Binnenland
Sofinummer
wapen tegen
werkloosheid
PvdA'ers willen Van
der Louw als voorzitter
Eiland Rottumeroog toch onderhouden
Grootmoeder ontkent elke
betrokkenheid bij incestzaak
Geen kunst
op kerkhof
Woensdag 14 augustus 1991
Redactie. 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (chef. PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: CLARA KEMPER
3
DE VAKBONDEN drei
gen de directie van de Ci
tibank in Amsterdam met
acties over de aangekon
digde ontslagen
Algemeen Nederlands
(ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Studentenbond opent klachtenlijn
De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) heeft een klachten- en
vragenlijn voor studenten geopend. Mensen met vragen over
onder meer studiefinanciering kunnen sinds gisteren op tele
foonnummer 030-313029 terecht. Studenten die bellen zullen te
woord worden gestaan door mede-studenten, die hen zo nodig
naar andere hulpverleners doorverwijzen. De LSVb vindt de
klachtenlijn nodig omdat het stelsel voor studiefinanciering het
komend studiejaar ingrijpend verandért.
WD wil hoorzitting over ereschulden
De WD wil organisaties van Indische Nederlanders en slachtof
fers van de Japanse bezetter in de Tweede Wereldoorlog de gele
genheid geven hun grieven over de kwestie van de Japanse Ere
schulden naar voren te brengen ten overstaan van de Tweede
Kamer. WD-kamerlid Wiebenga heeft gisteren voorgesteld om
een speciale hoorzitting voor dit doel te houden. Premier Lub
bers heeft deze week ook al voorgesteld om een gesprek te hou
den met Indische Nederlanders.
Ontuchtpleger hoort vijf jaar eisen
De officier van justitie bij de rechtbank te Breda heeft gisteren
vijfjaar cel geëist tegen een 69-jarige man uit Kaatsheuvel. De
man wordt ervan verdacht jarenlang ontucht te hebben ge
pleegd met meisjes die bij hem pony kwamen rijden. De man
stond ook terecht wegens meerdere verkrachtingen van één van
die meisjes en een poging tot verkrachting. De slachtoffers wa
ren tussen tien en vijftien jaar oud.
Boot met illegaal gif aan de ketting
Een duweenheid van een Belgische rederij is maandag bij de
Volkeraksluizen (Willemstad) aan de ketting gelegd. De plaatse
lijke rijkspolitie te water heeft gisteren bekend gemaakt dat de
duwboot negen containers met gevaarlijke stoffen vervoerde
zonder de vereiste documenten en certificaten. De boot is giste
ren onder begeleiding naar de zeehaven Moerdijk geloodst, waar
de ongeveer honderd ton brandbare vloeistoffen, pesticiden en
vloeibaar gemaakte gassen worden overgeladen in vrachtwa
gens. Het illegale transport kwam aan het licht tijdens een routi
necontrole van de rijkspolitie.
Nogmaals poging met Amstelveenlijn
De Amstelveenlijn, de kwakkelende sneltramverbinding tussen
Amsterdam en buurgemeente Amstelveen, wordt half septem
ber weer in gebruik genomen. Vanaf deze week kunnen passa
giers bij wijze van proef al meerijden, maar veiligheidshalve blijft
een bus tot volgende maand achter de tram aanrijden om in ge
val van storing de passagiers te kunnen laten overstappen.
Steeds terugkerende technische problemen met de 'hoogwaar
dige' sneltrams die een investering van 180 miljoen gulden
vergden noopten de gemeenten in februari de verbinding al
na twee maanden te staken.
Keverplaag tast heidevelden aan
Ruim 95 procent van de heidevelden rond Nunspeet en Ermelo
is ernstig aangetast door het heidehaantje. Grote zwermen van
deze kleine bruine kevertjes hebben in totaal 1400 hectare heide
volledig vernield. Volgens de gemeente Nunspeet duurt het ze
ker twee jaar voor de heide zich weer helemaal heeft hersteld.
Zowel de kever als de larve voeden zich met de houterige sten
gels van de heideplanten. Hierdoor droogt de begroeiing uit.
ROTTERDAM KOR K
André van der Louw is bena
derd door Rotterdamse
PvdA'ers voor het voorzitter
schap van de partij. Deze week
zal bekend worden of Van der
Louw beschikbaar is. Het ge
west Rotterdam rekent op een
brede aanhaang in andere
PvdA-gewesten in het land.
Eén van de initiatiefnèmers
om Van der Louw te vragen
voor de opvolging van Marjan-
ne Sint, is het Rotterdamse
PvdA-raadslid Ruud van Mid
delkoop. Hij zat al in de ge
meenteraad toen Van der Louw
in 1974 burgemeester van Rot
terdam werd. Voor die tijd was
Van der Louw landelijk partij
voorzitter geweest.
Van Middelkoop Omschrijft
Van der Louw als iemand met
de juiste warmte en de betrok
kenheid, die een partijvoorzitter
moeten kenmerken. Het PvdA-
raadslid mist die kwaliteiten bij
de huidige voorzitter Sint.
Bovendien heeft de PvdA vol
gens hem behoefte „aan figuren
die niet zo nodig meer moeten.
Het is geen goed idee geweest
om carrièrepolitici in allerlei
prominente functies te benoe
men, want die willen nog zo
veel voor zichzelf in plaats van
voor de partij".
Van alle kanten wordt gez
inspeeld op het vertrek van
Marjanne Sint. Vooral haar on
bereikbaarheid tijdens haar va
kantie, tijdens de diepste crisis
die de PvdA ooit gekend heeft,
is slecht gevallen.
Op de vraag of Van der Louw
beschikbaar is, zegt Van Mid
delkoop dat hij daar op dit mo
ment nog niets over kan zeg
gen. Later deze week waar
schijnlijk wel. Van der Louw zelf
is voor commentaar onbereik
baar, zowel thuis als in zijn
Luxemburgse verblijf. Op zijn
werkadres, de Mediaraad in
Vergelijking computerbestanden
Het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid wil
dat de ministerraad voor Prinsjesdag (17 september) be
sluit of arbeidsbureaus de beschikking krijgen over het
sofinummer van werklozen. De bureaus krijgen daarmee
toegang tot de computerbestanden van sociale diensten
en bedrijfsverenigingen. Zo kan onder meer worden na
gegaan wie zich onttrekt aan de plicht zich als werkzoe
kende in te schrijven bij het arbeidsbureau. Dat kan lei
den tot een korting op de uitkering.
nFM ha Ar.amp lijk passend werk weigeren.
Zo vindt het departement dat
arbeidsbureaus ten minste eens
in de drie maanden ingeschre
ven werklozen moeten oproe
pen voor een gesprek, om te kij
ken wat de ingeschrevene heeft
ondernomen om werk te vin
den. Als er sprake is van 'ver
wijtbaar gedrag', dan volgt een
strafkorting op de uitkering, al
dus het ministerie. Verlenging
van de uitkering komt in gevaar
wanneer de werkloze niet komt
opdagen voor het gesprek.
Bijstandsgerechtigden moe
ten maandelijks een inkomsten-
briefje bij de sociale dienst inle
veren op grond waarvan hun
uitkering wel of niet wordt ver
lengd. Daarnaast moeten1 ze
aantonen welke pogingen ze
hebben ondernomen om be
taald werk te vinden.
Minister De Vries van sociale
zaken heeft het landelijk be
stuur van de arbeidsbureaus,
het CBA, geschreven dat er des
noods „financiële prikkels"
moeten komen om arbeidsbu
reaus die niet aan de maatrege
len meewerken te straffen.
Door bestandsvergelijking kun
nen de arbeidsbureaus verder
hun vervuilde bestanden scho
nen. Ex-werklozen die al lang
weer betaald werk hebben ge
vonden, staan nu nog vaak in
de bakken van het arbeidsbu
reau als werkzoekende geregi
streerd.
Het ministerie bepleit verder
een strengere aanpak van men
sen met een bijstandsuitkering.
Hun gegevens moeten op so
finummer door de sociale dien
sten worden vergeleken met al
lerlei andere instanties, zoals
bijvoorbeeld de Informatise
ringsbank om na te gaan of ze
behalve een bijstandsuitkering
ook studiefinanciering ontvan
gen.
Het ministerie wil rond Prins
jesdag een nota bestandsverge
lijking uitbrengen, waarover de
politiek dan snel moet beslui
ten. Het plan maakt deel uit van
een pakket voorstellen voor een
strengere aanpak van de werk
loosheid met hardere sancties
voor werklozen die herhaalde-
De bezettingsaktie van Rottu
meroog in april door Hendrik
en Jannie Toxopeus heeft suc
ces gehad. Het onbewoonde
waddeneilandje zal niet zonder
meer worden opgegeven, zoals
was voorgesteld door de directie
van Rijkswaterstaat in Gronin
gen.
Minister Maij-Weggen van
verkeer en waterstaat heeft in
principe besloten dat Rijkswa
terstaat minimaal onderhoud
aan het eiland blijft plegen. De
minister bracht gisteren een be
zoek aan het eiland.
Rottumeroog, dat in oostelij
ke richting, 'wandelt' en op den
duur in de Westereems ver
dwijnt, zal bij vportgezet onder
houd naar verwachting een
kleine honderd jaar langer kun
nen bestaan. Het onderhoud
aan Rottumerplaat wordt bij
wijze van experiment wel ge
staakt.
Toxopeus kwam in april als
zoon van de laatste strandvoogd
in het geweer togen de plannen
van Rijkswaterstaat. Hij zal
waarschijnlijk bij het onder
houd van het eiland betrokken
blijven. Er wordt een speciale
beheerscommissie ingesteld,
waarin alle betrokken overhe
den en belangenorganisaties
moeten samenwerken.
Het onderhoud zal vrijwel ze
ker mede door vrijwilligers
moeten worden uitgevoerd,
zoals in april was voorgesteld
door Toxopeus. Zijn aktie leidde
onder meer tot de oprichting
van de Stichting Vrienden van
Rottumeroog, waarbij volgens
hem inmiddels meer dan 350
donateurs zijn aangesloten.
Volgens Toxopeus is de Vere
nigde Spaarbanken bereid het
onderhoud voor 250.000 gulden
te sponsoren. Rijkswaterstaat
heeft voor het onderhoud jaar
lijks drie ton op de begroting
staan. De betrokken ministeries
hebben geen bezwaar tegen
sponsoring.
v
■to*»
Den Haag, deelt de receptionis
te mee dat Van der Louw pas na
15 augustus weer aanwezig zal
zijn.
Van der Louw, thans 58 jaar
oud, viel landelijk voor het eerst
op toen hij als redacteur van de
VARA-gids meewerkte aan 'Tien
over rood' waarmee Nieuw
Links in de PvdA zich profileer
de.
Hij was perschef van de
VARA, tot hij in 1971 in de
Tweede Kamer kwam en on
middellijk daarna voorzitter van
de PvdA werd. Van 1974 tot
1981 was hij 'burgemeester van
Rotterdam. Er werd zeer veel
aandrang op hem uitgeoefend
om toe te treden tot het tweede
kabinet-Van Agt. Hij werd mi
nister van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk: een
blauwe- maandag slechts, want
dat kabinet viel al snel. In 1983
werd hij voorzitter van de Rijn-
mondraad, tot de opheffing van
deze raad.
Daarna werd hij achtereen
volgens voorzitter van de sectie
betaald voetbal van de KIWB,
de stichting Platform Hoge De
finitie Televisie en de Om-
roepraad. Politiek verdween hij
uit beeld.
Van Middelkoop: „Je hebt
best kans dat we van sommigen
het verwijt krijgen dat het hele
maal niet zo briljant is om een
ouwe sok van stal te halen.
Maar André is met zijn staat van
dienst wel één van de meest er
varen types die we in de partij
hebben en hij is daardoor ook
wat bezadigder: hij kan boven
de partijen staan, boven de ver
schillende stromingen die de
PvdA verdelen".
„Het was heel lang onbe
spreekbaar bij ons om aan het
terughalen van oude leiders te
denken, maar bij andere partij
en heeft dat goed uitgepakt,
denk aan Van Mierlo, denk aan
het Wiegel-effect".
De tijd van studeren en tentamens nadert met rasse schreden. De introductiedagen op de meeste universitei
ten en hogescholen zijn in volle gang. In dit studieboekencentrum in Alkmaar liggen vijftienduizend pakket
ten met in totaal driehonderdduizend studieboeken klaar voor verzending. foto anp ruud hoff
Evenals vrijwel alle andere ver
dachten in de geruchtmakende
Rhedense incestzaak ontkende
ook de 68-jarige oma van de
slachtoffers gisteren elke be
trokkenheid bij het drama. „Ze
doen verdorie net of ik tien jaar
lang een hoerentent heb gehad.
Het zijn allemaal leugens", ver
klaarde de vrouw, al vanaf janu
ari in voorlopige hechtenis, voor
de Arnhemse rechtbank.
Samen met zes medever
dachten moest de Rhedense
zich gisteren verantwoorden
het op grove wijze seksueel
misbruiken van twee van haar
kleindochters. Grootmoeder
volgens de slachtoffers een
actieve rol in het geheel hebben
gespeeld en onder meer hebben
geholpen bij het vastbinden van
de meisjes, waarna ze door fa
milieleden en kennissen wer
den verkracht.
Volgens officier van justitie
mr. Denie gingen de geweldda
digheden zo'n tien jaar lang
door. „De schattingen van het
aantal verkrachtingen lopen uit
een van 800 tot 2000". Hij eiste
straffen variërend van een jaar
voorwaardelijk tegen de vader
ACHTERGROND
AMSTERDAM THEO HAERKENS
Illegalen hadden al recht op verblijfsvergunningen
De telefoon staat roodgloeiend bij het
ministerie van justitie in Den Haag. Tien
illegale vreemdelingen hebben onlangs
3) humanitaire gronden alsnog een ver-
ijfvergunning gekregen. Het kantoortje
van het Komitee Marokkaanse wao-
slachtoffers in Amsterdam, die de zaak
in de openbaarheid bracht, was gisteren
telefonisch zelfs niet meer bereikbaar.
Talloze illegalen die al sinds jaar en dag
in Nederland wonen en werken, willen
weten wat ze moeten doen om óók hier
te mogen blijven.
Het ministerie van justitie is terughoudend
met informatie. Het lijkt daardoor een
beetje op een kind dat verlegen wordt om
dat het maar vijf snoepjes heeft, terwijl de
hele klas wat lekkers wil. „We zijn niet zo
scheutig, want we willen geen valse hoop
wekken", aldus een woordvoerder.
„De mensen die nu mogen blijven, zijn bij
de 'regularisatie' in 1978 en 1980 tussen de
wal en het schip gevallen", vervolgt hij. „Ei
genlijk kwamen ze bij het verlenen van dit
algemeen pardon in aanmerking voor een
verblijfsvergunning. Door omstandigheden
kregen ze die niet. Intussen is hun situatie
veranderd."
Het ministerie werkte de afgelopen maan
den zeer nauw samen met het Komitee
Marokkaanse wao-slachtoffers in Amster
dam. Toch gaat het bij de tien gevallen niet
uitsluitend om Marokkanen of illegalen die
in de wao zijn beland. De samenwerking
met de organisatie was echter uniek.
Drie ambtenaren van het departement to
gen de afgelopen maanden acht achtereen
volgende maandagen naar het kantoortje
van het Komitee om daar ongeveer drie
honderd dossiers ddor te vlooien. Tachtig
dossiers werden nader bestudeerd en op
grond daérvan zijn de tien verblijfsvergun
ningen afgegeven. Voor deze aanpak werd
gekozen om de angst onder de illegalen
weg te nemen dat hun persoonsgegevens
onmiddellijk zouden'worden doorgesluisd
naar de Vreemdelingenpolitie.
Volgens het CDA-Tweede-Kamerlid Krajen
brink liepen de illegalen waar het hier om
gaat de legalisatie-operatie in 1978 volledig
buiten hun schuld mis. Hij fungeerde sa
men met PvdA-collega Buurmeijer als tus
senpersoon voor de illegalen bij de gesprek
ken met Justitie. „Sommigen hadden des
tijds te laat in de gaten dat ze voor legalisa
tie in aanmerking kwamen. Of ze waren net
op vakantie in het land van herkomst. An
deren hadden de pech dat hun werkgever
failliet ging of niet wilde meewerken aan de
legalisatieprocedure".
„Het gaat om mensen die jarenlang hebben
gewerkt, keurig belastingen en premies af
droegen. De samenleving had geen last van
ze. Integendeel: zij leverden, zoals dat offi-
ceel heet, 'een daadwerkelijke bijdrage' aan
de maatschappij", aldus Krajenbrink.
Na overleg met de gemeente en justitie ble
ken er mogelijkheden te zijn om de zaak
van mensen die soms al vijftien jaar illegaal
hier waren, opnieuw te bekijken. Net als het
ministerie van justitie wil Krajenbrink voor
komen dat het beeld ontstaat „dat wij pro
beren illegalen hier te houden". Wat hem
betreft wordt niet getornd aan het uitgangs
punt dat illegalen het land uit moeten:
„Maar in deze gevallen zou uitzetting niet
reëel zijn."
Het kamerlid vindt het moeilijk aan te ge
ven op grond van welke criteria besloten is
alsnog verblijfsvergunningen teverstrek-
ken. „Elk geval is anders. Je moet flexibel
inspelen op de persoonlijke situatie van de
mensen". Hij erkent dat de schijn van wille
keur snel is gewekt. Want waarom mag de
één wel blijven en de ander niet? „Maar er
is nu eenmaal geen scherpe meetlat, het
gaat om een combinatie van medische en
sociale factoren."
„Eigenlijk gaat het om een tragische club",
zegt de woordvoerder van justitie. „Hoewel
ze illegaal zijn, voelen we ons toch verant
woordelijk voor hen. Tenslotte hebben we
zelf de afgelopen jaren niet zo hard gelopen
om hen op te sporen en het land uit te zet-
van de slachtoffers tot vijf jaar
onvoorwaardelijk tegen een
oom van hen. Oma moet wat de
officier van justitie betreft een
jaar en negen maanden achter
de tralies.
In totaal vervolgt justitie veer
tien verdachten in de affaire,
merendeels familieleden van de
meisjes. Het seksueel misbrui
ken van twee van hen zou al op
ongeveer zesjarige leeftijd zijn
begonnen. Inmiddels zijn zes
andere betrokkenen door de
Arnhemse rechtbank veroor
deeld tot celstraffen van ander
half tot zeven jaar, onder wie de
moeder van de meisjes.
Zij stelde haar dochters min
of meer ter beschikking aan
mannen in de familie- en ken
nissenkring. De veroordeelden
hebben allen hoger beroep aan
getekend. Het openbaar minis
terie is op zijn beurt in appèl
gegaan tegen de vrijspraak van
een van de verdachten, een 45-
jarige oom uil Velp.
Slechts twee van de zeven
verdachten die gisteren terecht
moesten staan, bekenden hun
aandeel in de zaak. Een van hen
is een 32-jarige man uit Dieren,
die getrouwd is met een zus van
Bakkers bij
overval gewond
TERNEUZEN GPD
Twee bakkers zijn gisteren
zwaar gewond geraakt bij een
overval op een bakkerij-annex
winkel in Terneuzen. De twee
moesten met messteken wor
den overgebracht naar het zie
kenhuis. De daders ^van de ge
welddadige overval, een 34-jari
ge man uit Den Bosch en een
21-jarige man uit Terneuzen,
konden later worden aangehou
den.
De twee waren 's ochtends
via de achterzijde de bakkerij
binnengeslopen en troffen daar
de twee bakkers aan die aan het
werk waren. Onder bedreiging
van een mes eisten zij het geld
uit de kassa. Daarna werden de
twee bakkers gedwongen op de
vloer te gaan liggen. De gewa
pende overvaller begon in blin
de woede op de bakkers in te
steken. Eén bakker werd in rug
en borst gestoken, bij zijn colle
ga werd een long doorboord en
de luchtpijp afgesneden.
De gemeentepolitie van Ter
neuzen kon kort na de overval
op aanwijzingen van een getui
ge de twee daders aanhouden.
Ze bleken ook een uitzendbu
reau overvallen te hebben.
de slachtoffers. Hij gaf toe dat
hij z'n inmiddels achttienjarige
schoonzus bijna vier jaar gele
den heeft verkracht.
De gebeurtenissen die de
slachtoffers onder enorme psy
chische spanningen bij de poli
tie en de rechter-commissaris
hebben beschreven, tarten elke
beschrijving. Zo hebben som
mige verdachten bekend dat ze
een tientje voor de moeder van
de meisjes op tafel legden, elke
keer nadat ze hun behoefte
hadden bevredigd als dank voor
de bewezen diensten. In het bij
zijn van moeder en grootmoe
der zouden zich de meest per
verse gebeurtenissen hebben
afgespeeld.
Psychiaters en psychologen,
onder meer in het Pieter Baan
Centrum in Utrecht, hebben
zich de afgelopen maanden ge
bogen over de zeven verdach
ten. Enkelen van hen zouden
sterk verminderd toerekenings
vatbaar zijn. onder wie de 55-ja
rige in Arnhem wonende vader
van de meisjes. Tegen hem eiste
de officier van justitie dan ook
een voorwaardelijke celstraf.
De rechtbank doet op 27 au
gustus uitspraak.
KORTENHOEF.
P-GPP
Een omstreden kunstwerk van
beeldhouwster Tineke van Veen
staat niet langer op de blindcn-
tentoonstelling 'Aanraken Ge
boden' bij de Hervormde kerk
van Kortenhoef. Onbekenden
hebben gisteravond eigen
machtig de tien kelken met
bloemen verwijderd van hel
kleine kerkhof waar ze waren
neergezet. De kelken zijn onbe
schadigd in een bloemperk bij
het gemeentehuis gedeponeerd.
Het college van B en W van
de gemeente 's-Gravenland
waartoe Kortenhoef behoort
had al eerder gesteld dat het
kunstwerk niet op de begraaf
plaats mocht worden geplaatst.
Volgens de burgemeester zijn er
telefonische klachten binnenge
komen. Nu het kunstwerk al is
verwijderd, hoeft de gemeente
geen maatregelen te nemen.
Dominee Abma van de Her
vormde kerk, die al jaren ten
toonstellingen rond zijn ker or
ganiseert. zal bij B en W tegen
het besluit protesteren.
