Buitenland
Perez bemiddelt in
kwestie gijzelaars
Ik voel me in staat de
100 meter sprint te lopen
Ook Jeltsin wil per
decreet gaan regeren
Goudgeld verdiend met mensensmokkel
Zagreb bereidt zich voor op tweede ronde
Afrikaners klaar voor
strijd tegen De Klerk
Maandag *12 augustus 1991 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
Edward Tracy in gesprek met Amerikaanse veiligheidsagenten die hem bij de Amerikaanse ambassade in Da
mascus beschermen tegen de opdringende meute journalisten. foto afp ramzi haidar
dat ook een vertegenwoordiger
van Hezbollah naar Genève zou
reizen voor overleg met Perez
de Cuellar.
Uri Lubrani heeft in het re
cente verleden een belangrijke
rol gespeeld in vrijwel alle ge
heime diplomatieke missies van
de joodse staat. Zo was hij de
drijvende kracht achter de
'Operatie Mozes', die eerder dit
jaar duizenden Ethiopische jo
den naar Israël bracht.
DAMASCUS GPD-AP-The Independent
Edward Tracy, een boekverko
per en schrijver die in oktober
1986 in Bayrut werd ontvoerd
omdat hij werd aangezien voor
een CIA-spion, is. vroeg in de
morgen op een Amerikaanse
militaire basis bij de Duitse stad
Wiesbaden aangekomen. De
Amerikaan werd gisteren in Li
banon vrijgelaten en naar de
Syrische hoofdstad Damascus
gebracht. In Wiesbaden onder
gaat hij een reeks medische on
derzoeken, voordat hij naar de
VS zal vliegen.
Tracy maakte na zijn vrijla
ting een vermoeide en wat ver
dwaasde indruk, maar leek in
goede lichamelijke conditie. „Ik
voel me in staat de honderd
meter sprint te lopen", verklaar
de hij tegenover de Syrische te
levisie. „Ik sta er verbaasd van
dat de wereld nog bestaat. Ik
.ben blij weer een boom te zien,
een vliegtuig te horen of een au
to."
Hij vertelde redelijk te zijn be
handeld en voldoende te eten te
hebben gekregen. Een of twee
maal per week kreeg hij een vi
deofilm te zien.
Tracy gaf geen informatie
over Joseph Cicippio, de Ameri
kaan die een maand eerder
werd ontvoerd en met wie hij
een groot deel van zijn gevan
genschap een kamer heeft ge
deeld. Ruim twee jaar geleden
dreigden hun ontvoerders beide
Amerikanen te doden, als wraak
voor de ontvoering door Israël
van de extremistische shi'ieten-
leider sjeik Obeid. Ze stuurden
zelfs een foto van een gehange
ne, die Cicippio moest voorstel
len. Later bleek de 'executie' in
scèene gezet in Cicippio nog in
leven.
De 'Organisatie voor Revolu
tionaire Rechtvaardigheid'
stuurde vrijdag een foto van Ci
cippio naar persbureaus in Bay
rut, een dag later gevolgd door
een opname van Tracy. Vanaf
dat moment werd rekening ge
houden met de spoedige vrijla
ting van een van de twee.
Gistermorgen werd duidelijk
dat het de ontvoerders ernst
was, toen de Fransman Jerome
Leyraud werd vrijgelaten. De
Fransman werd donderdag ont
voerd als protest tegen de vrijla
ting van John McCarthy.
Leyrauds ontvoerders dreigden
aanvankelijk hem te vermoor
den als er meer westerlingen
zouden worden vrijgelaten. Zijn
vrijlating lijkt er op te wijzen dat
binnen de groeperingen die ver
antwoordelijk zijn voor de gijze
lingen, de voorstanders van vrij
lating van alle westerse gijze
laars - nog tien - aan de win
nende hand zijn.
DE NIEUWE VIETNAMESE premier
Vo Van Kiet vindt de normalisatie van
de betrekkingen met China een van
de prioriteiten van zijn beleid, de vrij
dag aangetreden Kiet wil ook een
markt-gerichte economie in Vietnam
invoeren.
s International (UPÓ.
NIEUWSLIJ N Israël stuurt toponderhandelaar naar Genève
Na Frankrijk lijkt nu ook China bereidt te zijn het nucleaire non-
Proliferatieverdrag te ondertekenen. China had als enige van de
vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad nog niet beslo
ten het verdrag te tekenen. Het verdrag verbiedt de verspreiding
van technologie voor het maken van atoomwapens.
Poolse priesters vermoord in Peru
In het Peruaanse Andesgebergte zijn twee Poolse priesters dood
geschoten door de linkse terreurbeweging Lichtend Pad. De
twee waren vrijdag met twee plaatselijke functionarissen en een
non ontvoerd op 50 km ten westen van Huaraz, een stad in de
Andes op 275 km ten noorden van Lima. De non werd vrijdag
avond laat vrijgelaten, waarna zij naar Huaraz terugkeerde om
de autoriteiten van de moorden op de hoogte te stellen, aldus de
prefect van Huaraz.
Politie Seoul hindert betogingen
In Noord- en Zuid-Korea is vandaag een week van betogingen
en manifestaties begonnen die de hereniging van beide landen
dichterbij moet brengen. In de straten van de Zuidkoreaanse
hoofdstad Seoul werd vanmorgen echter een enorme politie
macht van ruim 10.000 man geposteerd die de door de Zuidko
reaanse regering verboden demonstraties moet verhinderen. De
regering beschouwt de demonstraties als een poging van het
noorden om in zuiden maatschappelijke chaos te veroorzaken.
Kohl: Verdere verhoging btw mogelijk
De Duitse kanselier Helmut Kohl sluit een btw-verhoging van 14
naar 16 procent op 1 januari volgend jaar niet uit. Dat verklaarde
de regeringsleider gisteravond in een tv-interview vanuit zijn
Oostenrijkse vakantie-oord. Het kabinet was overeengekomen
dat de btw met een procent omhoog zou gaan, maar in liberale
kring was al eerder een extra verhoging, in het kader van de Eu
ropese eenwording, bepleit, waarvoor het bedrijfsleven dan wel
compensatie zou moeten krijgen.
Elf doden bij demonstratie
tegen regering Madagaskar
FRANS VAN DEN HOUDT Rtr-AFP
De oppositie op Madagaskar
heeft naar aanleiding van de
dood van elf demonstranten de
bevolking gisteren opgeroepen
hun acties tegen het bewind
van president Didier Ratsiraka
op te voeren. De doden vielen
zaterdag toen veiligheidstroe
pen het vuur openden op anti-
regeringsdemonstranten die
zich op weg naar het presiden
tiële paleis hadden begeven.
De regering heeft ontkend dat
het leger op burgers heeft ge
schoten. In een eerdere verga
ring had de overheid laten we
ten dat haar troepen wel hard
moesten optreden omdat de
demonstranten hadden gewei
gerd uiteen te gaan.
Uit protest tegen het bloed
bad gingen in de hoofdstad An
tananarivo gisteren opnieuw
tienduizenden mensen de straat
op en riepenoppositieleiders
op tot meer demonstraties en
een algemene staking. De oppo
sitie beweerde voorts dat ook bij
anti-regeringsacties in de
noordwestelijke havenstad Ma-
hajanga zaterdag enkele doden
zijn gevallen.
De massale demonstraties te
gen president Ratsiraka die de
afgelopen twee maanden zowat
dagelijks Hebben plaatsgevon
den, zijn tot aan zaterdag steeds
zonder noemenswaardig ge
weld verlopen en Ratsiraka
heeft steeds verzekerd dat zijn
troepen nimmer op onschuldi
ge en ongewapende burgers
zullen schieten.
The Independent
De Russische president Jeltsin
heeft afgelopen weekeinde aan
gekondigd in zijn republiek het
presidentieel decreet te gaan in
voeren. Volgens Jeltsin is dat
noodzakelijk om hervormingen
door te voeren. Hij ontkende
dat hij zichzelf ontwikkelt tot
een Russische dictator.
Jeltsin was zich in het voor
jaar nog fel tegen vergaande be
voegdheden voor Sovjet-presi
dent Gorbatsjov. Als president
van de grootste Sovjet-repu
bliek krijgt hij echter te maken
met dezelfde politieke proble
men als Gorbatsjov. Het Russi
sche parlement wordt, net als
dat van de Sovjetunie, nog altijd
gedomineerd door de
nistischë partij, die vooral eco
nomische hervormingen tegen
houdt.
Om dat te voorkomen wil
Jeltsin vier adviesraden in het
leven roepen. Bovendien wil hij
gevolmachtigden naar de Russi
sche provincies sturen die al
leen aan hem verantwoordig
schuldig zijn.
Jeltsin kwam tot zijn besluit
na een bezoek aan de Siberi
sche olie-industie, vorige week.
Om de in elkaar gedonderde
olie-produktie weer op gang te
helpen, is het volgens Jeltsin
noodzakelijk ze snel mogelijk de
levensomstandigheden van de
arbeiders te verbeteren. Daartoe"
wil hij het traag werkende parle
ment omzeilen.
De Franse politie heeft een or
ganisatie van de Italiaanse maf
fia opgerold die enkele duizen
den Turken en Kurden naar
Frankrijk, Zwitserland en Duits
land heeft gesmokkeld.
In de eerste zes maanden van
1989 zouden meer dan duizend
mensen tegen betaling van
10.000 tot 20.000 gulden per
persoon uit Turkije zijn ge
smokkeld. Dit leverde de maffia
tussen de '700.000 en 1,5 mil
joen gulden op. Daarna zouden
duizenden andere mensen naar
Europa zijn gesmokkeld.
De route liep vanaf het Top-
kapi-busstation in Istanbul via
Bulgarije en Ljubljana (in Slove
nië) naar Triëst en Milaan in
Italië. Vandaaruit ging de reis
naar Frankrijk, Zwitserland en
Duitsland.
Tot aan Italië moesten de
mensen bijna 6000 gulden beta
len aan het busbedrijf 'Turak
Turism' dat was opgezet door
een voormalige Turkse com
missaris van politie. De man is
inmiddels voortvluchtig. Ook
moesten de vluchtelingen dui
zenden guldens neertellen
elke tussenpersoon
nisatie.
De tweede man in de organi
satie is gearresteerd. Hij had in
Frankrijk onder een valse naam
om politiek asiel gevraagd.
ACHTERGROND
CORRESPONDENT OOST-EUROPA RUNA HELUNGAG
Het staakt-het-vuren in Kroatië, v
niemand geloofde dat het langer dan enkele
uren zou standhouden, blijkt redelijk be
stendig, ondanks diverse schendingen
waarbij tot dusverre in totaal acht doden
zijn gevallen. Afgelopen nacht werden drie
Servische militairen gedood toen vliegtui
gen van de federale luchtmacht een weg
versperring onder vuur namen, 60 kilome
ter ten zuiden van Zagreb. Verder kwam af
gelopen weekeinde een cameraman van de
Kroatische tv om het leven, maar van
slachtpartijen zoals een week geleden is
geen sprake meer.
Het is tijd om de schade op te nemen en die
is groot. Complete dorpen in Slavonië en in
de streek rond de stad Glina liggen er volko
men verlaten bij, de luiken gesloten, de ge
vels vaak geblakerd en kapotgeschoten. De
bewoners, tienduizenden Serviërs en
Kroaten, zijn gevlucht naar veiliger oorden.
Aan Kroatische kant heeft de oorlog tot nu
toe 116 soldaten en 37 burgers het leven ge
kost, terwijl 282 soldaten en 122 burgers ge
wond raakten. De slachtoffers uit het Oost-
kroatische dorp Dalj, waar de beschieting
van het plaatselijke politiestation mogelijk
meer dan 80 militiemensen het leven kost
te. zijn daarbij nog niet geteld.
Aan Servische kant is het aantal slachtoffers
onbekend. „Wij hebben de traditie onze do
den niet te tellen", aldus een Servische
Als je de Kroatische tv mag geloven,
wordt er op dit moment volop gevoch
ten in de Servische gebieden van de re
publiek. Avond aan avond opent het
nieuws met beelden van zware schoten
wisselingen. En je moet goed opletten,
wil je dat regeltje onder aan het scherm
zien dat vermeldt dat de plaatjes reeds
enkele dagen oud zijn.
commandant. Mag zijn, maar het voorkomt
in ieder geval demoralisatie van de achter
ban, die zo in de waan blijft dat Serviërs
vrijwel onkwetsbaar zijn.
De Macedonische vertegenwoordiger in de
presidentiële raad, Vasil Tupurkovski, komt
op dit moment de rol van rondborstige vre
desengel toe. Al dagenlang doorkruist hij in
zijn staats-Mercedes en bewaakt door pant
serwagens Slavonië om in de crisishaarden
de handhaving van het staakt-het-vuren te
controleren. Onder zijn toezicht zijn inmid
dels de eerste van de naar schatting 200 we
derzijdse gevangenen uitgewisseld.
De vraag is ofTupurkovski er uiteindelijk in
slaagt echte controle in de regio op te zet
ten en bovendien de strijdende partijen aan
de onderhandelingstafel te krijgen. Zonder
nieuwe gesprekken kan het bestand niet
meer dan een tijdelijke zaak zijn.
De politici in Zagreb bereiden zich in ieder
geval voor op de tweede ronde van het ge
vecht. Afgesneden van de officiële wapen
handel is Kroatië dezer dagen bezig links en
rechts op de zwarte markt alle wapens op te
kopen die er te vinden zijn.
„We hebben geen internationale troepen
nodig. Als de wereld ons maar wapens
stuurt, dan vechten we de strijd zelf wel
uit", meent vice-premier Zdravko Tomac.
Als lid van de vroegere communistische
partij behoort hij tot de oppositieleden die
anderhalve week geleden in de nieuwe re
gering van nationale eenheid van Kroatië
een post kregen.
Volgens Tomac is het staakt-het-vuren niet
meer dan een adempauze die de Serviërs
en het Joegoslavische leger gebruiken om
zich voor te bereiden op een grote aanval.
In krijgszuchtige taal doet de nieuwe
Kroatische regering niet onder voor haar
voorgangster, maar er is toch een wezenlijk
verschil. „Wij zijn bereid tot maximale
compromissen", zegt Tomac. „We willen
met iedereen over alles praten. We zijn be
reid de Servische minderheid culturele, po
litieke en territoriale autonomie te geven.
We willen de regio Krajina als zelfstandig
gebied erkennen. We zijn slechts tot een
ding niet bereid: dat is een wijziging van de
grenzen, zoals Servië wil."
Leden van de Afrikaner Weerstands
beschermers met een scherpe punt i
betoging tegen president De Klerk.
PRETORIA AP
De leider van de Afrikaner
Weerstandsbeweging (AWB),
Eugene Terreblanche, heeft gis
teren gezegd dat de regering de
nationale veiligheid niet langer
kan waarborgen en dat zijn
aanhangers zich zullén voorbe
reiden op een strijd met zowel
de blanke autoriteiten als het
Afrikaans Nationaal Congres
(ANC).
Terreblanche zei dat de drie
doden en de tientallen gewon
den onder zijn aanhangers die
vrijdagavond vielen bij een tref
fen met de politie nieuwe con
frontaties onvermijdelijk maak
ten. „We bereiden ons voor op
de komende revolutie", aldus
Terreblanche op een persconfe
rentie in Pretoria. „We bereiden
ons voor op de strijd".
De doden en gewonden vie
len vrijdagavond in Venters-
dorp, op 130 kilometer ten wes
ten van Johannesburg, waar
president De Klerk een toe
spraak hield. Het was de eerste
keer dat pro-apartheidsactivis-
ten werden gedood bij een bot
sing met regeringseenheden.
Het incident kan voor diepe
verdeeldheid zorgen onder de
blanke Afrikaners over de af-
eweging gebruikten metalen arm-
m de politie te lijf te gaan bij de
foto ap john parkin
schaffing van de apartheid. Ter
reblanche eiste dat De Klerk
verkiezingen uitschrijft waaraan
alleen blanken mogen mee
doen, opdat de blanke minder
heid haar oordeel kan uitpreken
over zijn raciale hervormingen.
De Klerk is niet verplicht voor
1994 verkiezingen uit te schrij
ven. Hij zegt dat hij tegen die
tijd een nieuwe grondwet opge
steld wil hebben waarin ook de
zwarte meerderheid het kies
recht krijgt. Terreblanche zei
dat „de situatie slechter zal wor
den" en dat er oorlog zal ko
men, tenzij er verkiezingen voor
alleen blanken worden gehou
den.
De gewapende tak van het
ANC heeft gisteren een wapen
stilstand met de regering voor
gesteld waarop toezicht wordt
gehouden door de Verenigde
Naties, zo meldde het onafhan
kelijke Zuidafrikaanse persbu
reau Press Association. Het ANC
kondigde de aanbeveling echter
niet aan en maakte er geen mel
ding van op een persconferentie
na afloop van een driedaagse
bijeenkomst van de gewapende
tak van het ANC in het zwarte
thuisland Venda. Press Associa
tion gaf geen bijzonderheden
over het voorstel vrij.
Het Amerikaanse vliegdekschlp USS Midway is zaterdag aan zijn laatste
reis begonnen. Het 46-jaar oude schip heeft Japan verlaten, waar het de
laatste 18 jaar de marinebasis Yokosuka als thuishaven had. De Mid
way, die mede wegens bezuinigingen uit de vaart wordt genomen, zette
koers naar Hawaii. De taken van het schip in het Verre Oosten werden
overgenomen door de USS Independence, die vanuit San Diego op weg
is naar Japan.
De Midway lag tijdens de Golfcrisis meer dan drie maanden in het Mid
den-Oosten. Vanaf het schip voerden vliegtuigen ruim 3.300 vluchten
boven Irak en Kuwayt uit. De Midway was tijdens de Golfcrisis het eni
ge Amerikaanse vliegdekschip zonder menselijke of materiële verliezen.
foto ap kou sasahara
China tekent non-proliferatieverdrag
De Israëlische toponderhandelaar Uri Lubrani is onver
wacht naar Genève vertrokken voor overleg met VN-se
cretaris-generaal Perez de Cuellar over de gijzelaarskwes
tie. De ontvoerders van de westerse gijzelaars in Libanon
hebben Perez de Cuellar gevraagd te bemiddelen bij hun
vrijlating. Als blijk van goede wil lieten de ontvoerders
gisteren achtereenvolgens de Fransman Jerome Leyraud
en de Amerikaan Edward Austin Tracy vrij.
McCarthy, de Brit die donder
dag na ruim vijf jaar gijzeling
werd vrijgelaten.
Israël liet vrijdag al weten al
leen mee te werken aan een uit
wisseling van gijzelaars en ge
vangenen, als die ook betrek
king heeft op de zeven in Liba
non vermiste Israëlische militai
ren en drie leden van het Zuid-
libanese Leger (SLA), de onder
Israëls hoede opererende militie
CORRESPONDENT
sen brief aan Perez de Cuel
lar eisen de ontvoerders de vrij
lating van door Israël gevangen
gehouden Libanezen als losprijs
voor de tien overgebleven wes
terse gijzelaars. De brief, zes
dichtbeschreven vellen, werd
gisteren ii) Londen aan de VN-
topman overhandigd door John
in Zuid-Libanon. Minister van
defensie Arens zei vanmorgen
dat Israël eerst een teken van le
ven wil ontvangen, voordat
sprake kan zijn van een eventu
ele gevangenenruil.
Israël en het SLA houden on
geveer 350 Libanezen gevangen
of in gijzeling. Onder hen is
sjeik Abdel Karim Obeid, gees
telijk leider van Hezbollah (Par
tij van God), de overkoepelende
organisatie van shi'ietische ex
tremisten in Libanon.
Perez de Cuellar zei dat hij
bereid is naar het Midden-Oos
ten te vertrekken als hij daar
door de vrijlating van meer gij
zelaars kan bespoedigen. Van
daag overlegt hij in Genève met
de Israëlische diplomaat Lubra
ni. Het Kuwaytse dagblad Sawt
al-Kuwayt meldde vorige week
Fidel Castro vermaakt zich tijdens de Panamerikaanse spelen bij een basketbalwedstrijd van Cuba tegen de Verenigde Staten met de bekende
'wave'. FOTO AFP» O TORRES
