Buitenland
Genscher wil VN-troepen
naar Joegoslavië sturen
Onderzoek samenzwering
rond gijzelaars Teheran
Kapitein: Wie wil
blijven, kan blijven
Bushreislust wekt ergernis
Fransen bekogeld
in Centraalafrika
Geen haast bij afschaffen
partijcellen in Rusland
Dinsdag 6 augustus 1991
Redactie: 023-150225
HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Voimgeving: ANDRIES D
HET AANTAL WERKLOZEN in de
vroegere DDR is vonge maand geste
gen met 226.100 ofwel 26 procent
tot 1.068.600. Massale ontslagen
hebben tot gevolg gehad dat nu 12,1
procent van de beroepsbevolking
zonder werk zit
United Press International (UPI)
DE LEIDER VAN DE COMMUNIS
TISCHE rebellen op de Filipijnen, Ro-
mulo Kintanar, is gisteren met zijn
vrouw gevangen genomen. De aan
houding kwam nadat bij een reeks in
vallen tien kopstukken van de rebel
lenbeweging waren opgepakt
NIEUWSLIJN
'Proeven kernwapens dodelijk'
Proeven met kernwapens kunnen tot het jaar 2000 circa 430.000
sterfgevallen door kanker tot gevolg hebben. Dit heeft de in Lon
den gevestigde organisatie „Internationale artsen ter voorko
ming van een atoomoorlog'' gemeld. Het potentieel aan radio
activiteit door de atoomwapenproeven is momenteel al gelijk
aan 40.000 A-bommen op Hiroshima. „We verwachten dat de
volgende eeuw 2,4 miljoen mensen zullen sterven aan kanker
veroorzaakt door radioactiviteit als gevolg van proeven", aldus
de artsen.
Chirac wil actie tegen kampeerders
De Parijse burgemeester Chirac, heeft de politie gevraagd om
krap bij kas zittende illegale kampeerders uit Oost-Europa te ge
lasten hun biezen te pakken. Hij vindt dat de wet tegen illegaal
kamperen moet worden nageleefd. „Deze situatie, die sinds het
begin van de zomer is verergerd, wordt steeds verontrustender",
zegt Chirac. Honderden jeugdige toeristen uit Polen, Hongarije,
Tsjecho-Slowakije en de Sovjetunie hebben de afgelopen weken
hun tenten opgezet in Parijse groenvoorzieningen. Het meest in
trek zijn het Champ de Mars, tussen de Eiffeltoren en de militai
re academie, en het Bois de Boulogne.
Bruiloftsgasten in het ziekenhuis
Op Sicilië zijn 200 bruiloftsgasten met voedselvergiftiging in het
ziekenhuis opgenomen. Gerookte vis die de gasten tijdens het
feestmaal was voorgezet was de boosdoener. Het persbureau
ANSA meldde dat ook de bruid na het feestmaal ziek was gewor
den. De bruidegom had geen hap gegeten omdat hij het te druk
had gehad met de gasten. Hem mankeerde dan ook niets.
McDonald's in stijl welkom in Zermatt
McDonald's wil voor het winterseizoen een filiaal openen in
Zermatt. Maar de eigenaars van de hotels en restaurants in het
luxe Zwitserse vakantieoord hebben protest aangetekend. De
belangenvereniging van de horeca-ondememingen heeft er bij
het kanton op aangedrongen dat die bijzondere voorwaarden
stelt aan een toelatingsvergunning voor de koning van de snelle
hap. Het wil er bij hen niet in dat McDonald's ook in Zermatt
met plastic bestek gaat werken. Zij willen dat hun mogelijke col
lega ten minste stenen kopjes en borden gaat gebruiken, al zou
porselein nog beter bij de omgeving van de Matterhom passen.
WASHINGTON HENK DAM
CORRESPONDENT
De Democratische leiders in het
Congres hebben gisteren for
meel het beginsignaal gegeven
voor een onderzoek naar de be
schuldiging, dat de campag
nestaf van presidentskandidaat
Reagan in 1980 uitstel van de
vrijlating van 52 Amerikaanse
gijzelaars in Teheran zou heb
ben bewerkstelligd.
Volgens de beschuldiging zou
de campagnestaf, onder leiding
van de inmiddels overleden
oud-directeur van de CIA, Bill
Casey, Iran hebben gevraagd
om uitstel van de vrijlating van
de gijzelaars tot na de presi
dentsverkiezingen. Iran zou in
ruil daarvoor wapens hebben
gekregen. Reagans staf zou
bang zijn geweest dat vroegtij
dige vrijlating in het voordeel
zou werken van president Car
ter. Inderdaad verloor Carter de
verkiezingen, vooral door de gij
zelingskwestie.
ALGIERS-JERUZALEM AP
De Amerikaanse minister Baker
(buitenlandse zaken) heeft gis
teren zijn vredesmissie in het
Midden-Oosten afgerond met
een bezoek aan Algerije, waar
hij een ontmoeting had met
president Bendjedid. Op een
persconferentie in Algiers zei
Baker dat een waamemersrol
voor Libië op een conferentie
over vrede in het Midden-Oos
ten aanvaardbaar is voor de
Verenigde Staten en ook „in
overeenstemming met Israëls
politiek".
Baker arriveerde in de Alge
rijnse hoofdstad kort nadat daar
PLO-leider Yasser Arafat was
vertrokken. Eerder voerde de
Amerikaanse minister vlak na
De ontmanteling van cellen van
de communistische partij in fa
brieken, scholen en overheids
kan toren in de Russische Fede
ratie is op zijn vroegst eind dit
jaar voltooid. Dat heeft Pavel
Vosjtsjanov, woordvoerder van
president Boris Jeltsin, gisteren
gezegd.
Jeltsin besloot vorige maand
bij decreet dat het vanaf 4 au
gustus afgelopen moest zijn
Servië furieus over beschuldiging Van den Broek
De Duitse minister van buitenlandse zaken Genscher en
zijn Franse collega Dumas willen de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties inschakelen om het conflict in Joe
goslavië op te lossen. Genscher denkt aan de vorming
van een VN-vredesmacht. Dumas heeft gisteren beloofd
Joegoslavië in de V-raad ter sprake te brengen. Intussen
heeft het Joegoslavisch staatspresidium opnieuw opge
roepen tot een staakt-het-vuren in Kroatië. Hoewel het
afgelopen nacht en vanmorgen betrekkelijk rustig bleef,
hebben waarnemers weinig vertrouwen dat de oproep
deze keer werkelijk resultaat zal hebben.
DEN HAAG/BELGRADOGPD-AP-Rtr-AFP
ke van de vorming van een vre-
De twaalf EG-ministers van bui- desmacht onder de vlag van de
tenlandse zaken zijn vandaag Westeuropese Unie (WEU),
voor een spoedzitting in Den Maar de EG-ministers menen
Haag bijeen gekomen om de dat daarvoor de instemming
crisis in Joegoslavië te bespre- van Joegoslavië is vereist. Of
ken. Genscher heeft de extra Genscher de Joegoslaven een
vergadering aangevraagd, toen VN-vredesmacht tegen hun zin
duidelijk werd dat de vierde be- wil opdringen is onduidelijk. De
middelingspoging van de EG VN kan optreden, als de V-raad
was mislukt. tot de conclusie komt dat de
Het is onduidelijk of de EG- onrust in Joegoslavië een gevaar
ministers zich achter het stre- vormt voor de vrede in de regio,
ven van Genscher zullen opstel- Genscher meent dat de EG
ook moet bekijken of economi
sche sancties tegen Servië mo
gelijk zijn. Zijn Nederlandse col
lega Van den Broek, die de mis
sie naar Joegoslavië het afgelo
pen weekeinde leidde, legde de
schuld van de mislukking bij
Servië, dat niet over een staakt-
het-vuren wilde praten.
Genscher pleitte er gisteren
voor de druk op de Serviërs op
te voeren door te dreiegen met
de erkenning van Slovenië en
Kroatië als onafhankelijke sta
ten. Begin vorige maand stelde
hij dat ook al voor, maar de EG-
ministers namen zijn pleidooi
toen niet over.
In Servië is gisteren furieus
gereageerd op de beschuldiging
van Van den Broek. De Servi
sche vertegenwoordiger in het
Joegoslavische staatspresidium,
Borisav Jovic, zei gisteren voor
de Servische televisie doodleuk
dat het verkeerd is een akkoord
te willen sluiten tussen Servië
en Kroatië. Servië is immers niet
betrokken bij de oorlog in Kroa
tië, aldus Jovió. Volgens hem
gaat de strijd tussen de gewa
pende Kroatische strijdkrachten
en eenheden van het Servische
volk in Kroatië.
De Kroatische president Tudj-
man zei gisteren dat hij de bur
gers in zijn republiek zonodig
zal oproepen „met blote han
den" voor Kroatië te vechten.
Maar hij benadrukte dat hij
streeft naar een vreedzame op
lossing van de crisis in Joegosla
vië.
De Luxemburgse minister
Poos denkt dat de 35 landen tel
lende Conferentie over Veilig
heid en Samenwerking in Euro
pa (CVSE) kan worden inge
schakeld. Van den Broek ziet
daar weinig in, aangezien de le
den van de CVSE, waaronder
Joegoslavië, elk een vetorecht
bezitten waarmee besluiten van
de vergadering geblokkeerd
kunnen worden. Hoge ambte
naren van de CVSE-landen ko
men donderdag in Praag bijeen
om over Joegoslavië te praten.
De gijzelaars werden begin
1981, een dag na de beëdiging
van Reagan, vrijgelaten na een
gevangenschap die 444 dagen
had geduurd en die begonnen
was met de bestorming van de
Amerikaanse ambassade in Te
heran. Er zijn altijd geruchten
geweest, dat deze samenloop
van gebeurtenissen wel erg toe
vallig was.
De Democraten in het Con
gres, dié zowel in de Senaat als
het Huis van Afgevaardigden
een meerderheid hebben, aar
zelden ondanks aandringen
van de oud-presidenten Reagan
en Carter lang voordat zij een
besluit over een onderzoek na
men. Toch, aldus gisteren voor
zitter Thorn Foley van het Huis
van Afgevaardigden en de De
mocratische fractieleider in dt
Senaat, Robert Mitchell,.is be
sloten tot een onderzoek, al wa.
het maar 'om de beschuldigin
gen voorgoed uit de wereld te
helpen'.
Baker: Ook Libië welkom op
conferentie Midden-Oosten
Arafat overleg in Marokko en
Tunesië. Baker wil van de drie
Noordafrikaanse landen steun
voor de plannen om in oktober
een vredesconferentie voor het
Midden-Oosten te beleggen. Als
de Palestijnen akkoord gaan
met de voorwaarden, kan de
vredesconferentie inderdaad in
oktober worden belegd.
Israëlische troepen hebben
gisteren bij een treffen in de Ga-
zastrook een Palestijn gedood
en veertien andere verwond.
Volgens de Israëlische legerlei
ding begonnen de gewelddadig
heden in het vluchtelingen
kamp Shati op de Gazastrook
nadat twee gemaskerde Palestij
nen weigerden gevolg te geven
aan een stopbevel van Israëli
sche soldaten.
Cuba staat in het middelpunt van de (Ameri
kaanse) belangstelling sinds daar afgelopen
vrijdag de Panamerikaanse spelen zijn begon
nen. Voor het eerst sinds de Cubaanse revolu
tie dertig jaar geleden zijn er duizenden Ameri
kanen op bezoek op het Caribische eiland.
Voor het met zware economische problemen
kampende Cuba is dat een goede gelegenheid
om wat extra dollars te verdienen. Bij voor
beeld door de verkoop van Amerikaanse klas
siekers, auto's uit de jaren vijftig die op een
opslagterrein in Havana op een nieuwe (rijke)
eigenaar wachten.
De Cubaanse regering heeft gisteren inwoners
die ouder zijn dan twintig jaar toestemming
gegeven om vrij te emigreren. Eerder dit jaar
was de minimum leeftijd om te mogen emi
greren op 35 jaar gesteld voor mannen en 30
jaar voor vrouwen. foto afp don emmert
Blije gezichten op het vliegveld
van Oos-Londen waar een gezin
herenigd is na de scheepsramp
voor de kust van Zuid-Afrika. Alle
passageiers werden gered, foto
ap adil bradlow
JOHANNESBURG «JOHN CARUN
THE INDEPENDENTG
De Zuidafrikaan se minister
Welgemoed (verkeer) heeft gis
teren gezegd dat een speciaal
tribunaal een onderzoek zal in
stellen naar het gedrag van de
gezagvoerder en de bemanning
van het Griekse cruiseschip
Oceanos, dat zondag voor de
Zuidafrikaanse kust is vergaan.
Gisteren maakte de opluch
ting over de gelukkige afloop
van de ramp plaats voor woede
en verontwaardiging over het
gedrag van kapitein Avranas en
leden van de bemanning, die in
strijd met de maritieme traditie
als eersten een veilig heenko
men hadden gezocht en de pas
sagiers aan hun lot hadden
overgelaten.
Filmregisseurs op zoek naar
een onderwerp voor een komi
sche film hoeven niet verder te
zoeken. De laatste 48 uur van
de Oceanos bieden stof te over.
Er was een sjieke trouwerij
die op een catastrofe uitliep
door een geestelijk gestoorde
matroos. Er was een onheldhaf
tige kapitein en een magnifieke
cruise cabaretier die nadat alle
reddingsboten waren vertrok
ken de stemming erin probeer
de te houden met een pianore
cital van ontoepasselijke popu
laire nummers als We Are Sai
ling en Goodbye Love, Goodbye
Happiness, I think I'm going to
die'.
Het feest begon vrijdag, toen
een Zuidafrikaanse magnaat
500 passagiers had uitgenodigd
om het huwelijk van zijn doch
ter te vieren voor het lieve be
drag van 700 gulden per gast.
Een Griekse steward,
Alexhandros Demullas, kreeg
een knetterende ruzie met het
bruidspaar toen hij de cham
pagnefles te vroeg wilde open
trekken. Hij raakte volledig over
zijn toeren en schreeuwde:
„Waarom willen jullie me dood
hebben?". Hij deed zijn schoe
nen uit en sprong over d<
ling. Onder het uitstoten van
bittere verwensingen werd hij
weer aan boord gehesen.
Het huwelijksfeest werd afge
last en zaterdag stapten 380 va
kantiegangers aan boord. Zon
dagavond zonk de Oceanos
naar de zeebodem en stonden
de passagiers weer aan wal. Ze
beklaagden zich vooral ov
'smerige toiletten'. Hun tweede
klacht betrof het laakbare ge
drag van kapitein Yannis Avra
nas, die zich als een van de eer
sten per helikopter van boord
liet halen.
Avranas zelf snapt niets van
de drukte rond zijn persoon: „Ik
kan voorlopig niet terug naar
mijn gezin en ik heb mijn schip
verloren wat willen de men
sen nog meer? Wanneer ik op
dracht geef het schip te verla
ten, geldt dat voor iedereen. Het
maakt het niet uit wanneer ik
vertrek. Wie aan boord wil blij
ven, kan blijven."
Als laatste verliet de cabare
tier het zinkende schip, nadat
hij de drie kanaries van de kapi
tein uit hun kooi had bevrijd er
de wild om zich heen bijtende
hond van de kapitein in
reddingsboot had getild.
ACHTERGROND
IPS-CORRESPONDENT WASHINGTON JIM LOBE
Onrust in drie Afrikaanse landen
met de politisering van de werk-
m05k0u apvloer h(?t onjerwjjs en je over_
heidsdiensten. De maatregel is
algemeen gesteld, maar duide
lijk eericht tegen de commun-
stische partij, waar Jeltsin vorig
jaar uitstapte.
Vosjtsjanov zei dat het „me
chanisme" voor de uitvoering
van het decreet in werking is
gesteld en dat het proces eind
dit jaar volledig voltooid moet
zijn.
Het gevoel dat de Amerikaanse president
Bush te weinig aandacht schenkt aan de
steeds ernstiger problemen van het land
waarvan hij eerste burger is, verontrust Re
publikeinse adviseurs die al één oog gericht
houden op de verkiezingen. Dat is nog er
ger geworden doordat de Washington Post
onlangs turfde dat Bush' bezoek aan de
Sovjetunie zijn 17de buitenlandse reis was.
In de dertig maanden sinds zijn ambtsaan
vaarding heeft hij al 32 landen bezocht. Hij
is daarmee de meest bereisde Amerikaanse
president aller tijden.
Een cartoon in de Washington Post legde
onlangs de vinger precies op de wonde
plek. Te midden van in elkaar stortende
banken, scholen en huizen was een groot
bord te zien met de tekst: „Welkom in de
Verenigde Staten, George Bush veel ple
zier tijdens je bezoek". Een lid van het ont
vangstcomité fluisterde tegen een ander:
„En denk er goed aan. hij komt ons niet op
zoeken om onze problemen te moeten aan
horen."
Opmerkelijk aan de kritiek die Bush thans
te verduren krijgt, is niet alleen dat ze af
komstig is van vriend en vijand, maar ook
dat het voortouw wordt genomen juist door
mensen uit de kringen van buitenlands be
leid. „Waar we wanhopig behoefte aan heb
ben is een psychologische wending naar
binnen", schreef bijvoorbeeld de redacteur
van het prestigieuze blad Foreign Affairs,
William Hyland, in de New York Times.
Hij wees op de volgens hem „rampzalige
binnenlandse agenda: misdaad, drugs, on-
Terwijl over een halfjaar de voorverkie
zingen voor de Amerikaanse presidents
verkiezingen alweer beginnen, is voor
president Bush een probleem opge
doemd dat hem en de Republikeir
e kan berokkenen. De Amerika
nen beginnen zich steeds onbehaaglijker
te voelen onder Bush' kennelijke gebrek
aan belangstelling voor binnenlandse
problemen.
derwijs, de stedelijke crisis, het federaal be
grotingstekort en een in de tang genomen
middenklasse". Eerder, in mei, schreef Hy
land, een Sovjet-kenner die hoge posities
heeft bekleed in zowel Republikeinse als
Democratische regeringen, dat internatio
nale thema's „niet meer zo dringend zijn'
vergeleken met de moeilijkheden waaraan
Washington in eigen huis het hoofd moet
bieden.
In juni was het de beurt aan voormalig
ambtenaar van het State Department Leslie
Gelb om in zijn column in de New York Ti
mes een open brief aan Bush te schrijven
die begon met: „Ons land stort ineen." Hij
vervolgde: .Alleen u kunt ons leiding geven
en samenbrengen, in de eerste plaats door
uw prioriteiten opnieuw te rangschikken en
meer aandacht aan Amerika te schenken
dan aan de wereld. Als u er niet in slaagt
onze interne kracht te herstellen, zal ook
ons vermogen om onze belangen elders te
verdedigen tanen."
Een brede consensus van deze strekking is
onder de vooraanstaande opinieleiders niet
meer vertoond sinds het begin van de Kou
de Oorlog. Hij weerspiegelt, behalve onvre
de over Bush' reislust, ook een groeiende
ongerustheid over de sociale en economi
sche moeilijkheden waar een groot deel van
de Amerikaanse bevolking de gevolgen van
voelt. Recente peilingen laten zien dat een
meerderheid ervan overtuigd is dat het land
op de verkeerde weg is. Meer dan 70 pro
cent vindt dat Bush de binnenlandse narig
heid te veel op haar beloop laat. Republi
keinse politici en adviseurs zijn bang dat hij
zodoende de oppositie een machtig wapen
in handen geeft voor de verkiezingen van
volgend jaar.
Bush ontkent ook niet dat zijn hart in den
vreemde ligt. „Ik vind het heerlijk het Witte
Huis achter me te laten", vertelde hij niet
zo lang geleden aan basisschoolleerlingen
in Minnesota. „Ik ben dol op buitenlandse
Maar critici noemen het escapisme. Zij wij
zen erop dat het veel aantrekkelijker is om
te oreren over een Nieuwe Wereldorde en
het Tijdperk na de Koude Oorlog, dan om
hardnekkige problemen als woningnood,
de kosten van gezondheidszorg, een re
cord-begrotingstekort en een kwakkelende
economie aan te pakken.
Dat zijn lastige problemen zonder politiek
sex-appeal, of zoals de Texaanse zakenman
en nauwe bondgenoot van de president, H.
Ross Perot, het uitdrukte: „Het is net zoiets
als de keuken een beurt geven, de vuilnis
buitenzetten of de stal schoonvegen."
BANGUI-YAOUNDE-MORONI AP
de Centraalafri-
kaanse Republiek hebben giste
ren auto's van Franse inwoners
met stenen bekogeld en geëist
dat de voormalige koloniale
machthebbers meewerken aan
het afzetten van het bewind van
generaal André Kolingba.
De oproerpolitie gebruikte
traangas tegen de duizenden
betogers die barricades hadden
opgeworpen in de belangrijkste
straten van. de hoofdstad Ban
gui. De betogers eisten ook de
vrijlatingvan vakbondsleiders
die vorige week werden gearres
teerd. De vakbondsleiders wor
den ervan beschuldigd tijdens
eerdere pro-democratische be
togingen te hebben aangezet tot
geweld.
In het buurland Cameroun is
een inmiddels zes weken du
rende algemene staking de af
gelopen twee dagen uitgelopen
op gewelddadigheden. De poli
tie gebruikte traangas tegen
duizenden demonstranten in de
stad Douala, van wie een aantal
aan het plunderen was gesla
gen. De betogers en stakers ei
sen het aftreden van president
Paul Biya.
Volgens ooggetuigen begon
nen de onlusten zondag nadat
de politie een bijeenkomst van
oppositieleiders uiteen had ge
jaagd en verschillende leden
van de oppositie probeerde aan
te houden. Woedende opposan
ten vielen de politie aan. Enkele
tientallen betogers werden aan
gehouden.
De onrust op de Comoren
duurt voort nadat veiligheids
troepen gisteren het vuur open
den op tegenstanders van presi
dent Djohar. De schietpartij
vond plaats bij Mutsamudu op
het eiland Anjouan, het tweede
eiland van de eilandengroep in
de Stille oceaan.
De schietpartij komt na een
onzeker weekeinde^lat begon
met de aankondiging van het
hooggerechtshof zaterdag dat
Djohar was afgezet. Het hof
oordeelde dat Djohar niet meer
in staat was om zijn beroep uit
te oefenen en verklaarde dat
opperrechter Ibrahim Halidi in
terim-president zou worden.
Zondag meldde het persbureau
AFP echter dat Halidi onder
huisarrest was geplaatst. Djohar
zei dat een staatsgreep door le
den van het hooggerechtshof en
politici was verhinderd.
