Buitenland
Pessimisme
bij Israël
Massaal protest op Madagaskar
De Klerk wint weinig in Ventersdorp Catalaanse politie pakt
snelweg-bandieten op
Irak werkt nu wel mee
met atoominspecties VN
Tsjechen en Slowaken
verdeeld over referendum
'Turken bombardeerden burgers in Noord-Irak'
NIEUWSLIJN
Opnieuw grote bankfusie in VS
De Amerikaanse bankwereld wordt weer met een fusie tussen
twee grote banken geconfronteerd. Nadat Manufacturers
Hanover en Chemical Bank op 15 juli bekendmaakten samen te
gaan tot de op één na grootste bank in de Verenigde Staten, zijn
zij nu van deze plaats verdrongen door de gisteren aangekondig
de fusie tussen BankAmerica en Security Pacific. Alleen Citibank
is nog groter.
Explosies in Sovjet-arsenaal
In een arsenaal bij het Azerbajdzjaanse dorp Oeljanovk in het
zuiden van de Kaukasus, dicht bij de Azerbajdzjaans-Georgische
grens, is zaterdag brand uitgebroken, waardoor zich urenlang
explosies voordeden, waarbij tien militairen gewond raakten.
Door de ontploffingen werden ongeveer 40 onderkomens van
militairen in naastgelegen barakken beschadigd, alsmede 220
huizen in het naburige dorp Sadachly.
Sovjetunie erkent moord op Polen
De Sovjetunie en Polen hebben gisteren officieel bevestigd dat
in 1940 in de gevangenis van de KGB in Charkov duizenden
Poolse militairen zijn doodgeschoten en in een bos begraven.
Het persbureau Tass deed geen mededelingen over het aantal
doodgeschoten Polen.
Kuwayt pakt Iraakse soldaten op
Volgens de Kuwaytse pers zijn de afgelopen week in totaal 24
Iraakse soldaten in Kuwayt gevangen genomen. Vijf Iraakse sol
daten zouden zijn aangetroffen in een school, waar ze zich sinds
de bevrijding van Kuwayt, eind februari, verborgen hadden ge
houden. Afgelopen donderdag zouden 19 Iraakse soldaten door
het Kuwaytse leger zijn opgepakt kort nadat ze vanuit Irak het
land hadden weten binnen te komen.
Britse vechthonden krijgen muilkorf
Vechthonden zoals pitt-bull terriërs of Japanse Tosa's mogen in
Groot-Brittannië in het vervolg alleen nog maar gemuilkorfd en
aangelijnd worden uitgelaten. Het importeren van vechthonden
in Groot-Brittannië is met onmiddellijke ingang verboden. Be
halve muilkorven en aanlijnen bij het uitlaten moeten eigenaren
van vechthonden voor 1 december van dit jaar hun huisdieren
laten castreren of steriliseren. Bovendien moeten zij een speciale
verzekering afsluiten.
Doden bij felle gevechten El Salvador
Bij felle gevechten tussen het regeringsleger en rebellen in het
noorden en oosten van El Salvador zijn de afgelopen dagen ze
ker 32 doden en 30 gewonden gevallen. Een legerfunctionaris
deelde mee dat de gevechten uitbraken op een moment dat de
vredesonderhandelingen tussen het verzet en de regring in een
impasse is geraakt.
Delta Air neemt deel Pan Am over
De Amerikaanse faillissementsrechter Cornelius Blackshear is
gisteren na een drie uur durende hoorzitting akkoord gegaan
met het saneringsplan van Delta Air Lines voor de in surséance
van betaling verkerende luchtvaartmaatschappij Pan Am. Delta
Air Lines zal in totaal 1,7 miljard dollar op tafel leggen. In ruil
daarvoor krijgt Delta Air een flink deel van de activa van Pan
Am. Ook zal Delta Air Pan Am behulpzaam zijn bij de aangekon
digde afslankingsoperatie. Naast Delta Air waren ook United Air
lines en Trans World Airlines (TWA) voor Pan Am in de markt.
Le Monde: Vrijlating volgens plan
Israël hecht weinig geloof aan berichten dat de extremis
tische organisatie Hezbollah bereid zou zijn twee Israëli
sche soldaten vrij te laten. In ruil daarvoor zouden de
shi'ietische gevangenen in Israël en Europa moeten vrij
komen. De berichten in de westerse pers zijn gebaseerd
op de brief die de Britse ex-gijzelaar McCarthy aan VN- Vrouwen tijdens de begrafenis
sercretaris-generaal Perez de Cuellar heeft gegeven.
sleden die tijdens de rellen op Madagaskar zijn omgekomen
Volgens de berichten zou Hez
bollah het Internationale Rode
Kruis toegang geven tot de ze
ven in Libanon vermiste Israë
li's. Israëlische regeringsfunctio
narissen wijzen erop dat verte
genwoordigers van shi'itische
groepen in Libanon zoveel te
genstrijdige verklaringen afleg
gen dat de betrouwbaarheid
onmogelijk is vast te stellen.
De Franse krant Le Monde
noemt de vrijlating van sjeik
Obeid als belangrijkste eis van
Hezbollah. Obeid was geestelijk
leider van de shi'ieten in Liba
non, toen hij ruim twee jaar ge
leden door Israël werd ont
voerd. Volgens Le Monde ver
loopt vrijlating van westerse gij
zelaars in Libanon volgens een
afgesproken schema, waarover
de VS en Groot-Brittannië al
twee maanden met Hezbollah
onderhandelen.
Eerst zouden McCarthy en de
Amerikaan Tracy worden vrijge
laten. Nu is het de beurt aan Is
raël om Obeid vrij te laten.
Daarna volgt de ruil van 430 an
dere gevangenen in Israël en
Europa tegen de tien overgeble
ven westerse gijzelaars in Liba
non. Tenslotte komen de in Li
banon verdwenen Israëlische
soldaten aan bod.
Nieuwe acties tegen het bewind van president
Ratsiraka van Malagasië (op het Afrikaanse eiland
Madagaskar) hebben de hoofdstad Antananarivo
gisteren volledig lamgelegd. Honderdduizenden
mensen gingen de straat op en winkels en fabrie
ken sloten hun deuren.
De oppositie heeft zich tevens teruggetrokken
uit het overleg met de regering uit protest tegen
het gewelddadig optreden van het leger, dat vol
gens oppositieleiders afgelopen weekeinde aan ze
ker dertig mensen het leven heeft gekost. Volgens
het Rode Kruis zouden er 51 doden zijn, terwijl er
nog 50 mensen worden gemist.
Zo n 300.000 inwoners van Antananarivo trok
ken gistermorgen vroeg naar het Plein van de 13e
Mei om tegen het 16-jarige regime van Ratsiraka
te demonstreren en te waken over vijf gedode bur
gers die op het plein lagen opgebaard.
Voor het eerst in de al twee maanden durende
anti-regeringscampagne stonden ditmaal ook ge
wapende soldaten in de buurt van het plein opge
steld, terwijl ook hun aanwezigheid op andere
plaatsen in de hoofdstad duidelijk merkbaar was.
Winkels, banken en fabrieken sloten hun deu
ren, treinen en bussen reden niet en ook het inter
nationale vliegveld ging dicht. Veel bedrijven op
Madagaskar zijn als gevolg van de aanhoudende
stakingen op het eiland failliet gegaan, terwijl een
groot aantal arbeiders hun baan is kwijtgeraakt.
Zeker 100.000 werknemers, een vierde van het to
tale aantal mensen dat in de privé-sector werkt,
loopt het risico aan het eind van deze maand geen
salaris te krijgen.
VS ontdekken
wapensmokkel
naar Kroatië
In de VS zijn vorige week vier
mensen aangehouden die zwa
re wapens zoals Stinger lucht
doelraketten wilden smokkelen
naar nationalistische groepen in
de Joegoslavische republiek
Kroatië.
Een van de verdachten is een
Kroaat die in Chicago woont
Volgens een woordvoerster van
de Amerikaanse douanedienst
behoort hij tot een terroristische
beweging met de naam Otpor,
die onderdeel zou vormen van
het Nationale Verzet in Kroatië.
Otpor zou vermogende Kroaten
in de VS hebben afgeperst om
de wapenaankopen te kunnen
financieren. De organisatie
werkte vooral in de regio Chi
cago, waar zo n 30.000 Ameri
kaanse Kroaten wonen.
De vier liepen tegen de lamp,
nadat zij een 'undercover'
agent, die zich presenteerde als
wapenhandelaar, een aanbeta
ling hadden gedaan voor de
aankoop van wapens ter waarde
van 12 miljoen dollar. Ze bestel
den bij hem onder meer Stin-
ger-raketten, automatische ge
weren van het type M16 en
nachtkijkers.
Franse politie is
ex-premier Iran
De Franse politie is gisteren
twee van de drie mannen op
het spoor gekomen die worden
verdacht van de moord op de
voormalige Iraanse premier
Shahpour Bakhtiar, die in
Frankrijk in ballingschap leefde.
De 76-jarige Bakhtiar werd af
gelopen donderdag met door
gesneden keel aangetroffen in
zijn huis buiten Parijs. Ook zijn
secretaris, Fouroush Katibeh,
werd vermoord. De politie gaat
ervan* uit dat Bakhtiar en Kati
beh twee dagen eerder werden
vermoord door drie Iraanse
mannen, die bij hen op bezoek
waren.
Het ministerie van binnen
landse zaken meldde gisteren
moordenaars
op het spoor
dat een taxichauffeur twee
de verdachten "afgelopen
woensdag heeft vervoerd naar
de grens, van waar ze naar
Zwitserland of Italië kunnen
zijn uitgeweken.
De mannen, de 31-jarige Mo
hammed Azadi en de 32-jarige
Ali Rad Vakali, hadden volgens
het ministerie beiden een Turks
paspoort. De taxichauffeur her
kende de mannen zaterdag van
foto's in de krant. Over de derde
verdachte, Farqoum Boyer
Ahmadi, wiens oranje BMW
donderdag in het centrum van
Parijs werd aangetroffen met
bloedsporen, werd niets gezegd.
Bakhtiar, die de laatste premier
van Iran was voor de islami
tische revolutie van 1979, wordt
morgen in Parijs begraven.
CORRESPONDENT
De Catalaanse politie heeft het
afgelopen weekeinde acht Peru
anen aangehouden, die beho
ren tot een bende van snelweg
rovers. Deze bende heeft het
vooral gemunt op buitenlandse
toeristen. Drie van de Peruanen
werden aangehouden na een
wilde achtervolging door de
straten van het oude stadscen
trum van Barcelona, waarbij
een motorrijder werd aangere
den.
De arrestaties volgen na talrij-
JË ke negatieve berichten in de
fm buitenlandse pers over de vei-
m ligheid langs de Spaanse snel-
tfj wegen. Met name de pers in
l| Frankrijk heeft zware kritiek ge-
uit op de Catalaanse politie, na
de moord op een Franse toerist,
vorige week donderdagnacht.
De man lag met zijn vrouw en
twee kinderen in een kampeer
auto op een parkeerplaats langs
de nationale weg tussen l'Hos-
pitalet de l'Infant en Tarragona
te slapen toen hij door een ben
de werd beroofd en vermoord.
De Catalaanse overheid heeft
de arrestatie van de acht Perua
nen een bewijs genoemd dat de
lokale politie wel degelijk op
treedt tegen de snelweg-crimi
nelen. Omdat de slachtoffers
van zondag de daders inmid
dels positief hebben herkend, is
de kans groot dat het dit maal
tot een proces komt. Tot nu toe
was de politie steeds weer ver
plicht gearesteerde Peruanen,
die van roofdiefstallen werden
verdacht, vrij te laten, omdat
getuigen ontbraken of de da
ders niet positief herkend kon
den worden.
Aanhangers v
i militante rechtse groepering in Zuid-Afrika doen een aanval op de politie tijdens rellen in Ventersdorp
BAGHDADAP-Rtr de ^palingen van de VN moe-
ten worden vernietigd.
Irak verleent nu alle medewer- Volgens de VN-inspecteur be
king aan de VN-inspecties van schikt Irak nog maar over enke-
het Iraakse nucleaire wapenpo- le vaste raketlanceerinrichtin-
tentieel. Wolfgang Buttler, gen die moeten worden ont
hoofd van een VN-inspectie- manteld. Bij zijn weten zijn i
THE INDEPENDENT
In de bars van Ventersdorp, Boksburg en
tientallen andere rechtse steden in Zuid-
Afrika, zorgt de Aidsvraag of men redelij
kerwijs kan aannemen dat de zwarte meer
derheid van het land tegen het jaar 2000 is
verminderd altijd wel voor een levendige
discussie. Rugby, joden en homo's zijn de
andere favoriete gespreksonderwerpen.
Maar als het aankomt op serieuze politie
ke gesprekken, richt men zich telkens weer
op één vraag: wie moet het eerst worden
neergeschoten als de Boeren weer stevig in
het zadel zitten president F.W. "Pienk
Frikkie" De Klerk of de "communistische
terrorist" Nelson Mandela? Het antwoord
staat eigenlijk al bij voorbaat vast. De Klerk,
schuldig bevonden aan verraad van de
blanke bevolking, gaat er altijd als eerste
Daarom misschien is iedereen het er in
blanke politieke kringen over eens dat het
verkeerd was van De Klerk om afgelopen
vrijdag een toespraak te houden in Venters
dorp, het thuishonk van de Afrikaner Weer
standsbeweging (AWB) van Eugene Terreb-
lanche. In wat de bombastische Terreblan-
che beschreef als "een bloedbad" werden
drie AWB-leden gedood en meer dan 50
mensen waaronder ook politie-agenten
gewond.
Wat heeft De Klerk dan met zijn bezoek
aan Ventersdorp gewonnen? Verzekerd van
protesten van uiterst rechts bood het een
geschikte kans, in het licht van het recente
zogenaamde 'Inkathagate' schandaal, om
zijn gematigde en centrale rol in de Zuid-
afrikaanse politiek te onderstrepen; het
heeft duidelijk de boodschap overgebracht
bij het Afrikaanse Nationale Congres en zijn
bondgenoten dat te snelle politieke veran
dering het land blootstelt aan potentiële
Het 'Inkathagate' schandaal de rege
ring betaalde de Zulu-beweging Inkatha
geld om de bevrijdings- en anti-apartheids
beweging ANC te bestrijden had De
Klerks reputatie als integer man geen goed
gedaan. Het voorval in Ventersdorp zou zijn
geloofwaardigheid weer kunnen herstellen.
De Klerk heeft laten zien dat de politie actie
kan ondernemen tegen rechtse extremisten
met wie ze zouden sympathiseren. En op
de beschuldigingen dat hij diezelfde extre
misten heeft opgeruid om de hervormingen
te kunnen matigen heeft hij een antwoord:
"Kijk," kan hij tegen het ANC zeggen, "ze
zijn net zo gevaarlijk als ik altijd al gezegd
heb."
Maar heeft zo'n boodschap wel waarde?
Welhaast zeker niet. Als de gebeurtenissen
op vrijdagavond het geplande scenario had
den gevolgd, zouden er in navolging van
de talloze anti-apartheidsdemonstraties
van de laatste jaren, en andere AWB bijeen
komsten van de afgelopen maanden een
paar arrestaties hebben plaatsgevonden,
met gebruik van knuppels en veel traangas.
Dat er mensen bij zijn omgekomen had
niet te maken met geweld van blank tegen
blank, maar met de op ongelukkig tijdstip
aankomende minibus waarin vier zwarten
zaten en een lijkkist met een dode. Aanhan
gers van de AWB vielen de bus aan, waarna
de chauffeur ervandoor ging, en tijdens de
ze actie werden twee AWB mannen overre
den en gedood.
Er werden schoten afgevuurd op het bus
je en een derde AWB man werd door de po
litie doodgeschoten. Het was een uitzon
derlijke opeenvolging van gebeurtenissen,
die vermeden had kunnen worden als een
wakkere agent het busje een andere kant
had opgestuurd.
ten over te nemen, hebben de
Slowaakse politici wel gezegd
dat het land in de toekomst on
afhankelijk zou kunnen worden.
Petr Pithart, premier van de
Tsjechische republiek, riep de
Slowaakse leiders vorige week
op om „hun mening te bepa
len" over de vraag of het land
binnen de federatie moet blij
ven of dat het onafhankelijk wil
worden. De Slowaakse premier
Jan Camogursky zegt dat het
land voorlopig in de federatie
zal blijven, maar dat het rond
het jaar 2000 lid wil worden van
de EG als een onafhankelijk
land.
Tsjechische en Slowaakse lei
ders zijn het niet eens over de
vraag of een referendum over
de eenheid van het land nu voor
of na de parlementaire verkie
zingen van volgend jaar gehou
den moet worden.
Functionarissen van de grote
re Tsjechische republiek drin
gen er bij Slowakije steeds meer
op aan om een beslissing te ne
men over de vraag of het bin
nen Tsjecho-Slowakije wil blij
ven of een eigen weg wil gaan.
Terwijl de regering van Slo
wakije weigert om de separatis
tische ideëen van de nationalis-
team dat momen
teel in Irak is,
heeft dit gisteren
gemeld.
„De medewer
king van de Iraak
se regering is uit
stekend. Ze heb
ben ons nu alles
laten zien waar
in Irak ook geen Scud-
raketten meer.
Buttler zei dat zijn
team zondag een be-
Inspecteurs VN ?oek bracht
basis m het
krijgen super- gebergte, 150 km ten
kanon te zien r^eënTupeSon
van 50 meter lengte
staat opgesteld. Irak
hebben en meer gaf verleden maand
dan dat," aldus Buttler, die de toe dat het beschikt over zo'n
afgelopen dagen met zijn team superkanon, dat volgens wes-
bij zeven militaire installaties terse inlichtingendiensten in
onderzoek heeft gedaan. Naar staat is om nucleaire, biolo-
zijn zeggen werd daarbij slechts gische en chemische wapens af
een gering aantal wapens en in- te schieten over een afstand van
stallaties aangetroffen die onder honderden kilometers.
Turkse vliegtuigen hebben ver
leden week bij nun aanvallen in
het noorden van Irak burger
doelen gebombardeerd, zo heb
ben hulpverleners gezegd. Hun
woorden staan haaks op de ver
klaring van de Turkse regering
dat haar troepen alleen bases
hebben aangevallen van de
PKK, de Kurdische Arbeiders
partij, die strijdt voor een onaf
hankelijke Kurdische staat.
Naar eerst nu bekend is ge
worden hebben de hulpverle
ners het afgelopen weekeinde
van de Hoge Commissaris voor
Vluchtelingen van de VN (UNH-
CR) het advies gekregen het ge
bied te verlaten vanwege de
Turkse militaire acties. Een
functionaris van de UNHCR gaf
dat advies na een week van
Turkse aanvallen. „Normaal ge
sproken is de UNHCR niet de
eerst om te vluchten", aldus
Hagenbuchle Otto. „Maar on
der de omstandigheden geloof
ik dat we verstandig zijn ge
weest". De luchtaanvallen zijn
zaterdag gestaakt, zo is uit
Turkse militaire bronnen verno
men. Maar grondtroepen voe
ren nog zogenoemde schoon
maakacties uit.
Volgens Iraakse Kurden en
westerse hulpverleners zijn ver
leden week maandag, woens
dag en donderdag zes dorpen
aangevallen. De ernstigste aan
val was woensdag, toen het
dorp Khera Zouk het doelwit
was. Daarbij vielen 12 doden en
15 zwaargewonden, zo hebben
ziekenhuisfunctionarissen in
Diyanah verklaard. Eén van de
slachtoffers was de 40-jarige
Asia Temou, wiens been verbrij
zeld werd. Zij vertelde dat
woensdagochtend drie Turkse
helikopters rondcirkelden bo
ven het 200 zielen tellende
dorp. „Eerst dachten wij dat het
Amerikanen waren die voedsel
voor ons zouden afwerpen, dus
wij zwaaiden naar hen. Toen
begonnen zij ons te bombarde
ren". De aanval duurde onge
veer een half uur en drie van
haar kinderen raakten gewond.
Zowel westerse hulpverleners
als Kurdische functionarissen
betwijfelen of in het aangeval
len gebied guerrillastrijders van
de PKK zitten. „Wij werken al
maanden in dit gebied en ken
nen het redelijk goed", aldus
Otto. „Ik kan met zekerheid
zeggen dat Khera Zouk een bur
gernederzetting van Iraakse
Kurden is".
De Japanse premier Kaifu heeft er
gisteren in Peking bij Chinese lei
ders op aangedrongen dat ze de
mensenrechtensituatie in hun
land verbeteren, zodat hij andere
landen kan bewegen hun betrek
kingen met China te verbeteren.
Kaifu zei dat hij tegen premier Li
Peng had gezegd dat „de manier
waarop China zich met mensen
rechtenkwesties wil bezighouden,
duidelijk en begrijpelijk moet zijn
voor de wereldgemeenschap. Dat
is de manier waarop de status van
China in de wereldgemeenschap
kan worden verbeterd.
Kaifu op de foto in het midden
met de Chinese president Yang
Shangkun is voor een drie
daags bezoek in China.
Dinsdag 13 augustus 1991 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr),
International Press Service (IPS)Associated Press (AP), Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
