Buitenland
Israël wil alleen
gevangenen ruilen
Franse bewaking
Bakhtiar faalde
WELCOME HOME JOHN.
Cossiga op bres voor
leider Rode Brigades
Tedje van Es als redder van Servië
Zaterdag 10 augustus 1991
Vertalingen:
LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: WIM ENTIUS
DE VU F MENSEN wier lijken dinsdag in een bos bij
het Belgische Deloeil zijn gevonden, zijn met voorbe
dachte rade vermoord. De verdachte van de moord,
een 27-jarige Fransman, lokte zijn slachtoffers in een
hinderlaag om ze vervolgens dood te schieten. Dat
heeft het parket in het Noordfranse Valenciennes gis
teren verklaard.
NIEUWSLIJN
Generaal Norman Schwarzkopf, leider van het geallieerde leger tij
dens de Golfoorlog, is gisteren afgezwaaid. De 56-jarige vierster-
ren-generaal heeft een adviseur in de arm genomen om uit te zoe
ken op welke aanbiedingen uit het bedrijfsleven en de politiek hij na
zijn terugtreden zal ingaan. Schwarzkopf heeft een militaire carrière
van 35 jaar achter de rug. foto ap skip o-rourke
Bloeiende handel in vrouwen
Criminele bendes en corrupte functionarissen in China hou
den zich op grote schaal bezig met het ontvoeren en verhan
delen van vrouwen en kinderen. Vorig jaar zijn 54.000 ont
voerders opgepakt. Ondanks twee langdurige anti-misdaad
campagnes is het aantal ontvoeringen de laatste jaren dras
tisch toegenomen. Alleen al in de oostelijke provincie
Shandong zijn vorig jaar 14.000 vrouwen en bijna 8.200 kin
deren ontvoerd. Dewrouwen worden over het algemeen ver
van hun oorspronkelijke woonplaats te werk gesteld in huis
houdingen van alleenstaande boeren.
Voormalig astronaut Irwin overleden
De voormalige astronaut James B. Irwin, die in 1971 op de
maan wandelde en later dominee werd, is donderdagnacht
op 61-jarige leeftijd in Glenwood Springs in Colorado aan een
hartaanval overleden. Irwin, die al eerder problemen met zijri
hart had gehad, was in Colorado voor een congres van een
aantal christelijke groepen. Irwin zag zijn missie met de Apol
lo 15 als een religieuze ervaring en zei dat hij erdoor was ge
ïnspireerd om de High Flight Foundation op te richten, een
interkerkelijke evangelische organisatie.
Telefonische kliklijn in Berlijn
Het gemeentebestuur van Berlijn heeft gisteren een telefoon
nummer geopend waar burgers van de stad ambtenaren kun
nen aangeven die een kwalijke rol hebben gespeeld onder het
communistische bewind in de DDR. Van deze mogelijkheid
kunnen de Berlijners tot volgende week vrijdag dagelijks ge-
-bruik maken, aldus CDU-raadslid Hapel. Hij lichtte toe dat
het doel ervan is informatie te krijgen over personen die „een
belangrijke rol in het communistische onderdrukkingsappa
raat hebben gespeeld en nu hoge openbare ambten beide-
den".
Verkilling tussen Frankrijk en Iran
PARUS CPD-AP
De voormalige Iraanse premier
Bakhtiar blijkt niet donderdag,
maar al dinsdag in zijn woning
bij Parijs te zijn vermoord. De
Franse politie heeft bij de bewa
king van Bakhtiar blijkbaar ge
faald. Bij de klopjacht op drie
Iraanse verdachten is de bewa
king van de Franse grenzen ver-
scherpt, maar de kans is groot
dat die beslissing veel te laat is
genomen. Mogelijk waren de
moordenaars toen al ontkomen.
Bakhtiar werd al jarenlang be
waakt. Officieel was er dagelijks
contact tussen de 76-jarige oud
premier en de politie. Maar gis
teren werd bekend dat de poli
tie al sinds dinsdagavond niets
meer van Bakhtiar had verno
men. Hij werd pas .donderdag
vermoord gevonden, nadat zijn
zoon alarm had geslagen.
Bakhtiar kreeg dinsdag be
zoek van drie Iraniërs. Een van
hen was een goede bekende van
hem; de twee anderen blijken
pas enkele weken geleden te
zijn overgekomen uit Teheran.
De drie 's middags omstreeks
vijf uur bij Bakhtiar aangeko
men. Nadat ze hun identiteits
bewijzen bij de wachtpost voor
het huis hadden achtergelaten
en waren gefouilleerd, werden
ze toegelaten tot het huis politi
cus. Ongeveer een uur later ver-
Libanezen tegen vermiste Israëlische militairen
1 tlfll
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
Israël denkt er niet over Libanese gevangenen vrij te la
ten als de zeven in Libanon vermiste Israëlische militai
ren buiten een uitwisseling blijven. Volgens Uri Lubrani,
de Israëlische regeringscoördinator voor Libanon, is Is
raël evenmin van plan een gebaar te maken door een be
perkt aantal Arabische gedetineerden in vrijheid te stel
len.
contacten gaande tussen Israël
en Hezbollah ('Partij van God'),
de organisatie van extremisti
sche shi'ieten die de meeste
westerse gijzelaars en een aan
tal Israëlische soldaten in han
den heeft. Sinds mei van dit jaar
heeft de organisatie een nieuwe
leiding, die ernaar streeft Hez
bollah een minder radicale
naam te bezorgen zodat ze in
de nabije toekomst zal kunnen
deelnemen aan verkiezingen in
Libanon.
Volgens de Libanese bron is
Hezbollah bereid Israël inlich
tingen te verstrekken over de
gezondheid van zijn vermiste
militairen en eventueel verte
genwoordigers van het Rode
Kruis toe te laten, als Israël de
Libanese gevangenen en met
De Israëlische radio meldde gis
termiddag dat de regering het
door Jeruzalem gesteunde Zuid-
libanese Leger heeft gevraagd
veertig gevangenen te ontslaan
als een teken van goede wil.
Het Zuidlibanese Leger, de
door Israël getrainde en bewa
pende militie in Zuid-Libanon,
houdt samen met Israël onge
veer 350 Libanezen gevangen.
Lubrani zei dat Israël slechte er
varingen heeft met het eenzijdig
in vrijheid stellen van gedeti
neerden, omdat zo'n gebaar in
het verleden nooit is gevolgd
door actie van de andere kant.
Volgens Libanese bronnen
zijn er al geruime tijd indirecte
name de door Israël ontvoerde
sjeik Obeid, laat vertrekken. Ze
zouden dan willen beloven dat
de Israëliërs binnen enkele
maanden vrij komen. Op die
manier zou de indruk van een
uitwisseling worden voorko
men. Het lijkt echter onwaar
schijnlijk dat de Israëliërs bereid
zullen zijn de Hezbollah-leiders
op hun woord te geloven.
Tot zover onze correspon
dent.
Intussen hebben Libanese
functionarissen het publiek op
geroepen alle activiteiten te
rapporteren die tot de aanhou
ding van de ontvoerders van de
Fransman Jerome leyraud zou
den kunnen leiden. De ontvoe
ring is gisteren opgeëist door de
'Organisatie voor de Bescher
ming van Rechten van Gevan
genen', die zei ermee te willen
protesteren tegen de vrijlating
van de Brit John McCarthy door
de Islamitische Jihad. Zij be
zwoer Leyraud te zullen doden
als meer westerse gijzelaars
worden vrijlaten.
Het scorebord waarop De Vrienden van John McCarthy de dagen van zijn gijzeling telden, is gisteren door
een enthousiaste Britse voorzien van een welkomstwoord aan de donderdag vrijgelaten McCarthy, fotoap
nigel marple
Helmut Kohl zoekt het vertier in vakanties dicht bij huis. De Duitse kanselier die de weekeinden meestal doorbrengt in het landelijke Oggersheim
in Rijnland-Pfalz, struint deze zomer enkele weken door de weilanden van zijn buitenhuis bij de Wolfgangsee in Oostenrijk. Gisteren werd hij ge
kiekt tijdens een onderonsje met een rund. foto ap
trokken ze.
Uit de sectie op de lichamen
van Bakhtiar en diens secretaris
Fouroush Katibeh blijkt dat ze
dinsdagavond omstreeks zes
uur werden vermoord. De wa
pens die bij de moordpartij
werden gebruikt, een vlees- en
een broodmes, zijn in het huis
teruggevonden. De bewaking
van de Franse grenzen is echter
pas donderdag versterkt.
De moord op Bakhtiar en de
ontvoering van de Franse hulp
verlener Leyraud in de Libanese
hoofdstad Bayrut, hebben voor
een verkilling gezorgd in de be
trekkingen tussen Frankrijk en
Iran. De betrekkingen waren
sinds de Golfoorlog, waarin Iran
zich nadrukkelijk neutraal op
stelde, sterk verbeterd. De Fran
se president Mitterrand zou in
oktober als eerste westerse
staatsman in jaren een bezoek
brengen aan Teheran.
Iran is in de ogen van het
Westen samen met Syrië de
drijvende kracht achter de gijze
lingen in Libanon. Nu de eufo
rie over de vrijlating van de Brit
McCarthy vrijwel direct de kop
is ingedrukt door de ontvoering
van Leyraud, staat ook de
toenadering tot Iran ter discus
sie. Voor de Fransen is de
moord op Bakhtiar een extra
aanleiding om de contacten
met Teheran te bevriezen.
BELGRADO RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT
Hij ziet er uit als Tedje van Es, maar denkt
veel grootschaliger. Zijn handel bestaat niet
uit krakkemikkige, tweedehands auto's,
maar uit duizenden haast failliete bedrij
ven. Jezdimer Vasiljevic, lange bakkebaar
den, glimmend zijden pak met omgeslagen
brede overhemdsmanchetten en een gou
den pen in zijn borstzakje, is kind aan huis
bij de Servische regering. De kranten be
schrijven hem als redder van de natie.
Als Vasiljevic zijn zin krijgt, kent Servië
binnenkort geen staatsmonopolie meer,
maar een alleenrecht van Jugoskandic, een
im- en exportbedrijf dat vorig jaar met zijn
activiteiten begon en inmiddels druk bezig
is het Servische bedrijfsleven op te kopen.
Vasiljevic neemt de schulden van de faillie
te bedrijven over, op voorwaarde dat ze
gratis een 51 procent aandeel aan Jugos
kandic overdoen en absolute controle op
hun doen en laten aanvaarden.
Vasiljevic, een 'gewone arbeider' zoals hij
zichzelf omschrijft, heeft jarenlang in
Australië, Canada en de VS gewerkt. Hij be
gon als fabrieksarbeider, maar is inmiddels
opgeklommen tot financieel magnaat. Hoe,
dat legt hij niet nader uit.
Zijn methoden lijken op zijn minst niet
erg orthodox. Bij de Jugoskandic Bank, op
gericht omdat „van het Joegoslavische
banksysteem niets deugt", kun je geld wis
selen tegen een koers die je anders alleen
op de zwarte markt krijgt. Twee dagen ge
leden nog heeft Vasiljevic volgens eigen
heengereden met een koffer vol bankbiljet
ten, zoals ik dat gewend ben. Die heb ik
daar op tafel gelegd om die jongens uit te
betalen. Morgen zit de directie hier om
over overname te praten."
Met trots vertelt hij hoe hij het monopo
lie van de Servische suikerfabrikanten aan
flarden scheurt: „Ik importeer goedkope
suiker en ik heb toestemming om die op de
markt te brengen. Dan zullen we eens zien
hoe lang die heren in staat zijn het vol te
houden met die veel te hoge prijzen die ze
berekenen."
Dat een man als Valisjevic zo'n positie
weet op te bouwen, is. geeft hij zelf vol
mondig toe, alleen maar te danken aan de
rampzalige staat van de economie. Joego
slavië staat voor de totale ineenstorting.
Voor eind augustus wordt hyperinflatie
verwacht en voor de winter energietekor
ten en mogelijk voedselschaarste.
Wie in Belgrado in de winkels kijkt, kan
de eerste tekenen van de naderende ramp
al zien. Eten is er nog en de winkels hangen
vol modieuze zomerkleding. Maar westerse
importprodukten beginnen meer en meer
uit de schappen te verdwijnen. In de im
portwinkels van Philips, Siemens en Sony
gapen grote gaten in de rekken. Het is ge
woon een kwestie van aftellen tot de vesti
gingen worden gesloten: nog vier radio's,
zes tv's en drie mixers en dan zijn de voor
raden op.
Echt voelen doen de Joegoslaven het bij
de benzinepompen. Gewone benzine en
super zijn maar mondjesmaat te krijgen.
Uren in de rij staan is het devies. Zodra de
slang over de pomp wordt gehangen, weet
je als klant dat je het elders moet proberen.
Deze week verscheen een rapport van de
Joegoslavische Kamer van Koophandel,
waarin de rampzalige staat van de econo
mie op een rijtje werd gezet. Daaruit blijkt
overduidelijk dat het ook niet goed met
Joegoslavië zou gaan als er geen burgeroor
log was. maar dat de politieke situatie zeer
veel heeft bijgedragen om de ondergang te
versnellen.
De produktie is in de eerste helft van dit
jaar met 17 procent gedaald, de voorraad
buitenlandse deviezen is geslonken van 11
naar 4,6 miljard, voor eind dit jaar wordt
eèn werkloosheid van 20 procent voorzien,
de inflatie over de eerste zes maanden be
draagt 64 procent. En het wordt allemaal
nog erger, want de directe gevolgen van de
oorlog met Slovenië en Kroatië zijn nog
niet eens in de statistieken verwerkt.
Diplomatieke kringen voorspellen een
'Roemeense winter' voor Joegoslavië.
EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
De Italiaanse president, Fran
cesco Cossiga, heeft donderdag
gezegd dat de geestelijke leider
van de linkse terreurgroep de
Rode Brigades, Renato Curcio,
binnen een week kan vrijko
men. Cossiga wil Curcio, die al
16 jaar in een gevangenis in Ro
me verblijft en daar tot het jaar
2002 zou moeten blijven, gratie
verlenen. Cossiga zei dat de (so
cialistische) minister van justi
tie. Claudio Martelli, zijn initia
tief steunt.
Al enkele weken wordt in Ita
lië heftig gediscussieerd over
een eventuele vrijlating van
Curcio, naar aanleiding van een
brief die hij aan Martelli schreef.
In die brief vroeg Curcio niet
om gratie, maar om een 'poli
tieke oplossing' van het terroris-
me-vraagstuk. Hij wil dat de pe
riode van het terrorisme (vooral
de jaren '70, die ook wel de 'ja
ren van het lood' worden ge
noemd) als beëindigd worden
verklaard, „omdat de elemen
ten die destijds de ontwikkeling
van het terrorisme bevorder
den, nu niet meer bestaan".
Deze these heeft bij veel Itali
aanse politici weerklank gevon
den, en niet in het minst bij
Walesa wenst
ontslag van
bank-president
WARSCHAU Rtr
De Poolse president Walesa
heeft gisteren gelast dat Gr-
zegorz Wojotowicz, president
van de centrale bank, uit zijn
functie wordt ontheven. Dat
heeft het persbureau PAP ge
meld. Walesa wil dat het parle
ment de bankpresident de laan
uitstuurt vanwege „gebrek aan
voldoende toezicht".
Eerder maakte de openbare
aanklager in Warschau al be
kend dat de eerste vice-presi
dent van de centrale bank, Woj-
ciech Prokop, en zes anderen
top-functionarissen deze week
zijn gearresteerd in het kader
van een onderzoek naar om
vangrijke malversaties met
overheidsfondsen
De Poolse justitie begon op
18 juni een onderzoek bij de
centrale bank naar aanleiding
van aanwijzingen voor ernstige
financiële onregelmatigheden.
Het zou gaan om corruptie en
het uitgeven van ongedekte kre
dietgaranties en cheques.
Het gaat om het grootste fi
nanciële schandaal in Polen
sinds het land twee jaar geleden
begon met het overschakelen
van een centraal geleide econo
mie naar een markteconomie.
president Cossiga. De president
ziet een aanleiding om een
streep te zetten onder een tur
bulent verleden.
De staat is als overwinnaar uit
de strijd met het terrorisme te
voorschijn gekomen, aldus Cos
siga, en kan nu haar kracht to
nen door Curcio vrij te laten.
Cossiga zelf stond in die hete ja
ren '70 volop in de politieke
schijnwerpers. Hij was minister
van binnenlandse zaken toen
de Rode Brigades premier Aldo
Moro vermoordden. Nu pleit hij
bijna dagelijks voor de vorming
van een 'Tweede Republiek', die
het land kracht en waardigheid
geeft.
Maar familieleden van slacht
offers van de Rode Brigades zijn
fel tegen vervroegde vrijlating
van Curcio. Premier Andreotti
zei onlangs dat Curcio, „ook al
heeft hijzelf nooit iemand ver
moord, verantwoordelijk is voor
de begane misdaden". Voor het
verlenen van gratie is instem
ming van de gehele regering
nodig en dat lijkt voorlopig uit
gesloten.
CVSE bepleit
besprekingen
Joegoslavië
PRAAG/BELGRADO AP-Rtr-DPA
Het crisiscomité van de Confe
rentie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (CVSE)
heeft gisteren de strijdende par
tijen in Joegoslavië opgeroepen
binnen zes dagen vredesbespre
kingen te beginnen. Of er sanc
ties volgen als deze tijdslimiet
wordt overschreden, werd niet
gezegd. De kans daarop is klein,
aangezien elk CVSE-land, dus
ook Joegoslavië, zijn veto mag
uitspreken.
Het comité sprak zich eerder
al uit voor het sturen van enkele
honderden waarnemers om een
„werkzame wapenstilstand" in
Kroatië te bewerkstelligen. Ook
riep de CVSE de Europese Ge
meenschap op haar vredespo
gingen in Joegoslavië voort te
zetten.
Duitsland kondigde gisteren
aan de exportgaranties voor
Slovenië en Kroatië te herstel
len. Met deze stap kiest Duits
land eigenlijk voor erkenning
van de onafhankelijkheid van
deze twee republieken. Servië
krijgt de gunstige behandeling
niet, omdat Duitsland de Ser
viërs verantwoordelijk houdt
voor het conflict in Joegoslavië.
Servië besloot gisteren van de
weersomstuit herstelbetalingen
te eisen van Duitsland, wegens
de bezetting in de Tweede We
reldoorlog. Ook Bulgarije en
Hongarije moeten betalen,
meent het parlement in Belgra
do. dat de na oorlogse overeen
komsten die door Tito zijn ge
sloten ongeldig verklaarde.
