Kunst
Barokfestival krijgt
internationale allure
Pavarotti is
er, maar of
hij ook zal
zingen...
Nederlander wint in Tokyo
prijs op concours choreografie
Conflict Groninger
museum van de baan
LEIDEN - Het Vrouwenkerkplein was gisteravond voor één keer openluchtbioscoop. Ter gelegenheid van de opening van het filmseizoen had
Het Kijkhuis een groot filmdoek neergehangen waarop de legendarische western van Sergio Leone 'My name is nobody' met Terence Hill en
Henry Fonda verscheen. Hoewel het een beetje koud werd waren de ruim honderd bezoekers zó enthousiast over dit initiatief, dat na de aftite
ling een spontaan applaus losbarstte. foto jan holvast
De zenuwen op de Rotterdamse
luchthaven Zestienhoven ston
den strak gespannen. Niet al
leen landde er eindelijk weer
eens een flinke jet, maar er zat
nog ongenaakbaar hoog bezoek
aan boord ook. Voor de ont
vangst van de Italiaanse helden
tenor Luciano Pavarotti waren
gistermiddag meer bodyguards
op de been gebracht dan dat er
fans tevoorschijn hadden willen
komen.
Op het platform waar de
KLM-jet met het beroemde be
zoek aan kwam taxiën, waren
hypernerveuze beambten bang
dat Pavarotti niet zou uitstap
pen als de dranghekken voor
een handjevol fotografen niet
een meter achteruit gingen. De
echte vereerders, niet meer dan
vijfenzeventig in getal, werden
op honderd meter afstand ge
houden. Waarna de deur van
het vliegtuig open kon en een
grimmig trekken, duwen en
zelfs vechten tussen vijftien
professionele plaatjesschieters
en dertig vierkante kleerkasten
van de veiligheidsdienst kon be
ginnen.
In de schaduw van de Internationale Atletiek
Kampioenschappen heeft in Tokyo het Interna
tionale choreografie concours plaats. En de Ne
derlanders boeren hier heel wat beter dan op het
sportveld. In een veld van 22 deelnemers behaal
den de beide Nederlandse kandidaten de finale.
De jury kende de hoofdprijs toe aan de Fransman
Redha Benteifour.
Dat betekent een belangrijke blijk van erken
ning voor Jan Linkens, de choreograaf bij het Na
tionaal Ballet die de vijfde prijs mee naar huis
neemt, en Renatus Hoogenraad, die balletten
ontwerpt voor het Ballet du Nord in Frankrijk. Ze
zetten zo de Nederlandse danstraditie voort, die
grote namen kent als Rudi van Dantzig, Hans van
Maanen en Jiri Kylian.
In verschillende opzichten is dit internationale
choreografie-concours in Tokyo, dat dit jaar voor
de eerste keer wordt gehouden, uniek. Zo is er
geen onderscheid gemaakt in verschillende cate
gorieën, zoals klassiek, danstheater, experimen
teel of jazz. Daardoor liep het werk van de negen
finalisten die vandaag om de prijzen streden wijd
uiteen, van acrobatisch aandoend werk van de
Chinese Chao Hua, tot discopassen op house
muziek van Karole Armitage, van het spitzenwerk
van Jan Linkens tot een huiselijk toneelstukje van
de Fin Hannu Hyttinen.
Ook uniek aan dit concours is dat de choreo
grafen origineel werk brachten. Ze werden beoor
deeld op een verplicht nummer, dat op een voor
geschreven stuk muziek moest worden gechoreo
grafeerd, en een vrij nummer. Voor beide stukken
gold dat het niet langer dan 15 minuten mocht
duren met maximaal zes dansers. Deze specifieke
eisen noopten de meeste deelnemers, die door
gaans voor grotere gezelschappen werken, om
een stuk op maat te maken voor dit concours.
Meestal wordt op concoursen een stuk 'van de
plank' getoond, aldus Linkens, die in 1984 het
choreografieconcours in Keulen won met delen
uit een bestaand werk. Wel willen beiden het stuk
dat ze voor Tokyo hebben gecrëeerd op hun re
pertoire houden.
„Doel van het concours, dat vanaf nu met re
gelmaat gehouden gaat worden, is het ontdekken
en stimuleren van talent. „Dat als een winnaar op
dit concours later erg beroemd wordt, ze dan
kunnen zeggen 'in Tokyo is het begonnen", zegt
Hoogenraad. Helaas zal dat niet opgaan voor de
Japanse deelnemers. De vier deelnemers van ei
gen bodem haalden nog niet eens de finale. „Het
Kleit absoluut voor de jury dat ze zo onpartijdig
eeft beoordeeld. Want het is zeer ongebruikelijk
dat ze zelfs niet voor de vorm een plaatselijke
kandidaat door liet gaan naar de volgende ron
de".
Terecht, vinden de beide Nederlanders, die het
werk van de Japanners als naïef, anekdotisch,
overdreven en kitscherig karakteriseren. Het is
een groot verschil met de Nederlandse school
waar ze zelf uit voortkomen, die juist eerder naar
het sobere neigt. „Het gekke is dat in Japan die
soberheid en schoonheid wel aanwezig is in het
dagelijks leven, zoals in de architectuur of de Ja
panse keuken. Maar in de dans vind je dat hele
maal niet terug", merkt Hoogenraad op.
Daarentegen hebben ze niets dan lof voor de
vlekkeloze organisatie en de professionele aanpak
van deze competitie. „Het is heerlijk werken hier.
Die technici zou ik zo mee terug willen nemen
naar Nederland," verzucht Linkens.
EXPOSITIES
Expositie als een mozaïek
BLEIJENBERG LIJSTEN
Breestraat 113. Bernie Autsema.
aquarellen, tot 26/9; di t/m za 9-18
uur, do 9-21 uur, eerste zondag van
de maand 12-17 uur.
ANTIQUARIAAT VAN PADDENBURGH
Diefsteeg 14, steendrukken van Chris
Buursen, tot 15/9; di t/m vr 13-18
uur, do 19-21 uur. za 12-17 uur.
GALERIE TIME IS ART
Nieuwstraat 10, Frans de Wit, beel
den en tekeningen, tot 29/9; do t/m
za 14-18 uur. zo 14-17 uur.
FOTOGALERIE DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1, foto-expositie van Do-
rien van der Meer, tot 6/9; ma t/m za
10-22 uur, zo 12-22 uur.
LAK GALERIE
Cleveringaplaats 1, bewerkte-foto's
van Karin Wortelboer en tekeningen
van Harry Miedema, tot 15/9; ma t/m
vr 10-22 uur, zo 14-17 uur.
KUNSTUITLEEN
Lammermarkt 35, schilderijen Kees
Buurman, tot 29 september; woe tm
za 14-17 uur. do ook 19-21 uur.
ART ACRYLAAT
Nieuwstraat 53 a. Plexiglas objecten
uit stockvoorraad. tot 15 september,
woe en za van 12-17 uur.
DE WAAG
Aalmarkt 21, Video-installaties Mar
cel Heimans en Weit Hoogeveen, 5
tot 30 september, woe tm vr 12-17
uur, za 11-16, zo 12-16 uur.
STADHUIS
Stadhuisplein, Foto's straatmuziek
concours De Gouden pet, tot 21 sep
tember, tijdens kantooruren.
ALPHEN
GEBOUW RIJNSTAETE
Prins Bernhardlaan 10, figuratieve en
abstrakte kunst van Janny Endstra-
Docters van Leeuwen en Ivet Thun-
nissen, tot 21/9.
STAA-galerie
Prinses Irenelaan 88, werk van ver
scheidene kunstenaars uit Stock, t/m
13/9, woe t/m za 12-17 uur, vr van
19-21 uur.
EXPRESSIE 70
Raadhuisstraat 50, werk van cursis
ten zomerschilder- en tekencursus,
t/m 13/9.
HILLEG0M
GALERIE'DE TUINERIJE'
Stationsweg 169, 'Beeldende kunst
voor binnen en buiten', groepsexposi-
GALERIE DE WITTE DUIF
Koninginneweg 12/a, 'Moderne Ne
derlandse kunstenaars'; met o.a.
zeefdrukken van Karei Appel en di
verse technieken van Herman Brood
en Corneille, tot 15/9; za 11-13 uur
en 14-17 uur.
VOORSCHOTEN
olieverf van Ria Houwen en beelden
van Jac Houwen, tot 8/9; wo en do
13-17 uur, vr en za 11-17 uur.
Ambachts- en baluwhuis. 25 jaar kunst
kring Voorschoten, tot 23 september,
o 14-17 u
a 7 september
RECENSIE NICOLE ROEPERS
Zomerexpositie Staa-galerie, Prinses Ire
nelaan 88, Alphen a/d Rijn.
Te zien: tot 13 september. Opéningstij-
den: woe. t/m za. 12-17 uur, vrij. tevens
19-21 uur
Alphen aan den Rijn
De Alphense STAA-galerie heeft
ter afsluiting van een serie zo-
merexposities een presentatie
gemaakt van werk van bij deze
stichting aangesloten medewer
kers. Het is een tentoonstelling
als een mozaïek, zoals stock-of
groepstentoonstellingen wel va
ker slechts uit een bundeling
van losse werken bestaan. Zo
veel kunstenaars, zoveel disci
plines, stijlen en kwaliteit.
Meer dan 10 medewerkers
hebben met hun werk een
plaatsje aan de wand of in de vi
trines kunnen veroveren. Daar
naast zijn er nog de mappen en
rekken met het overige werk.
Niet altijd was ik het eens met
de selectie die gemaakt is. Van
Marianne Meester bijvoorbeeld
drie niet zeer indrukwekkende
schilderijen aan de muur, ter
wijl er in de rekken wel zeker in
teressant werk van haar aanwe
zig is. Zo maakte zij twee dub
belportretten die met kop en
schouders boven al het aanwe
zige werk uitsteken: een prach
tige gouache van een man en
vrouw, dit keer niet in haar wil
de expressieve stijl, maar meer
ingetogen, realistischer en zacht
van kleur. En een expressionis
tisch dubbelportret van twee
vrouwen, dat qua compositie en
kleurgebruik opvalt.
Het bewijst weer eens de stel
ling dat je op basis van twee of
drie werken geen goed oordeel
van een kunstenaar kunt vor
men! Willem van den Broek is
een andere schilder die even ex
pressief met verf omgaat. Uit
zijn werk spreekt een intense
gevoelsbeleving, die zich goed
combineert met de primitieve
figuurtjes, de grove en de vette
lijnen en vaak heldere kleuren.
De onderwerpkeuze en compo
sities (het met enkele lijnen op
zetten van kleine figuren in een
groot wit vlak, bijvoorbeeld een
krab) lijkt Van den Broek afge
keken te hebben van Japanse
prenten.
Jan Cermak maakte een doek
dat flirt met graffiti, of zich er
juist tegen afzet. We zien een
bijl die inhakt op een stuk met
verfspuit behandeld materiaal.
Naast de verschillende schilder
en tekenstijlen, de keramische
objecten van Titia Stavler en
textielwerkstukjes van Lon
Blom ontbreekt ook de fotogra
fie op deze tentoonstelling niet.
Jan van Rijn vertegenwoordigt
dit medium met twee grote be
werkte polaroids. De foto's zijn
's avonds genomen bovenaan
de bekende 'buiten'roltrap van
het Centre Pompidou in Parijs.
Van Rijn gaf door bewerking
van de polaroids verschillende
accenten aan, tekende als het
ware de contouren in metaal
achtige tinten. In de eerste foto
wordt de structuur van het ge
bouw geaccentueerd, terwijl bij
de andere de nadruk meer op
de mensen, de bezoekers van
het Centre ligt.
GRONINGEN GPD
De rust in het Groninger Muse
um lijkt enigszins teruggekeerd.
Directeur Frans Haks en het
museumbestuur hebben, na di
verse overlegronden deze zo
mer, vrede gesloten in hun al
maanden slepende 'geschil'
over de vraag welke organisatie
structuur het nieuwe, door de
Italiaan Mendini ontworpen
Groninger Museum moet krij
gen.
Het belangrijkste element van
de overeenkomst tussen direc
teur en bestuur is de benoe
ming naast Haks van een ge
meentelijke top-ambtenaar tot
interim directeur middelen.
Deze blijft in principe aan tot
het nieuwe Groninger Museum
klaar is. In die tijd moet hij on
der meer een organisatiestruc
tuur ontwerpen waarmee het
nieuwe, veel grotere museum
straks uit de voeten kan. Ook
moet hij een oplossing zien te
vinden voor de verstoorde ver
houdingen tussen directeur en
staf van het museum.
De gezamenlijke persconfe
rentie gisteren was het eerste
teken van leven van de strijden
de partijen in maanden. Frans
Haks dreigde in april van dit
jaar met ontslag, naar aanlei
ding van het zogenoemde
structuurplan van het museum
bestuur. Daarin werd voorge
steld naast Haks een zakelijk di
recteur te benoemen en ook de
verantwoordelijkheden tussen
Haks en de conservatoren beter
af te bakenen.
Haks, die tot dan toe de eind
verantwoordelijkheid had geëist
op alle terreinen, was furieus.
Hij sprak van 'een motie van
wantrouwen' en noemde het
bestuursvoorstel 'een complete
uitholling van mijn functie als
directeur'. Van die dreigende
taal was gisteren geen sprake
meer. Haks vindt dat de kwestie
van de zakelijk directeur op een
voor hem bevredigende manier
is opgelost. Haks wordt name
lijk de voorzitter van de twee
hoofdige directie.
Vrijdag 30 augustus 1991 Redactie; 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASKIA STOELINGA Eindredactie: CONNY SMITS Vormgeving: SIMON DE GRAAF
„LEIDEN BAROKSTAD"
Dat is het streven van Erik
van Bruggen, cantorij-or-
ganist van de Waalse
kerk.
Een Barokfestival in Leiden. Erik van Bruggen, cantorij-
organist van de Waalse kerk aan de Breestraat droomt er
van. De Stichting Leids Barokfestival is al opgericht. In
gedachten zijn ook de concerten al gepland. Nu alleen
het geld nog.
Mozartsymfonieën staan op het
programma. En op 8 december
geeft de bekende clavenist
Gustav Leonardt een concert in
de Waalse kerk. Hij bespeelt het
clavecimbel, gemaakt naar een
voorbeeld van de beroemde in
strumentbouwer Gottfried Sil-
bermann. Voor beide projecten
zijn geldschieters gevonden.
De orgels in Leiden zijn vol
gens Van Bruggen echte barok-
orgels. „Dat komt omdat Leiden
altijd een arme stad is geweest
en daardoor nooit aan vervan
ging van die orgels is toegeko
men. Een geluk bij een ongeluk
dus. Óp dit moment zijn twee
orgels voor het festival goed te
gebruiken. Het orgel van de
Hooglandse kerk (17de eeuws)
LEIDEN «SASKIA STOELINGA
„Dat laatste, geld, ja, dat is heel
belangrijk". Toch ziet Erik van
Bruggen mogelijkheden. „Oude
muziek leeft. Kijk naar het festi
val dat Utrecht al tien jaar orga
niseert. Dat loopt uitstekend.
De Leidse orgels zijn bij uitstek
geschikt voor zo'n festival. Voor
;zowel publiek als sponsors
'.wordt het een aantrekkelijk pro
ject van internationale allure,
dat garandeer ik".
Dat hij geen luchtkastelen na
jaagt, bewijst het eerste concert
op 3 september. Als 'warming-
up' komt op 3 september The
Amsterdam Baroque Orchestra
onder leiding van Ton Koop
man naar de Pieterskerk. De
en het orgel van de Waalse kerk
(17de/18de eeuw). Het zou he
lemaal fantastisch zijn als het
orgel van de Lokhorstkerk (laat
18de eeuws) en de Pieterskerk
(17de eeuws) na restauratie ook
mee konden doen". Lyrisch
meldt hij dat de Pieterskerk een
heel mooi stadsorgel (als het
tenminste gerestaureerd is) be
zit. Op dat orgel kunnen de
werken van Sweelinck gespeeld
worden. En dat is zeldzaam.
Sterker zelfs, dat zou wel eens
een internationale doorbraak
van dat orgel kunnen beteke-
Authentiek
Van Bruggen gaat rustig, maar
ambitieus te werk. Hij streeft
een professionele aanpak na.
Begin dit jaar is de Stichting
Leids Barok Festival opgericht
met als doel het promoten en
organiseren van een jaarlijks
oude muziek festival. Het ac-
Erik van Bruggen: „Het zou helemaal fantastisch zijn als het orgel van de Lokhorstkerk (laat 18de eeuws) en
de Pieterskerk (17de eeuws) na restauratie ook mee konden doen". foto jan holvast
cent ligt hierbij op toetsinstru
menten uit de baroktijd en aan
sluitende perioden, waarbij de
uitvoering uitsluitend op
authentieke instrumenten of
copieën wordt gespeeld. Er is
een bestuur, waarvan Erik van
Bruggen deel uitmaakt, en een
comité van aanbeveling met na
men die er niet om liegen. De
Leidse Rector Magnificus Leer
touwer, mevrouw dr. Lam-
brecht-Douillez, ere-conserva-
tor Vleeshal te Antwerpen (be
roemde collectie oude muziek
instrumenten) en burgemeester
Goekoop, om maar eens wat
personen te noemen, staan ach
ter de plannen.
De organist van de Waalse
kerk is op de hoogte van het be
staan van een andere stichting.
De Stichting oude muziek en
theater in Leiden. „We zullen
daar zeker samenwerking mee
zoeken. Zij hebben leuke kleine
projecten".
"Naast de oude instrumenten
als een clavichord, clavecimbel,
orgel en piano forte, wil Van
Bruggen bij het uitnodigen van
muzikanten voor het festival
zich ook richten op nieuw op
gezette barokensembles. „Het
barst van de talenten in Neder
land. Naast de bekende namen
moeten deze jonge mensen ook
een kans krijgen". Hij preekt
hier voor eigen parochie. Van
Bruggen is ook bezig met de op
richting van een eigen Leids en
semble. En dat gaat zeker luk
ken. „De repetities zijn al be
gonnen".
Lakenfeesten
Even terug naar het festival. Van
Bruggen: "De datum is nog niet
bekend. We denken aan het
voorjaar, maar een beslissing
daarover moet nog worden ge
nomen. Met deze eerste twee
concerten hopen we een beetje
naam en nog veel meer spon
sors te krijgen". Leiden barok-
stad? „Zeker, ik denk dat we
over een paar jaar meer bezoe
kers trekken dan de Lakenfees-
/'/W/i/f/n
Trots, maar zenuwachtig begeleidt de Lissese makelaar Harry Mens (rechts) de Italiaanse tenor Luciano Pavarotti bij zijn aankomst op Zestienho
ven. Pavarotti zal, als zijn stem het toelaat tenminste, zondag optreden in Ahoy. foto anp
Pavarotti stond boven aan de
vliegtuigtrap, met spijkerbroek,
Schotse ruitpet, kleurige hals
doek en regenjas gekleed als
een bon vivant, hoewel een tik
keltje warm voor de tijd van het
jaar. Het zonnetje scheen, maar
de regenjas zat tot de bovenste
knoop dicht. In zijn keel, dat
kwetsbare miljoeneninstru
ment, was namelijk een kikker
tje neergedaald.
„Nee, niks ernstigs. Hij is
maar een heel klein beetje
schor. Voorlopig is het nog
steeds honderd procent zeker
dat hij zondagavond zingt in
Ahoy'", sprak makelaar en gele-
genheidsimpressario Harry
Mens geruststellend.
Maar zijn onzekere formule
ring en veelvuldig slikken ver
rieden dat ook bij hem de zenu
wen strak staan. Weliswaar
heeft hij zich voor meer dan een
ton verzekerd tegen het niet
doorgaan van 'het laatste con
cert dat Pavarotti zal geven in
Nederland', maar met afgelas
ting zoals in Kopenhagen wordt
nog steeds rekening gehouden.
Het tamboer- en trompetter
korps Ahoy' speelde het Itali
aanse volkslied met slechts zes
keer een valse noot, Vanessa gaf
een bos rode tulpen en iemand
die eruit zag als burgemeester
gaf de tenor onderaan de trap
een hand. Want toen Mens had
gehoord dat burgemeester Pe
per verhinderd was, had hij ge
roepen: „Bomt niet, als er maar
iemand met een ketting om op
Zestienhoven staat".
