Binnenland
Ruzie in PvdA-gewesten
Wetsvoorstel moet politie helpen
om harde crimineel voor te zijn
'Broodroof treintaxi is een loze kreet'
WVC erkent diploma's
21 Poolse verpleegsters
Akkoord over minder lozingen op de Rijn
Woensdag 7 augustus 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOCAN RONALD FRJSART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPAAAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: CLARA KEMPER
3
Nog geen water
voor bedrijven
Bedrijven op twee industriege
bieden in Schiedam zitten in elk
geval tot vandaag nog zonder
drinkwater. Het nutsbedrijf
heeft de levering van water vori
ge week donderdag gestaakt,
nadat was vastgesteld dat het
water bacterieel was verontrei
nigd. Sindsdien is het gehele net
gechloreerd en doorgespoeld.
Uit onderzoek van monsters is
echter gebleken dat de veront
reiniging nog niet weg is.
De ontwikkelcentrales voor fotofilms maken overuren om alle vakantiekiekjes te kunnen venverken. Hier e*
beeld van de ontwikkelcentrale bij Kodak in Waddinxveen foto a
De krachttermen
gen aan het adres van de NS en
de dochteronderneming VOF
Treintaxi waren maandag tij
dens de blokkade van taxichauf
feurs' in Utrecht niet van de
lucht. Broodroof, collega's in de
goot trappen, concurrentiever
valsing en werkloosheid onder
veel chauffeurs. Hoe steekhou
dend zijn deze kreten?
Anderhalf jaar geleden be
gonnen in de middelgrote ge
meenten de eerste treintaxi's te
rijden. Acht dagen na invoering
van het treintaxi-project begin
1990, werd de tienduizendste
passagier geteld. Vorig jaar ver
voerden de treintaxi's in de der
tig middelgrote steden en om
liggende gemeenten een mil
joen reizigers. Momenteel na
dert het totaal aantal treintaxi
gebruikers de twee miljoen.
Begin 1993 bekijken de partij
en of de proef als geslaagd kan
worden beschouwd. In dit ge
val: of het project kostendek
kend is en zonder subsidies
voortgezet kan worden. Ook: of
het project de taxichauffeurs
geld oplevert en de NS er wijzer
van worden in de vorm van
meer treinpassagiers.
Directeur Blommers van Ne
derlandse Samenwerkende
Taxi-ondernemingen NST, die
samen met de NS het treintaxi
project beheert, bestrijdt dat de
treintaxi voor broodroof bij an
dere taxichauffeurs zorgt. „Uit
de eerste ervaringen, blijkt dat
broodroof een loze kreet is." In
Haarlem, waar Blommers
werkt, staan de gewone taxi's
zonder problemen naast de
treintaxi's bij het station. Vol
gens Blommers gaat er zelfs een
stimulerende werking uit van de
treintaxi's: „Want dreigende
concurrentie activeert".
De treintaxi valt wat Blom
mers betreft onder de categorie
'openbaar vervoer' en niet,
zoals tegenstanders het sma
lend noemen 'gesubsidieerd
taxivervoer'. „Mensen kunnen
niet meteen vertrekken maar
moeten tien minutep wachten.
Treintaxi's rijden om en ze ver
voeren meerdere mensen tege
lijk, die elkaar niet kennen. En
voor de terugreis moet de taxi
een uur van tevoren worden be
steld. Kortom: minder kwaliteit
dan de gewone taxi. Van werke
lijke concurrentie is geen spra
ke."
Blommers begrijpt weinig van
de opwinding. „In Den Haag is
zó hard geschreeuwd. Waarom
eigenlijk? Om vijftien extra ver
gunningen op een totaal van
negenhonderd. Als daardoor
problemen met werkgelegen
heid zouden ontstaan, wat ik
me niet kan voorstellen, dan
zijn de Nederlandse Spoorwe
gen trouwens bereid om de
consequenties te bekijken".
DEN HAAG THEO HAERKENS
De rijkspolitie in Castricum is er
afgelopen week in geslaagd de
ontvoering te voorkomen van
een welgestelde inwoner van
die plaats. Het beoogde slacht
offer, Klaas Molenaar, oud-top
man van witgoedgigant Wasto-
ria, is ondergedoken. Het drietal
dat de ontvoering beraamde is
niet aangehouden omdat dat
juridisch niet kan: ze hadden
immers nog niets misdaan.
Als het aan justitie ligt, veran
dert dat. Het ministerie is bezig
met een wet die voorbereiding
van misdrijven strafbaar stelt.
Het wetsvoorstel, dat nu bij de
Raad van State ligt, maakt het
mogelijk criminelen aan te pak
ken voor zij over de schreef
gaan. Het plan is echter zeer
omstreden omdat het ook de
vrijheid aantast van burgers die
geen kwaad in de zin hebben.
Niet voor niets wil het ministe
rie in dit stadium nog niets over
het voorstel kwijt.
Op dit moment kan de politie
alleen ingrijpen als criminelen
al zijn begonnen met het uit
voeren van een misdrijf. Bank
rovers moeten dan in feite al
met de nylonkous op het hoofd
en vuurwapens in de aanslag bij
de bank op de stoep staan. Tot
dat moment kunnen ze hoog
stens worden beschuldigd van
verboden vuurwapenbezit. Voor
politie en justitie een onbevre
digende zaak.
De mogelijkheden om vooraf
in te grijpen, zijn uiterst be
perkt. Volgens mr. Rutgers van
de universiteit in Leiden, die
werkt aan een proefschrift over
dit onderwerp, zijn er op dit
moment slechts drie rechts
gronden voor vervolging als een
misdrijf nog niet is uitgevoerd:
samenspanning die de veilig
heid van de staat bedreigt, geor
ganiseerde misdaad of handel
in hard-drugs.
Vijftien jaar geleden zijn en
kele Zuidmolu&ers veroordeeld
op grond van 'samenspanning'
omdat ze de koningin wilden
ontvoeren. Bij georganiseerde
misdaad is de staatsveiligheid
niet in het geding. Voordat de
rechter iemand dan kan veroor
delen, moet het bewijs op tafel
komen dat hij daadwerkelijk lid
is van een 'mafia-achtige orga
nisatie'. Dat bewijs vormt een
probleem.
In criminele kring worden af
spraken doorgaans niet in drie
voud op papier vastgelegd.
„Plannen smeden en situatie
schetsjes maken, is op zichzelf
niet strafbaar", verduidelijkt
Rutgers. „Zelfs als er wapens
zijn aangeschaft, weet je niet
zeker dat ze worden gebruikt bij
ontvoering of een bankoverval
Volgens de huidige wetgeving
was de politie - als ze al had ge
weten van de plannen van Ferdi
E., de ontvoerder en moorde
naar van Gerrit-Jan Heijn - niet
in staat geweest iets tegen hem
te ondernemen. E. deed alles al
leen en was geen lid van een or
ganisatie.
Het punt waar het allemaal
om draait is de uitvoering van
de plannen. Pas als het 'point of
no return' is gepasseerd, kan de
politie ingrijpen en ligt voor jus
titie de weg open om de dader
voor de rechter te brengen.
Maar wanneer is het zover? Te
lang wachten betekent dat er
doden of gewonden vallen.
In het wetsvoorstel dat justitie
aan de Raad van State heeft
voorgelegd, wordt het moment
waarop politie en justitie kun
nen ingrijpen naar voren ge
haald. Het is dan voldoende om
- aan de hand van situatieschet
sen, de aanwezigheid van vuur
wapens, getuigenverklaringen
en afgetapte telefoontjes - te be
wijzen dat er serieuze plannen
bestaan voor ernstige misda
den: diefstal met geweld,
moord, zware mishandeling en
ontvoering. Ook vervalt de eis
dat er sprake moet zijn van een
organisatie die criminele plan
nen beraamt.
De keerzijde is echter dat de
burger die niets kwaads in de
zin heeft, sneller verdacht is -
bijvoorbeeld omdat hij nog zo
laat op straat is - en dus door de
politie wordt lastig gevallen.
De Coomhertliga, de organi
satie die ijvert voor herziening
van het strafrecht, is niet geluk
kig met de plannen. „Deze uit
breiding van het strafrecht is
geen oplossing. Criminaliteit is
een maatschappelijk verschijn
sel dat je op een andere manier
moet bestrijden. Dit is symp
toombestrijding". aldus woord
voerder mr. I. Boek.
Volgens de rechtstheorie is
een poging tot moord minder
erg dan moord, maar wat moet
er dan gebeuren als een geplan
de moord niet doorgaat omdat
de politie ingrijpt? „Dan is er
niets gebeurd, de rechtsorde is
niet geschonden en er hoeft niet
te worden gestraft", aldus mr.
Boek.
Boek beseft dat deze theorie
niet opgaat bij de spijkerharde
georganiseerde misdaad. Maar
de redenering geldt volgens
hem wel voor jongelui die op
het verkeerde pad komen en
uiteindelijk met knikkende
knieën afzien van een geplande
roofoverval. „Wij willen even
min dat er banken worden be
roofd. maar waar begint de
dwang en eindigt de vrijheid?".
De heropening van de automarkt in Utrecht is gisteren rustig verlopen. Volgens de Utrechtse politie werden er slechts 1.000 auto's aangevoerd ir
plaats van de toegestane 1.500. Van overlast was geen sprake. Ook het aantal kooplustigen bleef binnen de perken foto a
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Spijkenisse wil metro-taxi invoeren
Spijkenisse gaat onderzoeken of er in die gemeente een metro
taxi kan worden ingevoerd. Het is de bedoeling dat metro-reizi
gers in die plaats, net als bij de trein-taxi, tegen een gereduceerd
tarief naar iedere bestemming in Spijkenisse kunnen worden
vervoerd. Het Rotterdamse vervoersbedrijf (RET) en de plaatse
lijke taxibedrijven staan niet onwelwillend tegenover dit idee,
dat is geopperd door wethouder Tegelaar.
Familie verwaarloost gehandicapte
De Heerlense politie heeft een 29-jarige geestelijk niet volwaar
dige man uit een huis in Heerlen gehaald. De man was geheel
verwaarloosd en had het pand minstens twee jaar, maar waar
schijnlijk nog langer, niet verlaten. Hij kreeg regelmatig eten van
zijn moeder en broer, maar zij bemoeiden zich verder niet met
hem. De man werd nooit gewassen. Het huis was volgens de po
litie 'een beestenbende'. De inval in de woning vond plaats na
tip.
Man maakt overvallers buit afhandig
Door alert optreden van een voorbijganger zijn twee gewapende
overvallers van een bankfiliaal in Wolphaartsdijk (Zeeland) gis
teren een deel van hun buit binnen enkele minuten kwijtge
raakt. Een fietser uit het dorp sprong de overvaller, die de buit
van 7.000 gulden in een tas bij zich had, bij het verlaten van de
bank in de rug. Tijdens het daarop volgende gevecht kwam een
groot deel van het geld op straat terecht. De overvallers wisten in
een gereedstaande auto te ontkomen. Via het kenteken kon de
politie later in Vlissingen drie verdachten aanhouden.
Leverpatiënten vragen om vergoeding
De Nederlandse Lever Darm Stichting en de Leverpatiënten Ver
eniging willen dat het Ziekenfonds het middel alpha interferon
2b gaat vergoeden. Dat is het tot nu toe enige middel tegen
chronische hepatitis B of C, ziekten, die de kans op levercirrose
en leverkanker aanzienlijk vergroten. Volgens de fabrikant, Es
sex, kan met het middel bij ongeveer 40 procent van de patiën
ten een blijvend resultaat worden geboekt. Het gaat om een
duur middel: de meeste patiënten betalen 9.000 gulden per zes
maanden.
Van de 24 Poolse verpleegkun
digen die het Academisch Zie
kenhuis van de Vrije Universi
teit (AZVU) naar Nederland
heeft gehaald, kunnen er 21 al
aan de slag. Hun diploma's vol
doen aan de Nederlandse eisen,
zo heeft het ministerie van wel
zijn, volksgezondheid en cul
tuur (WVC) gisteren bekendge
maakt.
De andere drie Poolse ver
pleegkundigen hebben niet vol
doende praktijkervaring. Of zij
die ervaring in Nederland kun
nen opdoen door hier stage te
lopen hangt volgens WVC af
van het Centraal Bureau voor
de Arbeidsvoorziening (CBA).
Dat moet dan de daarvoor be
nodigde tewerkstellingsvergun
ning afgeven. De Raad van State
bepaalde vorige week dat de
verpleegkundigen voorlopig aan
de slag kunnen, mits hun diplo
ma's voldoen aan de Neder
landse eisen. De verpleegkundi
gen waren bij de raad in beroep
gegaan tegen het besluit van het
CBA hen geen werkvergunning
te verlenen, omdat er in Neder
land genoeg arbeidskracht is.
Het Academisch Ziekenhuis,
dat met een fiks arbeidstekort
kampt, bestrijdt dat.
De raad bepaalde vervolgens
dat de verpleegkundigen mogen
blijven zolang het CBA Niet af
doende heeft bewezen dat er in
Nederland werkloze verpleeg
kundigen zijn die aan de slag
kunnen bij het Academisch Zie
kenhuis.
Behandelingscontract voor
drankzuchtige werknemer
Het Consultatiebureau voor Al
cohol en Drugs (CAD) in Hilver
sum heeft een contract ontwik
keld dat de behandeling van
drankmisbruik door werkne
mers regelt. Het contract is een
afspraak tussen werkgever,
werknemer eri het CAD.
Als een werknemer niet goed
functioneert door drankmis
bruik kan de werkgever hem
een contract voorleggen. Het te
kenen ervan gebeurt op vrijwil
lige basis.
Overigens zijn alcoholproble
men geen reden voor ontslag,
niet voor en niet na een behan
deling, aldus het CAD. Uit een
enquête van de CAD onder
cliënten blijkt dat het eventuele
verlies van een baan zwaarder
weegt dan de verstoring van het
privé-leven.
'Transporten
Joegoslavië
verantwoord'
De werkgeversorganisaties in
het beroepsgoederenvervoer
NOB Wegtransport en Neder
lands Vervoer ontkennen dat er
onverantwoorde transporten
naar Joegoslavië worden uitge
voerd. Zij hebben dat gisteren
gezegd in een reactie op een
brief van de Vervoersbond FNV.
Daarin stelt de bond dat de or
ganisaties meer druk moeten
uitoefenen op leden die on
danks de oorlogssituatie op Joe
goslavië blijven rijden.
Volgens een woordvoerster
van NOB Wegtransport haalt
geen ondernemer het in zijn
hoofd om het leven van zijn
werknemers en zijn kostbare la
ding in de waagschaal te stellen.
„Ik weet zeker dat een transpor
teur liever een rit mist, maar je
kunt niet alle transport naar
Joegoslavië verbieden". Volgens
de werkgeversorganisaties is dat
ook niet nodig. Er zijn binnen
Joegoslavië nog veel veilige ge
bieden.
Binnen de PvdA wordt nu ook op gewestelijk niveau ge
ruzied over de voorstellen van het kabinet om de duur
van de wao-uitkering te beperken. Directe aanleiding is
het verzoek van een tweetal gewesten om nog deze
maand een extra partijraad te houden. Gisteren liet een
achttal voorzitters van gewesten weten daar niets voor te
voelen. De acht hebben overigens nog geen overleg met
hun eigen besturen kunnen voeren.
westen staat lijnrecht tegenover
die van de gewesten Friesland,
Noord-Holland Zuid en Noord-
Holland Noord, die al op 24 au
gustus een partijraad willen.
Voor een extra partijraad
moeten zich ten minste 42 van
de in totaal 125 partijraadsleden
van de PvdA uitspreken. Vol
gens het gewest Amsterdam
vertegenwoordigen de acht
voorzitters ongeveer driekwart
Het achttal (de PvdA-gewesten
Amsterdam, Den Haag, Utrecht,
Groningen, Gelderland. Bra
bant-West, Zuid-Holland en
Limburg) wil dat er pas in spe-
tember een partijraad wordt ge
houden. Eerst moet op regio
naal niveau over de kabinets
plannen worden overlegd.
De mening van de acht ge-
van het aantal partijraadsleden.
Ze zouden een partijraad in au
gustus kunnen blokkeren.
Het PvdA-bestuur zal zich
vanavond op een geheim ge
houden plaats buigen over het
rumoer dat in de partij is ont
staan. Ook zal het PvdA-bestuur
een besluit nemen over het ver
zoek om een extra partijraad op
24 augustus.
Het PvdA-kamerlid Middel
heeft inmiddels uitgehaald naar
partijvoorzitter Sint. Het liefst
wil Middel haar vervangen. Hij
zegt dit in een interview met het
weekblad HP/De Tijd. Middel
verwijt Sint een tekort aan „be
trokkenheid en bevlogenheid".
Binnen de PvdA zijn al meer
stemmen opgegaan dat Sint
haar vakantie moet onderbre
ken, nu haar partij het zo moei
lijk heeft. Naar verluidt verblijft
de partijvoorzitter nog steeds in
het buitenland. Ook partijleider
en vice-premier Kok is nog op
vakantie.
Middel heeft niet alleen kri
tiek op het optreden van Sint,
dat wordt beheerst door „angst
en verkramptheidHet hele
partijbestuur heeft volgens het
kamerlid gefaald, omdat partij
leider Kok te weinig werd ge
steund.
Intussen dreigt de PvdA-frac-
tie in de Tweede Kamer ook in
botsing te komen met Kok. De
fractie houdt vast aan haar op
vatting, dat de kabinetsplannen
niet meer dan 3,8 miljard gul
den hoeven op te brengen. Het
kabinet en coalitiegenoot CDA
gaan uit van een bezuinigings
bedrag van 4,4 miljard.
ROTTERDAM» GPD
De Duitse chemische industrie
gaat minder schadelijke stoffen
lozen op de Rijn. Dat is de ge
meente Rotterdam overeenge
komen met de vereniging van
Duitse chemische bedrijven
(VCI). De drie grote onderne
mingen Bayer, Hoechst en
BASF hebben met het akkoord
ingestemd. Het contract wordt
woensdag 21 augustus onderte
kend in Frankfurt.
De Duitse chemische bedrij
ven zullen het lozen van zware
metalen en chemisch afval op
de Rijn de komende tien jaar
met de helft terugbrengen. Het
akkoord is een vervolg op het
Project Onderzoek Rijn (POR).
Met dit tien miljoen gulden kos
tende project wil de Maasstad
voorkomen dat er na 2003 een
tweede depot voor vervuild bag
gerslib op de Maasvlakte moet
worden ingericht.
Rotterdam heeft vanaf het be
gin van het POR gezegd dat de
vervuilende bedrijven voor de
rechter worden gesleept als ze
niet meewerken. Tegen de
Franse kalimijnen loopt een
procedure, waarin de gemeente
Rotterdam honderd miljoen
gulden schadevergoeding eist.
De kalimijnen storten per jaar
in de Rijn 200.000 tot 250.000
kubieke meter grond die is ver
vuild met zware metalen. Ook
eist de gemeente stopzetting
van de lozingen.
Het akkoord met de Duitse
industrie is niet het eerste Rot
terdamse succes op dit gebied.
Eerder werd er een vergelijkbare
overeenkomst gesloten met het
Zwitserse chemieconcern San-
doz.
