Rtv show
'De nazit van..' hinkt te
veel op twee gedachten
Eindredacteur Sportpanorama vertrekt
'Een uur materiaal kost soms uren archiveren
Hilversum vanaf oktober
in de slag met RTL 4
Dinsdag 20 augustus 1991 Redactie: 023-150191/023-150192 JOLANDA OUKES GERARD VAN PUTTEN REINA VAN POPPELEN Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
STARDOM
Er komt waarschijnlijk een spe
ciale versie van het koppel-prot
gramma Op Goed Geluk voor jon
geren tussen de tien en twaalf
jaar. Producent De Mol past de
zaken wel aan: de vragen zullen
geen seksuele toespelingen heb
ben en de winnaars mogen een
paar dagen naar een pretpark.
Regisseur Thys Ockersen is bezig
aan een film over zijn jeugdidool
Roy Rogers. Deze zingende cow
boy was in de jaren veertig en
vijftig samen met zijn paard Trig
ger de western-ster van het witte
doek. In de film komen Rogers
tegenspelers aan het woord en is
een verslag te zien van de jaar
lijkse Roy Rogers Dagen. De gen
teman-cowboy loopt inmiddels
tegen de tachtig maar zijn popu
lariteit is nog steeds ongekend.
Medisch Centrum West krijgt bin
nenkort te maken met een komi
sche tegenhanger. De AVRO
heeft namelijk de rechten ge
kocht van de Britse serie Only
When I Laugh. De omroep is van
plan daar een Nederlandse versie
van te maken.
MTV besteedt woensdag 21 au
gustus aandacht aan de formatie
Police. Precies acht jaar geleden
gaf het trio in het Sea Stadium in
New York een concert voor
70.000 mensen. Hun elpee Syn-
chronicity stodn toen al weken
op de eerste plaats in de Ameri
kaanse hitparade. Het succes
van de eerste drie albums zou
echter niet meer worden geëve
naard.
Irene Moors (Telekids en panellid
in Wie is Wie?) gaat in het najaar
samen met Carlo Boszhard (Gek
van de Week) een nieuwe spel
show presenteren. Nou ja,
nieuw? Niet echt, want het spel
is gebaseerd op het aloude bin-
gospel.
THEO DERSJANT GPD
Eindredacteur Ron Kroon zal per 1 oktober zijn
werk als eindredacteur van AVRO's Sportpanora
ma neerleggen. Kroon zegt tot dat besluit te zijn
gekomen „omdat ik geen briljante ideeën meer
heb over wat de AVRO nog moet doen aan sport
nu zoveel zenders al zoveel sport brengen". Free
lancer Kroon ontkent dat hij zijn contract niet zal
verlengen na 1 oktober omdat hij onenigheid zou
hebben met de AVRO over de sportprogramme-
ring.
„Ik vind wel dat je de sport-programmering van
de AVRO vanaf 1 oktober dun mag noemen. Aan
vankelijk stond Sportpanorama gepland op don
derdagavond om 18.30 uur. Nu is dat zaterdag
avond 18.30 uur geworden, dat is al beter. Het feit
dat ik wegga heeft meer met mezelf te maken. Ik
weet het gewoon niet meer. Er is al zoveel sport
op tv, via NOS, Eurosport, Sportnet en de buiten
landse zenders, dat je je terecht af kunt vragen
wat de omroepen nog aan sport moeten doen.
Het is vreselijk moeilijk geworden iets origineels
te bedenken."
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
„Er is in het verleden altijd veel
gemopperd op het archief. En inder
daad: we hadden ook niet veel paraat.
Maar we hebben ons inmiddels ontwik
keld in ons vak." (Ellen Douwes)
VARA start serie acteursportretten
Kunst serieus ne
men, en toch be
hoorlijke kijkcijfers
halen. Dat lijkt een contradic
tio in terminis. Zodra aan cul
tuur op een andere wijze aan
dacht wordt geschonken dan
met de quiz-formule, de bab
bel-opzet, of de standwerkers-
aanpak kun je er vergif op ne
men dat er vroegtijdig een
doek gaat vallen. De meeste
omroepen beginnen er zelfs
niet eens meer aan. Uit angst
om de concurrentieslag om de
gunst van de kijkers te verlie-
Zo ook de VARA. Toch kiest
de omroep van Marcel van Dam
- met dank aan het subsidiëren
de Stimuleringsfonds Neder
landse Culturele Omroeppro-
dukties - niet helemaal voor de
gemakkelijkste weg. Vanaf van
avond (Nederland 1, 22.40 uur)
laat de VARA Nederland nader
kennis maken met het werk en
de persoon van achtereenvol
gens Joop Admiraal, Renee Sou-
tendijk, Dora van der Groen,
Nelly Frijda, Porgy Franssen en
Rijk de Gooyer. Een wekelijkse
serie van acteursportretten, die
zowaar nog onderdeel van een
lange-termijnbeleid uitmaakt
ook. Vorig jaar bracht de VARA
zes portretten van beeldende
kunstenaars op de buis. Portret
ten van schrijvers zijn in voor
bereiding.
„We zijn bezig een oeuvre op
te bouwen", zegt eindredacteur
cultuur Sannette Naeyé. „Van
elk segment van de beroepscul
tuur willen we een stand van
zaken geven. We beogen een re
presentatief beeld van de totale
Nederlandse cultuur in dit tijds
gewricht te geven."
Babbelachtig
Grote ambities dus. Meer dan
zou je verwachten als je de bab
belachtige naam hoort die de
serie acteursportretten heeft
meegekregen: De nazit van....
Nazit is toneeljargon voor een
gezellig bedoeld onderonsje na
afloop van een première. Het
dualisme tussen titel en intentie
zou wel eens typerend voor de
hele serie kunnen zijn. Het
voorvertoonde portret van Joop
Admiraal (ex-Werkteater, en te
genwoordig acterend bij To
neelgroep Amsterdam) probeert
twee publieksgroepen te bevre
digen, en geeft beide niet het
volle pond. Mensen die alles
willen weten van de tumultueu
ze liefdesaffaire die Admiraal
negen jaar lang met Ramses
Shaffy heeft gehad, worden lek
ker gemaakt met wat sappige
details en anekdotes, maar echt
het fijne kom je er niet van te
weten.
Hetzelfde geldt voor de veel
kleinere groep die Admiraal als
acteur kent en bewondert: Je
merkt dat Margalith Kleijwegt
(interviews) en Renske Hedde-
ma (research) genoeg kennis
hebben, maar het blijft steeds
bij aanstippen. Admiraal geeft
onomwonden toe dat zijn grote
drijfveer tot acteren zijn bijna
ziekelijke hang naar aandacht
is. Het zou dramatischer en dus
indringender hebben gewerkt
als de kijker zelf deze conclusie
had kunnen trekken.
Regisseur Peter Oosthoek ver
telt dat uit de Betuwe afkomsti
ge Admiraal al op de Toneel
school iets had, wat maakte dat
zijn collega's hem wilden
koesteren. Het zou sterker heb
ben gewerkt als je dat zelf als
kijker had kunnen ervaren. Het
voortdurend onderbreken met
getuigenissen van vrienden
maakt dat je niet de kans krijgt
om je werkelijk te verplaatsen in
de verlegen en zacht pratende
Admiraal.
Persoonlijk
Volgens eindredactrice Naeyé
opereert een acteur op het
'scherpst van de snede'. Hij put
uit zijn innerlijk leven, maar te
gelijk moet hij er zich voor hoe
den dat zijn acteren niet al te
persoonlijk wordt. De makers
van de acteursportretten heb
ben volgens haar op een verge
lijkbare wijze het scherpst van
de snede opgezocht: het per
soonlijke van de acteurs belich
ten, maar wel zo dat het blijft
bijdragen tot een beter begrip
van het werk.
Eén deelneemster trapte daar
niet in. Dora van der Groen, de
moeder van het jongste Vlaam
se toneel, weigerde categorisch
mee te werken als er in haar pri-
vé-leven zou worden gewroet.
Ze wilde alleen over haar vak
praten: het acteren en het lesge
ven. Laat haar opstelling nu, de
makers zeggen het zelf, een van
de beste en meest persoonlijke
afleveringen hebben opgele
verd.
Acteursportret van Joop Ad
miraal. Uitzending, vanavond,
Nederland 1, 22,40 uur.
De VARA start met een serie acteursportretten. Joop Admiraal bijt het
spits af foto lex van rossen
Het NOB-beeldbandarchief draait op volle toeren
Overlappingen van
gelijke program
masoorten op de
drie publieke zenders horen
vanaf 1 oktober tot het verle
den. Dat deelt de Stichting
Ether Reclame mee aan adver
teerders. Omroepen op Neder
land 1, 2 en 3 hebben hun
zendschema's zodanig op el
kaar aangepast, dat onderlinge
concurrentie op het terrein
van gelijke programma's tot
het verleden behoort. Voorts
gaan omroepen eigen pro
gramma's in eikaars zendtijd
aankondigen.
Volgens een wervende folder
die de STER vorige week aan
adverteerders uitreikte over de
nieuwe programmering op de
drie Hilversumse zenders vanaf
1 oktober, hebben vooral de be
spelers van Nederland 1 (KRO,
AVRO en NCRV) gekozen voor
een verregaande vorm van inte
gratie en samenwerking. Een
gezamenlijk promotioneel be
leid en vormgeving van Neder
land 1 is in voorbereiding en
moet gefaseerd (vanaf 1 oktober
en vanaf 1 januari) worden in
gevoerd. Deze drie omroepen
hebben ook gekozen voor een
gezamenlijke programma-coör
dinatie, zoals ook al was voor
zien in het in de ijskast gezette
plan van NOS-voorzitter Max de
jong. Volgens de STER zal hier
door vooral Nederland 1 vanaf 1
oktober meer kijkers gaan trek
ken dan nu het geval is.
Op deze zender zal vanaf 1
oktober 's middags vier keer per
week Service Salon te zien zijn
en zes keer per week het spelle
tje Boggle. Van half zeven tot
zeven uur is er op deze zender
'lichte kost' te zien. Na zeven
uur is het tijd voor spelletjes en
licht informatieve program
ma's. De drie omroepen zullen
de?e winter veel speelfilms (Fa-
tal Attraction, James Bond-se-
rie, The Deer Hunter, Top Gun)
inzetten, die onlangs in een me-
ga-deal bij MGM werden aan
gekocht. Naast deze films zullen
er ook splinternieuwe program
ma's te zien zijn als Villa Borg
hese en de miljoenenproduktie
Zomer '45, een dramaserie die
momenteel wordt opgenomen.
Op de late avond zullen de '1-
omroepen' onder meer het
spelletje Megabrein (vroeger:
Mastermind) uitzenden. Nieuw
zijn ook de detective Mancuso
en het programma De Stoel,
waarin bekende en onbekende
Nederlanders in eigen omge
ving hun verhaal vertellen.
Camera
Op Nederland 2 zal prime time
niet worden onderbroken voor
een journaal, 's Middags zijn er
op deze zender lichte program
ma's te zien met onder andere
de Kinderboekenweek, een spe
cial over kindervoetbal en het
programma De bal is rond. De
avonturen van het typisch Brit
se echtpaar George and Mildred
zullen op deze zender terugke
ren. Ook nieuw op Nederland 2
is Candid Camera van Dom de
Luis. Het Amerikaanse Banana-
split breekt in de VS alle kijkre-
cords. Voorts het nieuwe medi
sche programma Over mijn lijf,
een co-productie tussen TROS
en VOO.
De VARA begint deze winter
met een cabaretestafette met
shows van Toon Hermans, Fons
Jansen, Youp van 't Hek, Gerard
Cox en Frans Halsema. Nieuw
op Nederland 2 zijn de pro
gramma's Love Letters, Jaloe
zieën, Fun and Games, Geef
nooit op en Speight, met Rijk de
Gooier als de Nederlandse Ar
chie Bunker.
Volgens de STER moet de
nieuwe dramaserie van Veroni
ca, Take-off (over de wereld van
747's, stewardessen en cap
tains) de grote hit van dit win
terseizoen worden. Medisch
Centrum West en de- TV Show
keren eveneens terug. Nieuw op
Nederland 2 is ook het Man-
nenmagazine, dat gewijd is aan
mannen en hun hobby's.
HEINZ
E r liggen nog zo'n
L 100.000 uitzendban-
f den in de videotheek
van het NOB te wachten op in
ventarisatie. Op de dozen
waarin de banden worden be
waard, staat weliswaar een be
knopte beschrijving van de in
houd, maar daar is ook alles
mee gezegd: er is geen sprake
van een officiële, toegankelijke
beschrijving. Het gaat om uit-
zendbanden uit de jaren 1970
tot en met 1989. Door een fi
nancieel extraatje van de toen
malige minister van wvc,
Brinkman, waardoor extra ar
chivarissen konden worden
aangetrokken, is inmiddels een
begin gemaakt met de inventa
risatie.
Archivaris informatieve pro
gramma's, tevens groepsleider
Ellen Douwes praat nuchter en
zakelijk over het fors verwaar
loosde verleden. De zaakjes uit
de recente uitzendgeschiedenis
zijn immers heel veel beter voor
elkaar. „Tegenwoordig archive
ren we vandaag wat gisteren is
uitgezonden. Een unieke ser
vice", zegt Ellen Douwes trots.
„Er is in het verleden door onze
klanten, de zendgemachtigden,
altijd veel gemopperd op het ar
chief. En inderdaad: we hadden
ook niet veel paraat. Maar we
hebben ons inmiddels ontwik
keld in ons vak."
De archivarissen van het NOB
zijn verdeeld in vier groepen:
de tijd die eraan besteed kan
worden. Ellen Douwes: „Voor
een 'gemakkelijk' programma
als Zeg 'nsAaa... staat voor één
uur bandmateriaal twee uur ar
chiveren. Voor een moeilijk pro
gramma als een ingewikkelde
documentaire ligt het anders.
Aan een uur bandmateriaal be
steden we zeven uur archive-
Om de klanten zó goed mo
gelijk van dienst te zijn werkt
het NOB-archief in 'ploegen'.
Het archief is geopend van half
9 's ochtends tot 10 uur 's
avonds. In de weekeinden is het
archief open van 10 uur 's och
tends tot 10 uur 's avonds.
Snelheid
René Scherrenberg is groepslei
der actueel (waaronder Journaal
en actualiteitenrubrieken wor
den verstaan). De service van
deze groep staat in dienst van
met name het Journaal en de
actualiteitenprogramma's. Snel
heid is het sleutelwoord van het
werk van deze groep archivaris
sen. Er is dagelijks een zeer in
tensief contact met de Journaal-
redactie. Scherrenberg: „Iedere
ochtend selecteren archivaris
sen materiaal uit de Eurovision
nieuwsuitzendingen en de Jour
naals van de dag ervoor. Dit
materiaal wordt zo snel moge
lijk bewerkt en in de tekstbank
opgeslagen. Het moet eigenlijk
meteen weer opvraagbaar zijn.
Het definitieve archiveren doen
we later. Eén archivaris is per
manent beschikbaar voor de
Joumaalredactie." Uiteraard
hebben brandende actualiteiten
als de Golfoorlog, begin dit jaar,
en de crisis in Joegoslavië hun
weerslag gehad op de werkdruk
van de acrchivarissen. „Er is in
die periode veel extra materiaal
bijgekomen", zegt Scherren
berg.
Complete Journaals worden
niet dagelijks, maar wel regel
matig opgenomen om te wor
den gearchiveerd. Er is simpel
weg geen mankracht beschik
baar om ook dat materiaal nog
eens apart te bewerken. Scher
renberg; „Er is nu eenmaal
meer vraag naar korte shots en
reportages, dus we moeten on
ze prioriteiten stellen. Uitzon
dering is de Golfoorlog. Daar
van is alles opgenomen. Ook
wanneer het Journaal een ander
decor en 'leader' heeft of een
nieuwe presentator wordt een
Journaal in zijn geheel opgeno
men. Zulk materiaal is met na
me heel waardevol wanneer la
ter nog eens een studie wordt
verricht, bijvoorbeeld aan de
universteit, naar Journaals door
de jaren heen."
Ook het beheren en archive
ren van Polygoon-materiaal be
hoort sinds 1984 tot de taken
van het omroep-archief. Een
zeer groot deel van dit oude
materiaal (daterend uit de jaren
twintig) is niet of slechts ge
brekkig gearchiveerd. Een indi
catie te geven van de enorme
tijd, die een goede archivering
van Polygoon vergt: voor een
uur Polygoon-materiaal staat 25
uur archiveren.
Scène uit de James Bond-film Dr. No. KRO, AVRO en NCRV hebben
gezamelijk het hele 007-oeuvre aangekocht. foto archief
een groep voor het Journaal en
andere actualiteiten, eentje voor
praatprogramma's en docu
mentaires, een derde voor
kunst-, amusements-, sport- en
educatieve programma's en
tenslotte een groep die gaat
over het historische filmmateri
aal (onder andere Polygoon). Ie
dere groep telt tien archivaris
sen. De klanten van het archief
zijn voornamelijk de zendge
machtigden, die zeer regelmatig
en graag gebruik maken van ar
chiefmateriaal. Een recent voor
beeld daarvan is de 'hausse' in
nostalgische programma's, ge
baseerd op oud tv-materiaal.
Steekproeven
Overigens is lang niet al het ou
de materiaal zonder meer goed
bruikbaar. Ina van der Brug, lei
der van de groep kunst en amu
sement, vertelt dat er regelma
tig steekproeven worden ge
daan naar de kwaliteit van de
bewaarde banden. „Na een
aantal jaren blijkt dat het ene
merk banden beter blijft dan
het andere. Dat is heel pijnlijk.
Soms ontdekken we dat de
band zelf nog wel goed is, maar
dat het plastic van de doos
waarin de band wordt bewaard,
ontbindt en in de band druppelt
waar het een chemische reactie
veroorzaakt. De band is dan als
nog volstrekt onbruikbaar."
De archivarissen van het NOB
hebben, afhankelijk van het ty
pe programma dat gearchiveerd
moet worden, een richtlijn voor
Er liggen nog zo'n 100.000 uitzendbanden in de videotheek van de
NOB te wachten op inventarisatie foto kastermans
