van de Leidse Hout met mmv
The Ordinary Herry Shoppers,
aanvang 14.00 uur.
MEDISCHE DIENSTEN
om 8 uur en eindigt zondag om 24
uur Spreekuur van 12-12.30 uur (al
leen voor spoedeisende medische
hulp).
Voor de patiënten van de artsen.
Groep 1 - Baars, Van der Meer, Tan.
Zwijnenburg, Meijer, Van Leeuwen,
Verhage, Groeneveid, de Ruiter, Jans-
n Van Schit
02522-30697. Voorhout
Wassenaar
2a R. van Niekerk. Van Polanenpark
92. tel: 19014.20. J.N. Vonk. Wit
tenburghweg 106. tel: 79676
ir tot z
r. A.ViS
Tel:
218661.
20 8 uur tot 24 uur. C E van der
Meer, H A M M. Meyer, Stokroos 1.
tel: 215510.
Groep 2 - Nering Bögel, Van Gent,
Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen,
Rus. Kruis, Bergmeiier, de Lange
za 8 uur tot 20 8 uur G. Nering Bo-
gel.tel: 124403.
20 8 uur tot 24 uur: M Th.J M Berg-
meijer. Oude Singel 76. tel: 226201.
Groep 3 - Boels. Smit. Leiy, W. de
Bruijne. J. de Bruijne, Huibers, Jur
gens. Fogelberg en Van den Muijsen-
ïrgh:
F MA
bers. Burggravenlaan 102. tel:
125820.
zo 8 uur tot 24 uur E.K. Fogelberg.
.Van
Rijn, Bénit. Nieuwenhuis. Horn, J G.
Zaaier en R E. Zaaier. Paulides. de
Kanter en Lodder
2a 8 uur tot 20 8 uur G J P. Ben.t,
Kennedyiaan 24, tel 720404.
zo 8 uur tot 24 uur J G Zaaijer en
R E. Zaaiier, R.P. Geerlingspad 11,
tel: 316008.
Groep 5 - Jasperse. Wiersma. Crul.
Kooijman, De Jong, Prince. Remders.
D. Hammerstem en A. Hammerstem
2a 8 uur tot 208 uur: H.J.H R. Pnn
ce. Vondellaan 58. tel 761754
zo 8 uur tot 24 uur j. Remders. Ge
rard Brandstraat 29. tel 76094 7
Waarnemingsregeling Homeopah
erstelefoon 071-122222 kunt 1
2a R. van Velzen, Vlaskamp 16. tel.
891100. spreekuur (uitsluitend voor
spoedgevallen) van 1? 30 tot 13.00
uur. zo 0. Du Ry van Beest Holle.
Vlaskamp 16. tel 891100, Spreek
uur (uits'uitend voor spoedgevallen)
van 12.30 tot 13.00 uur. tel
410070.
Oegstgeest
van 2a 8 uur tot ma 7.30 uur D L P
van Over vest, Terweeweg 152. tel
173994.
Voorschoten
2a en 20 S M. Planeet. Van Beetho
venlaan 69b. tel: 615417
de
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst
van de apotheken in de regio Leiden,
wordt waargenomen van vr. 30/8 tot
vr. 6/9: Apotheek Tot Hulp der Men
schheid. Rosmolen 13. tel: 211611,
Apotheek Stevenshof, ina Boudrer
Bakkerplein 1, tel 313234, Apo
theek Schoolstraat, Schoolstraat 83.
tel: 617957, Voorschoten.
•r Wouw R Koster, Narcisstraat
47, tel: 613836, Voorschoten.
Voor de praktijk van Duijn. Brandt
R.J.W. Duijn, Pres. Kennedyiaan
260. Oegstgeest. tel 156161. of
D.J. Brandt. Homanstraat 1. Rijns-
burg, tel 173266
Voor eigen praktijk.
B.G. Heemskerk, De Kempenaer
straat 21, Oegstgeest. tel 071 -
176761
Voor de praktijk van mevr. S Stibbe
en mevr. C. van Roon. Bronkhorst-
straat 13. Leiden, tel 218393. al
leen op telefonische afspraak
Wassenaar
Alarm- en informatiekring dierenart
sen: dokterstelefoon 070-3455300
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Lei
derdorp, Oegstgeest en Warmond
wordt waargem
Warr
REDACTIE KAREL BERKHOUT EN JANET VAN DIJK
Praktijk Oosthout, Amjsweg 38.1
t 58a. tel 146004
071 - 764498, Voorschoten
WIJKVERPLEGING
Kruisvereniging Leiden, Oude Rijn
59, ter 120144, na 1 7 00 uur en m
het weekend uitsluitend bereikbaar
via dokterstelefoon, tel 122222
Bereikbaarheid Kruisvereniging 'Hart
van Holland', werkgebied Rijnstreek:
Leiderdorp en Zoeterwoude: Voor
dringende gevallen buiten de spreek
uurt.jden, tel: 01720 24024
ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK
WERK
Sociaal Psychische Hulp-, voor dnr
gende hulp buiten kantooruren, tei
